Ο Ντάνιελ Έλσμπεργκ, ο στρατιωτικός αναλυτής που μετατράπηκε σε μάρτυρα δημοσίου συμφέροντος κι έφερε στο φως τα λεγόμενα Pentagon Papers, (έγγραφα Πενταγώνου) αποκαλύπτοντας τα ψέματα που έλεγαν οι ένοπλες δυνάμεις και διαδοχικές αμερικανικές κυβερνήσεις για τον Πόλεμο του Βιετνάμ, ανακοίνωσε πως διαγνώστηκε πως πάσχει από καρκίνο στο πάγκρεας στο τελικό στάδιο.
Αποκάλυψε τα «Έγγραφα του Πενταγώνου»
«Τη 17η Φεβρουαρίου, σχεδόν απροειδοποίητα, διαγνώστηκα με καρκίνο στο πάγκρεας που δεν χωράει χειρουργική επέμβαση», εξήγησε ο κ. Έλσμπεργκ, 91 ετών σήμερα, μεταφορτώνοντας στο Twitter επιστολή που αρχικά είχε στείλει μόνο σε φίλους του. «Λυπάμαι που σας ενημερώνω πως οι γιατροί μού δίνουν τρεις ως έξι μήνες ζωή», αναφέρει το κείμενο.
Τα «Έγγραφα του Πενταγώνου» (η επίσημη ονομασία τους ήταν Report of the Office of the Secretary of Defense Vietnam Task Force) αποτελούσαν πολύτομη, άκρως απόρρητη μελέτη για το πώς οι ΗΠΑ βρέθηκαν μπλεγμένες στο πολυαίμακτο αδιέξοδο που ήταν ο Πόλεμος του Βιετνάμ.
Η αποκάλυψη τμημάτων της μελέτης αυτής προκάλεσε τεράστιο σκάνδαλο στις ΗΠΑ, διότι το κείμενο βρισκόταν σε απόλυτη αντίθεση τόσο με αυτά που ανακοίνωνε το Πεντάγωνο δημόσια, όσο και με τις κυβερνητικές διαβεβαιώσεις για τον πόλεμο αυτό επί χρόνια. Το 1971, ο Ντάνιελ Έλσμπεργκ, τότε σύμβουλος της αμερικανικής κυβέρνησης που συμμετείχε στη σύνταξη της μελέτης, διέρρευσε τμήματά της στη New York Times και σε άλλες εφημερίδες.
Τι άλλαξε με τη δημοσίευση των εγγράφων του Πενταγώνου
Η δημοσίευσή τους άλλαξε άρδην τη δημόσια συζήτηση ανατρέποντας όσα θεωρούνταν δεδομένα για την εξέλιξη της ένοπλης σύρραξης. Τεκμηρίωσαν μεταξύ άλλων πως η μια αμερικανική κυβέρνηση μετά την άλλη μεγάλωνε το εύρος της στρατιωτικής εμπλοκής, παρότι ήταν καθαρό πως οι ΗΠΑ δεν μπορούσαν να κερδίσουν τον πόλεμο αυτό.
Μετά τις αποκαλύψεις, το υπουργείο Δικαιοσύνης των ΗΠΑ άσκησε ποινική δίωξη σε βάρος του κ. Έλσμπεργκ διότι διέρρευσε το περιεχόμενο της μελέτης στα ΜΜΕ. Όμως οι κατηγορίες σε βάρος του τέθηκαν στο αρχείο το 1973, έπειτα από κακοδικία το 1972.
Ο Ντάνιελ Έλσμπεργκ, που θα πατήσει τα 92 του χρόνια τον Απρίλιο, είναι υπερασπιστής των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και αντιπολεμικός ακτιβιστής για δεκαετίες. Τόνισε πως αποφάσισε να μην υποβληθεί σε χημειοθεραπεία και πρόσθεσε πως έχει «εξαίρετη» περίθαλψη όταν τη χρειάζεται. Παρά τη διάγνωσή του, ο κ. Έλσμπεργκ διαβεβαίωσε πως δεν πονάει και ότι θα συνεχίσει να δίνει συνεντεύξεις και να παραδίδει σεμινάρια ψηφιακά.