Στις κάλπες προσέρχονται σήμερα οι κάτοικοι της Γροιλανδίας, σε μια κρίσιμη εκλογική αναμέτρηση που πολλοί ψηφοφόροι θεωρούν ιστορική ευκαιρία για την ανεξαρτησία από τη Δανία.
Αποφασισμένος να βάλει χέρι στο αχανές νησί της Αρκτικής «με τον έναν ή τον άλλον τρόπο», ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ επιχείρησε μέχρι την τελευταία στιγμή να επηρεάσει τις εκλογές, προκαλώντας έκπληξη και αντιδράσεις στους 57.000 Γροιλανδούς.
«Μεταφέρει τη Γροιλανδία στο επίκεντρο των διεθνών σχέσεων, λες και όλοι εστιάζουν σε αυτήν. Υπ' αυτή την έννοια είναι κάτι καλό» δήλωσε ο Χανς Κάαιλ Ντάβιντσεν, κάτοικος της πρωτεύουσας Νουούκ, που απέχει λιγότερο από τη Νέα Υόρκη παρά από την Κοπεγχάγη. Ο ίδιος υπογράμμισε, ωστόσο, ότι «όχι, δεν θέλουμε τον Τραμπ με τον τρόπο που χειρίζεται τις πολιτικές του, τη χώρα του και το πώς διαμορφώνει τα πάντα στις ΗΠΑ».
Διάσταση απόψεων των κομμάτων για το χρονοδιάγραμμα της ανεξαρτησίας της Γροιλανδίας
Στη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας για την ανάδειξη των 31 μελών του Inatsisartut, του κοινοβουλίου της Γροιλανδίας, κυριάρχησαν τα θέματα της κοινωνικής πρόνοιας, της Παιδείας και των μελλοντικών σχέσεων με τη Δανία, που διατηρεί τον έλεγχο στην άμυνα, τη νομισματική και την εξωτερική πολιτική του νησιού.
Με τους κατοίκους της Γροιλανδίας -το 90% των οποίων είναι ιθαγενείς Ινουίτ- να δηλώνουν απαυδισμένοι από τη μεταχείρισή τους ως πολίτες β' κατηγορίας από την πρώην αποικιοκρατική δύναμη, όλα τα μεγάλα πολιτικά κόμματα τάσσονται υπέρ της ανεξαρτησίας, αλλά διαφωνούν ως προς το χρονοδιάγραμμα.
Το αποτέλεσμα των σημερινών εκλογών στη Γροιλανδία θα καθορίσει την ισορροπία ισχύος μεταξύ εκείνων που επιθυμούν γρήγορη ανεξαρτητοποίηση από τη Δανία, όπως το εθνικιστικό κόμμα Naleraq της αξιωματικής αντιπολίτευσης, και εκείνων που προτιμούν να περιμένουν μέχρι να καταστεί οικονομικά ανεξάρτητο το νησί, όπως τα δύο κόμματα του απερχόμενου κυβερνητικού συνασπισμού, οι αριστεροί Πράσινοι του Inuit Ataqatigiit (IA) και οι Σοσιαλδημοκράτες του Siumut.
Η Γροιλανδία, το 80% της επιφάνειας της οποίας καλύπτεται από πάγους, εξαρτάται από την αλιεία και τις ετήσιες επιχορηγήσεις άνω των 565 εκατ. δολαρίων από τη Δανία.
Οι υπέρμαχοι της ταχείας ανεξαρτητοποίησης θεωρούν ότι η Γροιλανδία θα μπορέσει σύντομα να σταθεί από οικονομικής άποψης στα πόδια της λόγω του ορυκτού της πλούτου και των αποθεμάτων σπάνιων γαιών, που είναι ζωτικής σημασίας για την πράσινη μετάβαση. Αλλά ο κλάδος των εξορύξεων στο νησί είναι σε εμβρυϊκό στάδιο, καθώς οι αντίξοες κλιματικές συνθήκες και η έλλειψη υποδομών εκτοξεύουν το κόστος τους.
«Δεν θέλουμε να γίνουμε Αμερικανοί»
Ο Τραμπ είχε πετάξει στη διάρκεια της πρώτης θητείας του την ιδέα αγοράς της Γροιλανδίας, που απέρριψαν οι Αρχές στην Κοπεγχάγη και το Νουούκ, αλλά επανήλθε δριμύτερος με την επιστροφή του στον Λευκό Οίκο, επικαλούμενος ζωτικά συμφέροντα για την εθνική ασφάλεια των ΗΠΑ και αρνούμενος να αποκλείσει τη χρήση βίας για να περιέλθει υπό αμερικανικό έλεγχο το νησί.
Την Κυριακή, ο Τραμπ κάλεσε με ανάρτησή του στο μέσο κοινωνικής δικτύωσης Truth Social τους Γροιλανδούς «να γίνουν κομμάτι του μεγαλύτερου έθνους επί της γης, των ΗΠΑ», όπως είπε. Και μάλιστα υποσχέθηκε να τους κάνει «πλούσιους».
Ωστόσο, στην τελευταία σφυγμομέτρηση για το θέμα αυτό, που δημοσιεύθηκε τον Ιανουάριο, το 85% των Γροιλανδών απέρριψαν την ιδέα του Αμερικανού προέδρου.
«Δεν θέλουμε να γίνουμε Αμερικανοί. Ο Τραμπ είναι τόσο αλαζόνας», δήλωσε ο 58χρονος Ρενέ Όλσεν στο Γαλλικό πρακτορείο.
Αλλά για τους εθνικιστές της αξιωματικής αντιπολίτευσης του νησιού, οι δηλώσεις του «απρόβλεπτου» Τραμπ -όπως τον χαρακτήρισε ο απερχόμενος πρωθυπουργός της Γροιλανδίας, Μούτε Έγκεντε- ενισχύουν τα διαπραγματευτικά τους ατού ενόψει των διαπραγματεύσεων με τη Δανία για την ανεξαρτησία.
Από την άλλη, πολλοί υπέρμαχοι της ανεξαρτησίας υποστηρίζουν ότι δεν θέλουν κάτι τέτοιο τώρα, «επειδή ο Τραμπ θα μας καταλάβει το συντομότερο δυνατό», όπως δήλωσε η δημοτική υπάλληλος Κομέλια Άνε Ρούνγκχολμ.
Πολιτικοί αναλυτές λένε ότι οι κινήσεις του Τραμπ δεν αναμένεται να επηρεάσουν το αποτέλεσμα των εκλογών στη Γροιλανδία.
Το τελευταίο του μήνυμα «δείχνει τον τρόπο με τον οποίο η κυβέρνηση Τραμπ επιμένει να αναμειγνύεται στις εκλογές άλλων χωρών», δήλωσε ο Δανός πολιτικός επιστήμονας Ούλρικ Πραμ Γκαντ. «Αλλά μετά τα αποτελέσματα στη Γερμανία [όπου ο Έλον Μασκ, σύμμαχος του Τραμπ, υποστήριξε την ακροδεξιά AfD] θα έπρεπε να είχαν πάρει το μάθημά τους. Ο αποστολέας του μηνύματος δεν ασκεί έλξη στον αποδέκτη».