Ξεκίνησε από 1η Ιανουαρίου η γαλλική προεδρία στο Συμβούλιο της ΕΕ, μια στρατηγική ευκαιρία για την Γαλλία ή ένα ακόμα προεκλογικό μέτωπο για τον Μακρόν;
Τι κάνει το Συμβούλιο της ΕΕ
Από 1η Ιανουαρίου του 2022, η Σλοβενία παρέδωσε τα ηνία της προεδρίας στον ευρωπαϊκό θεσμό, που μαζί με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και την Κομισιόν, αποτελούν τα κύρια θεσμικά όργανα της ΕΕ. Σύμφωνα με τον κανονισμό, η προεδρία για κάθε κράτος μέλος στο Συμβούλιο της ΕΕ έχει διάρκεια έξι μηνών.
Το Συμβούλιο είναι ένα όργανο λήψης αποφάσεων, στο οποίο συμμετέχουν οι αρμόδιοι κάθε φορά υπουργοί κάθε κράτους μέλους. Μαζί με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο διαπραγματεύεται και εκδίδει νομοθετικές πράξεις, με βάση τις προτάσεις που καταθέτει η Κομισιόν.
Συντονίζει τις πολιτικές των κρατών-μελών σε ευρύτατους τομείς, την οικονομία, την παιδεία, τον πολιτισμό, τον αθλητισμό, την απασχόληση κ.ά. Αναπτύσσει την κοινή εξωτερική πολιτική και πολιτική ασφάλειας της Ένωσης.
Συνάπτει διεθνείς συμφωνίες, καθώς δίνει εντολή στην Κομισιόν να διαπραγματεύεται με τρίτες χώρες εξ ονόματος της ΕΕ και εγκρίνει μαζί με το Ευρωκοινοβούλιο την τελική απόφαση συμφωνίας. Επίσης, πάλι μαζί με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, εγκρίνει κάθε χρόνο τον ευρωπαϊκό προϋπολογισμό.
«Ανάκαμψη, Ισχύς, Αίσθημα του ανήκειν»
Οι προτεραιότητες της γαλλικής προεδρίας αντανακλώνται στο παραπάνω σύνθημα, με το οποίο έχει «ντύσει» η γαλλική ηγεσία το σχέδιο της για την προεδρία.
«Συνοψίζοντας σε μία πρόταση τον στόχο αυτής της προεδρίας από την 1η Ιανουαρίου έως την 30 Ιουνίου 2022, θα έλεγα ότι πρέπει να μεταβούμε από μια Ευρώπη συνεργασίας εντός των συνόρων μας σε μια Ευρώπη ισχυρή διεθνώς, πλήρως κυρίαρχη, ελεύθερη να κάνει τις επιλογές της και να ορίζει το πεπρωμένο της». Με αυτά τα λόγια ο Γάλλος πρόεδρος, Εμμανουέλ Μακρόν, καλωσόρισε την νέα ευθύνη που συνέπεσε με τον ίδιο στο τιμόνι της ηγεσίας.
Κλιματική, ψηφιακή και κοινωνική διάσταση στις γαλλικές προτεραιότητες
Προτεραιότητα της προεδρίας θα είναι η ρύθμιση των κανόνων σχετικά με τη λειτουργία των μεγάλων ψηφιακών πλατφορμών, με την οριοθέτηση της ευρωπαϊκής νομοθεσίας για τις ψηφιακές αγορές και υπηρεσίες.
Η Γαλλία θα φέρει την καθιέρωση του φόρου άνθρακα στις ευρωπαϊκές εισαγωγές,για την προώθηση οικολογικής και οικονομικής αποτελεσματικότητας. Ενώ σε κοινωνικό επίπεδο θα βάλει μπρος για ευρωπαϊκή νομοθεσία σχετική με την θεσμοθέτηση κατώτατων μισθών στην ΕΕ.
Άμυνα και στρατηγική αυτονομία
Η στρατιωτική διάσταση της Ευρώπης είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με το ΝΑΤΟ και τις ΗΠΑ. Στα του οίκου της όμως, ο στρατιωτικός της βραχίωνας είναι η Γαλλία, όντας και η μόνη πυρηνική δύναμη εντός ΕΕ. Η γαλλική προεδρία θέλει να δώσει ώθηση στην ευρωπαϊκή Άμυνα στηριζόμενη στο πρώτο κοινό στρατιωτικό προϋπολογισμό της ΕΕ και την Ευρωπαϊκή Πρωτοβουλία Ταχείας Επέμβασης με τη δημιουργία σώματος 5000 στρατιωτών. Επίσης, Γαλλία και Γερμανία αναπτύσσουν από κοινού πρόγραμμα για νέο ευρωπαϊκό μαχητικό αεροσκάφος και άρμα μάχης. Σε κάθε περίπτωση η Γαλλία είναι ο ιδανικός παράγοντας για την ανάπτυξη στρατιωτικής και στρατηγικής αυτονομίας στην Ένωση.
Η Διάσκεψη για το Μέλλον της Ευρώπης θα ολοκληρωθεί επί γαλλικής προεδρίας
Στη Γαλλία, η κυβέρνηση έχει θέσει σε εφαρμογή δύο μηχανισμούς. Δεκαοκτώ συνέδρια με συμμετέχοντες πολίτες που επιλέχθηκαν τυχαία έχουν πραγματοποιηθεί σε όλες τις ηπειρωτικές και υπερπόντιες περιοχές της Γαλλίας. Και παράλληλα έχουν διεξαχθεί και διαδικτυακές διαβουλεύσεις με τη συμμετοχή περισσότερων των 50.000 νέων Γάλλων. Μάλιστα, η τελική συνεισφορά αυτών των συζητήσεων σε εθνικό επίπεδο υποβλήθηκε στην κυβέρνηση στα τέλη Νοεμβρίου 2021.
Οι συστάσεις που έγιναν από πολίτες, στη Γαλλία και στην Ευρώπη, συνέβαλαν στον καθορισμό των προτεραιοτήτων της γαλλικής Προεδρίας του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης ενώ οι εργασίες της Διάσκεψης για το Μέλλον της Ευρώπης θα ολοκληρωθούν την άνοιξη του 2022, υπό τη γαλλική προεδρία.
Η ευκαιρία της Γαλλίας
Ο Μακρόν κατά τη διάρκεια της ομιλίας του στο Μέγαρο Έλιζε, στις 9 Δεκεμβρίου, είχε κάνει ξεκάθαρο ότι η Γαλλία πρέπει «να πιάσει από τα μαλλιά» αυτήν την ευκαιρία, για να προωθήσει τα φιλόδοξα σχέδια της σε ευρωπαϊκό επίπεδο.
Η γαλλική προεδρία συμπέφτει με τον νέο ρόλο που καλείται η Γαλλία να παίξει στη γηραιά ήπειρο, μπροστά σε πλήθος νέων προκλήσεων. Και δεν είναι μόνο η μετάλλαξη Όμικρον και η πανδημία που καλπάζει στην ΕΕ, αλλά ένα ντόμινο εξελίξεων που απειλεί την Ευρώπη να περάσει σε μια νέα περίοδο αστάθειας. Η κρίση στα ανατολικά σύνορα της ΕΕ, ο κίνδυνος για ένα ενεργειακό «κραχ», το δίλημμα της οικονομικής ανάκαμψης μέσα από την πράσινη μετάβαση, η συνολική στρατηγική αυτονομία της Ένωσης στον κόσμο και ο ηγετικός ρόλος που καλείται η ίδια να παίξει, δίνουν τον τόνο το τρέχον εξάμηνο.
Με το βλέμμα στραμμένο στις κάλπες- «μάχη» για τη σημαία
Οι εκλογές στην Γαλλία τον ερχόμενο Μάιο έχουν οδηγήσει την πολιτική αντιπαράθεση στη χώρα στο κόκκινο. Έτσι, και η προεδρία στο Συμβούλιο δεν μπορεί να ειδοθεί έξω από αυτό το τεταμένο προεκλογικό κλίμα. Ο Μακρόν το ξέρει αυτό και θα ζυγίσει ανάλογα το προσεχές διάστημα το ευρωπαϊκό του σχέδιο.
Στην προεκλογική αντιπαράθεση ήδη φαίνεται ότι οι πιο ευρωσκεπτικιστές και ακροδεξιοί, Λεπέν και Ζεμούρ, «χτυπούν» τον Μακρόν για το έντονο ευρωπαϊκό του ταμπεραμέντο έναντι των εθνικών προτεραιοτήτων. Αλλά και η φιλο-ευρωπαία, Βαλερί Πεκρές, εμφανίζεται πιο μαζεμένη, χάριν του εκλογικού αγώνα, καθώς κι αυτή επέκρινε την απόφαση Μακρόν να υψωθεί η σημαία της ΕΕ στη θέση της γαλλικής στην Αψίδα του Θριάμβου στο Παρίσι, προς τιμήν της γαλλικής προεδρίας στο Συμβούλιο της ΕΕ.
Η θύελλα των πολιτικών αντιδράσεων για τη σημαία κρύβει βέβαια μια έντονη πόλωση στο γαλλικό πολιτικό στερέωμα, που κρατάει πολλά χρόνια: Θα ηγείται Γαλλία μιας Ευρώπης που θα βαδίζει στο δρόμο της ολοκλήρωσης ή θα ακολουθεί την αυτόνομη πορεία που χαρακτηρίζει τους περήφανους Γάλλους;
Ο Μακρόν θέλει να συγκεράσει τις δύο αυτές γραμμές, καθώς δεν τις βλέπει αντιπαραθετικά. Η Ευρώπη έχει αυτή τη στιγμή μάλλον ένα κενό ηγεσίας που κάλυπτε η Γερμανία επί Μέρκελ. Τώρα, οι νέοι πολιτικοί συσχετισμοί που διαμορφώνονται στην ήπειρο είναι πιο ευνοϊκοί για πρόσωπα όπως ο Ντράγκι και ο Μακρόν και η Γαλλία θα μπορεί να διεκδικήσει ένα πιο αναβαθμισμένο ρόλο στην Ευρώπη, προωθώντας και τα δικά της εθνικά στρατηγικά συμφέροντα.
Το ευρωπαϊκό προεκλογικό χαρτί
«Αυτή είναι η στιγμή για την Ευρώπη. Αντιμέτωποι με υγειονομικές και οικονομικές προκλήσεις, την άνοδο των επιθετικών δυνάμεων και την κλιματική αλλαγή, η καλύτερη απάντηση είναι μια ευρωπαϊκή», έχει δηλώσει πρόσφατα ο Γάλλος πρόεδρος, κάνοντας ξεκάθαρο σε όλους τους τόνους πως η Γαλλία θα είναι στην πρώτη γραμμή της κάλυψης των ευρωπαϊκών στόχων. Είναι επίσης και μήνυμα επιβεβαίωσης ότι ο Μακρόν θα συνεχίσει να παίζει το ευρωπαϊκό του χαρτί και στην προεκλογική του εκστρατεία.