Ήρεμα σχετικά κύλισε η χθεσινή νύχτα στη Γαλλία, χωρίς όμως κανείς να γνωρίζει εάν πλησιάζουν στο τέλος τους οι πλέον καταστροφικές και βίαιες ταραχές που βίωσε η Γαλλία τις τελευταίες δεκαετίες.
Η δολοφονία του 17χρονου Ναέλ Μερζούκ από έναν αστυνομικό στη Ναντέρ το πρωί της 27ης Ιουνίου υπήρξε απλά η αφορμή για ένα τεράστιο κύμα οργής, μίσους και μηδενιστικής βίας κατά του γαλλικού κράτους, αλλά και κατά της ιδιωτικής περιουσίας. Πρόκειται για ένα τσουνάμι βίας, καταστροφής και πλιάτσικου, το οποίο ξεπέρασε ακόμη και τις παρόμοιες ταραχές του 2005 και κατέδειξε με δραματικό τρόπο ένα βαθύ χάσμα που υπάρχει στη γαλλική κοινωνία, με επίκεντρο κυρίως τους νέους της λαϊκής τάξης, τους μετανάστες αλλά και τους Γάλλους πολίτες με καταγωγή από την Αλγερία και το Μαρόκο.
Σύμφωνα με τις γαλλικές αρχές, μέχρι την Κυριακή ο απολογισμός των καταστροφών είχε φτάσει τα 1.000 καμμένα, κατεστραμμένα ή βανδαλισμένα κτίρια, 5.000 καμμένα αυτοκίνητα, ενώ εκατοντάδες εμπορικά καταστήματα έχουν λεηλατηθεί. Το περιστατικό όμως που σόκαρε ιδιαίτερα τη γαλλική κοινωνία ήταν η απόπειρα ανατίναξης της οικίας του δημάρχου της πόλης Λ'Αΐ-λε-Ροζ τη νύχτα του Σαββάτου, τη στιγμή που μέσα βρίσκονταν η σύζυγος και τα δύο ανήλικα παιδιά του. Η τρομοκρατική ενέργεια προκάλεσε την άμεση αντίδραση της ένωσης δήμων και κοινοτήτων της Γαλλίας, οι οποίοι κάλεσαν τους Γάλλους πολίτες σε συγκεντρώσεις το μεσημέρι της Δευτέρας μπροστά στα δημαρχεία της χώρας. Παράλληλα, από το Σάββατο εμφανίστηκαν ομάδες πολιτών για να περιφρουρήσουν καταστήματα και κτίρια, ενώ βγήκαν στους δρόμους και οπαδοί του εθνικιστικού Εθνικού Μετώπου και άλλων ακροδεξιών οργανώσεων και σημειώθηκαν μεμονωμένες συγκρούσεις με τους εξεγερμένους ταραξίες.
Είναι μεν γνωστό ότι ιστορικά η Γαλλία έχει μια αρνητική παράδοση κοινωνικών ταραχών, ήδη από τις αρχές της δεκαετίας του '60 και τον πόλεμο της Αλγερίας, ενώ η ριζοσπαστική Αριστερά αναφέρεται πολύ συχνά στην περίφημη φοιτητική εξέγερση τον Μάιο του 1968. Οι ταραχές όμως του 2005 και κυρίως το κύμα των τελευταίων ημερών έχουν λάβει μια ευρύτερη μορφή, ακόμη πιο βίαιη και πιο μαζική. Ο χαρακτήρας δε της εξέγερσης αυτής δεν μπορεί να εξηγηθεί μόνο από τα πολλαπλά περιστατικά χρήσης θανατηφόρας βίας από τις αστυνομικές δυνάμεις τα τελευταία χρόνια, αλλά και από μια ακραία ριζοσπαστικοποίηση ενός σημαντικού μέρους της γαλλικής νεολαίας.
Ιδιαίτερα αρνητικό ρόλο έχει διαδραματίσει δε ο ηγέτης της γαλλικής ριζοσπαστικής Αριστεράς Ζαν-Λικ Μελανσόν, ο οποίος απέφυγε να καταδικάσει απερίφραστα τη βία από τους ταραξίες και επικεντρώθηκε στην καταγγελία της αστυνομικής βίας. Την όλη κατάσταση έσπευσαν να εκμεταλλευτούν φιλορωσικά και φιλοϊρανικά μέσα ενημέρωσης, υποδαυλίζοντας και υποστηρίζοντας τη βία και τις καταστροφές από τους εξεγερμένους, ενώ ενεργοποιηθήκαν οι γνωστοί διαδικτυακοί στρατοί της Ρωσίας και του Ιράν στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης μεταδίδοντας fake news και φανατίζοντας τη γαλλική νεολαία.
Η γαλλική Κυβέρνηση φάνηκε αρχικά να αιφνιδιάζεται από τον όγκο και την ένταση των ταραχών, ενώ ο Πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν υπέπεσε σε ένα βαρύ επικοινωνιακό σφάλμα με την αμέριμνη εμφάνισή του σε συναυλία του Έλτον Τζον, ενώ η μισή χώρα βρισκόταν σε κατάσταση χάους και βίας. Από το Σάββατο πάντως οι γαλλικές αρχές ασφαλείας ξεκίνησαν μια μαζική επιχείρηση καταστολής με χιλιάδες συλλήψεις και προσαγωγές, ενώ περιορίστηκαν και τα δρομολόγια των μέσων μαζικής κυκλοφορίας. Η ύστερη κινητοποίηση των γαλλικών αρχών φαίνεται πως έχουν οδηγήσει τις ταραχές σε ύφεση, αλλά οι πέντε ημέρες βίας, καταστροφών και χάους έχουν αφήσει ένα βαθύ τραύμα στη γαλλική κοινωνία και τη διεθνή εικόνα της Γαλλίας.
Είναι βέβαια νωρίς για να εξαχθούν οριστικά πολιτικά συμπεράσματα από τη σοβαρή αυτή κρίση για τη Γαλλική Δημοκρατία, όμως είναι εμφανές ότι εάν η Κυβέρνηση του Εμανουέλ Μακρόν και τα κόμματα του δημοκρατικού τόξου δεν συγκροτήσουν ένα σοβαρό και αποτελεσματικό μέτωπο απέναντι στην ανομία και το χάος, όπως και στους κανόνες εμπλοκής της αστυνομίας, τότε το ρήγμα στην γαλλική κοινωνία κινδυνεύει να γίνει αγεφύρωτο και οι εξελίξεις μπορεί να γίνουν μη ελεγχόμενες. Η Ευρώπη δεν έχει την πολυτέλεια να αντέξει χωρίς ανυπολόγιστο κόστος μια Γαλλία σε κατάσταση failed state. Πρόκειται για μια χώρα με τεράστια πολιτική σημασία για ολόκληρη της Ευρωπαϊκή Ένωση, ενώ είναι πλέον το μόνο κράτος-μέλος που διαθέτει πυρηνικά όπλα. Ο Εμανουέλ Μακρόν και τα δημοκρατικά κόμματα της Γαλλίας έχουν τεράστια ευθύνη για τη χώρα τους αλλά και την Ευρώπη ευρύτερα, να αποκαταστήσουν μεν την τάξη και την ηρεμία στην επικράτεια, αλλά και να επουλώσουν με τον καλύτερο δυνατό τρόπο τα σοβαρά τραύματα στον γαλλικό κοινωνικό ιστό.