Η εποχή που οι Ciudadanos θεωρούνταν ότι ενσάρκωναν ένα κεντρώο κόμμα στην Ισπανία, που θα υπερασπιστεί την ανανέωση, τις ρεαλιστικές πολιτικές απόψεις κι ένα φιλελεύθερο όραμα, φαίνεται ότι έχει παρέλθει.
Τρία χρόνια αφότου κατάφεραν με τη δυναμική τους είσοδο στην ισπανική βουλή να σπάσουν το μέτωπο του δικομματισμού μετά από τέσσερις δεκαετίες στη χώρα οι φιλελεύθεροι Ciudadanos (Πολίτες) βρίσκονται πλέον αντιμέτωποι με μια κρίσιμη εκλογική αναμέτρηση στη Μαδρίτη, που μπορεί να κρίνει το μέλλον τους. Και να σκεφτεί κανείς ότι στις αρχές του 2018 οι Ciudadanos πετούσαν. Είχαν μόλις κερδίσει τις περιφερειακές εκλογές στην Καταλονία, όπου γεννήθηκε το κόμμα μια δεκαετία νωρίτερα και προηγούνταν στις δημοσκοπήσεις πανεθνικά με τον νεαρό ηγέτη τους, Άλμπερτ Ριβέρα να καλοβλέπει το πόστο του πρωθυπουργού υποστηριζόμενος από μερίδα των ισπανικών ΜΜΕ, του εκλογικού σώματος, αλλά και της επιχειρηματικής κοινότητας.
Όμως τα όνειρα διαψεύστηκαν, ο Ριβέρα έχει στο μεταξύ αποχωρήσει από το τιμόνι τους κι οι Ciduadanos μετά από μια σειρά στρατηγικών λαθών και ταπεινωτικών ηττών σε διαδοχικές εκλογικές αναμετρήσεις φοβούνται μήπως η αναμέτρηση στη Μαδρίτη σημάνει το τέλος τους.
Η θεαματική άνοδος και η εκκωφαντική πτώση των Ciudadanos
Οι Ciudadanos σχηματίστηκαν από πολιτικούς, δημοσιογράφους, διανοούμενους και άλλους αξιωματούχους από την Αριστερά και τη Δεξιά το 2006 στην Καταλονία ως απάντηση στο διογκούμενο κύμα εθνικισμού στην πλούσια αυτή ισπανική περιφέρεια και με την πεποίθηση ότι ο δικομματισμός ανήκε στο παρελθόν. Μετά από μικρά βήματα στην πολιτική σκηνή και περιορισμένα κέρδη στο κοινοβούλιο της Καταλονίας και στη συνέχεια της Ισπανίας, άνοιξαν τα φτερά τους το 2014 -2015 εκμεταλλευόμενoι τη λαϊκή οργή για την κρίση στην ευρώνη και τα κρούσματα διαφθοράς, παράγοντες από τους οποίους είχαν ήδη επωφεληθεί και οι αριστεροί Podemos. Οι Ciudadanos εμφανίστηκαν στο προσκήνιο ως μια κεντρώα δύναμη που θα φέρει την κάθαρση στην πολιτική σκηνή και «σε αντίθεση με τους Podemos δεν έτρεφαν φιλοδοξίες να κυβερνήσουν αλλά να διευκολύνουν τον σχηματισμό κυβερνήσεων», όπως επεσήμανε στο Politico ο Χοσέ Πάμπλο Φεραντίθ της εταιρείας δημοσκοπήσεων Metroscopia. Έτσι μετείχαν σε κυβερνητικούς συνασπισμούς με το Σοσιαλιστικό Εργατικό Κόμμα (PSOE) και το δεξιό Λαϊκό Κόμμα (PP) σε περιφέρειες και δήμους.
Όταν ξέσπασε το 2017-2017 η κρίση της Καταλονίας, που αναμόρφωσε το πολιτικό τοπίο της Ισπανίας, οι Ciudadanos αντιτάχθηκαν σφόδρα στην επιθυμία των αυτονομιστών και απέσπασαν περίπου δύο εκατ. ψήφους κυρίως από τη δεξαμενή της Δεξιάς που υπερασπίζονταν την ακεραιότητα της χώρας. Στις εκλογές του Απριλίου του 2019 κατέκτησαν 57 έδρες και μόλις 200.000 ψήφους λιγότερες από το Λαϊκό Κόμμα με πολλούς να πιστεύουν ότι ήταν στα σκαριά μια συγκυβέρνηση με τους Σοσιαλιστές του Πέδρο Σάντσεθ. Ωστόσο, το εντυπωσιακό εκλογικό αποτέλεσμα φούσκωσε τις προσωπικές φιλοδοξίες του Ριβέρα, σύμφωνα με πρώην στελέχη των Ciudadanos και αρνήθηκε να συμπράξει σε μια κυβερνητική συμμαχία ως ελάσσων εταίρος, φοβούμενος μήπως έτσι κλείσει οριστικά ο δρόμος του προς την πρωθυπουργία. Αρκετά στελέχη αποχώρησαν σε ένδειξη διαμαρτυρίας κι ο Ριβέρα ενδύθηκε τον μανδύα του νέου ηγέτη της Δεξιάς βάζοντας τον Σάντσεθ στο σταυρόνημά του.
Η απομάκρυνση των Ciudadanos από το κέντρο και η μετακίνησή τους στο συνωστισμένο χώρο της Δεξιάς με το Λαϊκό Κόμμα και το ακροδεξιό Vox θορύβησε την Ευρώπη και ειδικά την Ισπανία, όπου η κυβέρνηση Μακρόν κατήγγειλε την προθυμία των «Πολιτών» να εμπλακούν σε συνομιλίες με το Vox. Στις νέες εκλογές που προκηρύχθηκαν για τον Νοέμβριο του 2019 οι Ciudadanos έχασαν τελικά τις 47 από τις 57 έδρες τους κι ο Ριβέρα αναγκάστηκε να παραιτηθεί. Από εκεί και μετά ξεκίνησε μια κατηφόρα χωρίς τέλος με ήττες σε τοπικές εκλογές στη χώρα των Βάσκων τον Ιούλιο του 2020 και τον Φεβρουάριο στην Καταλονία, όπου έπεσαν από την πρώτη στην έκτη θέση. «Πάψαμε να ενθουσιάζουμε τους ψηφοφόρους», παραδέχθηκε πρόσφατα στην El Pais η διάδοχος του Ριβέρα στο τιμόνι των Ciudadanos, Ινές Αριμάδας, που προσπάθησε να επαναφέρει το κόμμα στην αρχική του γραμμή του γεφυροποιού εμπλεκόμενη σε διαβουλεύσεις με την αριστερή κυβέρνηση στη διάρκεια της πανδημίας, χωρίς ωστόσο να σταματά να της επιτίθεται.
Οι Ciudadanos φυλλοροούν
Όμως, παρά τις προσπάθειες της 39χρονης Αριμάδας οι Ciudadanos βρέθηκαν πρόσφατα αντιμέτωποι με νέα προβλήματα όταν αποχώρησαν από τον συνασπισμό τους με το Λαϊκό Κόμμα στην περιφέρεια της Μουρθία λόγω σκανδάλων που σχετίζονται με τους εμβολιασμούς και με καταγγελίες περί διαφθοράς. Κατέθεσαν πρόταση μομφής κατά των πρώην εταίρων τους, που τους γύρισε μπούμερανγκ όταν τρία στελέχη τους αυτομόλησαν. Το τελευταίο διάστημα αρκετές δεκάδες αξιωματούχοι – ανάμεσά τους και 19 υψηλόβαθμα στελέχη – αποχώρησαν από το κόμμα, εννέα εκ των οποίων βρήκαν νέα πολιτική στέγη στο Λαϊκό Κόμμα, ανοίγοντας το δρόμο σε μια πιθανή συγκυβέρνηση του τελευταίου με το Vox στην εν λόγω περιφέρεια.
Οι περιφερειακές εκλογές στη Μαδρίτη στις 4 Μαϊου δεν αποκλείεται να σηματοδοτήσουν άλλη μια εκλογική συντριβή για τους Ciudadanos με απρόβλεπτες συνέπειες για το μέλλον τους. Δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι το Λαϊκό Κόμμα εκμεταλλεύεται τα προβλήματα των πρώην εταίρων του, που θα δυσκολευτούν πολύ να περάσουν το 5% - όριο εισόδου στην τοπική βουλή.