Ένα φάντασμα πλανάται πάνω από την Ευρώπη: του Ντόναλντ Τραμπ που πετά για το Βατικανό, υπό τον φόβο να συγκρουστεί δημόσια με διεθνείς ηγέτες μπροστά από τη Βασιλική του Αγίου Πέτρου, εν μέσω των πένθιμων τελετών για την κηδεία του Πάπα Φραγκίσκου.
Ο Guardian σε ανάλυσή του περιγράφει όσα αναμένεται να γίνουν στην κηδεία του Πάπα Φραγκίσκου, το πρωί του Σαββάτου.
Το πρώτο διεθνές ταξίδι του Αμερικανού προέδρου στη δεύτερη θητεία του γίνεται σε μια από τις πιο ταραχώδεις πολιτικά περιόδους των τελευταίων ετών, καθώς το δόγμα του «Πρώτα η Αμερική» καίει τις συμμαχίες και τις εμπορικές σχέσεις των ΗΠΑ παγκοσμίως.
Το «διπλωματικό ναρκοπέδιο»
Με φόντο τους διεθνείς δασμούς, τους πολέμους στην Ουκρανία και τη Γάζα, την ανοιχτή εχθρότητα της ομάδας Τραμπ προς την Ευρώπη και τη σκληρή στάση της απέναντι σε μετανάστες από την Κεντρική και Νότια Αμερική, η παπική κηδεία μπορεί εύκολα να εξελιχθεί σε διπλωματικό ναρκοπέδιο, γράφει το δημοσίευμα του Guardian.
Οι διεθνείς εμφανίσεις του Τραμπ στο παρελθόν έχουν πυροδοτήσει μερικές από τις πιο εκρηκτικές του αντιπαραθέσεις. Έχει δείξει δυσφορία για ηγέτες που τον έχουν επικρίνει δημοσίως και έχει κατηγορήσει όσους δεν τον αντιμετωπίζουν με τον «δέοντα σεβασμό». Συναντήσεις ηγετών στο παρελθόν έχουν οδηγήσει σε διχαστικές στιγμές, όπως στην G7 του 2018, όπου συγκρούστηκε με την Άνγκελα Μέρκελ και άλλους ηγέτες της Δύσης, ή στη σύνοδο του ΝΑΤΟ το 2017, όπου είχε σπρώξει τον πρωθυπουργό του Μαυροβουνίου για να σταθεί μπροστά στη φωτογράφιση.
Άλλωστε, η σχέση της κυβέρνησης Τραμπ με το Βατικανό ήταν τεταμένη, με τον Πάπα Φραγκίσκο να χαρακτηρίζει τις πολιτικές απέλασης του Τραμπ ως «μεγάλη κρίση» και να δηλώνει ότι «οι χτίστες τειχών σπέρνουν τον φόβο».
Περιπλέκει την κατάσταση η παρουσία Μπάιντεν και Ζελένσκι
Περαιτέρω περιπλοκή φέρνει η ανακοίνωση της Παρασκευής ότι ο πρώην πρόεδρος Τζο Μπάιντεν, ο οποίος έχει δεχθεί επανειλημμένα επιθέσεις από τον Τραμπ, θα παραστεί επίσης στην κηδεία. Ο Μπάιντεν, καθολικός από παιδί, είχε συναντήσει αρκετές φορές τον Πάπα Φραγκίσκο και του είχε απονείμει το Προεδρικό Μετάλλιο της Ελευθερίας λίγο πριν φύγει από τον Λευκό Οίκο.
Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι το ταξίδι του Τραμπ στο Βατικανό -που η Ιταλία έχει «θωρακίσει» με μαχητικά του ΝΑΤΟ, ελεύθερους σκοπευτές και χιλιάδες αστυνομικούς- θα προσφέρει πολλές στιγμές αγωνίας, καθώς ο εκρηκτικός Αμερικανός πρόεδρος προσπαθεί να ισορροπήσει ανάμεσα στο πρωτόκολλο και τις διαφωνίες, συνεχίζει ο Guardian.
Αν παρευρεθεί τελικά και ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι -ο οποίος δήλωσε την Παρασκευή ότι «στρατιωτικές συναντήσεις» μπορεί να τον εμποδίσουν- θα είναι η πρώτη φορά που θα βρεθεί στο ίδιο μέρος με τον Τραμπ μετά τη συνάντηση στον Λευκό Οίκο τον Φεβρουάριο, όπου ο Τραμπ και ο αντιπρόεδρος Τζέι Ντι Βανς τον επέπληξαν.
Ο Τραμπ είχε διακόψει τη συνάντηση κατηγορώντας τον Ζελένσκι ότι «παίζει με τον Γ' Παγκόσμιο Πόλεμο» και ότι ήταν «πολύ αγενής». Έκτοτε πρότεινε ακόμη και την αναγνώριση της ρωσικής κυριαρχίας στην Κριμαία και κατηγόρησε τον Ζελένσκι ότι καθυστερεί μια ειρηνευτική συμφωνία.
Έπειτα είναι και οι Ευρωπαίοι ηγέτες, τους οποίους ο Τραμπ έχει χαρακτηρίσει ως εκπροσώπους μιας ένωσης που «δημιουργήθηκε για να την πληρώνουν οι ΗΠΑ». Πρώτη ανάμεσά τους η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν. Παρόλο που ο Τραμπ επέβαλε (και μετά ανέστειλε) δασμό 20% σε όλα τα ευρωπαϊκά προϊόντα, δεν έχει γίνει καμία άμεση επαφή ή σύνοδος κορυφής μεταξύ τους. Η Φον ντερ Λάιεν έχει επικρίνει έμμεσα τις ΗΠΑ, γράφοντας ότι η Ευρώπη δεν έχει «ολιγάρχες» και ότι «η Δύση όπως την ξέραμε δεν υπάρχει πια».
Τα «φωτεινά σημεία»
Ωστόσο, υπάρχουν και φωτεινά σημεία για τον Τραμπ. Η Ιταλίδα πρωθυπουργός Τζόρτζια Μελόνι θα παραστεί, μετά από πρόσφατη επίσκεψή της στον Λευκό Οίκο. Επίσης, αξιωματούχοι της ΕΕ εκτιμούν ότι είναι εφικτή μια εμπορική συμφωνία με τις ΗΠΑ, με τον Τραμπ να δηλώνει ότι «θα υπάρξει συμφωνία 100%». Φιλικές σχέσεις έχουν καλλιεργήσει επίσης ο Εμανουέλ Μακρόν και ο Κιρ Στάρμερ, ενώ ο απερχόμενος πρόεδρος της Πολωνίας, Αντρέι Ντούντα, που θεωρείται ο πιο ισχυρός σύνδεσμος της χώρας με τον Τραμπ, θα παραστεί κι εκείνος.
Άλλοι ηγέτες έχουν επικρίνει ανοιχτά τον Τραμπ, όπως ο πρόεδρος της Βραζιλίας, Λούλα, ο οποίος δήλωσε ότι οι δασμοί του Τραμπ «δεν πρόκειται να δουλέψουν».
Από την Κίνα δεν θα συμμετάσχει κανένας υψηλόβαθμος αξιωματούχος, περιορίζοντας τις πιθανότητες για συνομιλίες ή αντιπαραθέσεις σχετικά με τον εμπορικό πόλεμο.
Δεν αναμένονται ουσιαστικές επαφές με τη Ρωσία, υποβαθμίζει το Ισραήλ
Ο Βλαντίμιρ Πούτιν έστειλε ως εκπρόσωπο την υπουργό Πολιτισμού, Όλγκα Λιουμπίμοβα, κάτι που σημαίνει ότι δεν αναμένονται ουσιαστικές επαφές για πιθανή ειρηνευτική συμφωνία στον πόλεμο της Ουκρανίας.
Το Ισραήλ θα εκπροσωπηθεί μόνο από την πρέσβειρά του στο Βατικανό, σε αντίθεση με την κηδεία του Πάπα Ιωάννη Παύλου Β' το 2005, όπου είχε στείλει προεδρική αντιπροσωπεία. Η φαινομενική αυτή υποβάθμιση ερμηνεύεται ως αντίδραση στις σκληρές δηλώσεις του Πάπα Φραγκίσκου για τον πόλεμο στη Γάζα. Η απουσία υψηλόβαθμης ισραηλινής αντιπροσωπείας μειώνει τις πιθανότητες για ουσιαστικές συνομιλίες μετά την κατάρρευση της εκεχειρίας που είχε διαπραγματευθεί η προηγούμενη κυβέρνηση Τραμπ.
Ο Τραμπ λέει πως έχει κανονίσει συναντήσεις
Ο Τραμπ έχει δηλώσει ότι σκοπεύει να συναντηθεί με ξένους ηγέτες κατά τη διάρκεια του ταξιδιού, χωρίς όμως να διευκρινίσει με ποιους: «Έχω πολλές συναντήσεις κανονισμένες», είπε.
Ωστόσο, δεν θα κάθεται στις πρώτες θέσεις της κηδείας. Οι μπροστινές σειρές είναι για καθολικά βασιλικά πρόσωπα, όπως ο βασιλιάς Φελίπε και η βασίλισσα Λετίθια της Ισπανίας. Ακολουθούν τα μη καθολικά βασιλικά μέλη, όπως ο πρίγκιπας Γουίλιαμ αντί του πατέρα του, βασιλιά Καρόλου Γ'. Στη συνέχεια έρχονται οι υπόλοιποι ηγέτες κρατών, μεταξύ των οποίων και ο Τραμπ.
Η μεγαλύτερη αβεβαιότητα: Η συμπεριφορά του Τραμπ
Η μεγαλύτερη αβεβαιότητα, ωστόσο, παραμένει η ίδια η συμπεριφορά του Τραμπ. Αν και στο παρελθόν έχει συγκρουστεί με Ευρωπαίους ηγέτες, κατά καιρούς έχει ρίξει τους τόνους στις δημόσιες εμφανίσεις του.
Στην κηδεία του Τζίμι Κάρτερ τον Ιανουάριο καθόταν δίπλα στον Μπαράκ Ομπάμα, με τον οποίο αντάλλαξαν χαμόγελα και αστεία, παρά τη μακροχρόνια έχθρα τους. Λίγο μετά, όμως, παραπονέθηκε επειδή οι σημαίες κυμάτιζαν μεσίστια την περίοδο του πένθους, που συνέπεσε με την ορκωμοσία του.
Ο Αμερικανός πρόεδρος δεν φημίζεται για τη διακριτικότητά του. Και καθώς οι ηγέτες του κόσμου συγκεντρώνονται στο Βατικανό και εκατομμύρια άνθρωποι παρακολουθούν την κηδεία, είναι οι Ηνωμένες Πολιτείες που θα στείλουν… τον ελέφαντα στο δωμάτιο, καταλήγει ο Guardian.