Οι Εργατικοί του Κιρ Στάρμερ έφτιαξαν τη νέα κυβέρνηση στη Βρετανία μετά τον εκλογικό τους θρίαμβο και τη συντριβή των Δημοκρατικών
Ποια είναι όμως τα βασικά συμπεράσματα από τις εκλογές αυτές; Ο Guardian αναλύει:
Εκλογικός θρίαμβος των Εργατικών στη Βρετανία
Πριν από πέντε χρόνια, λίγοι πολιτικοί ή σχολιαστές περίμεναν ότι οι Εργατικοί θα μπορούσαν να ανακάμψουν τόσο γρήγορα, αλλά το νικηφόρο κόμμα βοηθήθηκε από μια διχασμένη αντιπολίτευση στην οποία το δεξιό κόμμα του Νάιτζελ Φάρατζ Reform UK πήρε ψήφους από τους Συντηρητικούς που αποδυναμώθηκαν και αμαυρώθηκαν από τις αντιδημοφιλείς πρωθυπουργίες των προκατόχων του Σούνακ, Μπόρις Τζόνσον και Λιζ Τρας.
Οι Εργατικοί έχουν πλέον επισήμως καλύτερες επιδόσεις από αυτές που προέβλεπε το exit poll της χθεσινής βραδιάς. Το κόμμα προβλεπόταν να κερδίσει 410 έδρες, αλλά μόλις κέρδισε την 411η, μετέδωσε το πρωί της Παρασκευής το SkyNews.
Απομένουν πέντε έδρες για να δηλωθούν, πράγμα που σημαίνει ότι ο Στάρμερ δεν θα πετύχει τα ύψη που προέβλεπε η τελευταία δημοσκόπηση του YouGov πριν από τις εκλογές, 431 έδρες.
Οι Συντηρητικοί θα τα πάνε χειρότερα από ό,τι πρότεινε το exit poll (131), με 119 έδρες όπως έχει διαμορφωθεί το αποτέλεσμα μέχρι τώρα.
Οι Φιλελεύθεροι Δημοκράτες έχουν ξεπεράσει καταιγιστικά τα αναμενόμενα αποτελέσματα (61), κερδίζοντας 71 έδρες - αύξηση κατά 63 - και το υψηλότερο αποτέλεσμα που έχουν επιτύχει ποτέ.'
Το κόμμα του Φάρατζ μετρά 4 έδρες.
Περισσότερο μια ψήφος κατά των Συντηρητικών, παρά υπέρ των Εργατικών
Οι ψήφοι των Συντηρητικών κατέρρευσαν, ενώ των Εργατικών αυξήθηκαν ελάχιστα. Το κόμμα του Σούνακ υπέστη μια καταστροφική πτώση 20 ποσοστιαίων μονάδων. Οκτώ μέλη του υπουργικού συμβουλίου των Συντηρητικών είχαν χάσει τις έδρες τους μέχρι τις 5 το πρωί-αριθμός ρεκόρ- με επικεφαλής τον Γκραντ Σαπς, τον υπουργό Άμυνας, και την Πένι Μόρνταουντ, την επικεφαλής των Κοινοτήτων. Στην Ουαλία, το κόμμα έχασε όλες τις έδρες. Οι Εργατικοί, ωστόσο, δεν έχουν επιτύχει πολύ υψηλότερο ποσοστό από τις προηγούμενες εκλογές και το συνολικό ποσοστό του κόμματος ήταν κάτω από το επίπεδο των νικών του Μπλερ το 1997 και το 2001, αλλά όχι το 2005.
Οι Βρετανοί ψηφοφόροι ήταν σαφές ότι δεν είχαν συγχωρήσει στους Συντηρητικούς μια σειρά από καταστροφές, με πιο πρόσφατο έναν καταστροφικό μίνι προϋπολογισμό από την προκάτοχο του Σούνακ, τη Λιζ Τρας, τον Σεπτέμβριο του 2022, όπου οι μη χρηματοδοτούμενες φορολογικές περικοπές οδήγησαν σε απότομη αύξηση του κόστους των ενυπόθηκων δανείων για τους απλούς Βρετανούς, καθώς τα επιτόκια εκτινάχθηκαν στα ύψη λόγω της ανησυχίας για την υγεία των δημόσιων οικονομικών του Ηνωμένου Βασιλείου.
Το κίνημα ανεξαρτησίας της Σκωτίας δέχθηκε πλήγμα
Το μέχρι πρότινος κυρίαρχο Εθνικό Κόμμα της Σκωτίας (SNP) υποχώρησε για πρώτη φορά εδώ και μια δεκαετία, ανατρέποντας τον αγώνα του για ανεξαρτησία. Το SNP, το οποίο κέρδισε 48 έδρες στη Σκωτία το 2019, προβλεπόταν να κερδίσει οκτώ. Οι Εργατικοί, οι οποίοι είχαν κερδίσει μόνο μία έδρα το 2019, είχαν κερδίσει 35 έδρες μέχρι τις 5 το πρωί, συμπεριλαμβανομένων όλων των εδρών στη Γλασκώβη. Αν και το SNP απέτυχε στην προσπάθειά του να εξασφαλίσει την ανεξαρτησία της Σκωτίας στο δημοψήφισμα του 2014, είχε κερδίσει την πλειοψηφία των εδρών σε κάθε εκλογική αναμέτρηση στο Ηνωμένο Βασίλειο από το 2015 και διοικεί την περιφερειακή κυβέρνηση της Σκωτίας από το 2007. Είχε κάνει προεκλογική εκστρατεία με το επιχείρημα ότι αν κέρδιζε την πλειοψηφία των 57 εδρών της Σκωτίας θα είχε την εντολή να επαναδιαπραγματευτεί ένα δεύτερο δημοψήφισμα για την ανεξαρτησία. Όμως η συνολική ήττα του κόμματος ωθεί το θέμα προς το παρόν στο παρασκήνιο.
Η δεξιά του Reform UK του Νάιτζελ Φάρατζ κερδίζει μια χούφτα έδρες
Ο υπέρ του Brexit και κατά της μετανάστευσης Νάιτζελ Φάρατζ κέρδισε μια έδρα στο βρετανικό κοινοβούλιο, μετά από 7 αποτυχημένες απόπεπειρες μαζί με άλλους τρεις, δημιουργώντας ένα μικρό αλλά δυνητικά θορυβώδες μπλοκ στο Westminster. Αν και ο Φάρατζ, που είναι πλέον βουλευτής του Κλάκτον, στην ανατολική Αγγλία, είναι ήδη γνωστή φιγούρα των μέσων ενημέρωσης, η ηγεσία ενός μικρού κόμματος στο κοινοβούλιο του Ουεστμίνστερ του εγγυάται μεγαλύτερη προβολή από τα μέσα ενημέρωσης στο μέλλον. Το κόμμα κέρδισε τέσσερις έδρες, λιγότερες από τις 13 που προέβλεπαν οι αρχικές προβλέψεις, παίρνοντας τις έδρες στο Great Yarmouth, και Boston and Skegness από τους Συντηρητικούς και διατηρώντας το Ashfield στα ανατολικά Midlands, όπου το κόμμα είχε εκπροσωπηθεί από έναν αποστάτη των Συντηρητικών, τον Lee Anderson. Οι Εργατικοί, ωστόσο, διατήρησαν τις δύο έδρες στο Μπάρνσλεϊ του Γιορκσάιρ, με περίπου 8.000 και 5.000 ψήφους αντίστοιχα. To Reform είχε προβλεφθεί ότι θα κέρδιζε και τις δύο. Είναι σημαντικό ότι το κόμμα του Φάρατζ ήρθε επίσης δεύτερο σε δεκάδες εκλογικές περιφέρειες, ιδίως σε περιοχές που προηγουμένως υποστήριζαν το Brexit, τοποθετώντας το κόμμα ως ανταγωνιστή των Εργατικών σε μελλοντικές εκλογές σε περίπτωση που ο Στάρμερ παραπαίει και αποδειχθεί αντιδημοφιλής.
Η βρετανική πολιτική έχει γίνει πιο ασταθής
Πριν από πέντε χρόνια, στις τελευταίες εκλογές, γινόταν λόγος για αναδιάταξη της βρετανικής πολιτικής, καθώς οι Συντηρητικοί, με επικεφαλής τότε τον Μπόρις Τζόνσον, πήραν παραδοσιακές περιοχές της εργατικής τάξης από τους Εργατικούς, κυρίως επειδή οι ψηφοφόροι στις περιοχές αυτές ήταν πρόθυμοι να τον υποστηρίξουν για να ολοκληρώσει το Brexit.
Η νίκη του Starmer υποδηλώνει ότι δεν υπήρξε μακροπρόθεσμη αναπροσαρμογή, αλλά μάλλον ότι οι παλιές κομματικές αφοσιώσεις στη βρετανική πολιτική, δεν είναι τόσο ισχυρές όσο ήταν κάποτε. Οι Βρετανοί ψηφοφόροι είναι αρκετά προετοιμασμένοι να κρίνουν αυστηρά τους πολιτικούς, αν θεωρηθεί ότι αποτυγχάνουν. Μια σαρωτική νίκη σε μια εκλογική αναμέτρηση δεν καθιστά την ήττα στις επόμενες εκλογές αδύνατη.