Οι ΗΠΑ πιέζουν για τον έλεγχο όλων των σημαντικών μελλοντικών επενδύσεων υποδομών και ορυκτών στην Ουκρανία, κερδίζοντας ενδεχομένως το δικαίωμα βέτο σε οποιοδήποτε ρόλο για τους άλλους συμμάχους του Κιέβου και υπονομεύοντας την προσπάθεια της Ουκρανίας να ενταχθεί στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Αυτό αναφέρει σε δημοσίευμά του το Bloomberg, προσθέτοντας πως η κυβέρνηση του προέδρου Ντόναλντ Τραμπ απαιτεί το «δικαίωμα πρώτης προσφοράς» σε επενδύσεις σε όλα τα έργα υποδομών και φυσικών πόρων, σύμφωνα με προσχέδιο της συμφωνίας που έλαβε το Bloomberg News.
Εάν γίνει αποδεκτή, η συμφωνία συνεργασίας θα παραχωρούσε τεράστια εξουσία στις ΗΠΑ να ελέγχουν τις επενδύσεις στην Ουκρανία σε έργα όπως οι δρόμοι και οι σιδηρόδρομοι, τα λιμάνια, τα ορυχεία, το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο και την εξόρυξη κρίσιμων ορυκτών. Θα αποτελούσε μια χωρίς προηγούμενο επέκταση της οικονομικής επιρροής των ΗΠΑ στη μεγαλύτερη χώρα της Ευρώπης σε έκταση, ακριβώς τη στιγμή που προσπαθεί να ευθυγραμμιστεί με την ΕΕ, σύμφωνα με το Bloomberg.
Η συμφωνία θα παραχωρούσε στις ΗΠΑ το πρώτο δικαίωμα κερδών που μεταφέρονται σε ένα ειδικό ταμείο ανασυγκρότησης, το οποίο θα ελέγχεται από την Ουάσιγκτον. Σημαντικό είναι ότι το έγγραφο αναφέρει ότι οι ΗΠΑ θεωρούν τα «υλικοτεχνικά και οικονομικά οφέλη» που παρασχέθηκαν στην Ουκρανία μετά την πλήρη κλίμακα της ρωσικής εισβολής τον Φεβρουάριο του 2022 ως τη δική τους συνεισφορά σε αυτό το ταμείο.
Αυτό πρακτικά θα σήμαινε ότι η κυβέρνηση Τραμπ θα υποχρέωνε την Ουκρανία να πληρώσει για όλη την αμερικανική στρατιωτική και οικονομική υποστήριξη που παρασχέθηκε από την αρχή του πολέμου, πριν η Ουκρανία λάβει οποιοδήποτε έσοδο από το ταμείο συνεργασίας.
Οι ΗΠΑ παρέδωσαν μια αναθεωρημένη συμφωνία στους αξιωματούχους του Κιέβου το περασμένο Σαββατοκύριακο, μετά την αποτυχία των σχεδίων για υπογραφή μιας προηγούμενης συμφωνίας από τον πρόεδρο της Ουκρανίας Βολοντίμιρ Ζελένσκι, μετά από μια τεταμένη συνάντηση στο Οβάλ Γραφείο με τον Τραμπ τον περασμένο μήνα. Ο Λευκός Οίκος δήλωσε την περασμένη εβδομάδα ότι η κυβέρνηση προχωρά πέρα από την προηγουμένως διαπραγματευμένη συμφωνία για τα κρίσιμα ορυκτά στην Ουκρανία.
Με δικές της τροποποιήσεις αναμένεται να απαντήσει η Ουκρανία
Οι διαπραγματεύσεις συνεχίζονται μεταξύ των δύο πλευρών και το τελικό προσχέδιο μπορεί να περιλαμβάνει αναθεωρήσεις στους όρους. Η Ουκρανία πιθανότατα θα απαντήσει στο έγγραφο των ΗΠΑ με δικές της τροποποιήσεις αυτή την εβδομάδα, ανέφερε άτομο με γνώση της υπόθεσης στο Bloomberg News.
Η πλήρης συμφωνία που προτείνεται από τις ΗΠΑ απαιτεί «λεπτομερή μελέτη» και οι όροι αλλάζουν συνεχώς κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων, δήλωσε ο Ζελένσκι σε δημοσιογράφους στο Παρίσι την Πέμπτη, όπου παραβρίσκεται σε σύνοδο με Ευρωπαίους ηγέτες. Αν και είναι πολύ νωρίς για να πούμε ότι έχει επιτευχθεί συμφωνία, «υποστηρίζουμε τη συνεργασία με τις ΗΠΑ, δεν θέλουμε να δώσουμε κανένα σήμα που να μπορεί να προκαλέσει τις ΗΠΑ να σταματήσουν τη βοήθεια στην Ουκρανία», δήλωσε.
Η Ουάσιγκτον παραμένει δεσμευμένη για μια γρήγορη ολοκλήρωση της συμφωνίας και για την εξασφάλιση μιας διαρκούς ειρήνης για την Ουκρανία και τη Ρωσία, δήλωσε εκπρόσωπος του Υπουργείου Οικονομικών των ΗΠΑ σε απάντηση σε αίτημα για σχόλιο.
Το Συμβούλιο Εθνικής Ασφαλείας των ΗΠΑ δεν απάντησε αμέσως σε αίτημα για σχόλιο.
Ο Ζελένσκι έχει προσπαθήσει να προσελκύσει τους συμμάχους της Ουκρανίας να επενδύσουν στη χώρα στο πλαίσιο του λεγόμενου Σχεδίου Νίκης για να τη βοηθήσουν να τη θωρακίσουν απέναντι σε μελλοντική ρωσική επιθετικότητα. Ο Τραμπ κατέθεσε τις δικές του απαιτήσεις για μια συμφωνία πρόσβασης στα κρίσιμα ορυκτά της Ουκρανίας λίγο μετά την ανάληψη της εξουσίας τον Ιανουάριο, ως αποζημίωση για την αμερικανική υποστήριξη στον πόλεμο.
Ο Τραμπ προσπαθεί να καταλήξει σε συμφωνία με την Ουκρανία, ενώ πιέζει και τον Ζελένσκι και τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν να καταλήξουν σε συμφωνία για τον τερματισμό του πολέμου. Μέχρι στιγμής, οι ΗΠΑ έχουν πιέσει την Ουκρανία να κάνει μια σειρά από παραχωρήσεις, συμπεριλαμβανομένου του ενδεχόμενου να εγκαταλείψει τις αξιώσεις της για εδάφη που κατέχονται από τη Ρωσία, ενώ ουσιαστικά δεν έχουν κάνει απαιτήσεις προς τον Πούτιν.
Η Ουκρανία απέκτησε το καθεστώς υποψηφίου μέλους της ΕΕ το 2022 και είναι έτοιμη να ξεκινήσει τις διαπραγματεύσεις ένταξης για πλήρες μέλος, κάτι που μπορεί να διαρκέσει χρόνια για να ολοκληρωθεί. Αυτό πιθανότατα θα περιπλέξει περαιτέρω την κατάσταση αν οι ΗΠΑ έχουν ουσιαστικό έλεγχο στις αποφάσεις επένδυσης που καλύπτουν μεγάλες περιοχές της οικονομίας της Ουκρανίας.
Η Ουκρανία έχει δηλώσει προηγουμένως ότι μια συμφωνία με τις ΗΠΑ δεν πρέπει να έρχεται σε σύγκρουση με τη συμφωνία σύνδεσης με την ΕΕ. Έχει επίσης απορρίψει προηγουμένως την πίεση των ΗΠΑ να περιληφθεί η παλαιότερη αμερικανική υποστήριξη στην Ουκρανία ως συνεισφορά της στην κοινή χρηματοδότηση.
Πώς θα λειτουργήσει η συμφωνία
Σύμφωνα με το προσχέδιο, η Υπηρεσία Διεθνούς Ανάπτυξης των ΗΠΑ (DFC) θα ελέγχει το επενδυτικό ταμείο διορίζοντας τρία από τα πέντε μέλη του διοικητικού συμβουλίου και κρατώντας μια "χρυσή μετοχή" που θα της παρέχει ειδικά δικαιώματα ψήφου για να μπλοκάρει ορισμένες αποφάσεις. Η Ουκρανία θα ορίζει τα υπόλοιπα δύο και θα εμποδίζεται να παρέμβει στη καθημερινή διαχείριση του ταμείου.
Η κυβέρνηση του Κιέβου θα υποχρεούται να καταθέτει το 50% των εσόδων της από όλα τα νέα έργα φυσικών πόρων και υποδομών στο ταμείο. Οι ΗΠΑ θα έχουν το δικαίωμα να λάβουν όλο το κέρδος συν 4% ετήσια απόδοση μέχρι να ανακτηθεί η επένδυση τους, σύμφωνα με το προσχέδιο.
Η Ουκρανία θα υποχρεούται να υποβάλει όλα τα έργα στο ταμείο για έλεγχο "όσο το δυνατόν νωρίτερα", με την DFC να αποκτά θέσεις στο διοικητικό συμβούλιο ή εποπτεία σε όλα τα χρηματοδοτούμενα προγράμματα. Το Κίεβο θα απαγορεύεται να προσφέρει απορριφθέντα έργα σε άλλες πλευρές με "ουσιαστικά καλύτερους" όρους για τουλάχιστον ένα χρόνο.
Επιπλέον, σύμφωνα με το προσχέδιο, η αμερικανική κυβέρνηση θα έχει το δικαίωμα να αγοράσει τα μέταλλα, τα ορυκτά και το πετρέλαιο και φυσικό αέριο της Ουκρανίας πριν από άλλες πλευρές με εμπορικούς όρους, ανεξάρτητα από το αν το ταμείο χρηματοδοτεί το έργο.
Η συμφωνία, που δεν έχει χρονικό περιορισμό, απαγορεύει επίσης στο Κίεβο να πουλήσει κρίσιμα ορυκτά σε χώρες που είναι "στρατηγικοί ανταγωνιστές" των ΗΠΑ.