Η πρόεδρος της Βουλής των ΗΠΑ, Νάνσι Πελόζι, αναμενόταν να επισκεφθεί την Ταϊβάν την Τρίτη, προκαλώντας αιχμηρές προειδοποιήσεις από την Κίνα, που διεκδικεί την κυριαρχία του νησιού.
Το πρακτορείο Reuters παραθέτει τις βασικές εξελίξεις στις σχέσεις μεταξύ των Ηνωμένων Πολιτειών, της Κίνας και της Ταϊβάν που οδήγησαν στη σημερινή κρίση.
1949:Οι κομμουνιστές του Μάο Τσε Τουνγκ αναλαμβάνουν την εξουσία στο Πεκίνο αφού νίκησαν τους εθνικιστές Kuomintang (KMT) του Τσιάνγκ Κάι-σεκ σε έναν εμφύλιο πόλεμο. Η κυβέρνηση υπό την ηγεσία του KMT υποχωρεί στο νησί της Ταϊβάν, διακόπτοντας την επαφή με την ηπειρωτική Κίνα.
Η πρώτη εμπλοκή των ΗΠΑ στην Ταϊβάν
1950 - Η Ταϊβάν γίνεται σύμμαχος των Ηνωμένων Πολιτειών, οι οποίες βρίσκονται σε πόλεμο με την Κίνα στην Κορέα. Οι Ηνωμένες Πολιτείες αναπτύσσουν στόλο στα στενά της Ταϊβάν για να προστατεύσουν τον σύμμαχό τους από πιθανή επίθεση από την ηπειρωτική χώρα.
1954-1955: Η πρώτη κρίση των στενών της Ταϊβάν. Το Πεκίνο εξαπολύει επιθέσεις πυροβολικού σε ορισμένα απομακρυσμένα νησιά που ελέγχονται από την Ταϊβάν στα ανοιχτά της νοτιοανατολικής ακτής της Κίνας. Η Ταϊπέι χάνει τον έλεγχο κάποιων νησιών και μετακινεί τις δυνάμεις και τους κατοίκους που απομένουν στην Ταϊβάν.
1958: Η δεύτερη κρίση των στενών της Ταϊβάν: Το Πεκίνο εξαπολύει πολύμηνες επιθέσεις πυροβολικού στα ελεγχόμενα από την Ταϊβάν απομακρυσμένα νησιά Kinmen και Matsu, και τα δύο κοντά στην ηπειρωτική Κίνα. Η Ταϊπέι αντεπιτίθεται με μερικά όπλα που παρέχονται από τις ΗΠΑ. Η Κίνα δεν καταλαμβάνει τον έλεγχο κανενός νησιού που ελέγχεται από την Ταϊβάν.
Η πολιτική της «μίας Κίνας»
1979: Οι Ηνωμένες Πολιτείες εγκρίνουν την πολιτική της «μιας Κίνας» και μετατοπίζουν τη διπλωματική αναγνώριση από την Ταϊπέι στο Πεκίνο. Ο Κινέζος ηγέτης Ντενγκ Σιαοπίνγκ προσφέρει τις έννοιες της «μίας χώρας, δύο συστημάτων» και της «ειρηνικής ενοποίησης» ως πιθανές εναλλακτικές λύσεις στη βίαιη κατάληψη της Ταϊβάν.
1979: Οι Ηνωμένες Πολιτείες θεσπίζουν τον Νόμο για τις Σχέσεις της Ταϊβάν, ο οποίος καθιστά σαφές ότι η απόφαση των ΗΠΑ να δημιουργήσουν διπλωματικούς δεσμούς με το Πεκίνο βασίζεται στην προσδοκία ότι το μέλλον της Ταϊβάν θα καθοριστεί με ειρηνικά μέσα. Ο νόμος υποχρεώνει την Ουάσιγκτον να βοηθήσει την Ταϊβάν, παρέχοντάς της τα μέσα για να αμυνθεί.
1982: Ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Ρόναλντ Ρίγκαν, υιοθέτησε τις «Έξι Διαβεβαιώσεις προς την Ταϊβάν», συμπεριλαμβανομένης της υπόσχεσης να μην τροποποιήσει τον Νόμο για τις Σχέσεις της Ταϊβάν.
1995: Ο πρόεδρος της Ταϊβάνμ Λι Τενγκ-Χούιμ επισκέπτεται τις Ηνωμένες Πολιτείες για ένα reunion στο Πανεπιστήμιο Κορνέλ, προκαλώντας κριτική από το Πεκίνο και κλιμακώνοντας τις εντάσεις.
Τρίτη κρίση στα στενά της Ταϊβάν μετά από 40 χρόνια
1996: Τρίτη κρίση στα στενά της Ταϊβάν. Η Ταϊβάν διεξάγει την πρώτη της άμεση ψηφοφορία για πρόεδρο. Αντίδραση σε αυτό, το Πεκίνο εκτοξεύει πυραύλους σε ύδατα κοντά στην Ταϊβάν. Η Ουάσιγκτον στέλνει αεροσκάφη στην περιοχή. Ο πρόεδρος της, Ταϊβάν Λι Τενγκ-Χούι, κερδίζει με συντριπτική πλειοψηφία τον Μάρτιο.
2000:- Ο Τσεν Σούι-μπιάν εκλέγεται πρόεδρος της Ταϊβάν, σηματοδοτώντας την ανάληψη της εξουσίας από το Δημοκρατικό Προοδευτικό Κόμμα (DPP) για πρώτη φορά, το οποίο υποστηρίζει την κυριαρχία και την επίσημη ανεξαρτησία της Ταϊβάν.
2005:- Το Πεκίνο υιοθετεί ένα νομοσχέδιο κατά της απόσχισης τον Μάρτιο που καθιστά παράνομη την απόσχιση της Ταϊβάν. Τον Απρίλιο, οι ηγέτες της μεγάλης αντιπολίτευσης KMT της Ταϊβάν και του Κομμουνιστικού Κόμματος της Κίνας συναντώνται για πρώτη φορά από το 1949.
Μάιος 2008: Ο υποστηριζόμενος από το KMT πρόεδρος Ma Ying-jeou, ο οποίος ευνοεί τους στενότερους δεσμούς με την Κίνα, έρχεται στην εξουσία και παραμερίζει τις πολιτικές διαμάχες με τη γείτονα για να συζητήσει συμφωνίες που κυμαίνονται από τον τουρισμό έως τις εμπορικές πτήσεις.
2016: Ο Tsai Ing-wen του DPP κερδίζει την προεδρική κούρσα τον Ιανουάριο σε μια καμπάνια αντίστασης προς την Κίνα. Τον Ιούνιο, η Κίνα αναστέλλει όλες τις επίσημες επικοινωνίες με την Ταϊβάν.
Η εποχή Τραμπ στην ηγεσία των ΗΠΑ αλλάζει τα δεδομένα
Δεκέμβριος 2016: Ο εκλεγμένος πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, καταρρίπτει δεκαετίες διπλωματικού προηγούμενου των ΗΠΑ μιλώντας απευθείας, τηλεφωνικά, με τον πρόεδρο Τσάι Ινγκ-γουέν.
2017: Η κυβέρνηση Τραμπ εγκρίνει πωλήσεις όπλων αξίας 1,4 δισεκατομμυρίων δολαρίων στην Ταϊβάν, προκαλώντας την οργή του Πεκίνου.
Μάρτιος 2018: Ο Τραμπ υπογράφει νομοθεσία που ενθαρρύνει τις Ηνωμένες Πολιτείες να στείλουν ανώτερους αξιωματούχους στην Ταϊβάν για να συναντήσουν τους Ταϊβανέζους ομολόγους τους και αντίστροφα, εξοργίζοντας ξανά την Κίνα.
Σεπτέμβριος 2018: Το Υπουργείο Εξωτερικών των ΗΠΑ εγκρίνει την πώληση στην Ταϊβάν ανταλλακτικών για μαχητικά αεροσκάφη F-16 και άλλα στρατιωτικά αεροσκάφη αξίας έως και 330 εκατομμυρίων δολαρίων, προκαλώντας την προειδοποίηση της Κίνας ότι θέτει σε κίνδυνο τη συνεργασία μεταξύ Πεκίνου και Ουάσιγκτον.
Ιούλιος 2022: Ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Τζο Μπάιντεν, και ο Κινέζος πρόεδρος, Σι Τζινπίνγκ, πραγματοποιούν δίωρη κλήση, όπου ο Μπάιντεν υπογραμμίζει ότι «η πολιτική των Ηνωμένων Πολιτειών δεν έχει αλλάξει και ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες αντιτίθενται σθεναρά στις μονομερείς προσπάθειες αλλαγής του status quo ή υπονόμευσης της ειρήνης και της σταθερότητας πέρα από τα στενά της Ταϊβάν».