Στην έκτακτη τηλεδιάσκεψη των ηγετών των κρατών-μελών της ΕΕ, η οποία συνεκλήθη με πρωτοβουλία του Γάλλου προέδρου Εμανουέλ Μακρόν, παρενέβη η επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας Κριστίν Λαγκάρντ και πήρε τον λόγο, σε έντονο ύφος.
Η δραματική Σύνοδος Κορυφής, η οποία διήρκεσε τέσσερις ώρες, κατέληξε σε ναυάγιο αφού οι «27» φαίνεται ότι δεν μπόρεσαν να συμφωνήσουν για τα απαραίτητα μέτρα απέναντι στην επιδημία του κορωνοϊού και σύμφωνα με τον Βούλγαρο πρωθυπουργό, Μπόικο Μπορίσοφ, θα υπάρξει νέα Σύνοδος Κορυφής στις 6 Μαΐου.
Νωρίτερα, η επικεφαλής της ΕΚΤ -η οποία ήταν παράλληλα σε ανοιχτή γραμμή με τους επιτελείς της κεντρικής τράπεζας- φέρεται να είπε σε αυστηρό τόνο στους ηγέτες «έχετε κάνει πολύ λίγα, πολύ αργά», ενώ τους προειδοποίησε ότι το ΑΕΠ της Ευρωζώνης μπορεί να συρρικνωθεί ως και κατά 15% φέτος, λόγω της ύφεσης που προκαλούν τα lockdown για τον κορωνοϊό.
«Προειδοποίησε ότι υπάρχει κίνδυνος να κάνουν πολύ λίγα και πολύ αργά, στην παρέμβασή της στη Σύνοδο Κορυφής, που διεξάγεται με τηλεδιάσκεψη και έχει ως στόχο την εξεύρεση λύσεων για την αποφυγή μιας ύφεσης», επιβεβαίωσε και μια διπλωματική πηγή.
Σύμφωνα με αξιωματούχο της Ε.Ε., τον οποίο επικαλείται το πρακτορείο Reuters, η κ. Λαγκάρντ είπε στους 27 ηγέτες ότι χρειάζεται να δομηθεί γρήγορα ένα ισχυρό και ευέλικτο ταμείο ανάκαμψης που θα διασφαλίσει ότι όλες οι χώρες θα μπορέσουν να ανταποκριθούν στις δημοσιονομικές προκλήσεις της ανάκαμψης.
Η Κριστίν Λαγκάρντ ανέφερε ότι απαιτείται ταχεία δημοσιονομική αντίδραση, δηλαδή αύξηση των κρατικών δαπανών για την αντιμετώπιση του κορωνοϊού. Ηταν μια αιχμηρή παρέμβαση προς τα κράτη του βορρά της Ευρώπης που διστάζουν να συναινέσουν σε συντονισμένη αύξηση των κρατικών δαπανών.
Πάντως, η κ. Λαγκάρντ πρόσθεσε ότι η ΕΚΤ θα εξετάσει μέτρα υποστήριξης των επιχειρήσεων στην Ευρωζώνη κατά την συνεδρίαση του διοικητικού συμβουλίου της την Πέμπτη. Αντίστοιχη πρόθεση έχει εκφράσει και η Κομισιόν.
Δραματική Σύνοδος Κορυφής
Όπως όλα δείχνουν επρόκειτο για μια δραματική Σύνοδο αφού οι ηγέτες δεν μπόρεσαν να συμφωνήσουν για τα απαιτούμενα εργαλεία απέναντι στην επερχόμενη οικονομική κρίση.
Στην τηλεδιάσκεψη συμμετείχαν εκτός από τους ηγέτες των 27, η επικεφαλής της Κομισιόν Ούρσουλα Φον ντερ Λάϊεν, η οποία παρουσίασε την μέχρι στιγμής πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, ο Πρόεδρος του Eurogroup Μάριο Σεντένο, και ο εκπρόσωπος της ΕΕ για τις διεθνείς σχέσεις Γιοζέπ Μπορέλ.
Σε δραματικούς τόνους ο Κόντε
Πρωταγωνιστής της τηλεδιάσκεψης ήταν για μια ακόμη φορά ο Ιταλός πρωθυπουργός Κόντε, ο οποίος ζήτησε συντονισμένη δημοσιονομική αντίδραση και νομισματικά μέτρα. Είπε ότι η ζώνη του ευρώ πρέπει να χρησιμοποιήσει όλα τα εργαλεία νομισματικής και δημοσιονομικής πολιτικής που έχει στη διάθεσή της για να σταθεροποιήσει την οικονομία που παλεύει ταυτόχρονα να σταματήσει την επέλαση του ιού.
Ο Κόντε κάλεσε την ΕΚΤ, στην επικείμενη συνεδρίασή της την Πέμπτη, να λάβει μέτρα χρησιμοποιώντας, σύμφωνα με μια πηγή, τη φράση «whatever it takes/ό,τι χρειαστεί» (φράση που έχει αποκτήσει συμβολικό νόημα για την Ευρωζώνη, καθώς η χρήση της από το Μάριο Ντράγκι στην κορύφωση της κρίσης της Ευρωζώνης πιστώνεται με τη διάσωσή της).
Μακρόν: Επιχορηγήσεις και όχι δάνεια
Η Γερμανίδα Καγκελάριος Άνγκελα Μέρκελ, η οποία μίλησε αμέσως μετά την επικεφαλής της ΕΚΤ Κριστίν Λαγκάρντ, διαβεβαίωσε τους ομολόγους της να υποστηρίξει ένα μεγάλο πακέτο τόνωσης της ευρωπαϊκής οικονομίας.
Από την πλευρά του ο Γάλλος πρόεδρος Εμμανουέλ Μακρόν, φέρεται να τόνισε στους Ευρωπαΐους ηγέτες πως οποιαδήποτε βοήθεια δοθεί, θα πρέπει να είναι υπό τη μορφή επιχορηγήσεων και όχι ως δάνεια, τα οποία απλώς θα διόγκωναν επιπλέον το χρέος των κρατών μελών.
Μητσοτάκης: Χρηματοδότηση υπό μορφήν επιχορηγήσεων, όχι δανείων
Την ίδια θέση υποστήριξε και ο Ελληνας πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, ο οποίος στην παρέμβασή του τόνισε ότι η βοήθεια πρέπει να είναι «μαζική, μεγάλη και άμεση» και επεσήμανε ότι η χρηματοδότηση των κρατών πρέπει να έχει περισσότερο τον χαρακτήρα επιχορηγήσεων και λιγότερο τη μορφή δανείων.
Ο κ. Μητσοτάκης, κατά την τοποθέτησή του στη Σύνοδο Κορυφής, στάθηκε στα εξής σημεία:
-Τόνισε ότι η Ελλάδα υποστηρίζει πλήρως την επείγουσα συγκρότηση ενός Ταμείου Ανάκαμψης (Recovery Fund) επιπροσθέτως της λειτουργίας του Πολυετούς Δημοσιονομικού Πλαισίου (ΠΔΠ). Ο Πρωθυπουργός δήλωσε σύμφωνος με την άποψη ότι το Ταμείο αυτό πρέπει να είναι πολύ μεγάλο (huge) και ότι θα πρέπει να χρηματοδοτηθεί με κάποιου είδους κοινό εργαλείο μακροπρόθεσμου χρέους. Το Ταμείο θα πρέπει να λειτουργήσει εμπροσθοβαρώς και να εστιάσει πρωτίστως σε επιχορηγήσεις προς τα κράτη μέλη παρά σε δάνεια. «Δεν πρέπει να επιτρέψουμε περαιτέρω αύξηση του λόγου χρέους προς ΑΕΠ», προειδοποίησε ο Πρωθυπουργός. Τόνισε δε ότι μια στρατηγική η οποία δεν θα επιβαρύνει το δημόσιο χρέος κάθε χώρας, θα ήταν πράξη προς το συμφέρον όλων των χωρών κι όχι μόνο πράξη αλληλεγγύης. Σημείωσε δε ότι η Ευρώπη δεν πρέπει να κάνει για άλλη μια φορά «πολύ λίγα, πολύ αργά» (too little, too late).
-Πρότεινε στον Πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Charles Michel να ζητήσει από την Κομισιόν την επεξεργασία μιας πολύ συγκεκριμένης πρότασης για την επανέναρξη των αεροπορικών συνδέσεων, το συντομότερο δυνατόν. Επεσήμανε δε, ότι η Ενιαία Αγορά δεν υφίσταται μόνο για να υποστηρίζει την ελεύθερη διακίνηση αγαθών αλλά έχει ως πυλώνα και την ελεύθερη μετακίνηση προσώπων. Στο πλαίσιο αυτό, και δίνοντας έμφαση στον τουρισμό, ο Κυριάκος Μητσοτάκης ζήτησε να υπάρξει το συντομότερο κοινή δράση σε Ευρωπαϊκό επίπεδο: «Όταν μιλάμε για Ευρωπαϊκή στήριξη, μια χειροπιαστή απόδειξη θα ήταν να στηριχθεί ο τουρισμός στις χώρες του Νότου», υπογράμμισε ο Πρωθυπουργός. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης, προχωρώντας ένα βήμα παρακάτω, τόνισε ότι θα πρέπει να δοθεί εγκαίρως ένα θετικό σήμα στην τουριστική αγορά, καλώντας όλες τις πλευρές να εργαστούν με ταχύτητα.
-Επανέλαβε την πρόταση που έχει ήδη διατυπώσει για μια κοινή Ευρωπαϊκή προσέγγιση όσον αφορά τις πατέντες ενός πιθανού εμβολίου κατά του κορονοϊού προκειμένου να διασφαλιστεί η ισότιμη πρόσβαση των κρατών-μελών σε αυτό όταν θα φτάσουμε στη φάση της μαζικής παραγωγής εμβολίων.
-Τόνισε ότι πρέπει να σταλεί ένα καθαρό μήνυμα προς την Τουρκία για τις προκλητικές ενέργειες της τόσο στο Αιγαίο όσο κι έναντι της Κυπριακής Δημοκρατίας. Ο Πρωθυπουργός έκανε ιδιαίτερη αναφορά στην ένταση των τουρκικών παραβιάσεων μέσω υπερπτήσεων οι οποίες αναβαθμίζουν το επίπεδο των προκλήσεων από τη γείτονα χώρα, ιδιαίτερα μετά και την πρόσφατη αποτυχία της Άγκυρας στην προσπάθεια της να παραβιάσει τα σύνορα στον Έβρο.