Μετά από πέντε χρόνια αδιαμφισβήτητης κυριαρχίας στη Γαλλική Εθνοσυνέλευση ο προσφάτως επανεκλεγείς Πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν ξεκινά τη δεύτερη θητεία του αντιμέτωπος με μια αβεβαιότητα ως προς το πώς θα εφαρμόσει την εσωτερική του ατζέντα, όπως η αύξηση του ορίου συνταξιοδότησης και η αναθεώρηση των κρατικών παροχών.
Μετά τα αποτελέσματα του δεύτερου γύρου των προεδρικών εκλογών - για ανήκουστη κατάσταση έκανε λόγο ο κυβερνητικός εκπρόσωπος - η κεντρώα παράταξη του Μακρόν θα χρειαστεί να προβεί σε συμβιβασμούς και να επεκτείνει τις συμμαχίες στην Εθνοσυνέλευση για να μπορέσει να υλοποιήσει τις προτάσεις του για μείωση των φόρων και αλλαγές στο σύστημα πρόνοιας.
Και μπορεί το στρατόπεδο «Μαζί» (“Ensemble”) του Μακρόν να παραμένει το μεγαλύτερο στο κοινοβούλιο, αλλά υπέστη σημαντικές απώλειες – για «συντριπτική ήττα» και «σεισμό» έκαναν λόγο γαλλικά ΜΜΕ, ενώ πολιτικοί αναλυτές χαρακτήρισαν «σοβαρή αποτυχία» το αποτέλεσμα για την ομάδα Μακρόν, που έχασε δεκάδες έδρες και την απόλυτη πλειοψηφία σε αντίθεση με τη σαρωτική νίκη της το 2017.
Συγκεκριμένα, η παράταξη Μακρόν εξασφάλισε 246 έδρες, 43 λιγότερες από τις 289 που θα χρειαζόταν για την απόλυτη πλειοψηφία. Δεύτερη ισχυρότερη δύναμη και αξιωματική αντιπολίτευση πλέον στη νέα γαλλική Εθνοσυνέλευση θα είναι η αριστερή συμμαχία Nupes των Σοσιαλιστών, Πρασίνων και Κομμουνιστών υπό την «Ανυπότακτη Γαλλία» του νεοκομμουνιστή Ζαν-Λικ Μελανσόν, που έλαβε 142 έδρες.
Αλλά το πιο εντυπωσιακό αποτέλεσμα της βραδιάς κατέγραψε με ιστορικό ρεκόρ ο ακροδεξιός «Εθνικός Συναγερμός» της Μαρίν Λεπέν με 89 έδρες, κάτι που θα του επιτρέψει να καταθέτει προτάσεις μομφής (απαιτούνται οι υπογραφές 56 βουλευτών). Τα κέρδη της ακροδεξιάς δείχνουν ότι το κόμμα της Λεπέν κατάφερε να επεκτείνει την επιρροή του πέρα από τα παραδοσιακά του προπύργια στο Πα ντε Καλέ σε ένα μεγάλο τμήμα στη βόρεια και βορειανατολική Γαλλία, αλλά και να επεκταθεί από τα νοτιοανατολικά του προπύργια κατά μήκος των μεσογειακών ακτών της χώρας και επίσης στη δυτική Γαλλία, περιλαμβανομένης της περιοχής γύρω από το Μπορντό.
Στο στρατόπεδο της παραδοσιακής Δεξιάς οι Ρεπουμπλικανοί χάνουν 36 έδρες σε σχέση με την προηγούμενη Βουλή και εκλέγουν 64 βουλευτές, αλλά αποφεύγουν την καταστροφή που προαλειφόταν μετά τη συντριπτική ήττα της υποψήφιάς τους, Βαλερί Πεκρές, στον πρώτο γύρο των προεδρικών εκλογών και θα μπορούσαν να εξελιχθούν σε «δεκανίκι» για την προεδρική παράταξη.
Κριστιάν Ζακόμπ: Οι Ρεπουμπλικανοί θα παραμείνουν στην αντιπολίτευση
Ωστόσο, ο επικεφαλής των Ρεπουμπλικανών, Κριστιάν Ζακόμπ, δήλωσε ότι το κόμμα του θα παραμείνει στην αντιπολίτευση.
Οι συντηρητικοί Ρεπουμπλικάνοι θεωρούνταν πιθανοί σύμμαχοι, τους οποίους θα μπορούσε να προσεγγίσει ο Μακρόν για να σχηματίσει κυβερνητικό συνασπισμό.
Τα σενάρια για την επόμενη ημέρα
Δεδομένου ότι καμία παράταξη δεν εξασφάλισε την απόλυτη πλειοψηφία ο Μακρόν ίσως καταφέρει να διατηρήσει τον έλεγχο της εκτελεστικής εξουσίας, αλλά θα δυσκολεύεται πολύ να περάσει νομοσχέδια, πράγμα που βάζει σε κίνδυνο μεγάλο μέρος της ατζέντας του για την επόμενη πενταετία.
Ο Μακρόν θα μπορούσε να επιχειρήσει να συμπήξει συμμαχίες επί συγκεκριμένων θεμάτων – η θέση του επί παραδείγματι για την αύξηση του ορίου συνταξιοδότησης είναι παρόμοια με εκείνη των δεξιών Ρεπουμπλικανών -. Κι αν αυτό δεν πετύχει, θα μπορούσε να σχηματίσει κυβέρνηση μειοψηφίας, αλλά σε αυτήν την περίπτωση θα πρέπει να διαπραγματεύεται με τα άλλα κόμματα κατά περίπτωση για να εξασφαλίζει τη στήριξή τους ώστε να περνάει τα νομοσχέδια που θέλει.
Επίσης θα μπορούσε να μπει στον πειρασμό να επικαλεστεί το άρθρο 49.3 του Γαλλικού Συντάγματος, που επιτρέπει υπό προϋποθέσεις στον Γάλλο πρόεδρο να θεσπίζει έναν νόμο χωρίς την έγκριση της Εθνοσυνέλευσης.
«Δεν θα μπορεί να στηρίζεται στα άκρα, είτε πρόκειται για την ακροδεξιά, είτε για την ακροαριστερά, που αντιτίθενται συστηματικά σχεδόν σε κάθε πρόταση της κυβέρνησης», λέει η πολιτολόγος του Institut Montaigne, που εδρεύει στο Παρίσι, Λίζα Τομά Νταρμπουά.
Αυτό, άλλωστε, φάνηκε και από τις δηλώσεις της κυβερνητικής εκπροσώπου, Ολιβιά Γκρεγκουάρ, σύμφωνα με την οποία η κυβέρνηση Μακρόν θα απευθυνθεί σε όλα τα «μετριοπαθή» κόμματα, ώστε να εξασφαλίσει πλειοψηφία στο κοινβούλιο. «Προσεγγίζουμε εκείνους που θέλουν να πάνε τη χώρα μπροστά», είπε η Γκρεγκουάρ.
Ελιζαμπέτ Μπορν: «Θα εργαστούμε για μια πλειοψηφία δράσης»
Η πρωθυπουργός της Γαλλίας Ελιζαμπέτ Μπορν τόνισε ότι η κυβέρνηση Μακρόν θα «πιάσει δουλειά» αμέσως με σκοπό να προσεγγίσει πιθανούς εταίρους ώστε να εξασφαλίσει την πλειοψηφία στο κοινοβούλιο και να διασφαλίσει τη σταθερότητα της δεύτερης μεγαλύτερης οικονομίας της ευρωζώνης.
«Έχω εμπιστοσύνη σε όλους εμάς και στο αίσθημα ευθύνης μας», είπε η Μπορν. «Θέλουμε να συνεχίσουμε να σας προστατεύουμε και να διασφαλίζουμε την ασφάλειά σας», είπε απευθυνόμενη στους ψηφοφόρους. Η Γαλλική Εθνοσυνέλευση «δεν γνώρισε ποτέ μια τέτοια σύνθεση» στην Πέμπτη Δημοκρατία, δήλωσε η Μπορν, επιβεβαιώνοντας ότι η κυβέρνηση θα εργαστεί «για να οικοδομήσει μια πλειοψηφία δράσης».
Σε δηλώσεις της στο πρωθυπουργικό μέγαρο Ματινιόν η Μπορν τόνισε ότι μετά τα αποτελέσματα του δεύτερου γύρου των γαλλικών βουλευτικών εκλογών «η κατάσταση αυτή αποτελεί κίνδυνο για τη χώρα μας, δεδομένων των κινδύνων που έχουμε να αντιμετωπίσουμε τόσο σε εθνικό όσο και σε διεθνές επίπεδο. Πρέπει να σεβαστούμε αυτήν την ψήφο και να αντλήσουμε τα συμπεράσματα, πρέπει να αναλάβουμε ιδιαίτερη ευθύνη. Θα εργαστούμε από αύριο για να οικοδομήσουμε την πλειοψηφία των δράσεων. Δεν υπάρχει εναλλακτική από το να ηγηθούμε της χώρας και να γίνουν οι απαραίτητες μεταρρυθμίσεις», είπε. Και συνέχισε: «οι Γάλλοι μας καλούν να ενωθούμε για τη χώρα. Από αυτό το καλοκαίρι θέλουμε να λάβουμε ισχυρά και συγκεκριμένα μέτρα για την αγοραστική δύναμη, θέλουμε να συνεχίσουμε να σας προστατεύουμε», υπογράμμισε απευθυνόμενη στους Γάλλους πολίτες.
Στο ίδιο μήκος κύματος ο υπουργός Οικονομικών Μπρούνο Λεμέρ δήλωσε στο τηλεοπτικό κανάλι France 2 ότι τα αποτελέσματα των βουλευτικών εκλογών αποτελούν ένα «δημοκρατικό σοκ», όμως ο ίδιος θεωρεί αβάσιμο τον φόβο ότι η χώρα θα μείνει ακυβέρνητη. Σημείωσε η παράταξη Μακρόν παραμένει η μεγαλύτερη στο κοινοβούλιο, προσθέτοντας ότι είναι ζωτικής σημασίας να προσεγγίσει άλλους πολιτικούς αντιπάλους, οι οποίοι συμμερίζονται τις ίδιες ιδέες. Όλα θα εξαρτηθούν από «το αίσθημα ευθύνης» των άλλων πολιτικών παρατάξεων, υποστήριξε ο υπουργός, καλώντας όλους όσους αυτοχαρακτηρίζονται φιλοευρωπαίοι και ανησυχούν για την προστασία του περιβάλλοντος να βοηθήσουν την κυβέρνηση. Τα θέματα της ασφάλειας, της Ευρώπης και της κλιματικής αλλαγής θα καθορίσουν ποιους θα προσεγγίσει η προεδρική παράταξη για να σχηματίσει πλειοψηφία, εξήγησε.
Η Αριστερά πανηγυρίζει επειδή «στέρησε» την πλειοψηφία από τον Μακρόν
Η εκλογική βάση του Μακρόν συρρικνώθηκε μετά την τελευταία πενταετία, που σημαδεύτηκε από διαδηλώσεις κατά της μεταρρύθμισης του συνταξιοδοτικού, των κοινωνικών ανισοτήτων και της διαχείρισης της πανδημίας. Ο Μακρόν επανεξελέγη τον Απρίλιο – αλλά μακριά από τον θρίαμβο του 2017 – κι όταν τα αποτελέσματα του πρώτου γύρου των βουλευτικών εκλογών έδειξαν ότι απειλείται η πλειοψηφία του, επιτέθηκε στην αριστερή συμμαχία και την ακροδεξιά, παρουσιάζοντάς τες ως επικίνδυνες δυνάμεις αποσταθεροποίησης.
Αν και η Nupes δεν θα μπορέσει να περάσει το οικονομικό της πρόγραμμα, που προέβλεπε αυξήσεις μισθών και μείωση των ωρών εργασίας, ωστόσο, θα έχει ενισχυμένη επιρροή στις κοινοβουλευτικές συζητήσεις και στον δημόσιο διάλογο και σε μια περίοδο που αυξάνονται τα επιτόκια ανά την υφήλιο, «έχει το δυναμικό να υπονομεύσει την εμπιστοσύνη των επενδυτών στις προοπτικές της γαλλικής οικονομίας», σύμφωνα με την αναλύτρια του Bloomberg, Μαέβα Κουζάν.
Η επιτυχία της αριστερής συμμαχίας να αντικαταστήσει τη Δεξιά στην αξιωματική αντιπολίτευση είναι γλυκόπικρη, αφού δεν κατάφερε τον εκπεφρασμένο στόχο της, τη «συγκατοίκηση» με τον Μακρόν με τον Μελανσόν πρωθυπουργό. Ο τελευταίος, ωστόσο, εμφανίστηκε ικανοποιημένος που η Αριστερά κατάφερε να στερήσει από τον Γάλλο πρόεδρο την πλειοψηφία. Ο Μελανσόν χαρακτήρισε τα αποτελέσματα μια «εντελώς απροσδόκητη και πρωτόγνωρη κατάσταση», που σηματοδοτεί «πάνω απ’ όλα την εκλογική ήττα του Μακρόν. Και κατέστησε σαφές ότι δεν τίθεται θέμα συνεννόησης με την προεδρική πλειοψηφία, λέγοντας χαρακτηριστικά: «δεν έχουμε τις ίδιες αξίες». Παράλληλα εμμφανίστηκε αισιόδοξος για το μέλλον της παράταξης της αριστεράς και δήλωσε ότι θα παραμείνει ενεργός πολιτικά και «στην πρώτη γραμμή».
Θριαμβολογίες από την Λεπέν
Τα πανηγύρια ήταν αναμενόμενα το βράδυ της Κυριακός στο στρατόπεδο της φιναλίστ των δύο τελευταίων προεδρικών εκλογών, μετά την αναπάντεχη αύξηση της δύναμης του «Εθνικού Συναγερμού» στις βουλευτικές εκλογές.
Η Λεπέν πήρε πρώτη από τους πολιτικούς αρχηγούς τον λόγ λίγο μετά τα πρώτα αποτέλεσματα, θριαμβολογώντας, υποσχόμενη να ενώσει όλους τους «πατριώτες» και εξαπολύοντας μύδρους κατά του Μακρόν.
«Ο λαός αποφάσισε να στείλει μια ισχυρή κοινοβουλευτική ομάδα του Εθνικού Συναγερμού στην Εθνοσυνέλευση. Η ομάδα αυτή θα είναι η μεγαλύτερη στην ιστορία του κόμματός μας. Πετύχαμε τους στόχους μας: να καταστήσουμε τον Εμανουέλ Μακρόν πρόεδρο της μειοψηφίας, χωρίς έλεγχο της εξουσίας», είπε.
Η Λεπέν υποσχέθηκε ότι το κόμμα της θα ασκεί «σκληρή» αντιπολίτευση αλλά ταυτόχρονα «υπεύθυνη» και θα σέβεται τους θεσμούς.