To αποτέλεσμα των εκλογών στην Ισπανία ήταν μεν θρίαμβος για το ακροδεξιό Vox, αλλά η βραδιά εξελίχθηκε σε εφιάλτη για τους κεντρώους Ciudadanos που καταποντίστηκαν, αλλά και για τους αριστερούς Podemos που είδαν τη δύναμή τους να συρρικνώνεται ακόμη περισσότερο.
Μετά την απώλεια κάπου 2,5 εκατ. ψηφοφόρων και 47 εδρών (!) (από τις 57 έδρες που είχαν εξασφαλίσει τον περασμένο Απρίλιο περιορίζονται τώρα σε μόλις δέκα) στον αρχηγό των Ciudadanos, Άλμπερτ Ριβέρα, δεν απέμενε άλλη επιλογή από την παραίτηση, αναλαμβάνοντας την ευθύνη για την καταβαράθρωση.
Γιατί τιμώρησαν οι ψηφοφόροι τους Ciudadanos
Και να σκεφθεί κανείς ότι ο 39χρονος Ριβέρα από το 2006 που ανέλαβε τα ηνία του τότε περιφερειακού Καταλανικού κόμματος, που όρθωνε ανάστημα στον εθνικισμό και προωθούσε την ενότητα της Ισπανίας, κατάφερε να το γιγαντώσει σ’ ένα εθνικό κόμμα το 2014 με μια ατζέντα υπέρ των επιχειρήσεων και ρητορική κατά της διαφθοράς, ένα κόμμα που απείλησε για κάποιο διάστημα την κυριαρχία του συντηρητικού Λαϊκού Κόμματος (PP) και των Σοσιαλιστών (PSOE). «Είμαι περήφανος για τη δουλειά που έκανα γι’ αυτή τη χώρα. Αλλά ως μετριοπαθής φιλελεύθερος ανησυχώ, όπως εκατομμύρια Ισπανών, για τη χώρα, που πρέπει τώρα να κυβερνηθεί», είπε ο Ριβέρα αποχωρώντας από την ηγεσία των Ciudadanos. Και πρόσθεσε: «Πλέον δεν είμαι αναγκασμένος να λαμβάνω αποφάσεις. Και σ’ εκείνους που πρέπει να τις λαμβάνουν λέω: “καλή τύχη και να ενεργείτε με σοφία γιατί δεν υπάρχουν δικαιολογίες. Η χώρα πρέπει να κυβερνηθεί σωστά και να μην επιστρέψει στο διαχωρισμό μεταξύ κόκκινων [Αριστερά] και μπλε [Δεξιά], στο μίσος και τη διάσπαση. Και μια που αγαπώ την ελευθερία, τελειώνω λέγοντας “Ζήτω η Ελευθερία”!».
To τελευταίο διάστημα το φιλελεύθερο κεντρώο κόμμα της Ισπανίας είχε μετακινηθεί προς τα δεξιά, ειδικά στο θέμα της ανεξαρτησίας της Καταλονίας. Όμως αυτό δεν απέτρεψε την κατάρρευσή του από το 16% τον περασμένο Απρίλιο κοντά στο 7% χθες - μάλλον την επίσπευσε. Σύμφωνα, μάλιστα, με τον Ινιάσιο Τορεμπλάνκα του European Council on Foreign Relations πολλοί ψηφοφόροι των Ciudadanos φαίνεται ότι άλλαξαν στρατόπεδο ψηφίζοντας το Vox, προτιμώντας την original σκληροπυρηνική γραμμή του κατά της ανεξαρτησίας της Καταλονίας από τη ρητορική της πρώην πολιτικής τους στέγης. Το Vox είχε ζητήσει μάλιστα να επιβληθεί κατάσταση έκτακτης ανάγκης στην περιφέρεια αυτή, εξέλιξη που θα σήμαινε αναστολή βασικών δικαιωμάτων.
Ένας πρόσθετος λόγος που τιμώρησαν οι ψηφοφόροι τους Ciudadanos, σύμφωνα με αναλυτές, ήταν και το γεγονός ότι δεν ανέλαβαν τις ευθύνες τους για την άρση του πολιτικού αδιεξόδου μετά τις εκλογές του περασμένου Απριλίου. Περνώντας στις αρχές του χρόνου στο στρατόπεδο της Δεξιάς, τουλάχιστον όσον αφορά στη συνθηματολογία, με τον Ριβέρα να αποβλέπει ει δυνατόν στην εκπαραθύρωση του σοσιαλιστή πρωθυπουργού Πέδρο Σάντσεθ, οι Ciudadanos στύλωσαν τα πόδια αρνούμενοι κάθε μορφής συμμαχία το καλοκαίρι με τους Σοσιαλδημοκράτες, ακόμη και την ανοχή μιας κυβέρνησης υπό τον Σάντεσεθ. Κι έτσι το πλήρωσαν ακριβά στην κάλπη.
Πικρή βραδιά για τους Podemos
Δυνατό χαστούκι, όμως, για τον ίδιο λόγο δέχθηκαν χθες και οι αριστεροί Podemos, που κατρακύλησαν στην τέταρτη θέση – πίσω από το Vox- χάνοντας επτά έδρες (έχουν πλέον 35 έναντι 42 τον περασμένο Απρίλιο). Και να σκεφθεί κανείς ότι στις εκλογές του 2016 το κόμμα του Πάμπλο Ιγκλέσιας με την αντισυστημική ρητορική του και την πολεμική κατά της διαφθοράς και της λιτότητας είχε εξασφαλίσει 71 έδρες στη Βουλή της Ισπανίας. Αλλά στο μεταξύ, όπως σημειώνουν αναλυτές, η μνήμη της κρίσης και του πόνου από τη σκληρή λιτότητα έχει ξεθωριάσει καθώς η οικονομία της χώρας στηρίζεται πλέον στα πόδια της και τα συνθήματα των Podemos δεν βρίσκουν πια την ίδια απήχηση στους ψηφοφόρους.
Ένας πρόσθετος λόγος που οι Podemos είδαν τα ποσοστά τους να υποχωρούν ήταν ο κατακερματισμός της αριστερής ψήφου με την άφιξη στο πολιτικού προσκήνιο του νέου αριστερού κόμματος Mas Pais, που κατάφερε να εξασφαλίσει τρεις έδρες. Αλλά ο κυριότερος, συμφωνούν πολιτολόγοι, ήταν ότι οι ψηφοφόροι τιμώρησαν τους Podemos για τους τακτικισμούς τους και τις απαιτήσεις που πρόβαλαν στη διάρκεια των διαπραγματεύσεων για τη συγκρότηση κυβερνητικού συνασπισμού με τους Σοσιαλδημοκράτες – και μάλιστα ορισμένοι ψηφοφόροι προτίμησαν ακόμη και την μεταστροφή στην ακροδεξιά, όπως σημειώνουν διεθνή ΜΜΕ.
Ο Πάμπλο Ιγκλέσιας έκανε χθες ανοίγματα στους Σοσιαλδημοκράτες δηλώνοντας έτοιμο για διαβουλεύσεις για κυβερνητική συμμαχία. Αλλά η πρότασή του ήρθε πολύ αργά, αφού το κόμμα του έχασε τόσο έδαφος, που ακόμη κι αν ενώσει τις δυνάμεις του με το PSOE οι δυο μαζί απέχουν κάπου 21 έδρες από την αυτοδυναμία στη Βουλή της Ισπανίας...