Πρώην αξιωματούχοι της κυβέρνησης Ρίγκαν αποτίουν φόρο τιμής στο απίθανο ζευγάρι πολιτικών ηγετών που μοιραζόταν την ίδια αποφασιστικότητα για την αποτροπή ενός πολέμου υπερδυνάμεων.
Όπως αναφέρει δημοσίευμα του Guardian, όταν ο Μάικλ Ρίγκαν παραβρέθηκε στην κηδεία του πατέρα του, του πρώην προέδρου των ΗΠΑ, Ρόναλντ Ρίγκαν, το 2004, ο άνδρας που καθόταν πίσω του ήταν ο τελευταίος ηγέτης της Σοβιετικής Ένωσης, ο Μιχαήλ Γκορμπατσόφ.
«Εγώ και η σύζυγός μου γίναμε φίλοι με τον Μιχαήλ Γκορμπατσόφ με τα χρόνια» είπε ο Μάικλ Ρίγκαν από το Λος Άντζελες την Τρίτη, αφού έμαθε για τον θάνατο του Γκορμπατσόφ. «Αυτό που θυμάμαι περισσότερο είναι να μου λέει ότι κάθε φορά που ο πατέρας μου και αυτός συναντιόνταν, ο πατέρας μου τελείωνε πάντα κάθε συνάντηση με το ''αν είναι θέλημα Θεού'' και ο Μιχαήλ Γκορμπατσόφ μού έλεγε ''κοιτούσα γύρω στο δωμάτιο για να δω αν ήταν ο Θεός εκεί''».
Ο Ρόναλντ Ρίγκαν και ο Γκορμπατσόφ, ο καπιταλιστής και ο κομμουνιστής, ήταν απίθανο να κάνουν παρέα, αλλά οι σύνοδοι κορυφής που συμμετείχαν μαζί έχουν λάβει επαίνους, γιατί βοήθησαν να τερματιστεί ο Ψυχρός Πόλεμος. Μαζί διαπραγματεύθηκαν μια συμφωνία-ορόσημο το 1987 για την κατάργηση πυρηνικών πυραύλων μέσου βεληνεκούς.
Πρώην αξιωματούχοι της κυβέρνησης Ρίγκαν μίλησαν για τη χημεία των δύο ηγετών και την αποφασιστικότητα που μοιράζονταν. Επαίνεσαν τον Γκορμπατσόφ, γιατί, σε αντίθεση με τους αμείλικτους προκατόχους του, ήταν πρόθυμος να συνεργαστεί εποικοδομητικά με την Ουάσιγκτον.
Ένα νέο είδος Σοβιετικού ηγέτη
Ο Ρίγκαν είχε χαρακτηρίσει τη Σοβιετική Ένωση «αυτοκρατορία του κακού», αλλά η πολιτική αδελφή-ψυχή του, η Βρετανίδα πρωθυπουργός Μάργκαρετ Θάτσερ, δήλωσε το 1984: «Μου αρέσει ο κ. Γκορμπατσόφ. Μπορούμε να συνεργαστούμε». Τα επόμενα χρόνια, ο Ρίγκαν και ο Γκορμπατσόφ πραγματοποίησαν την πρώτη τους σύνοδο κορυφής στη Γενεύη.
Ο Κεν Άντελμαν, ο οποίος εκτελούσε χρέη επικεφαλής ελέγχου όπλων στην κυβέρνηση Ρίγκαν και παρακολούθησε τη σύνοδο κορυφής, θυμήθηκε: «Ήμουν για φαγητό μαζί του και μπαίνει μέσα και λέει: "αυτό είναι ένα νέο είδος Σοβιετικού ηγέτη". Το διασκέδασα κάπως, γιατί δεν είχε γνωρίσει ποτέ του παλιό Σοβιετικό ηγέτη, αλλά είχε απόλυτο δίκιο».
Πρόσθεσε: «Ο Ρίγκαν έβλεπε τον εαυτό του ως μεγάλο διαπραγματευτή και θεώρησε τη ζωή του "μια σπουδαία διαπραγμάτευση". Ήταν πολύ λυπημένος που, όπως είπε, δεν μπορούσε να μιλήσει σε άλλους Σοβιετικούς ηγέτες πριν από τον Γκορμπατσόφ, επειδή "όλο πεθαίνουν, τι να κάνω;"».
Ο 76χρονος Άντελμαν, συγγραφέας του «Reagan at Reykjavik: Forty-Eight Hours that Ended the Cold War», δεν θα περιέγραφε τους δύο άνδρες ως φίλους, αλλά είπε ότι ήταν πάντα ευγενικοί μεταξύ τους.
«Αυτό που κατάφερε ο Ρόναλντ Ρίγκαν το 1986, στη σύνοδο κορυφής του Ρέικιαβικ, ήταν ότι αποχώρησε χωρίς να καταστρέψει τη Στρατηγική Αμυντική Πρωτοβουλία, τη στιγμή που η κορυφαία προτεραιότητα για τον Γκορμπατσόφ ήταν ακριβώς αυτό. Γι' αυτό νομίζω ότι ο Γκορμπατσόφ θαύμαζε τον Ρίγκαν. Του Ρίγκαν σίγουρα του άρεσε ο Γκορμπατσόφ, επειδή ήταν ένας νέος τύπος Σοβιετικού ηγέτη, έναν τον οποίο μπορούσε να αντιμετωπίσει, και έβλεπαν το μέλλον τους να είναι συνυφασμένο. Αυτό ίσχυε σίγουρα όταν κατέληξαν στη Συνθήκη για τα πυρηνικά όπλα μέσου βεληνεκούς, η οποία ήταν η πρώτη συνθήκη που εξάλειψε μια ολόκληρη κατηγορία πυρηνικών όπλων», λέει ο συγγραφέας.
«Δεν ήθελε να χρησιμοποιήσει βία»
Ο Μπιλ Κρίστολ, ο οποίος υπηρέτησε επίσης στην κυβέρνηση Ρίγκαν και τώρα είναι πολιτικός σχολιαστής, έγραψε στο Twitter:
«Εμείς οι "Ριγκανίτες" νευριάσαμε όταν κάποιοι έδωσαν στον Γκορμπατσόφ τα εύσημα (περισσότερα απ' ό,τι στον Ρίγκαν!) για το τέλος του Ψυχρού Πολέμου και της Σοβιετικής Ένωσης. Είχε όμως μεγάλη σημασία. Μπορεί να μη στόχευε ακριβώς στα συγκεκριμένα αποτελέσματα, αλλά δεν ήθελε να χρησιμοποιήσει βία για να τα αποτρέψει. Και αυτό ήταν το ''κλειδί''».
Σε μια συνάντηση στον Λευκό Οίκο, το 1987, ο Ρίγκαν σημείωσε το εξής:
- «Ακούμε τη σοφία σε ένα παλιό ρωσικό ρητό. Και είμαι σίγουρος ότι είστε εξοικειωμένοι με αυτό, αν και η προφορά μου μπορεί να σας δυσκολέψει. Λέει: "Dovorey no provorey" - εμπιστευθείτε, αλλά επαληθεύστε».
- Ο Γκορμπατσόφ είπε: «Το επαναλαμβάνετε σε κάθε συνάντηση».
- Ο Ρίγκαν απάντησε: «Μου αρέσει, γι' αυτό».