Ο Ντόναλντ Τραμπ είναι ο 47ος πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών, διαψεύδοντας δημοσκοπήσεις, ξεπερνώντας ποινικές διώξεις και άλλα εμπόδια που φάνηκε να στέκονται στον δρόμο του κατά τη διάρκεια μιας διετούς προεκλογικής εκστρατείας.
Οι ψηφοφόροι στις προεδρικές εκλογές του 2024 αναζητούσαν έναν ηγέτη και κάποιον που θα μπορούσε να φέρει την αναγκαία αλλαγή, σύμφωνα με τα ευρήματα των δημοσκοπήσεων. Και για την αλλαγή αυτή έδωσαν την ψήφο τους στον πρώην πρόεδρο, Ντόναλντ Τραμπ.
Ο Τραμπ βγήκε πρόεδρος από ένα εκλογικό σώμα που ήταν δυσαρεστημένο με την κατάσταση της χώρας, την οικονομία, και από πολλούς ψηφοφόρους που αισθάνονταν τον αντίκτυπο του πληθωρισμού.
Τα ζητήματα που κυριάρχησαν στην προεκλογική περίοδο και έβγαλαν πρόεδρο τον Τραμπ
Η νίκη του έρχεται μετά από μια εκστρατεία εναντίον της αντιπροέδρου των Δημοκρατικών, Κάμαλα Χάρις, στην οποία κυριάρχησαν οι συζητήσεις για «καυτά» ζητήματα όπως η άμβλωση και η μετανάστευση, καθώς και για το φύλο και άλλες δημογραφικές διαφορές που σιγοβράζουν εδώ και καιρό στην πολιτική των ΗΠΑ.
Ωστόσο, η ισορροπία των στοιχείων από το Exit Poll του NBC News δείχνει ότι ο Τραμπ οφείλει τη νίκη του σε πιο κοινούς, λιγότερο πολωτικούς παράγοντες που επηρεάζουν πολλές εκλογές κάθε χρόνο.
Σε αυτούς περιλαμβάνονται η απογοήτευση των ψηφοφόρων για τα οικονομικά τους, η βαθιά δυσαρέσκεια για την οικονομία του έθνους και η επίμονη δυσαρέσκεια για την κατάσταση της χώρας -όλα αυτά τροφοδότησαν την επιθυμία για αλλαγή:
Σχεδόν οι μισοί -45%- από τους ψηφοφόρους δήλωσαν ότι βρίσκονται σε χειρότερη οικονομική κατάσταση από ό,τι πριν από τέσσερα χρόνια. Αυτό ήταν ένα υψηλότερο επίπεδο δυσαρέσκειας από αυτό που καταγράφηκε στις δημοσκοπήσεις σε οποιαδήποτε πρόσφατη εκλογική αναμέτρηση, μέχρι το 2008, όταν οι εκλογές διεξήχθησαν εν μέσω της οικονομικής κρίσης που οδήγησε τον Μπαράκ Ομπάμα στη νίκη.
Σύμφωνα με δημοσκόπηση του CNN, τα κύρια θέματα που επηρέασαν τους ψηφοφόρους ήταν η δημοκρατία (35%) και η οικονομία (31%). Το 73% των Αμερικανών θεωρεί ότι η δημοκρατία απειλείται στη χώρα.
Το 58% των ψηφοφόρων δήλωσε πως δεν εγκρίνει την πολιτική του Μπάιντεν, οι οποίοι προφανώς και είδαν την υποψηφιότητα της Χάρις ως συνέχεια του νυν προέδρου.
Παρόλο που η αμερικανική οικονομία αναπτύσσεται, με χαμηλό ποσοστό ανεργίας και άνοδο στο χρηματιστήριο, δύο στους τρεις ψηφοφόρους βαθμολόγησαν την οικονομία των ΗΠΑ με κακή αξιολόγηση.
Συνολικά, η διάθεση της χώρας σε αυτές τις εκλογές ήταν πολύ απαισιόδοξη, σύμφωνα με το NBC: περίπου τα τρία τέταρτα των ψηφοφόρων δήλωσαν ότι αισθάνονται αρνητικά για την πορεία των πραγμάτων στη χώρα, συμπεριλαμβανομένου του 29% που δήλωσε ότι ήταν εντελώς απογοητευμένο.
Όταν οι ψηφοφόροι ρωτήθηκαν ποια ιδιότητα τους ενδιαφέρει περισσότερο σε έναν υποψήφιο πρόεδρο, η πλειοψηφία δήλωσε ότι ήθελε είτε κάποιον με «την ικανότητα να ηγείται» είτε κάποιον που θα μπορούσε να «επιφέρει την αναγκαία αλλαγή».
Η «ακτινογραφία» των ψηφοφόρων του Ντόναλντ Τραμπ -Ποιοι τον ψήφισαν και βγήκε πάλι πρόεδρος
Ο Τραμπ συγκέντρωσε την υποστήριξη ενός αξιοσημείωτου ποσοστού, καθώς τον ψήφισε ένας στους τρεις μη λευκούς ψηφοφόρους. Πρόκειται ίσως για την καλύτερη επίδοση για Ρεπουμπλικανό προεδρικό υποψήφιο μετά τον Τζορτζ Μπους στην προσπάθεια επανεκλογής του το 2004.
Αυτό περιελάμβανε μια εντυπωσιακή μετατόπιση των Λατινοαμερικανών ψηφοφόρων προς τους Ρεπουμπλικανούς σε σύγκριση με το 2020 - υποστήριξαν τον Τραμπ κατά 13 μονάδες περισσότερο.
Παρά την προσοχή που δόθηκε στην πολιτική του Τραμπ για τις αμβλώσεις, καθώς και τις καταγγελίες εναντίον του από πολλές γυναίκες για σεξουαλική επίθεση και παρενόχληση, το χάσμα μεταξύ των δύο φύλων παρέμεινε σταθερό.
Οι γυναίκες τάχθηκαν υπέρ της Χάρις, 54%-44%, ενώ οι άνδρες τάχθηκαν υπέρ του Τραμπ, 54%-44%. Αλλά το 2020, ο Τραμπ είχε ακόμη χειρότερες επιδόσεις μεταξύ των γυναικών, χάνοντας τότε από τον Μπάιντεν με 57%-42%.
Οι λευκοί άνδρες ψήφισαν Τραμπ σε ποσοστό 59%, ενώ οι λευκές γυναίκες σε ποσοστό 52%, σύμφωνα με δημοσκόπηση του NBC.
Τα αντίστοιχα ποσοστά για τον Τραμπ μεταξύ των μαύρων ήταν 20% στους άνδρες και μόλις 7% στις γυναίκες.
Συνολικά, το ποσοστό των λευκών ψηφοφόρων ήταν 71%, των μαύρων 11% και των Λατίνων 12%.
Η Χάρις κέρδισε την πλειοψηφία των μαύρων ψηφοφόρων, αλλά δεν τα πήγε τόσο καλά όσο ο Μπάιντεν, ιδίως σε ορισμένες πολιτείες με μαύρους άνδρες.
Ο Τραμπ έλαβε την υποστήριξη από περίπου έναν στους πέντε μαύρους άνδρες στη Βόρεια Καρολίνα, υπερδιπλασιάζοντας την υποστήριξή του από το 2020.
Οι ανεξάρτητοι ψηφοφόροι μεταστράφηκαν περισσότερο προς τον Τραμπ, σύμφωνα με τα στοιχεία που μεταδίδει το CBS.
Ο Τραμπ σημείωσε κέρδη με τους Λατίνους ψηφοφόρους τόσο σε εθνικό επίπεδο όσο και σε ορισμένες βασικές πολιτείες. Σε εθνικό επίπεδο, περισσότεροι Λατίνοι άνδρες υποστήριξαν τον Τραμπ έναντι της Χάρις, κατά τα στοιχεία του CBS, μια αντιστροφή σε σχέση με τέσσερα χρόνια πριν, όταν η πληθυσμιακή αυτή ομάδα υποστήριξε τον Τζο Μπάιντεν.
Για τους Λατινοαμερικανούς άνδρες, η οικονομία ήταν θέμα με την περισσότερη σημασία και οι πιο πολλοί δήλωσαν ότι ήταν σε χειρότερη οικονομική κατάσταση σε σύγκριση με τέσσερα χρόνια πριν.
Στο επιτελείο της Χάρις είχαν εναποθέσει πολλές ελπίδες και στις ψήφους των νέων, που όμως δεν στάθηκαν αρκετές για να της δώσουν τη νίκη, καθώς, αν και οι νέοι μέχρι 29 ετών έδωσαν το 55% στη Χάρις, το ποσοστό τους επί του συνόλου του πληθυσμού (14%) αποδείχθηκε ανεπαρκές για να κάνει τη διαφορά.
Επίσης, η μαζική υποστήριξη στην Κάμαλα Χάρις από πρωτοκλασάτους celebrities δεν κατάφερε να αλλάξει το αποτέλεσμα.
Ένας τελευταίος παράγοντας που ευνόησε τον Τραμπ ήταν η απήχησή του στους Αμερικανούς που ασχολούνται λιγότερο με την πολιτική και τις εκλογές:
Οι ψηφοφόροι που ψηφίζουν για πρώτη φορά τάχθηκαν υπέρ του Τραμπ με ποσοστό 54%-45%. Αυτό ήταν μια τεράστια αντιστροφή σε σχέση με τέσσερα χρόνια πριν, όταν οι νέοι ψηφοφόροι προτιμούσαν σθεναρά τον Μπάιντεν, 64%-32%.
Οι ψηφοφόροι που δήλωσαν ότι είχαν δυσμενείς απόψεις και για τους δύο υποψηφίους υποστήριξαν σε μεγάλο βαθμό τον Τραμπ έναντι της Χάρις, 55%-32%. Αυτό ήταν μια επανάληψη της δύναμης του Τραμπ μεταξύ αυτών των ψηφοφόρων πριν από τέσσερα χρόνια, όταν κέρδισε τον Μπάιντεν στην ομάδα αυτή με 52%-35%.
Βασικότερο ζήτημα για τους Αμερικανούς η οικονομία -Πώς επηρέασε την ψήφο τους
Σε exit polls της εταιρείας Edison Research, το 31% περίπου των ψηφοφόρων σε εθνικό επίπεδο είπε πως το βασικό ζήτημα ήταν η οικονομία. Στην πρώτη θέση (35% των ψηφοφόρων) βρισκόταν η κατάσταση της δημοκρατίας, σύμφωνα με τα ίδια στοιχεία. Οι ψηφοφόροι εκείνοι που είπαν ότι η οικονομία ήταν η πρώτη ανησυχία τους ψήφισαν μαζικά υπέρ του Τραμπ έναντι της Χάρις -79% με 20%, αντίστοιχα.
Στο μεταξύ, το υψηλό ποσοστό του πληθωρισμού την τελευταία διετία και το πόσο αυτό επηρέασε τους πολίτες ξεχώρισε ανάμεσα στις βασικές ανησυχίες που επίσης έστρεψαν τους ψηφοφόρους προς τον Τραμπ.
Περισσότεροι από τους μισούς ψηφοφόρους απάντησαν ότι ο πληθωρισμός τούς δημιούργησε έναν βαθμό δυσκολίας τον τελευταίο χρόνο, ενώ σχεδόν ένας στους τέσσερις απάντησε ότι οι δυσκολίες ήταν μεγάλες.
Εκείνοι που ανέφεραν μικρό βαθμό δυσκολίας έκλειναν προς τον Τραμπ (50% με 47%), ενώ 73% από εκείνους που ανέφεραν μεγάλες δυσκολίες επίσης ψήφισαν τον πρώην πρόεδρο.
Τα δεδομένα των exit polls της Edison έδειξαν ότι 45% των ψηφοφόρων σε εθνικό επίπεδο απάντησαν ότι η οικονομική κατάσταση της οικογένειάς τους είναι χειρότερη σήμερα σε σχέση με μια τετραετία πριν, σε σχέση με μόλις 20% που ήταν το αντίστοιχο ποσοστό το 2020. Οι ψηφοφόροι αυτοί επέλεξαν Τραμπ έναντι της Χάρις (80% έναντι 17%).
Τα αποτελέσματα συμβαδίζουν με αντίστοιχα άλλων ερευνών που δείχνουν ότι οι καταναλωτές αξιολογούν αρνητικά την κατάσταση της οικονομίας, παρότι το ποσοστό της ανεργίας κυμαίνεται σε ιστορικό χαμηλό, η συνολική ανάπτυξη είναι σε μεγάλο βαθμό σε επίπεδο πάνω από την τάση, οι καταναλωτικές δαπάνες παραμένουν ισχυρές και ο συνολικός πλούτος των νοικοκυριών βρίσκεται σε ιστορικό υψηλό.
Για παράδειγμα, ο Δείκτης Καταναλωτικού Κλίματος του Πανεπιστημίου του Μίσιγκαν, που δημοσιοποιείται δύο φορές το μήνα, βυθίστηκε σε ιστορικό χαμηλό το καλοκαίρι του 2022 όταν ο πληθωρισμός, όπως τον αποτιμά ο Δείκτης Τιμών Καταναλωτή, κορυφώθηκε στο 9,1% σε ετήσια βάση, το υψηλότερο επίπεδο μετά τις αρχές της δεκαετίας του '80.
Παρότι βελτιώθηκε την τελευταία διετία -καθώς οι αυστηρές αυξήσεις των επιτοκίων της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των ΗΠΑ συνέβαλαν στο να επιστρέψει το επίπεδο του πληθωρισμού στον στόχο του 2% της Κεντρικής Τράπεζας-, η ψυχολογία των καταναλωτών παραμένει πολύ χαμηλότερη σε σχέση με τα επίπεδα που επικρατούσαν στη διάρκεια της πρώτης θητείας του Τραμπ, από το 2017 ως το 2021.