Το Χονγκ Κονγκ μαστίζεται εδώ και μήνες από ταραχές με εκατομμύρια διαδηλωτές στους δρόμους και συχνές βίαιες αντιπαραθέσεις με την αστυνομία, η οποία κάνει χρήση δακρυγόνων και σφαιρών από καουτσούκ, ενώ οι διαμαρτυρόμενοι απαντούν με βόμβες μολότοφ.
Ήταν 10 Αυγούστου 2019. Οι διαδηλωτές είχαν συγκεντρωθεί έξω από ένα αστυνομικό τμήμα στο Nathan Road, έναν πολυσύχναστο εμπορικό δρόμο στο Χονγκ Κονγκ που είχε γίνει το τελευταίο πεδίο μάχης στις αντικυβερνητικές διαδηλώσεις που θα ταράξουν την πόλη για περισσότερο από έξι μήνες.
Ο καπνός έπνιγε τους διαδηλωτές, οι οποίοι έβαλαν γρήγορα τις μάσκες στα πρόσωπά τους. Πολλοί όμως ήταν πιο αργοί στο να αντιδράσουν και ανέπνευσαν το αέριο καθώς έτρεχαν να ξεφύγουν. Η Chan Yin-lam ήταν μία από τους άτυχους. Σε ένα βίντεο που ανέβασε η 15χρονη στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, παραπονέθηκε ότι είχε βγει έξω για ψώνια και δεν έπαιρνε μέρος στη διαμαρτυρία.
«Ήθελα να ρωτήσω, τι έκανα λάθος;», είπε στην κάμερα, με τα μάτια της κόκκινα και πρησμένα. «Είμαι πολύ φυσιολογική, γιατί πρέπει να το υποφέρω αυτό;». Όπως πολλοί νέοι στο Χονγκ Κονγκ, η Chan υποστήριξε το κίνημα διαμαρτυρίας και συμμετείχε σε πολλές από τις μεγάλες πορείες που οδήγησαν τελικά την κυβέρνηση να αποσύρει το νομοσχέδιο για την έκδοση υπόπτων στην Κίνα, που πυροδότησε τις ταραχές. Αλλά δεν συμμετείχε ποτέ στην πρώτη γραμμή, όπως κατέθεσε αργότερα και η μητέρα της, και απέφευγε σε μεγάλο βαθμό την ολοένα και πιο βίαιη δράση που χαρακτήρισε τις διαμαρτυρίες.
Αν τα πράγματα είχαν εξελιχθεί διαφορετικά, πιθανότατα δεν θα είχε διαδραματίσει κεντρικό ρόλο στην αναταραχή. Έξι εβδομάδες αργότερα, όμως, το πρωί της 22ης Σεπτεμβρίου, το γυμνό σώμα της Chan βρέθηκε να επιπλέει στη θάλασσα. Ήταν νεκρή για περισσότερες από 48 ώρες.
Η ανακάλυψη του πτώματός της, πυροδότησε ένα κύμα κάλυψης από τα ΜΜΕ, καθώς και θεωριών συνωμοσίας. Ενώ η αστυνομία χαρακτήρισε γρήγορα την υπόθεση ως αυτοκτονία, ορισμένοι στο κίνημα διαμαρτυρίας ισχυρίστηκαν ότι υπήρχαν σημάδια αντικανονικής συμπεριφοράς και μάλιστα κατηγόρησαν τις αρχές ότι εμπλέκονται σε υπόθεση συγκάλυψης.
Στους σχεδόν 12 μήνες από τότε που πέθανε η νεαρή κοπέλα, η διαμάχη δεν έχει μειωθεί, τροφοδοτείται από βίντεο παρακολούθησης που φαίνεται να δείχνουν σχεδόν όλες τις τελικές κινήσεις της Chan, με αρκετά κενά, ικανά να προκαλέσουν υποθέσεις και εικασίες.
Η Chan έχει μετατραπεί σε σύμβολο και «υιοθετήθηκε» από το κίνημα ως ένας από τους μάρτυρες του, με το πρόσωπό της να βρίσκεται σε αφίσες και φυλλάδια καθώς άλλοι νέοι ζητούν δικαιοσύνη εκ μέρους της.
Στις 11 Αυγούστου φέτος, μετά από σχεδόν δύο εβδομάδες ακροάσεων, μια ομάδα ενόρκων στο Χονγκ Κονγκ, αποφάσισε ότι δεν μπορούσε να εξακριβωθεί η αιτία του θανάτου της Chan. Αυτό που θα έπρεπε να ήταν μια ιδιωτική τραγωδία για την οικογένειά της έγινε θέμα δημόσιας συζήτησης σχετικά με το ποιον πρέπει να πιστέψουν: την αστυνομία ή τους διαδηλωτές. Ερωτήσεις σχετικά με την υποστήριξη της ψυχικής υγείας στο Χονγκ Κονγκ και εάν τα ιδρύματα με τα οποία ήρθε σε επαφή η Chan δεν κατάφεραν να τη βοηθήσουν, έχουν παραβλεφθεί.
Ωστόσο, σε μια πόλη διχασμένη από την κυβέρνηση και την αστυνομική της δύναμη, η υπόθεσή της είναι απίθανο να είναι η τελευταία που κατακλύζεται από θεωρίες συνωμοσίας.
Κατάρρευση εμπιστοσύνης
Πολλά γεγονότα, ιδίως εκείνα που περιλαμβάνουν ανεξήγητους ή συγκεχυμένους θανάτους, προσελκύουν θεωρίες συνωμοσίας.
Αυτό που έκανε το Χονγκ Κονγκ ιδιαίτερα ευάλωτο σε αυτά από τη στιγμή που ξέσπασαν οι διαμαρτυρίες πέρυσι, είναι ο τρόπος με τον οποίο η εμπιστοσύνη στις αρχές κατέρρευσε μεταξύ ορισμένων ομάδων, και το πολιτικό χάσμα έχει αυξηθεί, με τις δύο πλευρές να προωθούν ανταγωνιστικές αφηγήσεις γύρω από διάφορα γεγονότα.
«Η κυβέρνηση και η αστυνομία δημιούργησαν ένα πολύ ώριμο περιβάλλον για να αναπτυχθούν οι θεωρίες συνωμοσίας», δήλωσε ο Αντονι Νταπιράν, δικηγόρος με έδρα το Χονγκ Κονγκ και συγγραφέας του "City on Fire", ένα βιβλίο για την αναταραχή.
Οι βίαιες διαμαρτυρίες που περιλαμβάνουν δακρυγόνα, βόμβες μολότοφ και αστυνομικές κατηγορίες, μπορεί να προκαλέσουν σύγχυση γεγονότων που θα ακολουθήσουν, ακόμη και για όσους εμπλέκονται άμεσα. Η αναταραχή του Χονγκ Κονγκ μεταδόθηκε εκτενώς, αλλά δεν πιάστηκαν όλα στη φωτογραφική μηχανή, αφήνοντας έτσι κενά, στα οποία οι θεωρίες συνωμοσίας θα μπορούσαν να ευδοκιμήσουν.
Η αστυνομία αρνήθηκε τις κατηγορίες για υπερβολική χρήση βίας και απέρριψε ισχυρισμούς ότι έκαναν πολύ γρήγορα χρήση δακρυγόνου και άλλων όπλων, επισημαίνοντας τη δυσκολία ελέγχου μεγάλων, συχνά χαοτικών διαδηλώσεων για μεγάλο χρονικό διάστημα.
Ενώ οι ισχυρισμοί για βιαιότητα διατυπώνονταν σταθερά στους μήνες μετά την έναρξη των διαδηλώσεων τον Ιούνιο του 2019, μια συγκεκριμένη σειρά γεγονότων έκανε την εμπιστοσύνη του κοινού στην αστυνομία, να καταρρεύσει. Στα τέλη Ιουλίου, αστυνομικοί κατηγορήθηκαν ότι παρέμειναν άπραγοι, ενώ κακοποιοί επιτίθονταν σε διαδηλωτές σε σταθμό του μετρό, στη βόρεια πόλη Yuen Long. Τον επόμενο μήνα, βίντεο έδειξαν ότι αστυνομικοί, εισέβαλαν βίαια σε στάση του μετρό στο σταθμό Prince Edward, χτυπώντας διαδηλωτές και παρευρισκόμενους, ενώ αυτοί ζητούσαν βοήθεια. Επίσης, αστυνομικοί αντιμετώπισαν ισχυρισμούς σεξουαλικής επίθεσης από μερικές διαδηλώτριες, τόσο κατά τη διάρκεια συλλήψεων όσο και σε αστυνομικά τμήματα , κατηγορίες που η δύναμη αρνείται.
Πριν από το θάνατο της Chan, αβάσιμες φήμες είχαν διαδοθεί, ότι πολλοί άνθρωποι είχαν πεθάνει κατά τη διάρκεια του περιστατικού στο σταθμό Prince Edward. Ενώ δεν υπήρξαν ποτέ οικογένειες που πενθούσαν και δεν υπήρχε δημόσια καταγραφή από καμία αρχή του Χονγκ Κονγκ για να τεκμηριώσει τον ισχυρισμό, η θεωρία έγινε σύντομα αποδεκτό γεγονός για πολλούς διαδηλωτές και ο σταθμός έγινε μνημείο καλυμμένο με λουλούδια.
Ένας άντρας του οποίου η εξαφάνιση περίπου εκείνη τη στιγμή συνδέθηκε με το περιστατικό, εμφανίστηκε τελικά τον περασμένο μήνα. Σε ένα βίντεο που δημοσιεύτηκε στο διαδίκτυο, είπε ότι είχε φύγει στο Ηνωμένο Βασίλειο δύο εβδομάδες πριν από τις διαμαρτυρίες στο σημείο Prince Edward, φοβούμενος τη σύλληψη.
«Δεν βγήκε για να διαλύσει το μύθο νωρίτερα επειδή δεν ήθελε να βοηθήσει την αστυνομία», δήλωσε ο Paul Yip, διευθυντής του Κέντρου Έρευνας και Πρόληψης Αυτοκτονιών στο Πανεπιστήμιο του Χονγκ Κονγκ. «Είναι πολύ, πολύ λυπηρό, που βλέπουμε αυτό το επίπεδο δυσπιστίας μεταξύ των ανθρώπων και της αστυνομίας», πρόσθεσε.
Ο Νταπιράν κατηγόρησε τις αρχές του Χονγκ Κονγκ για την κατάρρευση της εμπιστοσύνης, επισημαίνοντας μεγάλες καθυστερήσεις στην αντιμετώπιση του κόσμου, μετά από βασικά γεγονότα και τον τρόπο με τον οποίο οι ανώτεροι αξιωματούχοι έσπρωξαν θεωρίες συνωμοσίας γύρω από την υποτιθέμενη ξένη καθοδήγηση των διαδηλώσεων.
«Όλα αυτά μιλούν για την απουσία ηγεσίας από την κυβέρνηση», είπε. «Όταν οι αρχές είτε παραιτούνται από την ευθύνη τους, είτε εξαφανίζονται, όπως έκανε η κυβέρνηση για εβδομάδες πέρυσι, και / ή δεν υπάρχει εμπιστοσύνη στις αρχές, αυτό δημιουργεί κενό».
Η πόλη της συνωμοσίας
Το σώμα της Chan, ανακαλύφθηκε τρεις εβδομάδες μετά το περιστατικό του Prince Edward, καθώς εξαπλώνονταν οι κατηγορίες για σεξουαλική επίθεση της αστυνομίας. Καθώς προέκυψαν νέα ότι η 15χρονη είχε λάβει μέρος σε κάποιες διαμαρτυρίες νωρίτερα το καλοκαίρι, οι ισχυρισμοί ότι οι αξιωματικοί ενδέχεται να είχαν επιτεθεί ή βιάσει την Chan, τη σκότωσαν και έριξαν το πτώμα της στο λιμάνι, άρχισαν να διαδίδονται στο διαδίκτυο, χωρίς αποδεικτικά στοιχεία.
Οι εικασίες για το θάνατο της Chan συνεχίστηκαν ακόμα και όταν η μητέρα της, είπε δημόσια ότι πίστευε ότι η κόρη της είχε αυτοκτονήσει και ζήτησε από τους ανθρώπους να σταματήσουν να ασχολούνται με την υπόθεση.
Όμως, αντί να σταματήσουν τις θεωρίες συνωμοσίας, η μητέρα της Chan τις πυροδότησε. Είπε ότι πλημμύρισε με τηλεφωνήματα και διαδικτυακή παρενόχληση, και την κατηγορούσαν ότι ήταν ηθοποιός ή ότι με κάποιο τρόπο συνεργαζόταν με την αστυνομία για να καλύψει τη δολοφονία της κόρης της.
«Τα προσωπικά μου στοιχεία κυκλοφόρησαν στο διαδίκτυο, παρενοχλούμαι από κλήσεις στη μέση της νύχτας», δήλωσε η μητέρα της Chan σε συνέντευξή της στον τηλεοπτικό σταθμό TVB του Χονγκ Κονγκ πέρυσι. «Έχω χάσει την κόρη μου, παρακαλώ σταματήστε να με βασανίζετε. Είναι πολύ δύσκολο για εμάς… Παρακαλώ αφήστε την οικογένειά μας μόνη. Θέλω η κόρη μου να αναπαυθεί εν ειρήνη».
Όπως αναφέρει ο δημοσιογράφος το CNN, δεν ήταν δυνατή η επικοινωνία με την οικογένεια της Chan. Ένας δικηγόρος που εκπροσωπεί τη μητέρα της, δεν απάντησε σε αίτημα για σχολιασμό.
Ο Γιπ, διευθυντής του Κέντρου Έρευνας και Πρόληψης Αυτοκτονιών του Πανεπιστημίου του Χονγκ Κονγκ, δήλωσε ότι «η ίδια η δυσπιστία είναι πολύ μεταδοτική, όταν αισθάνεστε έντονα για ένα συγκεκριμένο θέμα».
Σε μια πόλη όπου όλα ήταν χωρισμένα σύμφωνα με πολιτικές γραμμές, με πολιτικούς, εταιρείες και διασημότητες να είναι είτε «μπλε» (υπέρ της αστυνομίας) είτε «κίτρινοι» (υπέρ της διαμαρτυρίας), την απόφαση να μιλήσει στο TVB, τη βλέπουν πολλοί, φιλική προς την κυβέρνηση.
«Αυτή η συνέντευξη κατέστησε τη μητέρα της αμέσως ύποπτη σε διαδηλωτές και άλλους στο Χονγκ Κονγκ που αναγνωρίζονται ως "κίτρινοι"», δήλωσε η Sharon Yam, αναπληρώτρια καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο του Κεντάκι και τακτική σχολιάστρια της πολιτικής του Χονγκ Κονγκ. Σε ένα όλο και πιο παρανοϊκό περιβάλλον, πρόσθεσε: «Μερικοί κάτοικοι του Χονγκ Κονγκ, ίσως πιστεύουν ότι οι γονείς της Chan είχαν πληρωθεί επίσης από το κράτος για να πουν ψέματα για τον θάνατο της κόρης τους».
Όταν εμφανίστηκε έξω από το γραφείο του ιατροδικαστή τον περασμένο μήνα, η μητέρα της Chan, έγινε και πάλι στόχος, με ένα πλήθος να φωνάζει και να την κατηγορεί ότι είναι ηθοποιός. Η αστυνομία είπε ότι δύο άτομα, ένα 17χρονο αγόρι και μια 65χρονη γυναίκα, συνελήφθησαν και κατηγορήθηκαν για δημόσια αναταραχή.
Ωστόσο, τα μέλη της οικογένειας της Chan, δεν ήταν τα μόνα που αντιμετώπισαν επιπτώσεις από την υπόθεση. Όταν το Hong Kong Design Institute (HKDI), στο οποίο φοιτούσε η Chan, αρχικά αρνήθηκε να κυκλοφορήσει όλα τα πλάνα παρακολούθησης από τη νύχτα του θανάτου της, οι μαθητές βανδάλισαν το σχολείο, έσπασαν παράθυρα και γυάλινες πλάκες, έσπασαν κάμερες και ψέκασαν το κτίριο γκράφιτι. Παρόλο που το HKDI κυκλοφόρησε τελικά περισσότερα βίντεο που δείχνουν τις κινήσεις της Chan, όπως όταν φαίνεται να εγκαταλείπει την πανεπιστημιούπολη, ορισμένοι ισχυρίστηκαν ότι το σχολείο συμμετείχε ενεργά σε συγκάλυψη και μάλιστα ανέφεραν ότι το κορίτσι που εμφανίζεται στα βίντεο ήταν ηθοποιός.
Τι έδειξαν τα βίντεο με την Chan λίγο πριν βρεθεί νεκρή
Αυτό το υλικό παρακολούθησης του HKDI, ίσως περισσότερο από οτιδήποτε άλλο, είναι αυτό που κέντρισε το ενδιαφέρον των μέσων ενημέρωσης και την προσοχή του κοινού στην υπόθεση της Chan.
Η εικόνα της Chan να περπατά άσκοπα γύρω από το HKDI, απέναντι από το λιμάνι από το νησί του Χονγκ Κονγκ, γνωρίζοντας ότι είναι από τις τελευταίες στιγμές που ήταν ζωντανή, στοιχειώνει. Είναι δύσκολο να μην ψάχνουμε σημάδια για το τι σκεφτόταν και για το τι θα επακολουθήσει.
Σε 16 βίντεο που τραβήχτηκαν σε σχεδόν 90 λεπτά το απόγευμα της 19ης Σεπτεμβρίου, η Chan- φορώντας μαύρη μπλούζα και φαρδύ, ασπρόμαυρο ριγέ παντελόνι - φαίνεται συγχυσμένη ή χαμένη, αλλά όχι υπερβολικά στενοχωρημένη. Τα κοντά μαλλιά της, βαμμένα καστανά, είναι πιασμένα πίσω, ενώ χτυπάει τα χέρια της μπροστά της καθώς περπατά και στη συνέχεια σταματά. Δεν κοιτάζει κάποια τηλέφωνο, ούτε μιλάει με κανέναν.
Για πάνω από μία ώρα, φαίνεται να πηγαίνει πάνω-κάτω γύρω από την πανεπιστημιούπολη, να περιμένει ανελκυστήρες, να περπατάει γύρω από έναν υπαίθριο χώρο στην οροφή και μέσα από μια καντίνα, όπου άλλοι μαθητές βρίσκονται πάνω από τους φορητούς υπολογιστές τους ή τρώνε δείπνο. Κάποια στιγμή, παρατάει την τσάντα της και μετά τα παπούτσια της, συνεχίζοντας χωρίς αυτά.
Περίπου στις 7 μ.μ., η Chan φαίνεται να εγκαταλείπει την πανεπιστημιούπολη. Μάρτυρας κατά την έρευνα για το θάνατό της κατέθεσε ότι την είδε να περπατά σε κοντινό σταθμό του μετρό, αλλά δεν πέρασε από την πύλη εισιτηρίων. Αυτό που συνέβη μεταξύ εκείνης της περιόδου και όταν το σώμα της ανακαλύφθηκε τρεις ημέρες αργότερα παραμένει άγνωστο.
Προειδοποιητικά σημάδια - Η ζωή της Chan
Αλλά η πλήρης ιστορία του θανάτου της Chan, ξεκινά πολύ νωρίτερα. Τα στοιχεία που παρουσιάστηκαν κατά την έρευνα την 11η Αυγούστου, ζωγράφισαν μια εικόνα μιας ολοένα και πιο διαταραγμένης νεαρής γυναίκας, η οποία, ξέφευγε από τις επικίνδυνες καταστάσεις, όταν έπαιρνε τη βοήθεια που χρειαζόταν.
Πριν από το θάνατό της, η Chan, ζούσε με τον παππού της, αλλά ήταν σε στενή επαφή με τη μητέρα της, η οποία είπε ότι ήταν «σαν αδελφές». Δεν είχε επαφή με τον πατέρα της, ο οποίος ήταν εθισμένος στα ναρκωτικά και συνήθιζε να τη χτυπάει, όπως ακούστηκε στο δικαστήριο.
Κάποτε μια μαθήτρια με υψηλές επιδόσεις, από τις αρχές του 2019, η Chan άρχισε να δυσκολεύεται και άλλαξε πολλά σχολεία πολύ γρήγορα. Οι βαθμοί της έπεφταν και έμπαινε σε καβγάδες με άλλους μαθητές.
Άρχισε να λείπει για παρατεταμένες χρονικές περιόδους, όπως αναφέρθηκε στο δικαστήριο και τον Μάρτιο του 2019 βρέθηκε σε αντιπαράθεση με την αστυνομία, μετά την οποία τοποθετήθηκε σε ένα κρατικό ίδρυμα για ανηλίκους. Εκεί, προσπάθησε να αυτοκτονήσει με μια πλαστική σακούλα και χτύπησε το κεφάλι της στον τοίχο, αναγκάζοντας το προσωπικό να τη στείλει στο νοσοκομείο.
Αυτή ήταν μια από τις πρώτες, από τις πολλές αλληλεπιδράσεις της Chan με τους επαγγελματίες του ιατρικού τομέα, σύμφωνα με στοιχεία που παρασχέθηκαν στο δικαστήριο. Η Chan, είπε σε έναν γιατρό ότι μερικές φορές άκουγε φωνές, αλλά αρνήθηκε ότι προσπάθησε να αυτοκτονήσει. Ο γιατρός που την εξέτασε, είπε ότι μπορεί να πάσχει από οξεία διαταραχή του στρες, αλλά δεν μπόρεσε να την κάνει να συμφωνήσει σε μια επόμενη εξέταση. Μάλιστα, η Chan το έσκασε και εξαφανίστηκε για αρκετές εβδομάδες.
Τον Μάιο, η Chan επανεμφανίστηκε και εξέφρασε την επιθυμία να γυρίσει τη ζωή της. Ήθελε να εγγραφεί σε ένα μάθημα σχεδιασμού στο HKDI και άρχισε να ψάχνει για δουλειά μερικής απασχόλησης. Καθώς ξεκίνησαν οι διαμαρτυρίες εκείνο το καλοκαίρι, η Chan πήρε μέρος αλλά παρέμεινε στην περίμετρο, είπε η μητέρα της.
Περίπου εκείνη την περίοδο, όπως ειπώθηκε στο δικαστήριο, άρχισε επίσης να αλληλογραφεί με ένα αγόρι, με το επώνυμο Wu, το οποίο κρατούνταν στο Tong Fuk Correctional Institution, στο νησί Lantau στο δυτικό Χονγκ Κονγκ. Αργότερα τον περιέγραψε ως φίλο της και θα τον επισκεπτόταν μαζί με τον πατέρα του Wu.
Δύο ημέρες αφότου δέχτηκε δακρυγόνα στο Tsim Sha Tsui, στις 12 Αυγούστου, η αστυνομία κλήθηκε σε σταθμό του μετρό στο Lantau, όπου η Chan ούρλιαζε και φώναζε, με έντονη αγωνία, λέγοντας ότι είχε χάσει το τηλέφωνό της και έπρεπε να επικοινωνήσει με τον πατέρα του φίλου της. Η αστυνομία είπε ότι αρνήθηκε τη βοήθεια αξιωματικών, οι οποίοι έφυγαν.
Τελικά, ο πατέρας του Wu έφτασε στο σταθμό και πήρε την Chan σε ένα κοντινό εστιατόριο. Εκεί, συνέχισε να ενεργεί παράξενα, μιλώντας με ανθρώπους σε άλλα τραπέζια και παραγγέλνοντας φαγητό που δεν ήταν στο μενού. Αφού ο άνδρας την άφησε, είπε ότι πήγαινε σπίτι, αλλά επέστρεψε στο ίδρυμα όπου κρατούνταν ο Wu.
Πέρασε τη νύχτα έξω από το κτίριο και προσπάθησε να μπει το πρωί και σε μια αντιπαράθεση με το προσωπικό, είχε ως αποτέλεσμα να της περάσουν χειροπέδες και να μεταφερθεί σε ένα κοντινό αστυνομικό τμήμα. Κατά τη διάρκεια εξέτασης με έναν γιατρό, η Chan ανέφερε και πάλι ότι ακούει φωνές και ήταν ταραγμένη. Την έστειλε πίσω στο ίδρυμα ανηλίκων, όπου άρχισε πάλι να αυτοτραυματίζεται, καταστρέφοντας το δωμάτιό της, ενώ χτυπούσε το κεφάλι της σε έναν τοίχο. Στη συνέχεια μεταφέρθηκε στο Castle Peak Hospital, μια εγκατάσταση ψυχικής υγείας, όπου το προσωπικό είπε ότι είχαν πρόβλημα να την ελέγξουν και αναγκάστηκαν κάποια στιγμή να την ακινητοποιήσουν.
Η Chan αρνήθηκε να επιστρέψει στο ίδρυμα, λέγοντας ότι άκουγε φωνές όταν ήταν εκεί και παραπονέθηκε ότι δεν κοιμόταν. Ένας γιατρός της έδωσε ένα ηρεμιστικό, αλλά απέρριψε τα λεγόμενά της, ως «επαναστατικά» σημάδια, όπως ακούστηκε στο δικαστήριο. Αυτή θα ήταν η τελευταία ευκαιρία για μια παρέμβαση που θα μπορούσε να έχει σώσει τη ζωή της Chan.
Μετά την έρευνα, οι ένορκοι συνέστησαν στην Αρχή του Νοσοκομείου να επανεξετάσει τον τρόπο διεξαγωγής παρακολούθησης νεαρών ασθενών μετά από ψυχιατρικές γνωματεύσεις.
Το Τμήμα Κοινωνικής Πρόνοιας του Χονγκ Κονγκ επίσης δεν απάντησε σε αίτημα για σχολιασμό, όπως αναφέρει το CNN. Σε μια δήλωση, το Castle Peak Hospital ανέφερε ότι «σημείωσε την ετυμηγορία του ιατροδικαστή» και θα επανεξετάσει «τις συστάσεις των ενόρκων».
Η τελευταία ημέρα της Chan
Προς το τέλος Αυγούστου και τον Σεπτέμβριο, η συμπεριφορά της Chan, ήταν κυρίως φυσιολογική. Επέστρεψε σπίτι και σύντομα εγγράφηκε στο HKDI, όπου έκανε φίλους και φαινόταν να απολαμβάνει τα μαθήματά της.
Ωστόσο, στις 19 Σεπτεμβρίου, η κατάσταση κύλησε και πάλι προς το χειρότερο. Στις 3 π.μ., ο παππούς της κατέθεσε στο δικαστήριο, ότι ξύπνησε από τον ήχο της Chan να τακτοποιεί το δωμάτιό της. Η νεαρή κοπέλα, είπε ότι άκουγε φωνές και δεν μπορούσε να κοιμηθεί. Αργότερα εκείνη την ημέρα, στο HKDI, έβγαλε τα παπούτσια της και ξάπλωσε στο πάτωμα κατά τη διάρκεια της τάξης, χρησιμοποιώντας ένα σακίδιο ως μαξιλάρι, σύμφωνα με όσα ακούστηκαν στο δικαστήριο.
Μετά το μάθημα, η Chan είπε σε φίλους ότι ήθελε να τακτοποιήσει το ντουλάπι της. Πέρασε σχεδόν μισή ώρα κάνοντας αυτό, προτού οι φίλοι της την πείσουν να φύγει μαζί τους. Όταν μπήκαν στο τρένο στο σταθμό Tiu Keng Leng, η Chan είπε ότι θα επέστρεφε στο σχολείο αργότερα, για να συνεχίσει να τακτοποιεί. Αρνήθηκε να καθίσει σε κάθισμα στο μετρό, αντί να κάθεται στο πάτωμα.
Τελικά, η Chan άφησε τους φίλους της, λέγοντας ότι πήγαινε σπίτι. Αντ 'αυτού επέστρεψε στο HKDI, όπου περνούσε τις τελευταίες ώρες της ζωής της, προτού κατευθυνθεί προς ένα κοντινό παραθαλάσσιο πάρκο, όπως έδειξαν στοιχεία της έρευνας.
Αυτό που συνέβη στη συνέχεια είναι ασαφές, το κρίσιμο κενό ανάμεσα στην παρακολούθηση και τις μαρτυρίες, που άφησαν το σώμα τον ενόρκων ανίκανο να καταλήξει σε ετυμηγορία.
Κατά τη διάρκεια της έρευνας, η ιατροδικαστής ψυχίατρος Ρόμπιν Χο, είπε ότι η συμπεριφορά της Chan μέχρι το θάνατό της, έδειξε σημάδια πιθανού ψυχωσικού επεισοδίου. Η εκτίμηση της Χο φαίνεται να υποστηρίζεται από τα παράπονα της Chan ότι άκουγε φωνές, ότι δεν μπορούσε να κοιμηθεί- που επίσης θα μπορούσε να ήταν ένας παράγοντας που συνέβαλε - και την εμμονή της με την τακτοποίηση.
Η αιτία θανάτου της Chan
Η κατάσταση της αποσύνθεσης του πτώματος, σήμαινε ότι η εξακρίβωση της αιτίας του θανάτου της Chan, ήταν αδύνατη. Ωστόσο, ο παθολόγος Garrick Li, ο οποίος πραγματοποίησε την αυτοψία στη μαθήτρια, είπε ότι ενώ δεν μπορούσε να είναι σίγουρος, υπήρχε μια «ξεχωριστή πιθανότητα» ότι είχε πνιγεί.
Στοιχεία κατά την έρευνα έδειξαν ότι η Chan ήταν γυμνή όταν μπήκε στο νερό, κάτι για το οποίο συμφώνησαν οι ένορκοι στην απόφασή τους. Όντας δυνατή κολυμβήτρια, σύμφωνα με μαρτυρία του δικαστηρίου, φαίνεται απίθανο να επέλεξε αυτή τη μέθοδο για να αυτοκτονήσει, αλλά, στη μέση ενός ψυχωτικού επεισοδίου, σε μια καυτή καλοκαιρινή νύχτα, δεν είναι περίεργο να θέλησε να πάει για μπάνιο, το οποίο τελικά αποδείχθηκε μοιραίο.
Όταν το σώμα της ανακαλύφθηκε, δεν υπήρχαν προφανή σημάδια από μώλωπες ή τραυματισμούς και κανένα στοιχείο σεξουαλικής επίθεσης ή βιασμού, αν και οι παθολόγοι παραδέχτηκαν ότι τέτοια στοιχεία μπορεί να έχουν εξαφανιστεί κατά τη διάρκεια της περιόδου της στο νερό.
Ο ιατροδικαστής Ντέιβιντε Κο, απέκλεισε τόσο την αυτοκτονία όσο και την «παράνομη δολοφονία» ως τις πιθανές αιτίες του θανάτου της Chan, λέγοντας ότι δεν υπήρχαν επαρκή αποδεικτικά στοιχεία για οποιαδήποτε απόφαση. Ο Κο είπε στους ενόρκους, να εξετάσουν εάν η Chan μπορεί να πέθανε ως αποτέλεσμα ατυχήματος ή να καταλήξουν σε μια ανοιχτή ετυμηγορία, ουσιαστικά να παραδεχτούν ότι η αλήθεια δεν μπορεί να εξακριβωθεί πλήρως. Με τον τρόπο αυτό, οι ένορκοι ανέφεραν ανεπαρκή εγκληματολογικά στοιχεία σχετικά με το πώς ακριβώς πέθανε η Chan και αν μια ψυχική διαταραχή ή κάποιο ξέσπασμα προκάλεσε το θάνατό της.
Ένα τεστ διατόμων, το οποίο συγκρίνει τα επίπεδα ενός συγκεκριμένου τύπου μικροφυκών στο νερό και τους πνεύμονες και το αίμα του θύματος, μπορεί να έχει δείξει ότι πνίγηκε, αλλά τέτοιες δοκιμές δεν διεξάγονται στο Χονγκ Κονγκ. Οι ένορκοι συνέστησαν τη χρήση δοκιμών διατόμου σε μελλοντικές υποψίες πνιγμού.
Οι τραγικές συνέπειες του θανάτου της Chan
Από μόνος του, ο θάνατος της Chan είναι μια τραγωδία. Ήταν μια νέα γυναίκα, που έδειχνε σημάδια ψυχικής δυσφορίας, η οποία θα μπορούσε να σωθεί αν είχε λάβει τη σωστή βοήθεια την κατάλληλη στιγμή.
Μέχρι σήμερα, οι συνωμοσίες γύρω από το θάνατο της, έχουν συγκαλύψει σε μεγάλο βαθμό σημαντικά ερωτήματα σχετικά με το κατά πόσον διάφορες προσωπικότητες και ιδρύματα με τα οποία αλληλοεπίδρασε, από γιατρούς έως κοινωνικούς λειτουργούς, δεν κατάφεραν να τη βοηθήσουν ή ακόμα και να αναγνωρίσουν ότι χρειαζόταν βοήθεια. Ο θάνατός της επισημαίνει επίσης ευρύτερα ζητήματα σχετικά με τις παροχές ψυχικής υγείας στο Χονγκ Κονγκ, ιδίως για τους νέους.
Από το 2015, όταν μια σειρά από αυτοκτονίες νέων οδήγησαν σε δημόσια αιτήματα για δράση, η κυβέρνηση αύξησε τη χρηματοδότηση για την υποστήριξη ψυχικής υγείας. Ωστόσο, οι ειδικοί προειδοποιούν ότι παραμένουν κενά και ότι το κοινωνικό στίγμα σχετικά με την αναγνώριση της ψυχικής ασθένειας μπορεί να εμποδίσει τους ανθρώπους να ζητήσουν βοήθεια.
Η πολιτική αναταραχή έχει επιδεινώσει τα βάρη που αντιμετωπίζουν οι νέοι στο Χονγκ Κονγκ, οι οποίοι αντιμετωπίζουν ήδη έντονη πίεση για να πετύχουν στο σχολείο, μαζί με την πραγματικότητα μιας συρρικνούμενης αγοράς εργασίας και των υπέρογκων ποσών όσον αφορά τη στέγαση.
Για μερικούς νέους, το κίνημα διαμαρτυρίας μπορεί να έχει σώσει τη ζωή τους, παρέχοντας την αίσθηση της κοινότητας και της αλληλεγγύης που μπορεί να χρειαστεί όταν κάποιος είναι στο πιο ευάλωτο σημείο του.
Ωστόσο, προκαλεί βαθιά ανησυχία, ο τρόπος με τον οποίο η Chan και αρκετοί άλλοι θάνατοι που συνδέονται με το κίνημα, έχουν μετατραπεί σε λεγόμενους «μάρτυρες», κάτι που μπορεί να εμπνεύσει κι άλλους να κάνουν το ίδιο, ακόμη και όταν το άτομο μπορεί να μην σκοτώθηκε σκόπιμα.
Όταν οι άνθρωποι αισθάνονται πολύ αβοήθητοι, μπορεί να σκεφτούν «αν πεθάνω μπορώ να αναζωπυρώσω τόσο πολύ συναίσθημα και ενέργεια, και να δώσω καύσιμο στο ίδιο το κίνημα (διαμαρτυρίας), αυτό είναι πολύ δελεαστικό».
Η μεγάλη καθυστέρηση μεταξύ του θανάτου της Chan και της εξέτασής της από τον ιατροδικαστή, δίνει χώρο για εξάπλωση συνωμοσιών. Επίσης, ανησυχία προκαλεί και το γεγονός ότι μελλοντικές υποθέσεις στις οποίες θα μπορούσε να υπάρχει σύγχυση ή έλλειψη αποδεικτικών στοιχείων σχετικά με το πώς κάποιος πέθανε, μπορεί να αντιμετωπιστούν με τον ίδιο τρόπο.
Το στίγμα για τις ψυχικές ασθένειες, σε συνδυασμό με την τάση του κόσμου για αντικυβερνητικές θεωρίες συνωμοσίας, μπορεί να οδηγήσει σε σημαντική κρίση δημόσιας υγείας στο Χονγκ Κονγκ, όπου οι άνθρωποι δεν μπορούν να έχουν πρόσβαση στην υποστήριξη ψυχικής υγείας, δεδομένου ότι η περισσότερη υποστήριξη παρέχεται από κυβερνητικούς φορείς.
Και αυτή η έλλειψη εμπιστοσύνης φτάνει πολύ πέρα από την αστυνομία, προκαλώντας αντίδραση σε κάθε ενέργεια της κυβέρνησης, ανεξάρτητα από το πόσο επιμένουν οι αξιωματούχοι ότι η δράση τους είναι προς το δημόσιο συμφέρον.
Όταν οι αρχές ανακοίνωσαν εθελοντικά μαζικά τεστ για τον κορωνοϊό αυτό το μήνα, ορισμένοι το είδαν ως τρόπο συλλογής δειγμάτων DNA των πολιτών, ή ως πράξη εξευμενισμού του Πεκίνου, το οποίο έστειλε ιατρικό προσωπικό για να βοηθήσει. Μια αρχική καθυστέρηση στο κλείσιμο των συνόρων του Χονγκ Κονγκ με την ηπειρωτική Κίνα κατά τους πρώτους μήνες της πανδημίας, θεωρήθηκε επίσης πολιτικά φορτισμένη, ακόμη και όταν χώρες σε όλο τον κόσμο αγωνίστηκαν να αντιδράσουν εγκαίρως.
Συνοψίζοντας την υπόθεση, ο δικαστής στην έρευνα για τον θάνατο της Chan, εξέφρασε τη λύπη του για την οικογένειά της, ιδιαίτερα για τον τρόπο με τον οποίο είχε αντιμετωπιστεί η μητέρα της. Πριν από το θάνατό της, είπε, η Chan κατάφερε τελικά να σπουδάσει αυτό που ήθελε και ήταν ευγενική με τους φίλους και την οικογένειά της.
«Παρόλο που υπήρχαν διαφορές, πιστεύω ότι (η Chan) σε αντιμετώπισε καλά», είπε ο δικαστής στη μητέρα της, προσθέτοντας ότι ελπίζει ότι η οικογένεια θα βρει έναν τρόπο να επιστρέψει στη φυσιολογική καθημερινότητα, εγκαίρως. Όπως δείχνει η περίπτωση της Chan, ωστόσο, το ίδιο το Χονγκ Κονγκ μπορεί να δυσκολευτεί να βρει αυτή την ομαλότητα.