Ο Άσαντ έπεσε, οι αντάρτες ανέλαβαν την εξουσία και Σύροι ξεκίνησαν τη μακρά αναζήτηση των αγνοουμένων, αγαπημένων τους προσώπων.
Στη διάρκεια της πολυετούς δικτατορίας των Άσαντ οι αντιφρονούντες εξαφανίζονταν. Όποιος διαφωνούσε με το καθεστώς κατέληγε στις φυλακές, όπου οι μαρτυρίες, αλλά και οι εικόνες πλέον, προδίδουν τα βασανιστήρια στα οποία υποβάλλονταν οι κρατούμενοι.
Η διαβόητη φυλακή Σαϊντνάγια, στα βόρεια της Δαμασκού, είχε γίνει συνώνυμη με την αυθαίρετη κράτηση, τα βασανιστήρια και τις δολοφονίες.
Την ώρα που τα παλάτια του Άσαντ αποκάλυπταν την έκταση του πλούτου και του πολυτελούς τρόπου ζωής της οικογένειας, οι φυλακές του επιβεβαίωσαν τη φρίκη που οι Σύροι γνώριζαν πολύ καλά τις τελευταίες πέντε δεκαετίες.
Οι διαβόητες εγκαταστάσεις κράτησης του καθεστώτος Άσαντ ήταν μαύρες τρύπες, όπου, ήδη από τη δεκαετία του 1970, εξαφανιζόταν όποιος εθεωρείτο αντίπαλος. Η Σαϊντνάγια ήταν μια από τις πιο διαβόητες φυλακές, γνωστή ως «το σφαγείο» - όπου 13.000 άνθρωποι απαγχονίστηκαν μεταξύ 2011 και 2015, σύμφωνα με τη Διεθνή Αμνηστία.
Μετά την κατάληψη της Δαμασκού και την πτώση του Άσαντ από τους αντάρτες την Κυριακή, εμφανίστηκαν οι πρώτες εικόνες με κρατούμενους της Σαϊντνάγια που απελευθερώθηκαν.
Όπως σημειώνει το CNN, έκτοτε πολλοί Σύροι έσπευσαν στα social media να αναζητήσουν τους δικούς τους ανθρώπους που επί χρόνια είναι εξαφανισμένοι, ενώ κάποιοι χθες κατάφεραν να μπουν στη φυλακή.
«Δεν υπάρχουν μυστικά κελιά στη Σαϊντάγια»
Το αμερικανικό μέσο εξηγεί ότι οι περισσότεροι που έσπευσαν στη φυλακή-κολαστήριο υποκινήθηκαν από φήμες ότι χιλιάδες ήταν ακόμα φυλακισμένοι σε βαθύτερα επίπεδα της φυλακής, μια υπόγεια περιοχή γνωστή ως «κόκκινο τμήμα».
Αλλά δεν είναι σαφές αν υπάρχει καν το τμήμα αυτό, εντείνοντας τους φόβους ότι αυτοί που θεωρούνται αγνοούμενοι μπορεί να μη βρεθούν ποτέ.
Η εθελοντική οργάνωση «Λευκά Κράνη» ανέπτυξε ειδικές ομάδες στη φυλακή που τρύπησαν και σφυρηλάτησαν το σκυρόδεμα τη Δευτέρα. Σε δήλωσή τους αργότερα τη Δευτέρα τα «Λευκά Κράνη» δήλωσαν ότι δεν βρήκαν «κανένα αποδεικτικό στοιχείο για μη ανακαλυφθέντα μυστικά κελιά ή υπόγεια» ή οποιεσδήποτε «ανοιχτές ή κρυφές περιοχές εντός της εγκατάστασης». Είπαν ότι η έρευνα για πιθανούς κρατούμενους στη φυλακή έληξε και προέτρεψαν τους ανθρώπους στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης να αποφύγουν τη διάδοση παραπληροφόρησης.
Η Ένωση Κρατουμένων και Αγνοουμένων στη Φυλακή Σαϊντνάγια (ADMSP) είπε ότι όλοι οι κρατούμενοι είχαν απελευθερωθεί μέχρι το μεσημέρι της Κυριακής και ότι οι ισχυρισμοί για κρατούμενους που είχαν παγιδευτεί υπόγεια ήταν «αβάσιμοι» και «ανακριβείς».
Περίπου 3.000 κρατούμενοι είχαν απελευθερωθεί μετά την απελευθέρωση της Δαμασκού, αναφέρουν συριακές πηγές που επικαλείται το CNN.
Μερικοί από όσους απελευθερώθηκαν έχουν ήδη επανενωθεί με τις οικογένειές τους. Ο Σουχάιλ Χαμάουι, 61 ετών, πέρασε περισσότερες από τρεις δεκαετίες φυλακισμένος σε διάφορες συριακές φυλακές και τελικά επέστρεψε στο σπίτι του στο χωριό του Τσέκα του βόρειου Λιβάνου τη Δευτέρα.
«Είναι ένα πολύ όμορφο συναίσθημα, ένα πραγματικά όμορφο συναίσθημα», είπε ο Χαμάουι στο πρακτορείο ειδήσεων AFP. «Ανακάλυψα ότι η αγάπη είναι ακόμα εδώ και η οικογένεια είναι ακόμα εδώ».
Ωστόσο, η επιστροφή στο σπίτι έκανε τον πρώην κρατούμενο να συνειδητοποιήσει πόσα χρόνια είχε χάσει.
«Έχω εγγόνια, αλλά ποτέ δεν ένιωσα την ηλικία μου, μέχρι που η κόρη του γιου μου με αποκάλεσε "παππού"», είπε ο Χαμάουι. «Τότε συνειδητοποίησα τι είχα χάσει».
Εικόνες: Σύροι σπεύδουν στη Σαϊντνάγια ψάχνοντας για αγνοούμενους συγγενείς τους
Αντάρτες λένε πως βρήκαν πτώματα ανθρώπων που υπέστησαν βασανιστήρια σε νοσοκομείο
Την ίδια ώρα, αντικαθεστωτικοί ενημέρωσαν το Γαλλικό Πρακτορείο χθες ότι βρήκαν περίπου σαράντα πτώματα με σημάδια από βασανιστήρια στο νεκροτομείο νοσοκομείου της Δαμασκού, σε νεκρικούς σάκους.
«Άνοιξα την πόρτα του νεκροτομείου με τα ίδια μου τα χέρια και είδα φρικιαστικό θέαμα: περίπου σαράντα πτώματα ήταν στοιβαγμένα εκεί με σημάδια από φρικιαστικά βασανιστήρια», είπε ο Μοχάμεντ αλ Χατζ, αντικαθεστωτικός από τον Νότο, μιλώντας τηλεφωνικά από τη Δαμασκό.
Στην κατοχή του AFP περιήλθαν δεκάδες φωτογραφίες και βίντεο που ο κ. Χατζ είπε πως τραβήχτηκαν από τον ίδιο και δείχνουν πτώματα με προφανή σημάδια βασανιστηρίων: βγαλμένα μάτια, βγαλμένα δόντια, κηλίδες αίματος, εκχυμώσεις.
Το οπτικό υλικό από το νοσοκομείο στη Χαράστα εικονίζει επίσης κομμάτι υφάσματος με οστά, καθώς και ανθρώπινο θώρακα σε αποσύνθεση.
Πτώματα είχαν τοποθετηθεί σε λευκές πλαστικές σακούλες ή τυλιχτεί σε κομμάτια υφάσματος, κάποια με σημάδια αίματος, με αριθμούς και ενίοτε ονόματα.
Πολλά από τα θύματα έμοιαζαν να σκοτώθηκαν πρόσφατα.
Ο Μοχάμεντ αλ Χατζ διευκρίνισε πως αντικαθεστωτικοί ενημερώθηκαν από εργαζόμενο του νοσοκομείου για τα πτώματα.
«Ενημερώσαμε τη στρατιωτική διοίκηση για όσα βρήκαμε και συντονίσαμε τις ενέργειές με τη συριακή Ερυθρά Ημισέληνο, που μετέφερε τα πτώματα σε νοσοκομείο της Δαμασκού ώστε να μπορέσουν να πάνε οικογένειες για να αναγνωρίσουν» τα θύματα, πρόσθεσε.
Ο Ντιάμπ Σερίγια, συνιδρυτής της ένωσης φυλακισθέντων και εξαφανισθέντων της φυλακής Σαϊντνάγια, είπε πως τα πτώματα πιθανότητα ανήκουν σε κρατούμενους στο συγκεκριμένο κέντρο κράτησης.