Συμπληρώθηκαν δέκα χρόνια από τις επιθέσεις που πραγματοποίησε ο ακροδεξιός Αντρές Μπρέιβικ στο Όλσο και στην Ουτόγια της Νορβηγίας.
Το καλοκαίρι του 2011 τα φώτα όλου του κόσμου ήταν στραμμένα στη Νορβηγία. Ο λόγος ήταν μια σειρά από τρομοκρατικές επιθέσεις.
Στις 22 Ιουλίου εξερράγη μια βόμβα που είχε τοποθετηθεί σε φορτηγό μέσα σε κυβερνητικό συγκρότημα του Όσλο. Η έκρηξη προκάλεσε τον θάνατο οκτώ ανθρώπων.
Δράστης της επίθεσης ήταν ο Φιότολφ Χάνσεν, που χρησιμοποιούσε το όνομα Άντρες Μπέρινγκ Μπρέιβικ.
Παρά το γεγονός ότι ήδη είχε αφαιρέσει οκτώ ζωές, ο τρομοκράτης διψούσε για περισσότερο αίμα. Επιτέθηκε ξανά σε θερινή κατασκήνωση της νεολαίας του Εργατικού Κόμματος της Νορβηγίας, στο νησί Ουτόγια. Θύματα της επίθεσης ήταν 69 άτομα, που έπεσαν νεκρά μετά από πυροβολισμούς.
Ναζιστής με ξεκάθαρο ρατσιστικό κίνητρο
Μέχρι ο δράστης να πέσει στα χέρια των αρχών, το κίνητρό του ήταν άγνωστο. Αργότερα αποδείχθηκε ότι την ημέρα των επιθέσεων είχε δημοσιεύσει στο ίντερνετ μια συλλογή κειμένων με τον τίτλο «2083: Μια Ευρωπαϊκή Διακήρυξη Ανεξαρτησίας».
Σε αυτά τα κείμενα περιέγραφε την ιδεολογία του. Δήλωνε την αντίθεσή του στο Ισλάμ, ενώ στο στόχαστρο είχε μπει και ο φεμινισμός, τον οποίο κατηγορούσε για ευρωπαϊκή πολιτιστική αυτοκτονία. Μεταξύ άλλων, ζητούσε να απελαθούν όλοι οι μουσουλμάνοι από την Ευρώπη. Όπως αποκάλυψε ο ίδιος, το κίνητρο πίσω από τις επιθέσεις ήταν να τραβήξει τα βλέμματα για να γίνει γνωστό το μανιφέστο του. Κάτι που φάνηκε και από το γεγονός ότι δεν πρόβαλε καμία αντίσταση κατά τη διάρκεια της σύλληψής του.
Ήταν γνωστός στις αρχές
Ο Μπρέιβικ είχε δείξει από νωρίς δείγματα του χαρακτήρα του. Συγκεκριμένα, από 20 ετών ήταν μέλος του αντιμεταναστευτικού κόμματος της Νορβηγίας και πρόεδρος της τοπικής νεολαίας του Όσλο. Όσο μεγάλωνε, άρχισε να αποκτά καλύτερη σχέση με τα όπλα, ενώ είχε φτιάξει μια εταιρεία για να χρηματοδοτήσει τις επιθέσεις του.
Από νωρίς φάνηκαν και τα ψυχολογικά θέματα που αντιμετώπιζε, καθώς απορρίφθηκε από τον στρατό της Νορβηγίας, όταν χρειάστηκε να περάσει τη σχετική αξιολόγηση. Οι γιατροί που τον εξέτασαν πριν από τη δίκη έκριναν ότι πάσχει από παρανοϊκή σχιζοφρένεια.
Αμετανόητος και μέσα στη φυλακή
Ο Μπρέιβικ οδηγήθηκε στη φυλακή υψίστης ασφαλείας της Νορβηγίας. Καθημερινά δεν έχει επαφή με κανέναν άλλον συγκρατούμενο, παρά μόνο με τους εργαζόμενους της φυλακής. Ο ίδιος μέχρι και σήμερα παραμένει αμετανόητος για τα εγκλήματα που έχει διαπράξει.
Μέσα από τη φυλακή έχει δηλώσει φασίστας και ναζί, που πιστεύει στον Οντισμό. Εξακολουθεί να χρησιμοποιεί αντιτζιχαντική ρητορική και υποστηρίζει τους εθνικιστές. Σε δύο περιπτώσεις απείλησε ότι θα προχωρήσει σε απεργία πείνας λόγω των συνθηκών κράτησης στη φυλακή, αλλά δεν το έκανε πράξη.
Δέκα χρόνια μετά, η Νορβηγία δεν μπορεί να ξεχάσει
Το νορβηγικό κράτος, θέλοντας να διατηρήσει ζωντανή τη μνήμη των θυμάτων, θα πραγματοποιήσει μια σειρά από εκδηλώσεις για τη συμπλήρωση των δέκα ετών από τις δολοφονίες.
«Δεν μπορούμε να αφήσουμε το μίσος χωρίς απάντηση», δήλωσε η πρωθυπουργός της Νορβηγίας, Έρνα Σόλμπεργκ.
Οι εκδηλώσεις που έχουν προγραμματιστεί για σήμερα ξεκίνησαν με επιμνημόσυνη δέηση έξω από αυτό που ήταν κάποτε το πρωθυπουργικό γραφείο, την οποία παρακολούθησαν, μεταξύ άλλων, η Σόλμπεργκ, επιζώντες και συγγενείς των θυμάτων, πολιτικοί ηγέτες, καθώς και ο πρίγκιπας διάδοχος της Νορβηγίας.
Έξω από τη φυλασσόμενη περιοχή, περαστικοί σταμάτησαν να ακούσουν τις ομιλίες, και κάποιοι αγκαλιάστηκαν, ενώ γινόταν η ανάγνωση των ονομάτων των θυμάτων.
«Πονάει να σκεφτόμαστε εκείνη τη μαύρη ημέρα του Ιουλίου, πριν από δέκα χρόνια. Σήμερα πενθούμε μαζί. Σήμερα θυμόμαστε τους 77 που ποτέ δεν επέστρεψαν σπίτι», είπε η Σόλμπεργκ. «Ο τρόμος της 22ας Ιουλίου ήταν επίθεση στη δημοκρατία μας».