Το ενδεχόμενο να χρησιμοποιήσει το Ισραήλ τη σορό του ηγέτη της Χαμάς, Γιαχία Σινουάρ, ως «διαπραγματευτικό χαρτί» για την απελευθέρωση Ισραηλινών ομήρων που κρατούνται στη Λωρίδα της Γάζας επεσήμαναν ισραηλινές πηγές στο CNN.
Σύμφωνα με ισραηλινά ΜΜΕ η σορός του Σινουάρ φυλάσσεται σε μυστική τοποθεσία στο Ισραήλ μετά την εξόντωσή του την Τετάρτη από τις ισραηλινές δυνάμεις στο νότιο τμήμα του Παλαιστινιακού θυλάκου.
Δύο ισραηλινές πηγές είπαν στο αμερικανικό δίκτυο ότι πιθανότατα η διασφάλιση της επιστροφής των ομήρων θα αποτελέσει προτεραιότητα για την ισραηλινή ηγεσία ως προς το πώς θα «αξιοποιήσει» ως μοχλό πίεσης τη σορό του εγκεφάλου των τρομοκρατικών επιθέσεων που εξαπέλυσε η Χαμάς κατά του Ισραήλ στις 7 Οκτωβρίου του 2023.
Πάνω από 100 όμηροι κρατούνται στη Λωρίδα της Γάζας – αν και σύμφωνα με εκτιμήσεις του Ισραήλ περίπου οι μισοί βρίσκονται εν ζωή -. Κι η μία από τις πηγές του CNN τόνισε ότι οι Ισραηλινές Αρχές εξετάζουν τώρα με ποιον τρόπο «θα εντείνουν γρήγορα την πίεση» στη Χαμάς να τους απελευθερώσει, αν και η τελευταία επιμένει να θέτει ως όρο την κατάπαυση του πυρός. «Αν θέλει η Χαμάς να ανταλλάξει τη σορό του [Σινουάρ] με ζωντανούς ή νεκρούς Ισραηλινούς [ομήρους], τότε εντάξει», είπε ισραηλινή διπλωματική πηγή.
«Μόνον με απελευθέρωση ομήρων θα επιστραφεί η σορός του Σινουάρ στη Χαμάς»
Όπως τόνισαν οι δύο πηγές, η απελευθέρωση Ισραηλινών ομήρων είναι πιθανώς η μοναδική περίπτωση να επιστραφεί η σορός του Σινουάρ στη Λωρίδα της Γάζας». «Ειδάλλως δεν θα την παραδώσουμε», τόνισαν.
Από την άλλη, η επιστροφή της σορού του Σινουάρ στον παλαιστινιακό θύλακο, ενέχει σύμφωνα με τη διπλωματική πηγή τον κίνδυνο να συσπειρώσει τους υποστηρικτές της Χαμάς, αφού ο τάφος του στη Γάζα θα μπορούσε να εξελιχθεί σε τόπο προσκυνήματος για τους οπαδούς του.
Την Παρασκευή ο πρόεδρος του Ισραήλ Ισαάκ Χέρτσοκ και ο πρωθυπουργός Μπέντζαμιν Νετανιάχου είχαν μια σύσκεψη ασφαλείας για το «σημαντικό παράθυρο ευκαιρίας», που άνοιξε η εξόντωση του Σιουάρ για την επιστροφή των Ισραηλινών ομήρων.
Μία μέρα νωρίτερα ο Νετιανάχου είχε καλέσει τα μέλη της Χαμάς να καταθέσουν τα όπλα τους και να επιστρέψουν στο Ισραήλ τους ομήρους δεσμευόμενος ότι το Ισραήλ θα επιτρέψει σε όποιον εξ’ αυτών το κάνει να ζήσει και να φύγει από τη Γάζα.
Αγκάθια στο δρόμο της απελευθέρωσης των Ισραηλινών ομήρων βλέπουν αναλυτές
Οι διαπραγματεύσεις για την επιστροφή των ομήρων διεξάγονται από τις υπηρεσίες Πληροφοριών του Ισραήλ με τη βοήθεια των ΗΠΑ, της Αιγύπτου και του Κατάρ, αλλά ο θάνατος του Σινουάρ δεν διευκολύνει την αποστολή αυτή, λένε αναλυτές.
«Η μοίρα των ομήρων μπορεί να σφραγιστεί από τον απλούστατο λόγο ότι δεν έχει απομείνει κανείς [στη Χαμάς] να διαπραγματευτεί την απελευθέρωσή τους», λέει στο Γαλλικό Πρακτορείο ο Καρίμ Μεζράν, ειδικός σε θέματα που αφορούν στη Μέση Ανατολή της δεξαμενής σκέψης Atlantic Council.
Οι αμερικανικές μυστικές υπηρεσίες θεωρούν ότι «ο Σινουάρ σκλήρυνε τη στάση του τις τελευταίες εβδομάδας, οδηγώντας τους Αμερικανούς διαπραγματευτές στο συμπέρασμα ότι η Χαμάς δεν ενδιαφέρεται πλέον για συμφωνία εκεχειρίας ή για τους ομήρους», λέει το Soufan Center, που εδρεύει στη Νέα Υόρκη. Ως εκ τούτου «οι όποιες επικείμενες διαπραγματεύσεις θα χρησιμεύσουν και ως Λυδία λίθος για τις επιχειρησιακές δυνατότητες της Χαμάς στην μετά-Σινουάρ εποχή», προσθέτει το think tank.
«Αποκεντρωμένη» πλέον η Χαμάς
Μέρος του προβλήματος έγκειται στο γεγονός ότι η Χαμάς δεν είναι πλέον η οργάνωση με την ιεραρχία που διέθετε πριν τις επιθέσεις της 7ης Οκτωβρίου που πυροδότησαν τον ισραηλινό πόλεμο στη Λωρίδα της Γάζας.
Αποδεκατισμένη και κατακερματισμένη από τις ισραηλινές επιθέσεις και με τον Παλαιστινιακό θύλακο κομμένο στα δύο από τις IDF η Χαμάς «λειτουργεί με τοπικούς πυρήνες με έναν πολύ πιο αποκεντρωμένο τρόπο», υπογραμμίζει ο Νταβίντ Καλφά της δεξαμενής σκέψης Fondation Jean-Jaures. H Χαμάς «είναι πλέον περισσότερο κάτι σαν παραστρατιωτική οργάνωση με τοπικούς πολέμαρχους», που έχει δεσμούς «με οικογένειας που προφανώς κρατούν ομήρους δεσμώτες», σημειώνει.
Κι αυτό «θα είναι ένα πραγματικό πρόβλημα για τους Ισραηλινούς και τους Αμερικανούς. Αντί για μια συνολική συμφωνία για τους ομήρους, πιθανώς θα επιδιώξουν την τμηματική απελευθέρωσή τους».
Πολλά τα σενάρια για τους ομήρους
Αν η Χαμάς επιλέξει ένα αυτοεξόριστο στέλεχός της ως νέο ηγέτη, αυτός διατρέχει τον κίνδυνο να είναι αποκομμένος από τις δυνάμεις της στα παλαιστινιακά εδάφη. Αν επιλέξει έναν μαχητή, όπως ο αδελφός του Σινουάρ, Μοχάμεντ, η ισλαμιστική εξτρεμιστική οργάνωση θα στείλει το μήνθυμα ότι δεν την ενδιαφέρει και τόσο μια πολιτική λύση για τον τερματισμό του πολέμου.
Υπάρχουν, ταυτόχρονα, φόβοι για ενδεχόμενη εκτέλεση των Ισραηλινών ομήρων σε αντίποινα για την εξόντωση του Σινουάρ ή επειδή οι μαχητές της θα θεωρήσουν ότι δεν μπορούν πλέον να τους χρησιμοποιήσουν ως διαπραγματευτικό χαρτί. Αλλά υπάρχει και ο φόβος μήπως στελέχη της μεσαίας βαθμίδας της Χαμάς μπουν στον πειρασμό να εκτελέσουν τους ομήρους για να προστατέψουν τις ταυτότητές τους και να γλιτώσουν τα ισραηλινά αντίποινα.
Η πίεση στον Ισραηλινό πρωθυπουργό είναι τεράστια, αλλά η κυβέρνησή του δεν δείχνει έτοιμη να διασφαλίσει με κάθε τίμημα την απελευθέρωση των ομήρων, αφού δεν έχει ξεχάσει ότι ο Σινουάρ ήταν μεταξύ των χιλίων Παλαιστινίων κρατουμένων που απελευθερώθηκαν το 2011 από το Ισραήλ προκειμένου να αφήσει η Χαμάς ελεύθερο τον Ισραηλινό στρατιώτη Γκιλάντ Σαλίτ, που κρατούσε όμηρο επί πέντε χρόνια. «Θέλουν να αποφύγουν το προηγούμενο της υποθεσης Σαλίτ, ένα λάθος για το οποίο πλήρωσαν πολύ υψηλό τίμημα», τόνισε ο Νταβίντ Καλφά.