H ΕΕ κατάφερε χθες μετά βασάνων και κόπων να συμφωνήσει σε έναν τρόπο αντίδρασης έναντι της εισβολής της Τουρκίας στη Συρία, με τους υπουργούς Εξωτερικών των κρατών-μελών της να υπόσχονται ότι θα αναστείλουν τις εξαγωγές όπλων στην Άγκυρα, αλλά να μην επιβάλλουν πλήρες πανευρωπαϊκό εμπάργκο.
Παράλληλα καταδίκασαν τη στρατιωτική δράση της Τουρκίας στη Συρία και τις παράνομες εξορυκτικές δραστηριότητές της ανοικτά των ακτών της Κύπρου. Χρειάστηκε, όμως, προηγουμένως να αρθούν οι ενστάσεις της Βρετανίας, που επιζητούσε μια ηπιότερη διατύπωση στο τελικό ανακοινωθέν προς απογοήτευση της απερχόμενης επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας, Φεντερίκα Μογκερίνι και του διαδόχου της, Χοσέπ Μπορέλ.
Όλες οι άλλες χώρες της ΕΕ υποστήριξαν μια σκληρή στάση έναντι της Τουρκίας με τον Ολλανδό ΥΠΕΞ Στεφ Μπλοκ να επισημαίνει ότι «το ανακοινωθέν θα είναι άχρηστο χωρίς καταδίκη». Ορισμένοι Ευρωπαίοι διπλωμάτες εξεπλάγησαν που το συχνά διαιρεμένο Συμβούλιο Εξωτερικών Υποθέσεων υιοθέτησε μια κάποια κοινή γραμμή και συμφώνησε ότι τα κράτη μέλη «δεσμεύονται σε ισχυρές εθνικές θέσεις έναντι της πολιτικής εξαγωγών όπλων στην Τουρκία». Ο ΥΠ ΕΞ της Ιταλίας, Λουίτζι Ντι Μάιο επεσήμανε ότι «αφήσαμε στα κράτη μέλη τη δέσμευση να το κάνουν γιατί δεν μπορεί να γίνει [πανευρωπαϊκό εμπάργκο όπλων] με άμεση ισχύ».
Οι αποφάσεις έχουν ισχύ ευρωπαϊκού εμπάργκο όπλων στην Τουρκία
Διπλωμάτες επεσήμαναν, σύμφωνα με το Politico, ότι οι χθεσινές αποφάσεις των Ευρωπαίων ΥΠ ΕΞ αναμένεται να έχουν την ίδια επίπτωση που θα είχε ένα επίσημο πανευρωπαϊκό εμπάργκο όπλων. Τα κράτη μέλη δεν θα πωλούν πλέον οπλικά συστήματα στην Τουρκία και δεν θα υπάρχει ανάγκη για μακροχρόνιες τεχνικές συναντήσεις σε επίπεδο ΕΕ για να τεθεί σε ισχύ ένα τέτοιο εμπάργκο. Ήδη ορισμένες χώρες, όπως η Γερμανία, η Γαλλία, η Ολλανδία, η Φινλανδία και η Σουδία προχώρησαν ήδη σε αναστολή των εξαγωγών όπλων στην Τουρκία.
Πρόκειται για μια κίνηση που συνιστά έμμεση απάντηση στην κριτική που ασκείται στην ΕΕ ότι δεν διαθέτει δυνατούς μοχλούς πίεσης στην Τουρκία λόγω της συμφωνίας για το προσφυγικό και ότι δεν δεν διαθέτει ικανή στρατιωτική ισχύ για να υπερασπιστεί τα συμφέροντά της, όπως έγραψε σε μια ανάρτησή του στο Twitter o Φιλελεύθερος ευρωβουλευτής Γκι Φέρχοφσταντ σημειώνοντας ότι «η αποχώρηση των Αμερικανών από τη Συρία και η επίθεση της Τουρκίας απέδειξαν γι’ άλλη μια φορά την γεωπολιτική αδυναμία της Ευρώπης» με την Τουρκία και τη Ρωσία να «αποφασίζουν για τη δική μας ασφάλεια». Οι Ευρωπαίοι ηγέτες αναμένεται να συζητήσουν το θέμα της Τουρκίας και τη χάραξη κοινής γραμμής έναντι της Άγκιυρας στη σύνοδο κορυφής της Πέμπτης στις Βρυξέλλες.
Η Ιταλία ζητά να αφαιρεθεί η διοργάνωση του τελικού του Champions League από την Τουρκία
Την ίδια ώρα οι πιέσεις από ευρωπαϊκής πλευράς στην Τουρκία συνεχίζονται σε διάφορα επίπεδα, με τον Ιταλό υπουργό Αθλητισμού, Βιτσέντσο Σπανταφόρα, να ζητά με επιστολή του στον πρόεδρο της UEFA Αλεξάντερ Τσέφεριν, να εξετάσει το ενδεχόμενο να μη διεξαχθεί τον ερχόμενο Μάιο ο τελικός του Champions League στην Κωνσταντινούπολη, έπειτα «από τις σοβαρότατες βιαιοπραγίες κατά του αμάχου κουρδικού πληθυσμού και την επέμβαση της ΕΕ, με την οποία καταδικάζεται η στρατιωτική επιχείρηση της Τουρκίας».
Στον αέρα η επένδυση της Volskwagen στην Τουρκία
Πέραν τούτων απειλούνται και ευρωπαϊκές επενδύσεις στην Τουρκία λόγω της εισβολής, με την Volkswagen να εξετάζει το ενδεχόμενο να ακυρώσει την κατασκευή εργοστασίου στη χώρα, όπως δήλωσε εκπρόσωπός της στο περιδικό Der Spiegel.
Το εργοστάσιο έχει προγραμματιστεί να χτιστεί κοντά στην Σμύρνη, έπειτα από μακροχρόνιες διαπραγματεύσεις με την Τουρκία, όπου σε αυτό σχεδιάζεται να κατασκευάζονται τα μοντέλα VW Passat και Skoda Superb, προκειμένου να καλυφθούν οι ανάγκες της ανατολικής Ευρώπης. Το ύψος της επένδυσης υπερβαίνει το 1,5 δισεκ. ευρώ, ενώ εκτιμάται ότι θα δημιουργηθούν 4.000 νέες θέσεις εργασίας. Η έναρξη της ανέγερσης των εγκαταστάσεων έχει προγραμματιστεί για το τέλος του 2020, με την παραγωγή να ξεκινά το 2022, αλλά σύμφωνα με την Handelsblatt, η επίσημη υπογραφή των συμβολαίων για την κατασκευή του εργοστασίου θα καθυστερήσει, εξαιτίας των στρατιωτικών επιχειρήσεων.
Bloomberg: «Στάχτη στα μάτια» οι κυρώσεις Τραμπ στην Τουρκία
Κι ενώ η ΕΕ δέχεται επικρίσεις για τη «χλιαρή», όπως την χαρακτηρίζουν ξένα ΜΜΕ, αντίδραση έναντι της Τουρκίας το Bloomberg χαρακτηρίζει «στάχτη στα μάτια» τις κυρώσεις που ανακοίνωσε ο Ντόναλντ Τραμπ κατά της Άγκυρας σε μια «προσπάθεια περιορισμού του αρνητικού αντίκτυπου που είχε η απόφασή του να απομακρύνει τις αμερικανικές δυνάμεις από τη βόρεια Συρία, δίνοντας ουσιαστικά το πράσινο φως στον Ερντογάν να ξεκινήσει την εισβολή».
Το διάταγμα που υπέγραψε ο Τραμπ προβλέπει κυρώσεις κατά τριών υπουργών (Αμυνας, Εσωτερικών και Ενέργειας) της Τουρκίας και των υπουργείων τους, με τα πρώτα μέτρα να προβλέπουν τη δέσμευση τυχόν πόρων τους στην αμερικανική επικράτεια, ενώ και οι διεθνείς συναλλαγές τους θα εμποδίζονται από δω και στο εξής. Με το διάταγμα, ο Τραμπ ανακοίνωσε πως θα αυξηθούν επίσης κατά 50% οι δασμοί στον χάλυβα, ενώ θα «παγώσουν» την εμπορική συμφωνία ύψους 100 δισεκατομμυρίων δολαρίων με την Τουρκία. Αλλά όπως σημειώνει το Bloomberg πολλά μέλη του Κογκρέσου δεν πείστηκαν από τις κυρώσεις αυτές, τις οποίες θεωρούν «χλιαρές» και ετοιμάζουν νέες ισχυρότερες.
Δεν «ιδρώνει το αυτί» της Τουρκίας από τις κυρώσεις της ΕΕ
Το αυτί της Τουρκίας πάντως, τουλάχιστον επισήμως, δεν δείχνει να ιδρώνει από τη στάση των Ευρωπαίων, αφού όχι μόνον αψηφά την καταδίκη της ΕΕ για τις ενέργειες της Άγκυρας τόσο στη Συρία όσο και στην κυπριακή ΑΟΖ, αλλά αντεπιτέθηκε, κατηγορώντας την Ευρωπαϊκή Ένωση για παράνομη και μεροληπτική στάση.
Μάλιστα, η Τουρκία διεμήνυσε ότι θα επανεξετάσει τη συνεργασία της με την ΕΕ, σε κάποιους τομείς, εξαιτίας των αποφάσεων του συμβουλίου εξωτερικών υποθέσεων της Ευρωπαϊκής Ενωσης και προειδοποιεί ότι θα απαντήσει στην περίπτωση τυχόν κυρώσεων για τις γεωτρήσεις. Επιπλέον, κατηγορεί την ΕΕ ότι προστατεύει τρομοκράτες.