H πολιτική και διπλωματική «γκάφα» του Βρετανού πρωθυπουργού, Ρίσι Σούνακ να ακυρώσει την συνάντησή του με τον Κυριάκο Μητσοτάκη ενισχύει τις ελληνικές θέσεις για την επιστροφή των Γλυπτών του Παρθενώνα, σύμφωνα με δημοσίευμα του Guardian.
Όπως αναφέρει το βρετανικό μέσο, ένας αέρας αισιοδοξίας διαπερνά το Μουσείο της Ακρόπολης και αυτός o... αέρας έρχεται από την Βρετανία.
Σε μια εβδομάδα κατά την οποία η διαμάχη για τις αρχαιότητες του πέμπτου αιώνα π.Χ. ξέσπασε με νέο σθένος, τα δεδομένα μιας κόντρας που κρατάει χρόνια, άλλαξαν σημαντικά. Γι' αυτό και ο Νίκος Σταμπολίδης, κλασικός αρχαιολόγος στο επάγγελμα και τα τελευταία δύο χρόνια διευθυντής του μουσείου της Ακρόπολης, δήλωσε: «Ήταν μια υπέροχη εβδομάδα», δήλωσε στον Observer. Νομίζω ότι είναι δίκαιο να πούμε ότι τα πράγματα προχωρούν και είναι υπέρ μας. Είμαι αισιόδοξος, πολύ αισιόδοξος».
Oι επιστροφές που δείχνουν τον δρόμο
Τους τελευταίους 24 μήνες, η προσπάθεια της Ελλάδας να επανενώσει τους θησαυρούς, που αγοράστηκαν από το Βρετανικό Μουσείο το 1816 από τον χρεοκοπημένο λόρδο Έλγιν, ο οποίος τους απέκτησε ο ίδιος υπό συνθήκες που θεωρήθηκαν στην καλύτερη περίπτωση αμφιλεγόμενες- είχε ήδη εξελιχθεί με τρόπους που ούτε ο κ. Σταμπολίδης δεν θα τολμούσε να φανταστεί, επισημαίνει η Guardian.
Πρώτα ήρθε η επιστροφή από το Παλέρμο της Ιταλίας, του θραύσματος του Φάγκαν, ένας επαναπατρισμός από ένα κράτος σε ένα άλλο μέρος της μνημειώδους ζωφόρου που κάποτε κοσμούσε τον Παρθενώνα, τον εμβληματικό ναό της Ακρόπολης, που χτίστηκε προς τιμήν της θεάς Αθηνάς.
Στη συνέχεια ήρθε η «δωρεά» τριών ακόμη κομματιών από το Βατικανό: πρωτοποριακές κινήσεις στην εκστρατεία για την αποκατάσταση των θησαυρών στον τόπο όπου γεννήθηκαν. «Αλλά ήταν και κάτι άλλο», είπε ο διευθυντής. «Αυτή η μεγάλη αλλαγή στο κοινό αίσθημα στη Βρετανία που δεν μπορούσε να περάσει απαρατήρητη».
Δώρο για την ελληνική πλευρά η «γκάφα» του Σούνακ
Στην Αθήνα, η κατακραυγή που ακολούθησε την αιφνίδια ακύρωση των συνομιλιών του Βρετανού πρωθυπουργού με τον Έλληνα ομόλογό του θεωρείται μάννα εξ ουρανού. Για τους Έλληνες αξιωματούχους, επισημαίνεται ότι η διπλωματική «γκάφα» του Σούνακ όχι μόνο του γύρισε μπούμερανγκ, αλλά αποτέλεσε και μια άνευ προηγουμένου ευλογία για μια εκστρατεία που, εν μία νυκτί, έλαβε περισσότερη παγκόσμια δημοσιότητα από οποιαδήποτε άλλη στιγμή.
Μάλιστα το δημσίευμα κάνει ξεχωριστή αναφορά στο διάσημο παρουσιαστή, Πιρς Μόργκαν, ο οποίος παρόλο που υποστήριζε επί μακρόν την παραμονή των γλυπτών στο Λονδίνο, κατέληξε την περασμένη εβδομάδα στο συμπέρασμα ότι ήρθε η ώρα «αυτή η σπουδαία τέχνη να επανενωθεί με το φυσικό της περιβάλλον».
Το επιχείρημα του Μητσοτάκη, που προβλήθηκε σε συνέντευξη στο BBC δύο ημέρες πριν από τη συνάντησή του με τον Σούνακ, ότι η διατήρηση των αρχαιοτήτων χωριστά ισοδυναμεί με το να κόβεις «τη Μόνα Λίζα στη μέση», ήταν πολύ «πειστικό», παραδέχτηκε ο Μόργκαν.
Η γραβάτα του βασιλιά Καρόλου
Αλλά πιο ηχηρό αντίκτυπο είχε η απόφαση του βασιλιά Καρόλου να φορέσει γραβάτα με την ελληνική σημαία, καθώς εκφωνούσε την εναρκτήρια ομιλία του στη σύνοδο κορυφής για το κλίμα στην COP28 την Παρασκευή, που σφράγισε κάθε αμφιβολία ότι η διαμάχη είχε ωφελήσει την Αθήνα. Η ενδυματολογική επιλογή του μονάρχη έστελνε ένα «σαφές μήνυμα». Στο τελευταίο επίσημο ταξίδι του στη χώρα όπου γεννήθηκε ο πατέρας του, ο Κάρολος είχε ομολογήσει ότι είχε «βαθιά σχέση» με όλα τα ελληνικά πράγματα και μίλησε για το «ελληνικό αίμα» του.
«Κανένα χρηματικό ποσό που θα μπορούσε να ρίξει η ελληνική κυβέρνηση στην εκστρατεία δεν θα βοηθούσε τόσο πολύ», δήλωσε στην Guardian η Ειρήνη Σταματούδη, καθηγήτρια δικαίου πολιτιστικής κληρονομιάς στο Πανεπιστήμιο Λευκωσίας.
«Στην αρχή ήταν δύσκολο να καταλάβω γιατί ο ηγέτης μιας χώρας με τέτοια παράδοση στο διάλογο απέφευγε τη συζήτηση με τον Μητσοτάκη», είπε, προσθέτοντας ότι στα 30 χρόνια που συμβουλεύει κυβερνήσεις στην Αθήνα δεν είχε δει ποτέ τέτοιο ενδιαφέρον για ένα θέμα τόσο αναπόσπαστο για την ελληνική ταυτότητα. «Αλλά στη συνέχεια έγινε πολύ σαφές ότι αυτό που είχε συμβεί είχε βάλει τη συζήτηση ξανά στο τραπέζι.
Το αίτημα για τα μάρμαρα είναι το παλαιότερο αίτημα επιστροφής στον κόσμο. Τη στιγμή που τόσοι πολλοί στο Ηνωμένο Βασίλειο το υποστηρίζουν πλέον, οι άνθρωποι αρχίζουν να αναρωτιούνται «γιατί;».
Ο ρόλος του Βρετανικού Μουσείου
Η Ελλάδα ήταν πολύ ξεκάθαρη, δήλωσε η κ. Σταματούδη. Δεν ήθελε τίποτα περισσότερο από τα κομμάτια που κάποτε είχαν διακοσμήσει το αριστούργημα που είναι ο Παρθενώνας.
Οι αγγλοελληνικές εντάσεις θα καταλαγιάσουν με τον καιρό. Ο Μητσοτάκης λέει ότι θέλει να αφήσει πίσω του τον σνομπισμό του Σουνάκ και στο πρόσωπο του Τζορτζ Όσμπορν, προέδρου του Βρετανικού Μουσείου, φαίνεται ότι βρήκε έναν σύμμαχο, υπογραμμίζει το δημοσίευμα. «Προφανώς γνωρίζουμε ότι δεν πρόκειται να λάβουμε ιδιαίτερη υποστήριξη από τη συντηρητική κυβέρνηση», είπε, αναφερόμενος στον Σουνάκ, ο Όσμπορν.
Λίγοι στην Αθήνα θα είχαν προβλέψει ότι το ίδιο το βρετανικό Μουσείο θα αποτελούσε αιτία αισιοδοξίας στο παρελθόν. Αλλά στο Μουσείο της Ακρόπολης την περασμένη εβδομάδα, ήταν ο Όσμπορν, και το Βρετανικό Μουσείο, που αναπτέρωσαν τις ελπίδες για την επίλυση της πολιτιστικής διαμάχης, σε έναν ορίζοντα που έχει, μόλις, γίνει ορατός, καταλήγει το βρετανικό μέσο.