Η φρίκη και το σοκ που συνοδεύουν όποιον εισέρχεται στις διαβόητες φυλακές του Μπασάρ αλ Άσαντ στη Συρία μετά την ανατροπή του είναι απερίγραπτα.
Από την ημέρα που ο άλλοτε πανίσχυρος δικτάτορας εγκατέλειψε τη Συρία και βρήκε καταφύγιο στη Μόσχα, ενώ ένας συνασπισμός ανταρτών κατέλαβε την πρωτεύουσα -Δαμασκό-, χιλιάδες Σύροι κρατούμενοι απελευθερώθηκαν.
Οι αντάρτες έφτασαν στις διαβόητες φυλακές-κολαστήρια του καθεστώτος, και μεταξύ αυτών στην πιο βάναυση, τη φυλακή Sednaya, την οποία αποκαλούν «ανθρώπινο σφαγείο».
Ανταποκριτές διεθνών μέσων έχουν κάνει επιτόπιο ρεπορτάζ στις φυλακές. Ειδικότερα, ανταποκρίτρια του βρετανικού Sky News βρήκε στη Sednaya σακούλες με περιττώματα, θηλιές, έναν θάλαμο βασανιστηρίων και την πρέσα που φέρεται να συνέθλιβε ανθρώπους, ενώ οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων έχουν καταγγείλει εδώ και χρόνια τα απάνθρωπα βασανιστήρια και τις εκτελέσεις ως σύμβολο της κτηνωδίας του καθεστώτος Άσαντ.
Όταν οι αντάρτες απελευθέρωσαν τους φυλακισμένους, ορισμένοι κρατούμενοι δεν μπορούσαν να θυμηθούν ούτε καν τα ονόματά τους.
Η ανταποκρίτρια του SkyNews μπήκε στο εσωτερικό των διαβόητων εγκαταστάσεων και περπάτησε στους σκοτεινούς διαδρόμους.
Μέχρι οι δυνάμεις των ανταρτών να εισβάλουν στη συριακή πρωτεύουσα νωρίτερα αυτόν τον μήνα, με αποτέλεσμα οι κρατούμενοι να κυκλοφορήσουν ελεύθεροι, ήταν αδύνατο για τους δημοσιογράφους να μπουν ελεύθερα στο εσωτερικό των φυλακών. Πλέον, χιλιάδες Σύροι έχουν συρρεύσει στον χώρο αυτή την εβδομάδα αναζητώντας τους αγαπημένους τους που αγνοούνται.
Σακούλες με περιττώματα, θηλιές και τραγικές συνθήκες «διαβίωσης»
Η ρεπόρτερ του βρετανικού μέσου ενημέρωσης ανέφερε: «Υπάρχουν περισσότερες από 20 φυλακές διάσπαρτες σε όλη τη χώρα, αλλά η Sednaya είναι η μόνη φυλακή που συνδέεται ωμά με τη βαρβαρότητα και τα βασανιστήρια του καθεστώτος Άσαντ».
«Περπατούσα νωρίτερα από κελί σε κελί και αντίκρισα τις φρικτές συνθήκες στις οποίες κρατούνται οι φυλακισμένοι. Είχαν πλαστικές σακούλες γεμάτες περιττώματα και ούρα, επειδή δεν μπορούσαν να πάνε στις τουαλέτες. Αν τους επιτρεπόταν να πάνε στις ελάχιστες τουαλέτες της φυλακής, τους το επέτρεπαν για μόνο λίγα δευτερόλεπτα, στη διάρκεια των οποίων ανακουφίζονταν και πετούσαν τις πλαστικές σακούλες στη γωνία των κελιών» περιέγραψε.
Περνώντας δίπλα από θηλιές, πρόσθεσε ότι οι κρατούμενοι βασανίζονταν και μερικές φορές εκτελούνταν μέσα σε αυτές. «Προφανώς, κάθε μέρα 50 άτομα έβγαιναν έξω και τους έλεγαν ότι θα τους πήγαιναν σε κάποιο είδος πολιτικής φυλακής όταν τους έβγαζαν εδώ έξω για να τους κρεμάσουν τελικά», πρόσθεσε.
Προχωρώντας σε έναν χώρο που τους είπαν ότι ήταν θάλαμος βασανιστηρίων, η ανταποκρίτρια είπε ότι φαινόταν να έχει ηχομόνωση και να έχει τοποθετηθεί ένας ανεμιστήρας - πιθανώς για να διασπείρει κρύο αέρα, αέριο ή θερμότητα στο δωμάτιο. Στη συνέχεια είδε την πρέσα στην οποία λέγεται ότι κρατούμενοι συνθλίβονταν.
Περπατώντας στο εξωτερικό της φυλακής, είπε: «Υπήρχαν φήμες ότι οι φρουροί του Άσαντ είχαν δημιουργήσει έναν λαβύρινθο από σήραγγες όπου είχαν θάψει μερικούς από τους κρατούμενους βαθιά κάτω από το έδαφος. Καθώς περπατάς έξω από τις φυλακές, βλέπεις παντού τρύπες όπου οι άνθρωποι προσπάθησαν να σκάψουν το έδαφος για να διαπιστώσουν αν μπορούσαν να βρουν κάποιον».
«Όταν ήρθαν οι αντάρτες και κατέλαβαν αυτή τη φυλακή, είπαν ότι οι άνθρωποι δεν μπορούσαν καν να θυμηθούν ποιοι ήταν», τόνισε.
«Δεν μπορούσαν να θυμηθούν τα ονόματά τους όταν μπήκαν σε αυτές τις φυλακές, οι δεσμοφύλακες τους έλεγαν ότι ήταν ένας αριθμός, όχι ένα όνομα. Τόσο πολλοί άνθρωποι είχαν ξεχάσει ακόμη και ποιοι ήταν, επειδή τους κρατούσαν εκεί μέσα για τόσο πολύ καιρό», υπογράμμισε.
«Τους βασάνισαν φρικτά και τους κακοποίησαν σεξουαλικά. Επίσης, τους έκαναν ηλεκτροπληξία» συμπλήρωσε.
Ενώ οι οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων έχουν γνωστοποιήσει πως θέλουν να ανακτήσουν τα έγγραφα της φυλακής ώστε να διατηρήσουν τις αποδείξεις για το τι συνέβαινε στο εσωτερικό της, η ρεπόρτερ δήλωσε ότι οι οικογένειες που έσπευσαν στη φυλακή τα έχουν ψάξει και τα έχουν πάρει όλα «επειδή θέλουν να μάθουν αν οι αγαπημένοι τους βρίσκονταν όντως σε αυτή τη διαβόητη φυλακή».
Τα σπαρακτικά σημειώματα
Στο ρεπορτάζ της Daily Mail γίνεται αναφορά στο λεγόμενο «λευκό κτίριο» - γνωστό και ως «χώρος εκτέλεσης» της φυλακής Sednaya.
Περίπου 4.300 κρατούμενοι κρατούνταν στη Σεντνάγια, στην οποία 60.000 βασανίστηκαν και σκοτώθηκαν κατά τη διάρκεια της βασιλείας του.
Από την πλευρά τους, οι οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων αναφέρουν ότι περισσότεροι από 100.000 Σύροι έχουν εξαφανιστεί από την καταστολή του αδίστακτου δικτάτορα εναντίον των διαδηλώσεων υπέρ της δημοκρατίας το 2011, και μετά την πτώση του δικτάτορα οι οικογένειές τους αναζητούν απαντήσεις.
Μερικοί βρήκαν μόνο κάποια σκόρπια μηνύματα.
Ένα τραγικό σημείωμα που βρέθηκε ανάμεσα σε εγκαταλελειμμένες κουβέρτες φιλοξενεί την εικόνα ενός όμορφου άνδρα σε ένα καφέ με πολλές καρδιές αγάπης γύρω του. Το γράμμα γράφει: «Αμπού Τζαμλού, αγαπητέ μου… Είσαι το στήριγμά μου στις δυσκολίες. Ω, αγαπημένε μου φίλε, ο πιστός φίλος στον οποίο στηριζόμαστε από τον Θεό. Και σε ολόκληρο τον κόσμο δεν έχω κανέναν άλλον αγαπημένο εκτός από εσένα. Ο δρόμος σου είναι εμπιστευμένος στον Θεό. Είθε ο Θεός να διαιωνίσει την αγάπη και να μας ενώσει για το καλό στο εξωτερικό… Κουράστηκα από τη χώρα, κουράστηκα…».
Άλλα μηνύματα φαίνονταν καμένα στους τοίχους και στις οροφές άλλων κελιών. Στο πάτωμα των κελιών της φυλακής υπήρχαν αμέτρητες φωτογραφίες αγαπημένων προσώπων που είχαν χωριστεί από την τρομοκρατία του Άσαντ. Βρέθηκε μια φωτογραφία ενός μικρού κοριτσιού ραμμένη σε μια αυτοσχέδια κόκκινη καρδιά.
Η τύχη αυτών των ανθρώπων δεν είναι γνωστή και ίσως να μη γίνει ποτέ γνωστή. Αλλά οι Σύροι, διψώντας για απαντήσεις, θα συνεχίσουν να αναζητούν τους αγαπημένους τους, ίσως για πάντα, επισημαίνει η Daily Mail.
Συγκλονίζουν οι συγγενείς κρατουμένων
Ο Firas Kaid αποτελεί μια τέτοια περίπτωση. Απεγνωσμένος να βρει τον θείο του που άρπαξαν τα «πρωτοπαλίκαρα» του Άσαντ πριν από πέντε χρόνια, είναι ένας από τους χιλιάδες που εισέβαλαν στη φυλακή Saydnaya για να βρει τον συγγενή του.
Αλλά αυτή η ελπίδα εξανεμίστηκε γρήγορα, καθώς ενώθηκε με χιλιάδες άλλους απελπισμένους συγγενείς που έψαχναν στο «ανθρώπινο σφαγείο» για σημάδια ζωής των αγαπημένων τους.
«Είναι ένα κακό που δεν έχετε ξαναδεί», δήλωσε ο Kaid μετά από τρεις ημέρες έρευνας στη φυλακή. «Κοίταξα μερικούς φακέλους, κάθε ένας από αυτούς λέει: ''Συμμετείχε σε τρομοκρατικές ενέργειες, προκάλεσε τον θάνατο κάποιου''. Όλοι λένε: "Καρδιακή ανακοπή". "Νεκρός στο νοσοκομείο". "Νεκρός", "νεκρός", "νεκρός". Όλοι πρέπει να το δουν αυτό. Κινηματογραφήστε το και δείξτε το σε όλο τον κόσμο. Δείξτε σε όλους, δείξτε σε όλες τις αραβικές χώρες τα εγκλήματα και το κακό του Μπασάρ αλ Άσαντ"».
Η Amniya Izza αναζητεί τον σύζυγο, τον αδελφό και τον γαμπρό της, που απήχθησαν πριν από 11 χρόνια.
«Ο σύζυγός μου συνελήφθη στον δρόμο», είπε. «Ταξίδευε με τον αδελφό μου και τον πήραν. Κανείς δεν ξέρει τίποτα γι' αυτούς. Η καρδιά μου λέει ότι είναι ζωντανοί. Ελπίζω».
Ορισμένοι συγγενείς έχουν επανενωθεί, αλλά η κατάσταση των κρατουμένων άφησε την Izza σοκαρισμένη. «Είναι τόσο αδύνατοι», είπε. «Τα πρόσωπά τους είναι κίτρινα. Δεν έχουν σάρκα, μόνο κόκαλα. Βγήκαν σκελετωμένοι από εκεί. Είθε ο Αλλάχ να βοηθήσει».
Μια άλλη γυναίκα που αναζητούσε τον αδελφό και τον ανιψιό της που κρατούνταν για δέκα χρόνια καταράστηκε τον Άσαντ και τους μπράβους του. «Είθε ο Αλλάχ να τους τιμωρήσει», είπε.
«Είθε ο Αλλάχ να τους εκδικηθεί. Τους πήραν από τον δρόμο, έτσι απλά, χωρίς λόγο. Τι άλλο μπορεί να νιώσει κανείς εδώ εκτός από θλίψη; Ειλικρινά, με κάνει να θέλω να κλάψω. Τι μπορώ να σας πω;».
Συνθήκες μεσαίωνα στις φυλακές
Οι αντάρτες βρήκαν έναν «μεσαιωνικό» υπόγειο λαβύρινθο από μικροσκοπικά, στενά κελιά γεμάτα σκελετωμένους κρατούμενους που κείτονταν πάνω σε βρώμικες κουβέρτες. Κυκλοφόρησαν φήμες για «μυστικούς» θαλάμους βασανιστηρίων θαμμένους στο υπέδαφος όπου κρατούνταν οι «εξαφανισμένοι», παρατείνοντας την ελπίδα ότι οι αγνοούμενοι θα μπορούσαν ακόμη να βρεθούν.
Αλλά, μετά από ημέρες αναζήτησης, η Συριακή Πολιτική Άμυνα -που ονομάστηκε «Λευκά Κράνη»- ακύρωσε την Τρίτη την αποστολή, λέγοντας ότι δεν υπάρχουν ενδείξεις για «κρυφά κελιά» που δεν είχαν ανακαλυφθεί.
«Οι ομάδες επιθεώρησαν όλες τις εισόδους, τις εξόδους, τα φρεάτια εξαερισμού, τα συστήματα αποχέτευσης, τους σωλήνες νερού, τις ηλεκτρικές καλωδιώσεις και τα καλώδια των καμερών παρακολούθησης», ανέφερε η ομάδα σε ανακοίνωσή της. «Παρά τις εκτεταμένες αυτές προσπάθειες, δεν εντοπίστηκαν κρυφές ή σφραγισμένες περιοχές». Σύροι αντάρτες δήλωσαν ότι βρήκαν περίπου 40 πτώματα με σημάδια βασανιστηρίων στο νεκροτομείο ενός στρατιωτικού νοσοκομείου που εξυπηρετούσε τη φυλακή Saydnaya.
Βίντεο και φωτογραφίες έδειχναν πτώματα τυλιγμένα σε αιματοβαμμένα λευκά σάβανα στοιβαγμένα μέσα σε ένα ψυγείο. Αρκετά από τα πτώματα φαινόταν να έχουν πληγές και μώλωπες στα πρόσωπα και στα σώματά τους. Ήταν, επίσης, ορατά κομμάτια αυτοκόλλητης ταινίας με αριθμούς και ονόματα.
«Άνοιξα την πόρτα του νεκροτομείου με τα ίδια μου τα χέρια, ήταν ένα φρικτό θέαμα», δήλωσε στο πρακτορείο ειδήσεων AFP ένα μέλος μιας ομάδας ανταρτών από τη νότια Συρία.