Η κατάπαυση του πυρός μετά από 15 μήνες πολέμου μεταξύ Ισραήλ και Χαμάς, σε συνδυασμό με την απελευθέρωση των τριών πρώτων ομήρων, καθιστούν την σημερινή ημέρα ιστορική.
Οι τρεις ισραηλινές όμηροι που απελευθερώθηκαν σήμερα από την Χαμάς ξαναείδαν έστω για λίγο τις οικογένειές τους, πριν μεταφερθούν στο νοσοκομείο για μία σειρά από απαιτητικές εξετάσεις, όπως προβλέπονται στο σχετικό πρωτόκολλο. Πέρασαν 15 μήνες σε συνθήκες αιχμαλωσίας, ομηρείας, μακριά από τους δικούς τους ανθρώπους και χωρίς να γνωρίζουν αν ποτέ θα τους ξαναδούν. Οι λεπτομέρειες για τις συνθήκες κράτησης ίσως γίνουν γνωστές τις επόμενες ημέρες.
Από την άλλη μεριά, τα όπλα σίγησαν και χιλιάδες εκτοπισμένοι Παλαιστίνιοι πήραν τον δρόμο τις επιστροφής στα σπίτια τους, στις 12.15 τοπική ώρα. Οι περισσότεροι βρήκαν ερείπια.
Εκεχειρία με τρεις ώρες καθυστέρηση
Η εκεχειρία, που εφαρμόστηκε την παραμονή της επιστροφής του Ντόναλντ Τραμπ στον Λευκό Οίκο, τέθηκε σε εφαρμογή με καθυστέρηση τριών ωρών, όσο η Χαμάς δεν παρέδιδε τον κατάλογο με τα ονόματα των ομήρων που επρόκειτο να απελευθερωθούν σήμερα με αντάλλαγμα την απελευθέρωση παλαιστινίων κρατουμένων στις ισραηλινές φυλακές.
«Οι τρεις όμηροι παραδόθηκαν επισήμως στην Διεθνή Επιτροπή του Ερυθρού Σταυρού (…) δυτικά της πόλης της Γάζας», δήλωσε αργά το απόγευμα αξιωματούχος της Χαμάς. Λίγη ώρα αργότερα, ο ισραηλινός στρατός ανακοίνωνε ότι «οι τρεις ισραηλινές όμηροι βρίσκονταν καθ' οδόν προς το σημείο συνάντησης στο νότιο Ισραήλ».
Πρόκειται για την Ισραηλινή-Βρετανή Εμιλυ Νταμάρι (28 ετών), την Ισραηλινή-Ρουμάνα Ντόρον Στάινμπρεχερ (31 ετών), οι οποίες απήχθησαν στο κιμπούτς Κφαρ Αζα, καθώς και την Ρόμι Κόνεν (24 ετών), η οποία απήχθη στο φεστιβάλ Nova κατά την επίθεση της 7ης Οκτωβρίου 2023.
«Είναι μία στιγμή μεγάλης συγκίνησης», δήλωσε ο εκπρόσωπος του ισραηλινού στρατού Ντάνιελ Χαγκάρι. Ανώτατος αξιωματούχος της Χαμάς δήλωσε από την Ντόχα ότι η επόμενη ομάδα των ομήρων θα απελευθερωθεί το επόμενο Σάββατο.
Ελπίδα για ειρήνη στη Μέση Ανατολή
Η έναρξη της εφαρμογής της συμφωνίας κατάπαυσης του πυρός δημιουργεί ελπίδες ειρήνευσης στον παλαιστινιακό θύλακα, παρά το γεγονός ότι ο ισραηλινός πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου προειδοποίησε ότι πρόκειται για «προσωρινή κατάπαυση του πυρός» και ότι το Ισραήλ «διατηρεί το δικαίωμα να επαναλάβει τις εχθροπραξίες».
Οι Ταξιαρχίες Εζεντίν αλ-Κάσαμ, η ένοπλη πτέρυγα της Χαμάς, προειδοποίησε ότι η εκεχειρία εξαρτάται από τις τήρηση των δεσμεύσεων εκ μέρους του Ισραήλ.
Η επίτευξη της συμφωνίας ανακοινώθηκε την Τετάρτη από τους μεσολαβητές, το Κατάρ, την Αίγυπτο και τις ΗΠΑ, και σύμφωνα με την Ντόχα φιλοδοξεί να καταλήξει μακροπρόθεσμα στο οριστικό τέλος του πολέμου.
Ο απερχόμενος πρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν εξέφρασε ικανοποίηση για το γεγονός ότι η Μέση Ανατολή είναι μία «εκ θεμελίων μεταμορφωμένη περιοχή» μετά στην συμφωνία κατάπαυσης του πυρός και απελευθέρωσης ομήρων η οποία ετέθη σε εφαρμογή.
«Επειτα από τόσα δεινά, καταστροφές, απώλεια ανθρώπινων ζωών, τα όπλα σίγησαν στην Γάζα», δήλωσε ο Τζο Μπάιντεν από την Νότια Καρολίνα όπου περνά τις τελευταίες του ώρες ως προέδρου των Ηνωμένων Πολιτειών.
«Η περιοχή είναι πλέον εκ θεμελίων μεταμορφωμένη. Ο από μακρού ηγέτης της Χαμάς Γιαχία Σινουάρ είναι νεκρός. Τα στηρίγματα της Χαμάς στην Μέση Ανατολή είναι βαθιά αποδυναμωμένα από το Ισραήλ, με την στήριξη των Ηνωμένων Πολιτειών, και ένας από τους μεγαλύτερους υποστηρικτές της Χαμάς, η Χεζμπολάχ, έχει επίσης αποδυναμωθεί» στον Λίβανο, δήλωσε ο Τζο Μπάιντεν.
Εκφράζοντας ικανοποίηση για το γεγονός ότι «οι Ηνωμένες Πολιτείες επισφράγισαν μία κατάπαυση του πυρός στον Λίβανο» δήλωσε ότι «το καθεστώς του (Μπασάρ αλ) Ασαντ στην Συρία έπεσε, αποκόπτοντας την πρόσβαση του Ιράν στον Λίβανο». Η Τεχεράνη «βρίσκεται στην ασθενέστερη θέση της εδώ και δεκαετίες», είπε.
Για τον «παλαιστινιακό λαό» δήλωσε ότι υπάρχει «ένας αξιόπιστος δρόμος προς ένα ανεξάρτητο κράτος» και τάχθηκε υπέρ «της αποκατάστασης των σχέσεων του Ισραήλ με όλες τις γειτονικές αραβικές χώρες, περιλαμβανομένης της Σαουδικής Αραβίας.
«Τώρα εναπόκειται στην επόμενη (αμερικανική) κυβέρνηση να συμβάλει στην εφαρμογή της συμφωνίας αυτής. Είμαι ικανοποιημένος από το γεγονός ότι οι ομάδες μας μίλησαν με μία φωνή τις τελευταίες ημέρες», κατέληξε.
Δηλώσεις από Φον ντερ Λάιεν και Γκουτέρες
«Το να βλέπουμε τους ομήρους να ξαναβρίσκουν τις οικογένειές τους γεμίζει με ελπίδα τις καρδιές μας», δήλωσε η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν μετά την απελευθέρωση των τριών πρώτων ισραηλινών ομήρων και χαιρέτισε την συμφωνία κατάπαυσης του πυρός την οποία η Ευρώπη «θα υποστηρίξει».
«Η Ρόμι Γκόνεν, η Εμιλι Νταμάρι και η Ντόρον Στάινμπρέχερ είναι ελεύθερες. Και άλλοι θα ακολουθήσουν. Το να βλέπουμε τους ομήρους να ξανασμίγουν με τις οικογένειές τους γεμίζει τις καρδιές μας με ελπίδα. Ας είναι αυτό η αρχή για ένα νέο κεφάλαιο για το Ισραήλ και τον παλαιστινιακό λαό. Η κατάπαυση του πυρός πρέπει να τηρηθεί. Η Ευρώπη θα την υποστηρίξει», είναι το πλήρες μήνυμά της στο Χ.
Ο γενικός γραμματέας του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες δήλωσε ότι είναι επιτακτικό η κατάπαυση του πυρός να άρει τα εμπόδια για την μεταφορά της βοήθειας στην Λωρίδα της Γάζας.
600 φορτηγά ανθρωπιστικής βοήθειας ημερησίως
Σύμφωνα με την Αίγυπτο, η συμφωνία προβλέπει την είσοδο 600 φορτηγών με ανθρωπιστική βοήθεια και καύσιμα ημερησίως. Λίγα λεπτά μετά την εφαρμογή της εκεχειρίας, που προβλέπει επίσης την αύξηση της ανθρωπιστικής βοήθειας προς την Λωρίδα της Γάζας, ο ΟΗΕ ανακοίνωσε την άφιξη των πρώτων φορτηγών που μεταφέρουν βοήθεια.
Το Παγκόσμιο Επισιτιστικό Πρόγραμμα (PAM) του ΟΗΕ ανακοίνωσε ότι καταβάλλονται προσπάθειες για να εφοδιασθούν με τρόφιμα ένα εκατομμύριο κάτοικοι της Γάζας το συντομότερο δυνατόν μετά το άνοιγμα των σημείων διέλευσης.
«Στέλνουμε αλεύρι, έτοιμα γεύματα και θα εργασθούμε σε όλα τα μέτωπα για να εφοδιάσουμε τους φούρνους» και για να προμηθεύσουμε τα υποσιτισμένα παιδιά με συμπληρώματα διατροφής, δήλωσε από την Ρώμη ο εκτελεστικός διευθυντής του PAM Καρλ Σκάου. «Η συμφωνία προβλέπει την είσοδο 660 φορτηγών ημερησίως…όλα τα περάσματα είναι ανοικτά», πρόσθεσε.
Τα πρώτα φορτηγά του PAM εισήλθαν σήμερα στην Γάζα από το σημείο διέλευσης του Κερέμ Σαλόμ, στον νότο, και το σημείο διέλευσης Ζικίμ, στον βορρά, ανακοίνωσε το PAM.
Τα επόμενα στάδια της εκεχειρίας
Κατά την πρώτη 42ήμερη φάση της κατάπαυσης του πυρός, προβλέπεται η απελευθέρωση 33 συνολικά ισραηλινών ομήρων με αντάλλαγμα την απελευθέρωση πολλών εκατοντάδων παλαιστινίων κρατουμένων και σύμφωνα με τον Τζο Μπάιντεν, η αποχώρηση των ισραηλινών δυνάμεων από τις πυκνοκατοικημένες περιοχές της Γάζας.
Κατά την πρώτη φάση της εκεχειρίας θα συζητηθούν οι λεπτομέρειες της δεύτερης φάσης, η οποία θα περιλαμβάνει την απελευθέρωση όλων των ομήρων, ενώ η τρίτη φάση αναφέρεται στην «ανοικοδόμηση» του παλαιστινιακού θύλακα και η παράδοση των σορών των ομήρων που πέθαναν κατά την ομηρεία.
Με πληροφορίες από ΑΠΕ-ΜΠΕ