Στις 19:00 ώρα Ελλάδος έκλεισαν οι κάλπες στη Βρετανία για την ανάδειξη του νέου πρωθυπουργού, μεταξύ των δύο υποψηφίων, Λιζ Τρας και Ρίσι Σούνακ.
Τα αποτελέσματα θα ανακοινωθούν τη Δευτέρα, 5 Σεπτεμβρίου, τα προγνωστικά, ωστόσο, δίνουν σαφές προβάδισμα στη Λιζ Τρας.
Η Ευρώπη, από την πλευρά της, αντιμετωπίζει αυτή την προοπτική με ένα μείγμα εκνευρισμού και ανησυχίας. Διπλωμάτες λένε ότι με τον πόλεμο στην Ουκρανία και τον ανεξέλεγκτο πληθωρισμό, το τελευταίο πράγμα που χρειάζονται είναι μια άλλη μάχη για το Brexit.
Η Λιζ Τρας, υποψήφια για την ηγεσία του κυβερνώντος Συντηρητικού κόμματος, στη διαδοχή του Μπόρις Τζόνσον, έχει λίγους υποστηρικτές στην Ευρωπαϊκή Ένωση των «27», όπως επισημαίνει το πρακτορείο Reuters.
Ως υπουργός Εξωτερικών, υπερασπίστηκε τη νομοθεσία που διέλυσε μονομερώς μέρος της συμφωνίας εξόδου της Βρετανίας με την ΕΕ και υποσχέθηκε να την εγκρίνει, εάν εκλεγεί πρωθυπουργός, προχωρώντας σε μια κίνηση που θα έθετε το Λονδίνο σε τροχιά σύγκρουσης με τις Βρυξέλλες.
Στην κόψη του ξυραφιού οι γαλλοβρετανικές σχέσεις
Η ρητορική της κατά τη διάρκεια της εκστρατείας για την ηγεσία δεν έχει βοηθήσει πολύ. Ερωτηθείσα τον περασμένο μήνα εάν ο Εμανουέλ Μακρόν ήταν «φίλος ή εχθρός» της Βρετανίας, η Λιζ Τρας απέφυγε να δώσει ξεκάθαρη απάντηση, λέγοντας ότι θα κρίνει τον πρόεδρο της Γαλλίας «από τις πράξεις του».
«Στο παρόν πλαίσιο, είναι ανησυχητικό που πιστεύει ότι έχει την πολυτέλεια να κάνει τέτοιες παρατηρήσεις. Έχουμε επικεντρωθεί 200% στον πόλεμο στην Ουκρανία, στον εκτεταμένο πληθωρισμό. Δεν έχουμε χρόνο να χάσουμε σε κάτι τέτοιο», είπε ένας διπλωμάτης με έδρα τις Βρυξέλλες.
Οι αξιωματούχοι της εκστρατείας Τρας εκτίμησαν ότι τα σχόλια αυτά ήταν ένα «αστείο» και θεωρούν απίθανο ένα μόνιμο αντίκτυπο στις γαλλοβρετανικές σχέσεις.
Ωστόσο, πηγή της γαλλικής κυβέρνησης είπε ότι τα σχόλια υπογράμμισαν την έλλειψη εμπιστοσύνης μεταξύ του Παρισιού και του Λονδίνου, η οποία έχει υπονομευθεί από κατηγορίες ότι ο Μακρόν δεν έχει κάνει αρκετά για να ανακόψει τη ροή μεταναστών που περνούν στις αγγλικές ακτές.
Λάθος όποιος πίστευε ότι τα πράγματα δεν θα μπορούσαν να γίνουν χειρότερα στη Βρετανία, μετά τον Τζόνσον
Στη Γερμανία, οι πρακτικές της Τρας δεν έχουν προκαλέσει έκπληξη στα μέλη του κυβερνώντος συνασπισμού, που θεωρούν ότι η τέως υπουργός Εξωτερικών της Βρετανίας επιτίθεται στην ΕΕ για να αποσπάσει την προσοχή από τα αυξανόμενα εσωτερικά ζητήματα της χώρας.
«Πρέπει να δώσουμε μια ευκαιρία στον νέο πρωθυπουργό. Όμως, όποιος πίστευε ότι τα πράγματα δεν θα μπορούσαν να γίνουν χειρότερα μετά τον Τζόνσον αποδεικνύεται ότι έκανε λάθος. Πολλές από τις δηλώσεις της κυρίας Τρας είναι ατυχείς ή λανθασμένες» δήλωσε ο Nils Schmid, εκπρόσωπος εξωτερικής πολιτικής του κυβερνώντος Σοσιαλδημοκρατικού κόμματος.
Οι διπλωμάτες της ΕΕ λένε ότι αν και η Τρας ήταν αρχικά αντίθετη στην έξοδο της Βρετανίας από το μπλοκ ενόψει του δημοψηφίσματος του 2016 για το Brexit, την υποστήριξε ολόψυχα ως μέλος του υπουργικού συμβουλίου του Τζόνσον και έτσι είναι απίθανο να φέρει μια πιο συμφιλιωτική προσέγγιση στα ακανθώδη ζητήματα που έχουν προκύψει μετά το Brexit.
Οι πρακτικές της Τρας «βάζουν φωτιά» στο ζήτημα της Βόρειας Ιρλανδίας
Η Βρετανία αποχώρησε από την ευρωπαϊκή συμμαχία στις 31 Ιανουαρίου 2020, αλλά έκτοτε μαστίζεται από διαφωνίες σχετικά με τους κανόνες που είχε συμφωνήσει σχετικά με τις εμπορικές ρυθμίσεις για την επαρχία της Βόρειας Ιρλανδίας.
Σύμφωνα με το Πρωτόκολλο της Βόρειας Ιρλανδίας για τη συμφωνία για το Brexit, η επαρχία παρέμεινε στην ενιαία αγορά της ΕΕ για αγαθά και τελωνειακή ένωση, διατηρώντας ανοιχτά τα σύνορά της με την Ιρλανδία, που είναι μέλος της Ευρωπαϊκής Ενωσης.
Η Βρετανία λέει ότι αυτή η ρύθμιση, η οποία ουσιαστικά θέτει τελωνειακά σύνορα στη θάλασσα της Ιρλανδίας, είναι ανεφάρμοστη και το νομοσχέδιο που περνά τώρα από το κοινοβούλιο θα τη διαλύσει.
Η ΕΕ έχει ήδη κινήσει νομικές διαδικασίες για παραβιάσεις της δεσμευτικής συνθήκης.
Ωστόσο, η Τρας φαίνεται αποφασισμένη να «περάσει» το νομοσχέδιο και, σύμφωνα με ορισμένες αναφορές, θα μπορούσε να ενεργοποιήσει τη λεγόμενη διάταξη έκτακτης ανάγκης του Άρθρου 16, για να αναλάβει μονομερή δράση στη Βόρεια Ιρλανδία εντός ολίγων ημερών από την ανάληψη των καθηκόντων της, την επόμενη εβδομάδα.
Αυτό θα αύξανε τις εντάσεις με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και θα μπορούσε τελικά να οδηγήσει σε εμπορικό πόλεμο, με την ΕΕ να επιβάλλει δασμούς στα βρετανικά προϊόντα.
«Η Επιτροπή θα είναι στην πρώτη γραμμή και θα έχει μια πολύ σταθερή απάντηση. Οι Ευρωπαίοι έχουν όλοι την ίδια σταθερή θέση», είπε ο διπλωμάτης που εδρεύει στις Βρυξέλλες.
Ένα μέλος της εκστρατείας της Τρας δήλωσε πως ήλπιζε ότι μια αλλαγή στην κυβέρνηση θα οδηγούσε σε επαναφορά στην Ευρώπη, αλλά, ενώ θα προτιμούσε μια διευθέτηση του αδιεξόδου της Βόρειας Ιρλανδίας μέσω διαπραγματεύσεων, ο δρόμος του «Άρθρου 16» είναι μια επιλογή.