Η εισβολή της Τουρκίας στη βορειοανατολική Συρία είναι ίσως το μεγαλύτερο στοίχημα μέχρι τώρα για τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, έναν πολιτικό που είναι γνωστός για το ότι παίρνει ρίσκα, σχολιάζει ο Guardian.
Στην περίπτωση του Ερντογάν, είναι ένα παράδειγμα για το ότι πρέπει να προσέχεις τι εύχεσαι. Ο Τούρκος ξεγέλασε τον Ντόναλντ Τραμπ και του έδωσε το «πράσινο φως» για την εισβολή, που ξεκίνησε την Τετάρτη με μια σειρά από αεροπορικές επιδρομές. Ομως, τώρα που ο Ερντογάν πήρε αυτό που ήθελε, είναι αντιμέτωπος με κάποιες δύσκολες επιλογές, αναφέρει η βρετανική εφημερίδα σε σχετική ανάλυση. «Πόσο μακριά θα προχωρήσει; Ποιος είναι ο εχθρός; Και πόσο καιρό μπορεί να συνεχιστεί μια τέτοια μεγάλη επιχείρηση;», είναι τα ερωτήματα που καλείται να απαντήσει τώρα ο Τούρκος πρόεδρος.
Γιατί άλλαξε ρητορική η Τουρκία
«Ανησυχώντας για το ότι θα απλώσουν τα πόδια τους πέρα από το πάπλωμα, Τούρκοι αξιωματούχοι είναι απασχολημένοι με το να επαναπροσδιορίσουν τη στρατιωτική επιχείρηση που ξεκίνησε την Τετάρτη. Αυτό που ο Ερντογάν περιέγραφε εδώ και μήνες ως μια σημαντική κίνηση για την εξάλειψη της κουρδικής τρομοκρατικής απειλής, ξαφνικά έχει μετατραπεί σε μια “ειρηνευτική επιχείρηση” με πρωταρχικό στόχο το Ισλαμικό Κράτος», επισημαίνει ο Guardian.
Χαρακτηριστική ήταν η δήλωση του Ιμπραΐμ Καλίν, που είναι το δεξί χέρι του Ερντογάν, ο οποίος αναφερόμενος στην κουρδική πολιτοφυλακή YPG, είπε στο CNN: «Δεν είναι μια κίνηση ενάντια στους Κούρδους. Η Τουρκία δεν έχει κανένα πρόβλημα με τους Κούρδους. Πολεμάμε μια τρομοκρατική οργάνωση που έχει σκοτώσει και καταπιέσει τον κουρδικό λαό» και συμπλήρωσε ότι ο κόσμος χρωστάει ευγνωμοσύνη στην Τουρκία για τη μάχη της κόντρα στο Ισλαμικό Κράτος.
«Είναι ολοφάνερο ότι αυτή η ξαφνική αλλαγή προσέγγισης είναι επηρεασμένη από τον ξεσηκωμό που προκάλεσε στην Ουάσινγκτον η απόφαση του Ντόναλντ Τραμπ. Ακόμη και Ρεπουμπλικανοί κατηγόρησαν τον Λευκό Οίκο ότι προδίδει τις κουρδικές δυνάμεις που έως τώρα ήταν επικεφαλής της μάχης κατά του ISIS. Είναι πιθανό ο Τραμπ να έδωσε στον Ερντογάν το “πράσινο φως” για να στρέψει την προσοχή μακριά από την έρευνα για την αποπομπή του. Αν αυτός ήταν ο λόγος, το τέχνασμα του γύρισε μπούμερανγκ», αναφέρει χαρακτηριστικά ο Guardian.
Η Τουρκία φαίνεται να αλλάζει τη ρητορική και για τις μακροπρόθεσμες εδαφικές επιδιώξεις της στη Συρία, παρά τη δηλωμένη πρόθεση του Ερντογάν να δημιουργηθεί μια ημιμόνιμη ζώνη ασφαλείας, με βάθος 32 χλμ. και μήκος 483 χιλιόμετρα. «Η Τουρκία δεν έχει κανένα ενδιαφέρον για την κατάληψη οποιουδήποτε τμήματος της Συρίας», δήλωσε ο Καλίν, ενώ ο Φαρετίν Αλτούν, διευθυντής επικοινωνίας του Ερντογάν, διαβεβαίωσε ότι πάνω από όλα είναι το ανθρωπιστικό ενδιαφέρον. «Το σχέδιο βοηθά την Τουρκία να δώσει καταφύγιο σε αθώους ανθρώπους. Εχω 2 εκατ. πρόσφυγες από τη Συρία, που είναι στην Τουρκία, θα προθυμοποιηθούν να ζήσουν στη ζώνη ασφαλείας», ανέφερε σε άρθρο του στην Washington Post. Ομως, κανένας δεν φαίνεται να έχει ρωτήσει τους ανθρώπους αυτούς αν θέλουν να εγκατασταθούν εκεί και οι ΜΚΟ είναι ιδιαίτερα προβληματισμένες, σημειώνει ο Guardian.
Οι άγνωστοι παράγοντες για τον Ερντογάν
Πλέον, ο Ερντογάν είναι αντιμέτωπος με πολλούς άγνωστους παράγοντες. Ο ένας είναι αν η Τουρκία έχει τη δυνατότητα, πόσο μάλλον τη θέληση, να ηγηθεί της μάχης κατά του Ισλαμικού κράτους, ή να αναλάβει τον έλεγχο των κέντρων κράτησης και των προσφυγικών καταυλισμών, που φυλάνε οι Κούρδοι. Ηδη κάποιοι κατηγορούν την Αγκυρα ότι θέτει σε κίνδυνο τη μάχη κατά των τζιχαντιστών.
Επιπλέον, ο Ερντογάν- όπως και όλοι οι άλλοι- δεν έχει ιδέα ποια θα είναι η επόμενη κίνηση του Τραμπ. Ανάλογες αμφιβολίες υπάρχουν για τη Ρωσία, που φέρεται να είναι υποστηρικτική, αλλά πρόσφατα συγκρούστηκε με την Αγκυρα για τις επιχειρήσεις στο Ιντλίμπ και για το καθεστώς του Μπασάρ αλ Ασαντ που μπορεί να εκμεταλλευθεί το χάος για να ανακαταλάβει εδάφη.
Την ίδια ώρα, δεν είναι ξεκάθαρη η άποψη που θα έχουν οι Τούρκοι- που είναι ήδη απογοητευμένοι από τον Ερντογάν και τα οικονομικά προβλήματα- για τη δαπανηρή και με αβέβαιο αποτέλεσμα στρατιωτική επιχείρηση, που σε πολλούς πιθανόν θα είναι μια αχρείαστη πολεμική επιλογή. Και αν επαληθευτούν οι δραματικές ανθρωπιστικές συνέπειες που προβλέπει ο ΟΗΕ, ο Ερντογάν σίγουρα ξέρει ότι θα χρεωθεί διεθνώς την ευθύνη και πιθανόν θα βρεθεί αντιμέτωπος με αμερικανικές και ευρωπαϊκές κυρώσεις, σημειώνει ο Guardian.
Τι θα κάνει ο Ερντογάν
Για όλους αυτούς τους λόγους, πιθανότατα ο Ερντογάν θα προχωρήσει προσεκτικά στην αρχή. Μπορεί να χρησιμοποιήσει τους αντάρτες του συριακού εθνικού στρατού που στηρίζει η Αγκυρα και να τους στηρίξει από αέρος, αντί να αναπτύξει τουρκικά στρατεύματα. Σύμφωνα με αναφορές, την Τετάρτη οι αντάρτες έπαιρναν θέσεις. Αμερικανοί αξιωματούχοι εκτιμούν ότι δεν θα υπάρξει εισβολή μεγάλης έκτασης και οποιαδήποτε πρώτη μικρή προέλαση θα είναι περιορισμένη, προκειμένου να δημιουργηθούν θέσεις μάχης εντός της Συρίας.
«Μόνο τώρα, που έχει ίσως πλήρη επίγνωση των κινδύνων- σε προσωπικό, πολιτικό και στρατιωτικό επίπεδο- από το υψηλού ρίσκου στοίχημά του στη Συρία, ο Ερντογάν αναμένεται να χρησιμοποιήσει τη συνάντησή του με τον Τραμπ στις 13 Νοεμβρίου για να προσπαθήσει να λάβει αμερικανική υποστήριξη, πιθανόν προτού κάνει μια αποφασιστική κίνηση. Ακόμη κι έτσι, το τι θα συμβεί στη συνέχεια μπορεί να είναι εκτός του ελέγχου του. Οι Κούρδοι επιμένουν ότι δεν θα υπάρξει υποχώρηση. Αν έρθουν οι Τούρκοι, λένε, θα μεταφέρουμε τη μάχη σε αυτούς», καταλήγει η ανάλυση του Guardian.