O Marco Vicenzino είναι διευθυντής του think tank «Global Strategy Project» που αναλύει γεωστρατηγικούς κινδύνους και διεθνή οικονομικά θέματα. Τώρα αναλύει στο iefimerida.gr την γεωπολιτική μετά την πανδημία του κορωνοϊού.
Εμφανίζεται συχνά στα δίκτυα CNN, BBC, Fox, Al Jazeera, κλπ, ενώ αρθρογραφεί σε διεθνή μέσα όπως New York Times, Financial Times, Guardian, El Mundo, El Pais, Folha de Sao Paulo. Είναι απόφοιτος των Oxford University και Georgetown University Law Center. Για το iefimerida έγραψε το άρθρο «The Coronavirus’ Geopolitics: A New Era Begins».
Το άρθρο του αναλυτή:
«Ως γεωπολιτικός αναλυτής και κανονικός ομιλητής σε διεθνή συνέδρια, μου έχει τεθεί συχνά το ερώτημα: «Τι σας κρατάει ξύπνιους το βράδυ;» Δηλαδή, τι είδους διεθνείς απειλές ασφάλειας σας ανησυχούν περισσότερο. Η συνεπής και συνεχής απάντησή μου όλα αυτά τα χρόνια ήταν οι πανδημίες. Η Ιστορία είναι γεμάτη με καταστροφικά παραδείγματα, που κυμαίνονται από την Μαύρη Πανώλη των μέσων του 14ου αιώνα, η οποία σκότωσε περίπου το ήμισυ του ευρωπαϊκού πληθυσμού, μέχρι την ισπανική γρίπη του 1918, η οποία σκότωσε σχεδόν 100 εκατομμύρια ανθρώπους παγκοσμίως, σύμφωνα με εκτιμήσεις.
Πιο πρόσφατα, επανέλαβα αυτή τη θέση σε μια ομιλία στις 26 Φεβρουαρίου σε μια ομάδα επενδυτών σχετικά με τον κορωνοϊό, γνωστό και ως Covid-19. Η προειδοποίησή μου ήταν ότι δεν πρέπει να υποτιμηθεί η ικανότητα του ιού να προκαλέσει όλεθρο στις παγκόσμιες αγορές. Ότι θα μπορούσε να είναι πολύ χειρότερο του αναμενομένου. Έχει τη δυνατότητα να προκαλέσει εκτεταμένες και μακροπρόθεσμες ζημιές όχι μόνον στις παγκόσμιες αλυσίδες εφοδιασμού, αλλά στην ευρύτερη εμπιστοσύνη των επιχειρήσεων και των καταναλωτών με πιθανή μια παγκόσμια ύφεση.
Οι μαντατοφόροι κακών ειδήσεων συχνά απορρίπτονται ως Κασσάνδρες. Ωστόσο, ο πιο ανησυχητικός παράγοντας τις τελευταίες εβδομάδες και μήνες ήταν το επίπεδο εφησυχασμού και αδιαφορίας από πολλούς στον δημόσιο και τον ιδιωτικό τομέα σχετικά με τους κινδύνους του ιού.
Ο πιο ανησυχητικός παράγοντας μέχρι πρόσφατα ήταν το υψηλό επίπεδο εφησυχασμού και αδιαφορίας από τους ηγέτες για τους κινδύνους της Covid-19. Παρά τις αμφιβολίες που τροφοδοτούνται από το χαμηλό ποσοστό θνησιμότητας, το τελικό συμπέρασμα είναι ότι η Covid-19 έχει σκοτώσει πάνω από 4.000 αθώους ανθρώπους και έχει μολύνει πάνω από 100.000. Οι βαθιές ανησυχίες είναι δικαιολογημένες και η αποτελεσματική δράση απαραίτητη.
Σε ιστορική αναδρομή, ο Μάρτιος του 2020, και συγκεκριμένα η 11η Μαρτίου, ενδέχεται να σηματοδοτήσει την επίσημη έναρξη μιας νέας εποχής. Πρώτον, στις 11 Μαρτίου, έληξε η μεγαλύτερη άνοδος των χρηματιστηρίων που κράτησε σχεδόν ακριβώς 11 χρόνια. Σύμφωνα με τους οικονομολόγους, ο μέσος Dow Jones έχει εισέλθει επισήμως σe καθοδική τροχιά. Καθώς ο ιός εξαπλώνεται και περιορίζονται οι παγκόσμιες αγορές, τα εμπορικά συμβόλαια και τα διεθνή ταξίδια, οι προβλέψεις δείχνουν αρκετά δυσοίωνες για το άμεσο μέλλον, και ενδεχομένως πέραν αυτού. Το πετρελαϊκό μπρα-ντε-φερ Ρωσίας-Σαουδικής Αραβίας που οδηγεί σε ιστορική πτώση την τιμή του μαύρου χρυσού περιπλέκει περαιτέρω τις παγκόσμιες προβλέψεις.
Δεύτερον, στις 11 Μαρτίου, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) κήρυξε τελικά την Covid-19 επισήμως παγκόσμια πανδημία. Για πολιτικούς κυρίως λόγους, ο ΠΟΥ είχε καθυστερήσει να το κάνει. Εν μέρει, λόγω των υπερβολικά ανταγωνιστικών γεωπολιτικών συμφερόντων σε έναν ολοένα και πιο κατακερματισμένο κόσμο, εξακολουθεί να απουσιάζει μια συντονισμένη διεθνής αντίδραση στην Covid-19. Κατά συνέπεια, περισσότεροι άνθρωποι πεθαίνουν άσκοπα. Η Ιστορία ίσως αποδείξει ότι αν υπήρχε νωρίτερα μια επίσημη προειδοποίηση, θα μπορούσε να ωθήσει τα έθνη και τις κοινωνίες να κινητοποιηθούν νωρίτερα και να σώσουν χιλιάδες ζωές. Αν και οι οικονομίες μπορούν να ανακάμψουν με την πάροδο του χρόνου, η απώλεια ανθρώπινης ζωής δεν μπορεί.
Τρίτον, στις 11 Μαρτίου, ο Πρόεδρος Τραμπ επίσης ανακοίνωσε επίσημα μια 30ήμερη αναστολή των διατλαντικών πτήσεων –εξαιρουμένων εκείνων από το Ηνωμένο Βασίλειο- και άλλες προειδοποιήσεις που χρειάζονται διευκρίνιση. Η διακοπή των ταξιδιών από τεχνικής άποψης αποφασίστηκε ως προσωρινό μέτρο, αν και μπορεί να επεκταθεί, αν χρειαστεί. Η διακοπή αυτή των ταξιδιών δεν σηματοδοτεί μια επίσημη ρήξη των διατλαντικών σχέσεων παρά τα αυξανόμενα χάσματα των τελευταίων χρόνων. Ωστόσο, δεν πρέπει να υποτιμάται ο σημαντικός συμβολισμός και τα κόστη που συνεπάγεται η αναστολή των πτήσεων. Για πολλούς Ευρωπαίους ηγέτες, μπορεί να ενισχύσει την αίσθηση και, για μερικούς τη συνειδητοποίηση, ότι σ’ έναν ολοένα και πιο επικίνδυνο και κατακερματισμένο κόσμο η Ευρώπη θα πρέπει να σταθεί περισσότερο στα δικά της πόδια. Κατά πόσον τώρα η Ευρώπη είναι σε θέση ή / και πρόθυμη να το πράξει, παραμένει αντικείμενο έντονων συζητήσεων. Αυτό θα φανεί ιδιαίτερα αφού τελικά υποχωρήσει η κρίση και καταμετρηθούν τα τελικά κόστη σε ανθρώπινες ζωές και στην οικονομία.
Η Ιταλία παραμένει στην πρώτη γραμμή της αιματηρής μάχης της Ευρώπης κατά του ιού. Τέτοιες δύσκολες συνθήκες έχουν να ιδωθούν από τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο. Ένα μεγάλο μέρος της Ευρώπης είναι πιθανό να ακολουθήσει, αλλά σε ποιο βαθμό θα είναι σύντομα γνωστό καθώς συνεχίζεται η μάχη με το χρόνο.
Ο αριθμός των λοιμώξεων και θανάτων στις αναπτυσσόμενες περιοχές, συμπεριλαμβανομένης της Λατινικής Αμερικής και της Αφρικής, παραμένει αρκετά χαμηλός προς το παρόν. Ωστόσο, αυτές οι κοινωνίες παραμένουν στο περιθώριο, καθώς αγωνίζονται να εφαρμόσουν τα απαραίτητα προληπτικά μέτρα. Με πολύ πιο περιορισμένους πόρους, ίσως πληρώσουν ένα εκθετικά υψηλότερο τίμημα, εάν χτυπήσει με όλη του δύναμη ο ιός.
Στη Μέση Ανατολή, ενώ το Ιράν βρίσκεται στην πρώτη γραμμή της μάχης με την Covid-19, με τις μολύνσεις και τους θανάτους να αυξάνονται εκθετικά, η Σαουδική Αραβία έκλεισε τις πόρτες της για το hajj - το ετήσιο προσκύνημα για τους μουσουλμάνους ανά την υφήλιο - σε μια προσπάθεια αποτελεσματικής ανάσχεσης του ιού στη χώρα. Παρά τον φόβο και την ανησυχία για την εξάπλωση του ιού, οι περιφερειακές εντάσεις δεν θα μπουν στον πάγο. Η δολοφονία δύο Αμερικανών στρατιωτών και ενός ακόμη Βρετανού σε πυραυλικές επιθέσεις κατά ιρακινής βάση σηματοδότησε τη λήξη της προσωρινής εκεχειρίας στις εχθροπραξίες – μετά τη δολοφονία από τις ΗΠΑ του δεύτερου ισχυρότερου προσώπου του Ιράν στις αρχές Ιανουαρίου. Η περιφερειακή αυτή διαπάλη συνεχίζεται, είτε δι’ αντιπροσώπων είτε με απευθείας εμπλοκή
Αν και έχουν εκτεταμένα σύνορα με την Κίνα, η Ρωσία κι η Ινδία κατάφεραν να διατηρήσουν με αυστηρά μέτρα προς το παρόν χαμηλό των αριθμών των μολύνσεων από την Covid-19. Στην Κίνα, απ’ όπου ξεκίνησε η Covid-19, το επίπεδο των μολύνσεων και των θανάτων έχει μειωθεί. Η Κίνα έχει επαινεθεί διεθνώς για την αποτελεσματική επιβολή περιοριστικών μέτρων.
Ωστόσο, μακροπρόθεσμα η Κίνα θα πρέπει επίσης να φέρει την ιστορική ευθύνη για τη διάδοση του Covid-19. Όταν προέκυψαν αρχικά συμπτώματα ενός ιού τύπου SARS που εξαπλώθηκε τον Δεκέμβριο του 2019, οι Αρχές αντέδρασαν με ένα συνδυασμό παραποίησης και κακής διαχείρισης της κρίσης. Η αποτυχία στην άμεση αντιμετώπιση της απειλής οδήγησε σε μια καταστροφή εντός των τειχών και σε μια παγκόσμια πανδημία στο εξωτερικό, με την έκβασή της να παραμένει αβέβαιη. Αυτό που είναι βέβαιο είναι ότι η ζωή θα αλλάξει για πάντα, ειδικά για εκείνους που έχουν πληγεί περισσότερο. Οι άσκοπες απώλειες ζωών λόγω της απερίσκεπτης λήψης αποφάσεων στην Κίνα θα οδηγήσουν αναπόφευκτα σε δραστικές αλλαγές παγκοσμίως - πρωτίστως στον οικονομικό, πολιτικό, διπλωματικό, κοινωνικό και στον τομέα της ασφάλειας.
Παρά τις προσπάθειες διαχείρισης της ζημιάς, η φήμη της ηγεσίας του Κομμουνιστικού Κόμματος της Κίνας έχει σαφώς τρωθεί - και ιδιαίτερα του Προέδρου Σι Τζινπίνγκ και της αυστηρής εκ των άνω προς τα κάτω προσέγγισής του στην εξουσία. Το αν θα αλλάξει τελικά ο τρόπος με τον οποίο οι απλοί Κινέζοι πολίτες αντιμετωπίζουν τους ηγέτες τους παραμένει ανοικτό. Πολλά θα εξαρτηθούν από την οικονομική επίδοση της Κίνας μετά την υποχώρηση της κρίσης. Σε τελική ανάλυση η νομιμότητα της ηγεσίας του Κομμουνιστικού Κόμματος βασίζεται σε μεγάλο βαθμό σε αυτήν.
Πάνω απ 'όλα, είναι σημαντικό να μην υποτιμάται ποτέ η αποφασιστικότητα της ηγεσίας του Κομμουνιστικού Κόμματος να διατηρήσει την εξουσία στο εσωτερικό και να ασκήσει επιρροή στο εξωτερικό. Είναι πρόθυμη να αντιμετωπίσει κάθε υπαρξιακή απειλή με οποιονδήποτε τρόπο προκειμένου να διατηρηθεί η τάξη και να αποτραπεί ο εθνικός κατακερματισμός στο εσωτερικό και να προωθηθεί το κύρος της χώρας στο εξωτερικό, ανεξάρτητα από το αν αντιμετωπίζει διαμαρτυρίες στο Χονγκ Κονγκ, φυλακίζει πάνω από 1 εκατομμύριο μουσουλμάνους στη δυτική επαρχία του Xinjiang ή διευκολύνει ανεύθυνα την παγκόσμια εξάπλωση του θανατηφόρου ιού Covid-19.
Παρά τις τεράστιες οικονομικές προόδους τα τελευταία 40 χρόνια, το σύστημα της Κίνας παραμένει εύθραυστο και ευάλωτο. Οι ηγέτες του Κομμουνιστικού Κόμματος δεν θα το παραδεχτούν, αλλά έχουν πλήρη επίγνωση, γεγονός που ενισχύει περαιτέρω την αποφασιστικότητά τους να παραμείνουν στην εξουσία με οποιοδήποτε κόστος.
Εκτός της Κίνας η αξιοπιστία του Προέδρου Σι και της ηγεσίας του Κομμουνιστικού Κόμματος έχει επηρεαστεί αναπόφευκτα - ιδιαίτερα στη Δύση και κυρίως στις ΗΠΑ. Ένα από τα λίγα, αν όχι μόνο, ζητήματα που ενώνουν τους Δημοκρατικούς και τους Ρεπουμπλικανούς, ακόμη και σε μια πολωτική χρονιά εκλογών, παραμένει η Κίνα. Η νόσος Covid-19 ενισχύει ακόμη περισσότερο πολιτικά τους θιασώτες της οικονομικής αποσύνδεσης των ΗΠΑ από την Κίνα. Η λογική τους είναι ότι όχι μόνο η Κίνα μας έδωσε τον ιό, αλλά τώρα εξαρτιόμαστε και από τις κινεζικές μάσκες για την καταπολέμησή του.
Στις αμερικανικές εκλογές του 2020, ο ιός της Covid-19 αναπόφευκτα θα πολιτικοποιηθεί με στόχο το μέγιστο κέρδος σε ένα ιδιαίτερα πολωμένο κομματικό περιβάλλον. Παρά τις διαβεβαιώσεις, ο Λευκός Οίκος προσπαθεί να διαρθρώσει ένα συνεκτικό μήνυμα εξαιτίας των αντικρουόμενων σημάτων του Προέδρου Trump και των κυβερνητικών αξιωματούχων.
Καθώς ολοένα και περισσότεροι Δημοκρατικοί συσπειρώνονται πίσω από έναν υποψήφιο σε μια δραματική ανατροπή της τύχης υπέρ του Τζο Μπάιντεν, ο Πρόεδρος Τραμπ ίσως βρεθεί αντιμέτωπος με μια πολύ πιο ενωμένη δημοκρατική αντιπολίτευση στις 3 Νοεμβρίου. Μια κατάληψη του Λευκού Οίκου και της Γερουσάις από τους Δημοκρατικούς δεν μπορεί να αποκλειστεί αν συνεχιστεί ακάθεκτη η τρέχουσα κακοφωνία από το Οβάλ Γραφείο και η πανδημία του κορωνοϊού επιδεινωθεί εκθετικά ελλείψει αποτελεσματικής εκτελεστικής ηγεσίας.