Πάνω από 4.360 ρουκέτες εκτόξευσαν η Χαμάς και η Ισλαμική Τζιχάντ κατά του Ισραήλ στο διάστημα των 12 ημερών μέχρι την ανακοίνωση της εκεχειρίας.
Σχεδόν τα δύο τρίτα εξ’ αυτών έπεσαν σε χωράφια και ανοικτούς χώρους ή εμφάνισαν βλάβες, σύμφωνα με τον ισραηλινό στρατό και από τις υπόλοιπες το 90% αναχαιτίστηκαν από την αντιπυραυλική ασπίδα του Ισραήλ, τον «Σιδερένιο Θόλο» (Iron Dome). Όταν εγκαινιάστηκε το σύστημα αυτό εδώ και πάνω από μια δεκαετία, πολλοί εξέφραζαν επιφυλάξεις, αλλά με την πάροδο του χρόνου πείστηκαν για την αποτελεσματικότητά του.
Πρόκειται για ένα αντιπυραυλικό σύστημα ειδικά σχεδιασμένο για τους κινδύνους που διατρέχει το Ισραήλ από οργανώσεις στα σύνορά του, όπως η Χαμάς στη Γάζα και η Χεζμπολάχ στο Λίβανο, που μολονότι δεν διαθέτουν ικανή δύναμη πυρός και αρκετές στρατιωτικές δυνάμεις για να επιχειρήσουν εισβολή, ωστόσο, έχουν ένα μεγάλο οπλοστάσιο ρουκετών, που μπορούν να πλήξουν σχεδόν ολόκληρη την επικράτειά του. Κάθε συστοιχία του Iron Dome προστατεύει ένα σχετικά μικρό τμήμα των ισραηλινών εδαφών, αλλά το Ισραήλ διαθέτει τώρα αρκετές κινητές συστοιχίες για να αντιμετωπίσει τις απειλές σε περιόδους εντάσεων.
Η ψευδαίσθηση ασφάλειας
Ωστόσο, όπως σημειώνει το The Atlantic, τα ατού και οι αδυναμίες του συστήματος αυτού αντιπροσωπεύουν και εκείνα της χώρας που το ανέπτυξε, αντανακλώντας την αέναη σύγκρουση του Ισραήλ με τους Παλαιστίνιους. «Από τη μία πλευρά ο Σιδερένιος θόλος είναι το τέλειο παράδειγμα της ισραηλινής επινοητικότητας. Αλλά η ίδια του η επιτυχία αντανακλά το μεγαλύτερο πρόβλημα του Ισραήλ, αφού επιτρέπει στην ηγεσία και τους πολίτες σχεδόν να αγνοούν το γεγονός ότι έχουν γείτονες στην άλλη πλευρά των συνόρων με χιλιάδες ρουκέτες στραμμένες πάνω τους, επειδή απλώς δεν μπορούν να τους βλάψουν. Ο Σιδερένιος Θόλος δεν επιτρέπει την εξεύρεση βαθύτερων λύσεων στο πρόβλημα», λέει ο ισραηλινός δημοσιογράφος Γιάακοφ Κατζ, που συνυπογράφει το βιβλίο “The Weapons Wizards” για την εξοπλιστική βιομηχανία του Ισραήλ.
Λόγω της αποτελεσματικότητάς της η αντιπυραυλική ασπίδα είναι εξαιρετικά δημοφιλής μεταξύ των Ισραηλινών, αφού τους παρέχει ένα αίσθημα ασφάλειας ακόμη και σε περιόδους κλιμάκωσης, αλλά ταυτόχρονα πολλοί εξ’ αυτών δεν νιώθουν γι’ αυτόν ακριβώς το λόγο την ανάγκη να πιέσουν την ηγεσία της χώρας τους να λύσει τα υποκείμενα προβλήματα που πυροδοτούν από τη μια πλευρά τη μακροχρόνια κρίση με τη Γάζα, όπου δύο εκατομμύρια άνθρωποι ζουν στριμωγμένοι σε μια στενή λωρίδα γης υπό σχεδόν πλήρη αποκλεισμό από το Ισραήλ και την Αίγυπτο από το 2007 που ανήλθε στην εξουσία η Χαμάς, και από την άλλη την ευρύτερη ιστορική σύγκρουση με τους Παλαιστίνιους, που ανάγεται πριν από την ίδρυση του κράτους του Ισραήλ το 1948. Σύμφωνα με δημοσκοπήσεις η πρώτη προτεραιότητα των Ισραηλινών είναι η ασφάλεια και στη συνέχεια η οικονομία, ενώ η επίλυση του Μεσανατολικού συνήθως ακολουθεί στην πέμπτη ή έκτη θέση. «Αναρωτηθείτε», λέει η εκλογολόγος Ντάλια Σάιντλιν, αν οι Ισραηλινοί εστιάζουν στην ασφάλεια, όπως αυτή προσδιορίζεται από ένα εξοπλιστικό σύστημα, αντί στον πυρήνα του προβλήματος, δεν συνιστά αυτό ψευδαίσθηση ασφάλειας»;
Ο αλγόριθμος πίσω από τον Σιδερένιο Θόλο κι οι υπολογισμοί του Νετανιάχου
Αυτού του είδους την αίσθηση ασφάλειας τροφοδοτεί προφανώς η ικανότητα του «Σιδερένιου Θόλου» να αναχαιτίζει τις ρουκέτες της Χαμάς, της Ισλαμικής Τζιχάντ και της Χεζμπολάχ όσο βρίσκονται στον αέρα, αλλά στην καρδιά του συστήματος δεν βρίσκονται οι πύραυλοι αναχαίτισης ή οι κινητές συστοιχίες, αλλά ένας ενσωματωμένος αλγόριθμος, που βελτιώνεται συνεχώς και ο οποίος επιτρέπει στο κέντρο ελέγχου του Iron Dome να εντοπίζει και να προβλέπει την τροχιά των εισερχόμενων ρουκετών, υπολογίζοντας που αναμένεται να πέσουν και δίνοντας εντολές αναχαίτισης μόνον όταν εκτιμάται ότι θα πλήξουν κατοικημένες περιοχές, ώστε να μη σπαταλώνται άδικα πύραυλοι.
Σε τέτοιου είδους υπολογισμούς καταφεύγει, όπως τον κατηγορούν και ο Μπέντζαμιν Νετανιάχου, πρωθυπουργός του Ισραήλ την τελευταία δωδεκαετία κρύβοντας τις μικρότερες αποτυχίες πίσω από μεγαλύτερες επιτυχίες. Χαρακτηριστικό παράδειγμα ο τρόπος που διαχειρίστηκε την πανδημία του κορωνοϊού. Το Ισραήλ, ως γνωστόν, αναδείχθηκε πρωταθλητής στην εκστρατεία εμβολιασμού παγκοσμίως και κατάφερε να εμβολιάσει το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού του – μια επιτυχία που επιχείρησε να καρπωθεί πολιτικά ο Νετανιάχου. Ωστόσο, πριν φθάσουν τα εμβόλια στη χώρα του, οι παλινωδίες και τα λάθη της κυβέρνησής του στην αντιμετώπιση της υγειονομικής κρίσης είχαν φέρει για μεγάλες περιόδους την περασμένη χρονιά το Ισραήλ στην κορυφή των χωρών του πλανήτη με τα περισσότερα κατά κεφαλήν νέα κρούσματα. Κι υπήρχαν πολλοί λόγοι για τις αποτυχίες του: Λόγω των πιέσεων από την κυβέρνηση Τραμπ και ομάδες ειδικών συμφερόντων στο Ισραήλ ο Νετανιάχου άργησε να απαγορέψει την αεροπορική σύνδεση της χώρας του με τις ΗΠΑ, πηγή των περισσότερων κρουσμάτων του κορωνοϊού στην πρώτη φάση της πανδημίας στο Ισραήλ. Ενώ αρνήθηκε να επιβάλει στην κοινότητα των υπερορθόδοξων Εβραίων – και σημαντικών πολιτικών του συμμάχων – να συμμορφωθούν με τα περιοριστικά μέτρα, με αποτέλεσμα ο κορωνοϊός να καλπάζει στα σχολεία και τις συναγωγές τους.
Κι όπως η αντιπυραυλική ασπίδα άλλαξε τον τρόπο που οι Ισραηλινοί βλέπουν τον χρόνο – δηλαδή πόσο διαθέτουν για να αντιδράσουν όταν εκτοξεύονται ρουκέτες εναντίον τους – έτσι κι ο Νετανιάχου άλλαξε τον τρόπο που βλέπουν οι συμπατριώτες του το χρόνο όσον αφορά στις μακροπρόθεσμες προοπτικές επίλυσης της σύγκρουσης με τους Παλαιστίνιους, σημειώνει το The Atlantic. Εδώ και δεκαετίες πολιτικοί, αναλυτές και ΜΜΕ εντός και εκτός των συνόρων προειδοποιούν ότι ο χρόνος τελειώνει για το Ισραήλ προκειμένου να διευθετηθεί το Μεσανατολικό κι ότι η διεθνής κατακραυγή, οι πιέσεις ακόμη και πιθανά μποϊκοτάζ ή ίσως και κυρώσεις θα το ωθήσουν στην απομόνωση και δεν θα μπορέσει να αντιμετωπίσει την επιθυμία για αντίσταση ενός αυξανόμενου Παλαιστινιακού πληθυσμού. Ο Νετανιάχου, ωστόσο, επιμένει ότι αν το Ισραήλ παραμείνει ακλόνητο, κάποια στιγμή ο κόσμος – περιλαμβανομένων των αραβικών κρατών – θα παραιτηθεί από την ιδέα δημιουργίας ανεξάρτητου παλαιστινιακού κράτους. Όπως ο ίδιος είχε γράψει το 1993 στο βιβλίο του “A Place Among the Nations”, «στο ορατό μέλλον το μόνο είδος ειρήνης που θα επικρατήσει στην περιοχή μεταξύ Αράβων και Αράβων και Αράβων και Εβραίων είναι η αποτρεπτική ειρήνη». Υποστήριζε δε ότι αυτή τη στρατηγική θα πρέπει να διαρκέσει μέχρις ότου ο αραβικός κόσμος αντιληφθεί ότι θα έχει περισσότερα να κερδίσει αν κάνει ειρήνη με το Ισραήλ όπως και το Ισραήλ θα επωφεληθεί αν κάνει ειρήνη με τους Άραβες. Κι ο Σιδερένιος Θόλος είναι ένα από τα εργαλεία που επιστρατεύει ο Νετανιάχου για να διατηρεί αυτή την αποτρεπτική ειρήνη, ώστε, όπως ο ίδιος πιστεύει, να δουλεύει ο χρόνος υπέρ της χώρας του.