Απασχολημένη με τις κρίσιμες εκλογές της 26ης Σεπτεμβρίου στη Γερμανία η Ευρώπη δεν φαίνεται να έδωσε τη δέουσα σημασία σε μια άλλη εκλογική αναμέτρηση, στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού, που μπορεί να επιφέρει σημαντικές αλλαγές στις σχέσεις της με τον Καναδά.
Η μάχη σήμερα στον Καναδά εξελίχθηκε σε πολύ πιο αμφίρροπη, απ’ ό,τι περίμενε ο φιλελεύθερος πρωθυπουργός Τζάστιν Τριντό, και δεν αποκλείεται να μην καταφέρει να επανεκλεγεί μετά από έξι χρόνια στο αξίωμά του.
Ο Καναδός ηγέτης, επικεφαλής κυβέρνησης μειοψηφίας, προκήρυξε πρόωρες κάλπες στα μέσα Αυγούστου μετά από κάποιες ευνοϊκές σφυγμομετρήσεις, που έδειχναν ότι ίσως θα μπορούσε να ανακτήσει την πλειοψηφία στη βουλή της χώρας. Ωστόσο, το στοίχημα τού γύρισε πολύ γρήγορα μπούμερανγκ καθώς πολλοί Καναδοί άρχισαν να στρέφονται στον σχετικά άγνωστο αντίπαλό του, τον συντηρητικό Έριν Ο’ Τουλ. Έτσι, οι Φιλελεύθεροι και οι Συντηρητικοί δίνουν σήμερα μια μάχη στήθος με στήθος, καθώς οι τελευταίες δημοσκοπήσεις τους έδιναν από περίπου 30%, αν και λόγω του εκλογικού συστήματος του Καναδά, οι περισσότερες προβλέπουν μια νέα κυβέρνηση μειοψηφίας υπό τον Τριντό. Ωστόσο, δεν αποκλείεται στη θέση να βρεθεί ο αντίπαλός του, που έχει πολύ διαφορετική ατζέντα από εκείνη του Τριντό. Και τυχόν αλλαγή εξουσίας στον Καναδά θα προκαλέσει, σύμφωνα με αναλυτές, αναταράξεις στις μέχρι τώρα σταθερές σχέσεις της Ευρώπης με την κυβέρνηση Τριντό, στο πρόσωπο του οποίου η ΕΕ είχε βρει έναν προβλέψιμο εταίρο σε θέματα που αφορούν από την κλιματική αλλαγή και τα ανθρώπινα δικαιώματα μέχρι την άμυνα, την τεχνολογία και την μετανάστευση.
Έμφαση των συντηρητικών στους εμπορικούς δεσμούς με χώρες της κεντρικής και νότιας Αμερικής και της Ασίας
Τέσσερα χρόνια μετά το κλείσιμο της μεγάλης εμπορικής συμφωνίας της ΕΕ με τον Καναδά, ορισμένες χώρες, όπως η Γερμανία και η Ολλανδία, δεν έχουν ακόμη ανάψει το πράσινο φως για τη CETA (Comprehensive Economic and Trade Agreement), αφήνοντας μετέωρες υπηρεσίες και αγαθά αξίας δισεκατομμυρίων δολαρίων, μετά τις νομικές αμφισβητήσεις του deal από κάποιες ευρωπαϊκές οργανώσεις προστασίας δικαιωμάτων καταναλωτών.
Για τον 48χρονο συντηρητικό Ο’ Τουλ η Ευρώπη δεν υπάγεται στις άμεσες εμπορικές προτεραιότητες του Καναδά, ενώ επιδιώκει σύσφιξη των σχέσεων με τη Βρετανία, χώρες της Κοινοπολιτίεες και τις ΗΠΑ. Έχει δεσμευτεί να προωθήσει μια νέα εμπορική συμφωνία με την Αυστραλία, τη Νέα Ηλανδία και τη Βρετανία (CANZUK), που υποστηρίζουν και πολλοί θιασώτες του Brexit, αλλά και μια εμπορική συμφωνία και ένα deal για επενδύσεις με την Ινδία. Παράλληλα, ο συντηρητικός υποψήφιος πρωθυπουργός του Καναδά έχει ταχθεί υπέρ της διεύρυνσης της εμπορικής συμφωνίας CPTPP για τη δημιουργία νέων εμπορικών δεσμών μεταξύ της χώρας και αρκετών κρατών στην Κεντρική και Νότια Αμερική και την Ασία.
Αλλαγή των στόχων για την κλιματική αλλαγή
Ο Ο’ Τουλ έχει υπαινιχθεί ακόμη ότι θα κάνει μια στροφή σχεδόν 180 μοιρών όσον αφορά την πολιτική του Τριντό για την κλιματική αλλαγή. Ο Καναδάς, ως ένας από τους μεγαλύτερους κατά κεφαλής ρυπαντές του πλανήτη, άρχισε επί των ημερών του Τριντό να εφαρμόζει φιλικές προς το κλίμα πολιτικές για να περιορίσει το αποτύπωμα της πανίσχυρης βιομηχανίας πετρελαίου και φυσικού αερίου της χώρας, ενώ τον Απρίλιο ανακοίνωσε ότι αποβλέπει να μειώσει κατά 40% με 45% τις εκπομπές ρύπων σε σχέση με τα επίπεδα του 2005 μέχρι το 2030, από 30% που προέβλεπε η προηγούμενη δέσμευση της χώρας στη Συμφωνία των Παρισίων για το Κλίμα του 2015.
Ο Ο’Τουλ θα επιστρέψει σε εκείνη τη δέσμευση (30%), θέλοντας να στηρίξει την πετρελαϊκή βιομηχανία του Καναδά, την οποία, όπως υποστήριξε, εγκατέλειψε η κυβέρνηση Τριντό για λόγους εντυπωισασμού της διεθνούς κοινότητας. Ενώ τόνισε ότι η δική του κυβέρνηση θα αναβιώσει πρότζεκτ αγωγών και θα προωθήσει την κατασκευή νέων ώστε «δημοκρατικές χώρες να χρησιμοποιούν καναδέζικους πόρους, όχι από τη Σαουδική Αραβία, τη Βενεζουέλα ή τη Ρωσία».
Οι Καναδοί συντηρητικοί επιδιώξουν ένταξη στην AUKUS
Χαρακτηρίζοντας τον Καναδά χώρα του Ειρηνικού, το εκλογικό πρόγραμμα του Ο’ Τούλ αναφέρει ότι είναι προς το συμφέρον της χώρας «να ενώσει τις δυνάμεις της με τους συμμάχους μας για τη διασφάλιση της ειρήνης στη ζώνη Ινδικού – Ειρηνικού». Ο Ο’ Τουλ έχει υιοθετήσει σκληρή γραμμή έναντι της Κίνας, καταγγέλοντας την «επιθετικότητά» της, κι υποσχόμενος να απαγορέψει τη χρήση εξοπλισμού από τη Huawei στις υποδομές του δικτύου 5G του Καναδά για την προστασία της «εθνικής ασφάλειας», σε αντίθεση με τον Τριντό, η στάση του οποίου ήταν πιο προσεκτική έναντι του Πεκίνου, όπως και εκείνη στις περισσότερες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες.
Την περασμένη Πέμπτη, ο Ο’ Τουλ είπε ότι η κυβέρνησή του θα επιδιώξει την ένταξη στη σύμπραξη AUKUS με τις ΗΠΑ, τη Βρετανία και την Αυστραλία, αλλά και στη συμμαχία Quad με τις ΗΠΑ, την Ιαπωνία, την Αυστραλία και την Ινδία. «Ο Καναδάς χάνει ειδικό βάτρος υπό τον κ. Τριντό. Διχαζόμαστε περισσότερο στο εσωτερικό, χάνουμε σε ευημερία κι ο κόσμος είναι γεμάτος σοβαρές προκλήσεις», δήλωσε σε προεκλογική του συγκέντρωση.
Γρίφος το μετεκλογικό τοπίο
Ακόμη κι αν οι Φιλελεύθεροι του Τριντό εξασφαλίσουν ικανό αριθμό εδρών για το σχηματισμό κυβέρνησης μειοψηφίας, θα βρεθούν απέναντι σε μια διχασμένη, ασταθή Βουλή όταν θα ζητούν την υποστήριξη άλλων κομμάτων για την προώθηση της ατζέντας τους, όπως το κεντροαριστερό Νέο Δημοκρατικό Κόμμα, οι Πράσινοι και το αυτονομιστικό Bloc Québécois.
Ως εκ τούτου, δεν θα έχει την ευχέρεια κινήσεων που θα επιθυμούσε στις σχέσεις με την Ευρώπη, ενώ το αμφίβολο αυτό αποτέλεσμα θα εξακολουθεί να αποσταθεροποιεί την πολιτική σκηνή του Καναδά, χωρίς να αποκλείεται το ενδεχόμενο νέων εκλογών, πιθανώς ακόμη και την ερχόμενη άνοιξη.