Ο κινέζος πρόεδρος Σι Τζινπίνγκ και ο αμερικανός ομόλογός του Τζο Μπάιντεν είδαν χθες Δευτέρα πρόοδο στη σχέση των δύο μεγαλύτερων οικονομιών του κόσμου χάρη στην επίσκεψη στο Πεκίνο του επικεφαλής της αμερικανικής διπλωματίας Άντονι Μπλίνκεν, παρότι οι βαθιές διαφωνίες επιμένουν.
Πολυαναμενόμενη ένδειξη αποκλιμάκωσης της έντασης: ο αρχηγός του κινεζικού κράτους υποδέχθηκε τον προσκεκλημένο του στο Παλάτι του Λαού, το κτίριο όπου υποδέχεται ξένους ηγέτες, στα όρια της πλατείας Τιενανμέν.
«Τα δύο μέρη σημείωσαν πρόοδο και κατέληξαν σε συνεννόηση σε συγκεκριμένα σημεία», ανέφερε ο Σι Τζινπίνγκ, χωρίς να διευκρινίσει ποια ακριβώς ήταν αυτά. Χαρακτήρισε «καλό πράγμα» την «πρόοδο», σύμφωνα με την κινεζική κρατική τηλεόραση CCTV.
«Βρισκόμαστε στον σωστό δρόμο», έκρινε από την πλευρά του ο Τζο Μπάιντεν κατά τη διάρκεια ταξιδιού του στην Καλιφόρνια, κρίνοντας πως ο κ. Μπλίνκεν έκανε «εξαιρετική δουλειά» στο Πεκίνο.
Ο αμερικανός ΥΠΕΞ έγινε δεκτός από τον κινέζο πρόεδρο τη δεύτερη και τελευταία μέρα της επίσκεψής του στην Κίνα. Ήταν η πρώτη επίσκεψη που έκανε στην ασιατική χρόνια έπειτα από περίπου πέντε χρόνια οποιοσδήποτε επικεφαλής της αμερικανικής διπλωματίας.
Ανύπαρκτες οι προοπτικές μεγάλης συμφιλίωσης
Τα μέρη πάντως ξεκαθάρισαν πως οι προοπτικές μεγάλης συμφιλίωσης είναι ανύπαρκτες.
Σύμφωνα με τον επικεφαλής του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, που δήλωσε «διαυγής», οι 11 και πλέον ώρες συνομιλιών που διεξήγαγε τις δυο ημέρες της επίσκεψης σκοπό είχαν πάνω απ’ όλα να αποκατασταθεί ο διμερής διάλογος.
«Σημειώσαμε πρόοδο και προχωρήσαμε μπροστά», είπε ο κ. Μπλίνκεν στον Τύπο, προτού μετριάσει: «Κανένα από τα ζητήματα δεν θα επιλυθεί σε μια μόνο επίσκεψη».
Έτερη ενθαρρυντική ένδειξη: ο κινέζος ΥΠΕΞ, ο Τσιν Γκανγκ, αποδέχθηκε πρόσκληση του ομολόγου του να πάει στις ΗΠΑ. Το πότε μένει ακόμη να οριστεί.
«Διάλογος» και «σύγκρουση»
Ο κ. Μπλίνκεν είπε πως η πρόοδος είναι για την ώρα περιορισμένες, ιδίως όσον αφορά την αποκατάσταση της επικοινωνίας των στρατών των δύο χωρών — προτεραιότητα, με φόντο τις συνεχιζόμενες εντάσεις γύρω από την Ταϊβάν.
«Οι απευθείας επαφές και η σταθερή επικοινωνία στο ανώτατο επίπεδο αποτελούν τον καλύτερο τρόπο να διαχειριζόμαστε τις διαφορές μας με υπεύθυνο τρόπο και να φροντίσουμε ο ανταγωνισμός να μην εκτραχυνθεί σε σύγκρουση», είπε ο αμερικανός ΥΠΕΞ σε δημοσιογράφους.
«Άκουσα το ίδιο πράγμα από τους κινέζους ομολόγους μας. Συμφωνούμε στην ανάγκη να σταθεροποιήσουμε τις σχέσεις μας».
Οι διμερείς σχέσεις παραμένουν τεταμένες για διάφορα ζητήματα: από τον ανταγωνισμό στο πεδίο της οικονομίας, το εμπόριο, τη μεταχείριση της μουσουλμανικής μειονότητας των Ουιγούρων στην Κίνα ως τις διεκδικήσεις του Πεκίνου στη Νότια Σινική Θάλασσα.
Χθες Δευτέρα το πρωί ο Ουάνγκ Γι, κορυφαίο στέλεχος του Κομμουνιστικού Κόμματος της Κίνας (ΚΚΚ) για διπλωματικά θέματα, τόνισε στον Άντονι Μπλίνκεν πως οι ΗΠΑ καλούνται να επιλέξουν «ανάμεσα στον διάλογο και τη σύγκρουση, τη συνεργασία και τη σύρραξη», σύμφωνα με το CCTV.
Ο Ουάνγκ Γι, που έχει βαρύνοντα ρόλο στη χάραξη της κινεζικής εξωτερικής πολιτικής και ιεραρχικά είναι ανώτερος από τον υπουργό Εξωτερικών Τσιν Γκανγκ, επέμεινε εξάλλου σθεναρά στις κινεζικές θέσεις για την Ταϊβάν. «Στο ζήτημα αυτό, η Κίνα δεν θα κάνει κανέναν συμβιβασμό και καμιά παραχώρηση», είπε στον συνομιλητή του.
Σκληρή γραμμή
Η Κίνα θεωρεί τη νήσο των 23 εκατομμυρίων κατοίκων επαρχία της, που μένει να επανενωθεί με την ηπειρωτική χώρα μετά το τέλος του κινεζικού εμφυλίου πολέμου το 1949. Δεν αποκλείει τη χρήση βίας για να το επιτύχει, εάν είναι απαραίτητο.
Το Πεκίνο εναντιώνεται σε αυτή που εκλαμβάνει ως σύσφιγξη των σχέσεων τα τελευταία χρόνια ανάμεσα στην Ουάσιγκτον και τις αρχές στην Ταϊπέι, όπου κυβερνά κόμμα που τάσσεται ρητά υπέρ της ανεξαρτησίας.
Η Κίνα προχώρησε έτσι κατά τη διάρκεια της τελευταίας χρονιάς σε στρατιωτικά γυμνάσια ευρείας κλίμακας γύρω από τη νήσο, ειδικά έπειτα από συναντήσεις κορυφαίων αμερικανών αξιωματούχων με την πρόεδρο της Ταϊβάν, την Τσάι Ινγκ-γουέν.
Ο κ. Μπλίνκεν δήλωσε ανήσυχος για τις κινεζικές «προκλήσεις» στο στενό της Ταϊβάν. Ταυτόχρονα όμως υπογράμμισε πως η χώρα του αντιτίθεται στην ανακήρυξη της ανεξαρτησίας της Ταϊπέι.
Ο αμερικανός υπουργός Εξωτερικών εξάλλου είπε πως αναφέρθηκε στις ανησυχίες του για τη μεταχείριση των Ουιγούρων και των Θιβετανών, καθώς και την κατάσταση στο Χονγκ Κονγκ, όπου η Δύση προσάπτει στο Πεκίνο ευρεία περιστολή της ελευθερίας της έκφρασης.
Ο Τζο Μπάιντεν συνεχίζει τη σκληρή γραμμή έναντι του Πεκίνου που υιοθέτησε ο προκάτοχός του Ντόναλντ Τραμπ. Οι ΗΠΑ έχουν απαγορεύει αξιοσημείωτα τις εξαγωγές ημιαγωγών αιχμής στην Κίνα.
Η Ουάσιγκτον δεν επιδιώκει να «αναχαιτίσει» την κινεζική οικονομική ανάπτυξη, διαβεβαίωσε χθες ο κ. Μπλίνκεν. «Όμως ταυτόχρονα», δεν είναι «προς το συμφέρον μας να δίνουμε στην Κίνα τεχνολογίες που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν εναντίον μας», συμπλήρωσε.
Κανονικά, η επίσκεψη του Άντονι Μπλίνκεν στο Πεκίνο θα γινόταν τον Φεβρουάριο, αλλά αναβλήθηκε εξαιτίας της παρείσφρησης κινεζικού αερόστατου σε μεγάλο ύψος στον αμερικανικό εναέριο χώρο, με την Ουάσιγκτον να το χαρακτηρίζει κατασκοπευτικό και να στέλνει μαχητικό να το καταρρίψει και την κινεζική να προσάπτει στην άλλη πλευρά υστερία.
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ