Τη μείωση της εξάρτησης της Ευρώπης από τις εισαγωγές κρίσιμων πρώτων υλών, στρατηγικής σημασίας για την ευρωπαϊκή βιομηχανία, ζήτησαν οι ευρωβουλευτέ στην ολομέλεια που έληξε την περασμένη εβδομάδα. Οι σύγχρονες προκλήσεις επιβάλλουν την απόκτηση αυτάρκειας και βιώσιμου ανεφοδιασμού στην Ευρώπη.
Λίθιο και Κοβάλτιο
Για να γίνει πιο ψηφιακή, ενεργειακά αποδοτική και κλιματικά ουδέτερη, η ΕΕ θα χρειαστούν περισσότερες κρίσιμες πρώτες ύλες όπως το λίθιο και κοβάλτιο για την κατασκευή μπαταριών και ηλεκτρικών μηχανών. Οι τεχνολογίες αυτές θα συμβάλλουν στην ανάπτυξη στρατηγικών τομέων όπως: η ανανεώσιμη ενέργεια, τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα και οι ψηφιακές τεχνολογίες.
Οι ήδη επιβαρυμένες αλυσίδες εφοδιασμού έχουν πληγεί περαιτέρω από την πανδημία του κορονοϊού, και έχουν οδηγήσει σε ελλείψεις κρίσιμων πρώτων υλών στην Ευρώπη φέρνοντας τη βιομηχανία αντιμέτωπη με σοβαρές προκλήσεις όσον αφορά την πρόσβαση σε πόρους.
Αντιστρέφοντας την εξάρτηση της ΕΕ από τις εισαγωγές
Η ΕΕ αντιμετωπίζει προβλήματα και αδυναμίες κατά μήκος της αλυσίδας ανεφοδιασμού της, καθώς βασίζεται σε μεγάλο βαθμό σε εισαγωγές από μεμονωμένες πηγές. Για παράδειγμα: η Κίνα εξασφαλίζει το 98% του εφοδιασμού της ΕΕ σε σπάνιες γαίες, η Τουρκία εξασφαλίζει το 98% του εφοδιασμού της σε βορικά άλατα και η Νότια Αφρική καλύπτει το 71% των αναγκών της σε λευκόχρυσο.
Κατά τη διάρκεια της ολομέλειας του Νοεμβρίου, οι ευρωβουλευτές ψήφισαν έκθεση που καλεί την Επιτροπή να προωθήσει μια ολοκληρωμένη ευρωπαϊκή στρατηγική για τις κρίσιμες πρώτες ύλες, η οποία θα βασίζεται σε υψηλά περιβαλλοντικά και κοινωνικά πρότυπα και θα προωθεί τη βιώσιμη προμήθεια πόρων.
Οι ευρωβουλευτές θέλουν η ΕΕ να διαφοροποιήσει τις πηγές ανεφοδιασμού με κρίσιμες πρώτες ύλες και να μειώσει την εξάρτησή της από ορισμένες τρίτες χώρες. Η έκθεση παροτρύνει την ΕΕ να ενισχύσει τις ήδη υπάρχουσες συνεργασίες της και εμπορικές της συμφωνίες. Τονίζει δε ότι κάθε συμφωνία θα πρέπει να δίνει ιδιαίτερη προσοχή στην κοινωνικά και περιβαλλοντικά υπεύθυνη προμήθεια των κρίσιμων πρώτων υλών, διασφαλίζοντας την υγεία και την ασφάλεια των εργαζομένων καθώς και αξιοπρεπείς θέσεις και συνθήκες.
Ανακύκλωση πρώτων υλών στην ΕΕ -πολλαπλά στρατηγικά οφέλη
Οι πρώτες ύλες μπορούν να ανακυκλωθούν και να επαναχρησιμοποιηθούν ως δευτερογενείς πρώτες ύλες. Οι ευρωβουλευτές ζητούν την προώθηση της ανακύκλωσης και της ανάκτησης των κρίσιμων πρώτων υλών από εξόρυξη, επεξεργασία και εμπορικές ροές αποβλήτων προκειμένου να διασφαλιστεί αξιόπιστη, ασφαλής και βιώσιμη πρόσβαση σε αυτές. Επίσης, επιθυμούν τη θέσπιση ειδικών στόχων ανακύκλωσης για τις κρίσιμες πρώτες ύλες και ένα ισχυρό πλαίσιο παρακολούθησης.
Σε ψήφισμα που εγκρίθηκε στις 9 Φεβρουαρίου 2021, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ζήτησε αυστηρότερους κανόνες ανακύκλωσης και δεσμευτικούς στόχους για το 2030 όσον αφορά τη χρήση υλικών και το οικολογικό αποτύπωμα κατανάλωσης ως απάντηση στο σχέδιο δράσης που κατάρτισε η Επιτροπή για την Κυκλική Οικονομία τον Μάρτιο 2020.
Πρώτες ύλες και απασχόληση
Μια πιο ολοκληρωμένη στρατηγική για τις κρίσιμες πρώτες ύλες θα συμβάλει στην ενίσχυση του βιομηχανικού οικοσυστήματος της ΕΕ και στη διατήρηση των θέσεων εργασίας στη μεταποιητική βιομηχανία.
Ο τομέας των πρώτων υλών παρέχει περίπου 350.000 θέσεις εργασίας στην ΕΕ και περισσότερες από 30 εκατ. θέσεις σε μεταποιητικές βιομηχανίες που εξαρτώνται από αυτόν. Η μετάβαση προς μια πιο κυκλική οικονομία θα μπορούσε να επιφέρει αύξηση 700.00 θέσεων εργασίας στην ΕΕ μέχρι το 2030.