Ανώτατοι αξιωματούχοι των ΗΠΑ και της Ρωσίας συναντήθηκαν στη Σαουδική Αραβία για τον πόλεμο στην Ουκρανία, στις πιο εκτεταμένες διαπραγματεύσεις μεταξύ των δύο χωρών τα τελευταία τρία χρόνια.
Οι δύο πλευρές συμφώνησαν να συνεχίσουν τον σχεδιασμό για τον τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία και να επιδιώξουν στενότερη συνεργασία, εν μέσω ανησυχιών στο Κίεβο και σε όλη την Ευρώπη ότι ο Ντόναλντ Τραμπ θα μπορούσε να πιέσει για μια διευθέτηση ευνοϊκή προς τον Βλαντίμιρ Πούτιν.
Οι συνομιλίες Ρωσίας-ΗΠΑ για την Ουκρανία στο Ριάντ
Μετά τις συνομιλίες στο Παλάτι Ντιριγιάχ στο Ριάντ, που διήρκεσαν σχεδόν πέντε ώρες, ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Μάρκο Ρούμπιο, δήλωσε ότι οι δύο πλευρές συμφώνησαν να δημιουργήσουν μια ομάδα υψηλού επιπέδου για να στηρίξουν τις ειρηνευτικές συνομιλίες για την Ουκρανία και να εξετάσουν «οικονομικές και επενδυτικές ευκαιρίες που θα προκύψουν από έναν επιτυχή τερματισμό της σύγκρουσης».
Οι δηλώσεις σηματοδότησαν μια τεκτονική μετατόπιση στην προσέγγιση της Ουάσιγκτον προς τη Μόσχα, απομακρυνόμενη δραματικά από τις προσπάθειες της κυβέρνησης Μπάιντεν να απομονώσει τη Ρωσία.
Ο Ρούμπιο δήλωσε ότι ο τερματισμός της σύγκρουσης στην Ουκρανία πρέπει να είναι αποδεκτός από όλους τους εμπλεκόμενους, συμπεριλαμβανομένων της Ουκρανίας, της Ευρώπης και της Ρωσίας, προσθέτοντας ότι οι Ευρωπαίοι σύμμαχοι των ΗΠΑ ενημερώθηκαν για τις συνομιλίες. Ωστόσο, δεν υπήρχαν Ουκρανοί ή Ευρωπαίοι αξιωματούχοι στη συνάντηση.
Ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών, Σεργκέι Λαβρόφ, και ο βασικός σύμβουλος εξωτερικής πολιτικής του Πούτιν, Γιούρι Ουσάκοφ, φωτογραφήθηκαν να κάθονται απέναντι από τον Ρούμπιο, ο οποίος συμμετείχε στις συνομιλίες μαζί με τον σύμβουλο Εθνικής Ασφαλείας των ΗΠΑ, Μάικ Βαλτς, και τον ειδικό απεσταλμένο του Τραμπ για τη Μέση Ανατολή, Στιβ Γουίτκοφ.
Λίγο μετά τη συνάντηση, ο Ουσάκοφ δήλωσε ότι οι δύο πλευρές συμφώνησαν να συζητήσουν περαιτέρω για την Ουκρανία και ανέφεραν εν συντομία τις προϋποθέσεις για μια πιθανή σύνοδο κορυφής Πούτιν-Τραμπ, αν και σημείωσε ότι κάτι τέτοιο είναι απίθανο να συμβεί την επόμενη εβδομάδα.
Οι συνομιλίες στο Ριάντ υπογράμμισαν την ταχεία πρόοδο των αμερικανικών προσπαθειών για τον τερματισμό της σύγκρουσης, γεγονός που προκαλεί ανησυχία στην Ουκρανία και σε όλη την Ευρώπη, όπου αξιωματούχοι φοβούνται ότι θα παραγκωνιστούν από τις διαπραγματεύσεις.
Ο Ουσάκοφ πρόσθεσε ότι η συνάντηση «πήγε καλά» και ήταν «μια σοβαρή συζήτηση για όλα τα ζητήματα».
Η Ρωσία δεν θα δεχτεί στρατεύματα του ΝΑΤΟ στην Ουκρανία, λέει ο Λαβρόφ
Ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών, Σεργκέι Λαβρόφ, δήλωσε ότι η χώρα του δεν θα δεχθεί ειρηνευτικές δυνάμεις από χώρες του ΝΑΤΟ στην Ουκρανία στο πλαίσιο οποιασδήποτε ειρηνευτικής συμφωνίας.
«Οποιαδήποτε εμφάνιση ένοπλων δυνάμεων υπό κάποια άλλη σημαία δεν αλλάζει τίποτα. Είναι φυσικά εντελώς απαράδεκτο», δήλωσε.
Δεν προσκλήθηκε η Ουκρανία στο τραπέζι
Νωρίτερα, Ουκρανοί αξιωματούχοι δήλωσαν ότι δεν είχαν προσκληθεί στις συνομιλίες. Ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι δήλωσε τη Δευτέρα ότι η Ουκρανία δεν θα δεχτεί κανένα αποτέλεσμα που θα επιτευχθεί χωρίς τη συμμετοχή του Κιέβου.
Μιλώντας κατά τη διάρκεια επίσκεψής του στην Άγκυρα, όπου συναντήθηκε με τον πρόεδρο της Τουρκίας, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, ο Ζελένσκι δήλωσε ότι δεν είναι διατεθειμένος να παραχωρήσει εδάφη στη Ρωσία.
«Η διπλωματία δεν σημαίνει να εγκαταλείψουμε τα συμφέροντα και την κυριαρχία του κράτους μας», είπε σε μια συνάντηση με εκπροσώπους της κοινότητας των Τατάρων της Κριμαίας.
Συνάντηση Ερντογάν-Ζελένσκι στην Άγκυρα -«Οι διαπραγματεύσεις να μη γίνονται πίσω από την πλάτη μας»
Την ίδια ώρα, ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν υποδέχθηκε την Τρίτη τον Ουκρανό ομόλογό του Βολοντίμιρ Ζελένσκι στο προεδρικό συγκρότημα στην Άγκυρα.
«Η Τουρκία θα είναι ο ιδανικός οικοδεσπότης για τις πιθανές συνομιλίες μεταξύ της Ρωσίας, της Ουκρανίας και της Αμερικής στο εγγύς μέλλον», είπε σε κοινή συνέντευξη Τύπου στην Άγκυρα με τον πρόεδρο της Ουκρανίας, Βολοντίμιρ Ζελένσκι.
Ο Ζελένσκι ζητεί «δίκαιες» συνομιλίες για την Ουκρανία, αναβάλλει το ταξίδι στη Σ. Αραβία
Ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι κάλεσε σε «δίκαιες» ειρηνευτικές συνομιλίες για την Ουκρανία με στόχο τον τερματισμό της ρωσικής εισβολής στη χώρα, υποστηρίζοντας ότι σε αυτές θα πρέπει να συμμετέχουν η Ευρωπαϊκή Ένωση, η Τουρκία και το Ηνωμένο Βασίλειο.
Ο ίδιος επέκρινε τις σημερινές συνομιλίες ΗΠΑ-Ρωσίας, επισημαίνοντας ότι δεν συμπεριέλαβαν Ουκρανό εκπρόσωπο.
Οι συνομιλίες «διεξάγονται μεταξύ εκπροσώπων της Ρωσίας και εκπροσώπων των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής. Για την Ουκρανία, χωρίς την Ουκρανία», είπε.
«Η Ουκρανία, η Ευρώπη με την ευρεία έννοια -και αυτό περιλαμβάνει την Ευρωπαϊκή Ένωση, την Τουρκία και το Ηνωμένο Βασίλειο- θα πρέπει να συμμετέχουν στις συζητήσεις και στην ανάπτυξη των απαραίτητων εγγυήσεων ασφαλείας με την Αμερική σχετικά με την τύχη αυτού του μέρους του κόσμου», είπε σε συνέντευξη Τύπου στην Άγκυρα, όπως αναφέρει το AFP.
Είπε επίσης ότι ανέβαλε το ταξίδι του στη Σαουδική Αραβία, το οποίο αναμενόταν την Τετάρτη, υποδηλώνοντας ότι θέλει να αποφύγει να συνδεθεί η επίσκεψή του με τις συνομιλίες ΗΠΑ-Ρωσίας, ανέφερε το Associated Press.
Αδιαμφισβήτητες η εδαφική ακεραιότητα και η κυριαρχία της Ουκρανίας, λέει ο Ερντογάν
Ο Ερντογάν είπε στη συνέντευξη Τύπου ότι η εδαφική ακεραιότητα και η κυριαρχία της Ουκρανίας είναι «αδιαμφισβήτητες».
Πρέπει να αποφευχθούν τα λάθη στις ειρηνευτικές συνομιλίες, λέει ο Ζελένσκι
Ο πρόεδρος της Ουκρανίας Βολοντίμιρ Ζελένσκι είπε ότι σήμερα συζήτησε με τον Ταγίπ Ερντογάν με μεγάλη λεπτομέρεια τις παγκόσμιες διεργασίες «που θα μπορούσαν να οδηγήσουν στον τερματισμό αυτού του πολέμου».
Εξετάστηκαν διαφορετικές προοπτικές, πρόσθεσε, και είπε ότι είναι «σημαντικό η όποια συζήτηση για τον τερματισμό του πολέμου να μη γίνει στις πλάτες των εμπλεκόμενων μερών».
Για μια διαρκή ειρήνη, είπε, «είναι σημαντικό να μη γίνουν λάθη».
Στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων πρέπει να εκπροσωπούνται όλα τα μέρη - Αμερική, Ευρώπη και Ουκρανία, τόνισε.
«Ο τερματισμός της σύγκρουσης στην Ουκρανία πρέπει να είναι αποδεκτός από όλους τους εμπλεκόμενους»
Οι συζητήσεις στο Ριάντ αποτελούν την πρώτη προσπάθεια υψηλού επιπέδου για διαπραγμάτευση του τερματισμού της πλήρους κλίμακας εισβολής του Πούτιν στην Ουκρανία από τις πρώτες ημέρες του πολέμου, όταν οι συνομιλίες κατέρρευσαν λόγω των απαιτήσεων του Ρώσου προέδρου.
Παρά την έντονη διπλωματική δραστηριότητα, λίγα είναι γνωστά για το ειρηνευτικό σχέδιο του Τραμπ για την Ουκρανία ή τη διάθεση της Ρωσίας να συμμετάσχει, και η συνάντηση της Τρίτης δεν πρόσφερε πολλές νέες ενδείξεις.
Και οι δύο πλευρές εξέδωσαν προσεκτικά διατυπωμένες δηλώσεις στο τέλος των συνομιλιών. Ο Ρούμπιο δήλωσε ότι η συνάντηση ήταν «το πρώτο βήμα σε ένα μακρύ και δύσκολο ταξίδι», προσθέτοντας:
«Ο τερματισμός της σύγκρουσης στην Ουκρανία πρέπει να είναι αποδεκτός από όλους τους εμπλεκόμενους, συμπεριλαμβανομένων της Ουκρανίας, της Ευρώπης και της Ρωσίας».
«Αυτό πρέπει να είναι ένας μόνιμος τερματισμός του πολέμου και όχι μια προσωρινή εκεχειρία, όπως έχουμε δει στο παρελθόν», δήλωσε ο Βαλτς.
«Η πραγματικότητα είναι ότι θα υπάρξει συζήτηση για τα εδαφικά ζητήματα και για τις εγγυήσεις ασφαλείας. Αυτά είναι θεμελιώδη στοιχεία», πρόσθεσε.
«Πολύ νωρίς για συμβιβασμούς», η Μόσχα θα επιδιώξει ομαλοποίηση των σχέσεων με τις ΗΠΑ
Ο Κιρίλ Ντμιτρίεφ, επικεφαλής του Ρωσικού Ταμείου Άμεσων Επενδύσεων, δήλωσε ότι οι δύο πλευρές άρχισαν να ακούν η μία την άλλη, αλλά είναι πολύ νωρίς για να γίνει λόγος για συμβιβασμούς.
Πριν από τις συνομιλίες, Ρώσοι αξιωματούχοι είχαν δηλώσει ότι θα επιδιώξουν «ομαλοποίηση» των σχέσεων με τις ΗΠΑ και θα προετοιμάσουν το έδαφος για μια ειρηνευτική συμφωνία. Ωστόσο, ακόμη και πριν ξεκινήσουν οι συνομιλίες, οι ΗΠΑ έκαναν σημαντικές παραχωρήσεις προς τον Πούτιν, υποδηλώνοντας ότι η Ουκρανία θα πρέπει να εγκαταλείψει τις φιλοδοξίες της για ένταξη στο ΝΑΤΟ και να αποδεχτεί απώλειες εδαφών.
Η Ρωσία, παράλληλα, φέρεται να επιδίωξε τη χαλάρωση των δυτικών κυρώσεων, οι οποίες έχουν επιβαρύνει την οικονομία της.
Οι συνομιλίες της Τρίτης στο Ριάντ προσφέρουν στη Σαουδική Αραβία και στον de facto ηγέτη της, τον πρίγκιπα Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν, την ευκαιρία να εδραιώσουν τη θέση τους στη διεθνή σκηνή.
Εκτός των διαπραγματεύσεων Ουκρανία και ΕΕ
Η τελευταία διπλωματική κίνηση των ΗΠΑ έχει αφήσει το Κίεβο και τους βασικούς συμμάχους του να προσπαθούν να εξασφαλίσουν μια θέση στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων, φοβούμενοι ότι η Ουάσιγκτον και η Μόσχα μπορεί να προχωρήσουν σε μια συμφωνία που θα παρακάμψει τα συμφέροντά τους.
Ως απάντηση, η Γαλλία συγκάλεσε έκτακτη συνεδρίαση με κράτη της ΕΕ και το Ηνωμένο Βασίλειο τη Δευτέρα για να συντονίσουν την αντίδραση.
Ο Εμανουέλ Μακρόν ανακοίνωσε μετά τη συνάντηση ότι μίλησε με τον Τραμπ και τον Ζελένσκι. «Επιδιώκουμε μια ισχυρή και διαρκή ειρήνη στην Ουκρανία. Για να επιτευχθεί αυτό, η Ρωσία πρέπει να τερματίσει την επιθετικότητά της και αυτό πρέπει να συνοδεύεται από ισχυρές και αξιόπιστες εγγυήσεις ασφαλείας για τους Ουκρανούς», έγραψε ο Μακρόν στο Χ.
Παρ' όλα αυτά, οι συνομιλίες στο Παρίσι δεν απέδωσαν συγκεκριμένα μέτρα, καθώς οι Ευρωπαίοι ηγέτες αγωνίστηκαν να παρουσιάσουν ένα ενιαίο μέτωπο εν μέσω διαιρέσεων σχετικά με την ανάπτυξη στρατευμάτων στην Ουκρανία.