Περίπου 40 δις. ευρώ, σύμφωνα με ειδικούς, πρέπει να περικόψουν από τις ομοσπονδιακές δαπάνες ο καγκελάριος Όλαφ Σολτς και οι εταίροι του στον κυβερνητικό συνασπισμό της Γερμανίας για να καλύψουν το δημοσιονομικό κενό στον προϋπολογισμό για το επόμενο έτος, αλλά οι διαφωνίες τους ως προς τις προτεραιότητες δαπανών απειλούν με κατάρρευση τη συμμαχία.
Η επιβίωση της κυβέρνησης Σολτς – ειδικά μετά το κακό αποτέλεσμα των ευρωεκλογών και για τα τρία κόμματα που την απαρτίζουν, τους Σοσιαλδημοκράτες, τους Πράσινους και τους Φιλελεύθερους – εξαρτάται από το κατά πόσον θα καταφέρουν να οριστικοποιήσουν σε λιγότερο από τρεις εβδομάδες το σχέδιο προϋπολογισμού για το 2025.
Διαφωνίες των εταίρων της κυβέρνησης Σολτς για την εξοικονόμηση πόρων
Στα τρία κόμματα της κυβέρνησης Σολτς είναι κοινή πεποίθηση ότι ο αποδυναμωμένος συνασπισμός δεν θα αντέξει άλλες διαφωνίες για τον προϋπολογισμό, όπως τον περασμένο Δεκέμβριο μετά την απόφαση του Ομοσπονδιακού Συνταγματικού Δικαστηρίου που έκρινε ως παραβίαση του συνταγματικά κατοχυρωμένου «Φρένου του χρέους» τη διοχέτευση στο Ταμείο για το Κλίμα και τον Μετασχηματισμό 60 δισεκατομμυρίων ευρώ, τα οποία αρχικά προορίζονταν για την αντιμετώπιση των συνεπειών της πανδημίας.
Οι επιπτώσεις εκείνης της απόφασης εξακολουθούν να στοιχειώνουν την κυβέρνηση Σολτς, υποχρεώνοντας τα κόμματα που την απαρτίζουν να προβούν σε βαθιές περικοπές στις ομοσπονδιακές δαπάνες για το επόμενο έτος.
Περιθώριο μέχρι τις 3 Ιουλίου για συμφωνία
Υπό την πίεση της αντιπολίτευσης και του 51% των Γερμανών ψηφοφόρων που ζητούν πρόωρες εκλογές σύμφωνα με πρόσφατη δημοσκόπηση, ο Σολτς, ο αντικαγκελάριος και υπουργός Οικονομίας Ρόμπερτ Χάμπεκ και ο υπουργός Οικονομικών Κρίστιαν Λίντνερ έχουν περιθώριο μέχρι τις αρχές Ιουλίου, πριν το θερινό διάλειμμα της Βουλής, να παρουσιάσουν το σχέδιο προϋπολογισμού για την επόμενη χρονιά.
Γερμανία: Το 51% υπέρ της διεξαγωγής πρόωρων εκλογών
Αλλά λόγω των διαφορετικών πολιτικών προτεραιοτήτων των τριών εταίρων φαντάζει προς το παρόν λίαν δύσκολη η επίτευξη ενός ικανοποιητικού για όλους συμβιβασμού. Οι Σοσιαλδημοκράτες του Σολτς και οι Πράσινοι αντιδρούν στις περικοπές σε κοινωνικά προγράμματα και τάσσονται υπέρ της χαλάρωσης του φρένου χρέους, που περιορίζει στο 0,35% του ΑΕΠ το ομοσπονδιακό κρατικό έλλειμμα, εξαιρέσει εκτάκτων αναγκών. Αλλά οι Φιλελεύθεροι του Λίντνερ, υπέρμαχοι της δημοσιονομικής υπευθυνότητας, δεν θέλουν να ακούσουν κουβέντα.
Ζητούμενο ο συμβιβασμός
Δεδομένης δε της αποδυνάμωσής τους στις ευρωεκλογές, που χαροποίησε τη Μόσχα, οι τρεις εταίροι πιθανότατα θα εμμείνουν στις προτεραιότητές τους για να συσπειρώσουν τις εκλογικές τους βάσεις. Και ως έχουν τα πράγματα τα περιθώρια δημοσιονομικών ελιγμών σε έναν προϋπολογισμό που προβλέπεται να ανέλθει σε περίπου 450 δισεκατομμύρια ευρώ για το 2025 είναι στενά για τα κόμματα του συνασπισμού του Σολτς.
Όπως επισημαίνει ο πρόεδρος του Ινστιτούτου του Κιέλου για την Παγκόσμια Οικονομία, Μόριτς Σούλαρικ σε δηλώσεις του στο Politico, «σχεδόν ο μισός ομοσπονδιακός προϋπολογισμός μπλοκάρεται τελικά για κοινωνικές δαπάνες και επιδοτήσεις συντάξεων, πράγμα που σημαίνει ότι τα περιθώρια περικοπής δαπανών είναι πολύ περιορισμένα». Ο ίδιος πρόσθεσε ότι χωρίς μείωση των κοινωνικών δαπανών θα είναι αδύνατες περικοπές δεκάδων δισ. ευρώ.
Αλλά στο SPD του Σολτς αντιδρούν: «Δεν μπορεί και ούτε θα υπάρξει προϋπολογισμός λιτότητας εις βάρος της κοινωνικής συνοχής», δήλωσε πρόσφατα ο ΓΓ του κόμματος, Κέβιν Κιούνερτ, τονίζοντας ότι η συμφωνία για τον προϋπολογισμό αποτελεί βραχυπρόθεσμο τεστ για το κατά πόσον οι εταίροι της κυβερνητικής συμμαχίας μπορούν να συνεχίσουν να συνεργάζονται.
Η έκκληση της Μπέρμποκ
Ένα από τα σημεία τριβής είναι η εξεύρεση των αναγκαίων πόρων για την ανασύνταξη των γερμανικών ενόπλων δυνάμεων που είχε εξαγγείλει ο Σολτς αλλά και για να πιάσει η Γερμανία το στόχο του ΝΑΤΟ για αμυντικές δαπάνες 2% επί του ΑΕΠ ετησίως τα επόμενα χρόνια. Ο υπουργός Άμυνας Μπόρις Πιστόριους έχει πει ότι το ερχόμενο έτος θα χρειαστούν επιπλέον 6,5 δις. ευρώ για στρατιωτικές δαπάνες για να εκπληρωθούν οι αμυντικές δεσμεύσεις της κυβέρνησης και πρότεινε τη δημιουργία ειδικού ταμείου, εκτός του προϋπολογισμού με το επιχείρημα ότι είναι συνταγματικό κατοχυρωμένο το δικαίωμα των Γερμανών πολιτών στην ασφάλεια.
Γερμανία: Η κυβέρνηση αποκλείει το ενδεχόμενο πρόωρων εκλογών
Αλλά και η προερχόμενη από τους Πράσινους υπουργός Εξωτερικών Αναλένα Μπέρμποκ θεωρεί ότι ο πόλεμος της Ρωσίας στην Ουκρανία συνιστά έκτακτη ανάγκη που δικαιολογεί την χαλάρωση του φρένου χρέους για τη χρηματοδότηση των αμυντικών δαπανών και την υποστήριξη προς το Κίεβο. «Ποια μεγαλύτερη έκτακτη ανάγκη, από τον πόλεμο στο μέσον της Ευρώπης;», διερωτήθηκε η Μπέρμποκ μιλώντας στην Süddeutsche Zeitung. Και πρόσθεσε ότι «θα ήταν ολέθριο να αναγκαστούμε να πούμε σε λίγα χρόνια ότι”«σώσαμε το φρένο χρέους, αλλά χάσαμε την Ουκρανία και την ευρωπαϊκή ειρηνευτική τάξη”».
Αντιδρούν οι Φιλελεύθεροι του Λίντνερ
Ωστόσο, ο αρχηγός των Φιλελευθέρων και υπουργός Οικονομικών Λίντνερ απορρίπτει την ιδέα ενός ειδικού ταμείου για τις αμυντικές δαπάνες και τη χαλάρωση του φρένου του χρέους.
«Με ενοχλεί που οι Σοσιαλδημοκράτες δεν χάνουν ευκαιρία κατ’ επανάληψη να αμφισβητήσουν τη συμμόρφωση με το φρένο χρέους. Η κατάργησή του θα απαιτούσε πλειοψηφία δύο τρίτων στην Μπούντεσταγκα, κάτι που δεν πρόκειται να συμβεί», δήλωσε η βουλευτής των Φιλελευθέρων, Κλαούντια Ράφελχιούσχεν στο Politico.
Έκκληση Σολτς για ομαδικό πνεύμα
Ο Σολτς ζήτησε το περασμένο Σάββατο σε συνέντευξη που παραχώρησε στο τηλεοπτικό δίκτυο RTL στο περιθώριο της συνόδου κορυφής από τους κυβερνητικούς εταίρους να ακολουθήσουν το παράδειγμα της γερμανικής εθνικής ομάδας ποδοσφαίρου και να επιδείξουν περισσότερο ομαδικό πνεύμα, ενώ οι ηγέτες των τριών κομμάτων δηλώνουν αποφασισμένοι να αποφύγουν τις μακροχρόνιες διαφωνίες για τις περικοπές δαπανών, που θα δυναμώσουν τις φωνές στη χώρα που ζητούν πρόωρη προσφυγή στις κάλπες.
«Η μεγαλύτερη χάρη που θα μπορούσαμε να κάνουμε στους εχθρούς της φιλελεύθερης δημοκρατίας στο εσωτερικό και στο εξωτερικό θα ήταν άλλη μία ευρωπαϊκή δημοκρατία να πάει σε πρόωρες εκλογές», δήλωσε η Μπέρμποκ στην Süddeutsche Zeitung.