Η Αφρική είναι εξαιρετικά ευάλωτη στην επικείμενη κρίση που πυροδότησε ο πόλεμος και η ρωσική προπαγάνδα επιχειρεί να επιρρίψει τις ευθύνες στις δυτικές κυρώσεις.
Ενώ η κρίση έχει παγκόσμιο αντίκτυπο, πολλές χώρες στην Αφρική είναι ιδιαίτερα ευάλωτες δεδομένης της εξάρτησής τους από τις ρωσικές και ουκρανικές εξαγωγές τροφίμων, σε συνδυασμό με μια ήδη ασταθή κατάσταση στον τομέα του επισιτισμού.
Ακόμη και πριν από τη σύγκρουση στην Ουκρανία, στοιχεία του Οργανισμού Τροφίμων και Γεωργίας του ΟΗΕ για την κατάσταση της επισιτιστικής ασφάλειας και της διατροφής στον κόσμο το 2020 έδειχναν ότι 282 εκατομμύρια άνθρωποι, ή περισσότερο από το ένα τρίτο των υποσιτισμένων ανθρώπων στον κόσμο, ζουν στην Αφρική. Εν τω μεταξύ, η πανδημία βύθισε επιπλέον 46 εκατομμύρια Αφρικανούς σε κίνδυνο πείνας και υποσιτισμού, αναφέρει το Euractiv.
Πόλεμος προπαγάνδας
Χθες, οι Ευρωπαίοι ηγέτες συζήτησαν για την επισιτιστική ασφάλεια στα πλαίσια της Συνόδου Κορυφής. Απηύθυναν έκκληση λοιπόν στις αφρικανικές χώρες να μην παρασυρθούν από την προπαγανδιστική εκστρατεία του Κρεμλίνου που εμφανίζει μια επικείμενη παγκόσμια επισιτιστική κρίση ως αποτέλεσμα των δυτικών κυρώσεων κατά της Ρωσίας.
Η Αφρική και η Μέση Ανατολή κινδυνεύουν να επηρεαστούν σοβαρά από την αδυναμία της Ουκρανίας να μεταφέρει τις τεράστιες συγκομιδές σιτηρών της από τη Μαύρη Θάλασσα, αλλά ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν έχει επανειλημμένα κατηγορήσει τη Δύση ότι είναι υπεύθυνη για τη διακοπή της παγκόσμιας προσφοράς σιτηρών και λιπασμάτων. Οι ηγέτες της ΕΕ απέρριψαν αυτόν τον ισχυρισμό και επέμειναν ότι η Μόσχα ευθύνεται για το μπλοκάρισμα των σιτηρών στο λιμάνι της Οδησσού.
«Δεν έχουμε κυρώσεις σε τρόφιμα και αγροτικά προϊόντα»
«Είναι μια πλήρης παραπληροφόρηση από την πλευρά της Ρωσίας, ο μόνος λόγος για τον οποίο παλεύουμε τώρα με μια επισιτιστική κρίση είναι εξαιτίας αυτού του βάναυσου, αδικαιολόγητου πολέμου κατά της Ουκρανίας», δήλωσε στους δημοσιογράφους η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα Φον ντερ Λάιεν στις Βρυξέλλες. «Θέλω να είμαι πολύ σαφής, δεν έχουμε κυρώσεις σε τρόφιμα και αγροτικά προϊόντα, ούτε κυρώσεις σε αυτό», πρόσθεσε, σημειώνοντας ότι η εξαγωγή ρωσικών λιπασμάτων σε χώρες εκτός ΕΕ δεν επηρεάζεται από τις κυρώσεις των Βρυξελλών.
Η νίκη στη μάχη της επισιτιστικής ασφάλειας για την Αφρική έχει στρατηγική σημασία
Μιλώντας κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου μετά τη Σύνοδο, ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Σαρλ Μισέλ παραδέχτηκε ότι ο πόλεμος στην Ουκρανία θα έχει «δυνητικά σοβαρές συνέπειες» τόσο για την ΕΕ όσο και για την αφρικανική ήπειρο.
Ο πρωθυπουργός της Ιταλίας Μάριο Ντράγκι προειδοποίησε επίσης για τον κίνδυνο να αποκτήσει δυναμική η προπαγάνδα του Πούτιν στην Αφρική. «Η νίκη στη μάχη της επισιτιστικής ασφάλειας για την Αφρική είναι επίσης σημαντική από στρατηγική άποψη... γιατί η θέση που διαδίδεται είναι ότι ένας πιθανός λιμός θα εξαρτηθεί από κυρώσεις», δήλωσε ο Ντράγκι σε συνέντευξη Τύπου μετά τη σύνοδο κορυφής, σημειώνοντας ότι πολλές χώρες δεν είναι στο πλευρό της Δύσης.
Όπως αναφέρει το Politico, σύμφωνα με αξιωματούχο της ΕΕ που ενημερώθηκε για τη συνάντηση, ο Μακρόν είπε στους ηγέτες ότι η Αφρική θα πρέπει «να επαγρυπνεί για να μην πέσει στην παγίδα» της ρωσικής παραπληροφόρησης.
Ο πρόεδρος της Σενεγάλης και πρόεδρος της Αφρικανικής Ένωσης, Μάκι Σαλ συμμετείχε στη Σύνοδο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου μέσω τηλεδιάσκεψης, στο επίμαχο θέμα της επισιτιστικής ασφάλειας.
Έλλειψη σε τρόφιμα και λιπάσματα στην Αφρική
Σύμφωνα με τον ίδιο αξιωματούχο, ο Σαλ είπε στους ηγέτες ότι η έλλειψη λιπασμάτων και προμηθειών τροφίμων στην Αφρική είναι «πολύ σοβαρή και ανησυχητική» και προειδοποίησε ότι το αφήγημα της Ρωσίας που κατηγορεί την ΕΕ «είναι εκεί έξω» στην Αφρική. Ο Σαλ είπε επίσης ότι σχεδίαζε να συζητήσει το θέμα με τον Πούτιν και έθεσε επίσης το πρόβλημα των πληρωμών για προμήθειες τροφίμων, οι οποίες παρεμποδίζονται από τον αποκλεισμό ορισμένων ρωσικών τραπεζών από το διεθνές σύστημα πληρωμών SWIFT. Ο Μακρόν είπε ότι αυτή η ερώτηση εξετάστηκε κατά τη διάρκεια της συνάντησης.
Μπροστά στο φόβο του κινδύνου μιας τρομακτικής επισιτιστικής κρίσης σε παγκόσμιο επίπεδο, τα βλέμματα πλέον είναι στραμμένα και στην Αφρική.
Τι θα κάνει η ΕΕ
Συγκεκριμένα, Φον ντερ Λάιεν πρότεινε η ΕΕ και η Αφρικανική Τράπεζα Ανάπτυξης (AfDB) να εξετάσουν πώς η πρωτοβουλία FARM (Food & Agriculture Resilience Mission) του Γάλλου Προέδρου Εμανουέλ Μακρόν και το σχέδιο έκτακτης ανάγκης AfDB θα μπορούσαν να υποστηρίξουν καλύτερα τις μαζικές επενδύσεις στη γεωργία.
Στόχος θα ήταν να χρησιμοποιηθούν αυτά τα εργαλεία για τον εκσυγχρονισμό και τη μηχανοποίηση του τομέα με τις πιο πρόσφατες καινοτόμες τεχνικές για να εξασφαλιστεί η κατάλληλη χρήση λιπασμάτων και φυτοφαρμάκων και να βελτιωθούν οι αποθηκευτικές ικανότητες.
«Αυτό που μας λείπει, και αυτό που μπορείτε να προσφέρετε, είναι οι οικονομικές και τεχνολογικές επενδύσεις που απαιτούνται για να παράγουμε περισσότερα και καλύτερα και να δημιουργήσουμε κοινή ευημερία», είπε ο Σαλ, καλώντας την ΕΕ σε στενότερη συνεργασία.
Συμφωνία ΕΕ-Αφρικανικής Ένωσης
Η ΕΕ και η Αφρικανική Ένωση συμφώνησαν σε ένα ενιαίο μήνυμα για την επισιτιστική ασφάλεια, το οποίο ρίχνει την ευθύνη για τις διαταραχές στον εφοδιασμό τροφίμων στον Βλαντιμίρ Πούτιν εν μέσω προειδοποιήσεων για έναν «καταστροφικό» λιμό. «Το βασικό μήνυμα είναι ότι μιλάμε με μία φωνή», είπε στο Euractiv πηγή της ΕΕ, προσθέτοντας ότι αυτό είναι απαραίτητο εάν υπάρχει ελπίδα να ξεμπλοκάρουν οι διάδρομοι σιτηρών και να αποφευχθεί ο μαζικός λιμός στην Αφρική.