Αγωνία διαρκείας δύο εβδομάδων περιμένει, εκτός από τη Γαλλία, την ΕΕ και το ΝΑΤΟ ενόψει του β' γύρου των προεδρικών εκλογών, όπου θα διασταυρώσουν τα ξίφη τους ο Εμανουέλ Μακρόν και η Μαρίν Λεπέν, σε μια επανάληψη της αναμέτρησης προ πενταετίας με το διακύβευμα εξαιρετικά υψηλό.
Ο Γάλλος πρόεδρος επικράτησε, όπως προέβλεπαν οι δημοσκοπήσεις, στον χθεσινό πρώτο γύρο των προεδρικών εκλογών αποσπώντας ποσοστό 27,6% με καταμετρημένο σχεδόν το σύνολο των ψήφων, ενώ η ακροδεξιά αντίπαλός του και θαυμάστρια εδώ και καιρό του Βλαντίμιρ Πούτιν ήρθε δεύτερη με ποσοστό 23,41% -το υψηλότερο που έπιασε ποτέ στον πρώτο γύρο των γαλλικών προεδρικών εκλογών. Στην τρίτη θέση ο νεοκομμουνιστής Ζαν Λικ Μελανσόν με 21,95%, ακολουθούν ο ακροδεξιός Ερίκ Ζεμούρ με 7,05%, η υποψήφια της Δεξιάς, Βαλερί Πεκρές, με 4,79%, ο υποψήφιος των Πρασίνων Γιανίκ Ζαντό με 4,58%, ο κομμουνιστής Φαμπιάν Ρουσέλ με 2,31%, ο εθνικιστής Νικολά Ντιπόν Αινιάν 2.07%, η Σοσιαλίστρια Αν Ινταλγκό με 1,74%.
Και μολονότι οι σφυγμομετρήσεις δείχνουν ότι έστω και δύσκολα ο Μακρόν θα επανεκλεγεί στις 24 Απριλίου για μια δεύτερη θητεία, η μάχη αναμένεται πολύ πιο αμφίρροπη από εκείνη προ πενταετίας.
Τα μάτια ΕΕ, ΝΑΤΟ και ΗΠΑ στραμμένα στο β' γύρο των γαλλικών προεδρικών εκλογών
Κι αυτός είναι ο λόγος που τα μάτια στην ΕΕ, το ΝΑΤΟ και την Ουάσιγκτον θα είναι στραμμένα στις εξελίξεις στην προεκλογική καμπάνια στη Γαλλία, καθώς οι εταίροι και σύμμαχοι προσπαθούν να ζυγίσουν κατά πόσον η Γαλλία θα παραμείνει αξιόπιστος εταίρος στον πόλεμο κατά του Πούτιν στην Ουκρανία. Καθοριστικής σημασίας, πιθανότατα, θα αποδειχθεί η τηλεμαχία της 20ης Απριλίου, όταν η Λεπέν θα προσπαθήσει να προβάλει μια βελτιωμένη εικόνα σε σχέση με την καταστροφική εμφάνισή της έναντι του Μακρόν το 2017.
Στο ΝΑΤΟ ανησυχία έχει πυροδοτήσει η δεδηλωμένη ανησυχία της Λεπέν να απομακρύνει τη Γαλλία, μοναδική πυρηνική δύναμη της ΕΕ, από την ολοκληρωμένη δομή διοίκησης της Συμμαχίας «ώστε», όπως έχει πει, «να μην παγιδευόμαστε πλέον σε συγκρούσεις που δεν είναι δικές μας». Η στάση της αυτή προκαλεί ιδιαίτερους πονοκεφάλους, μολονότι η Λεπέν καταδίκασε τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, επειδή έχει εδώ και καιρό δεσμούς με το Κρεμλίνο και το κόμμα της έχει λάβει δάνεια από ρωσική τράπεζα.
Μια νίκη της Λεπέν επί του Μακρόν στη μονομαχία της 24ης Απριλίου θα καταφέρει παράλληλα καίριο πλήγμα στη λειτουργία της ΕΕ, μολονότι ο ακροδεξιός Εθνικός Συναγερμός έχει εγκαταλείψει τα σχέδια για έξοδο από την Ένωση, τη ζώνη Σένγκεν και Frexit, καθώς η Λεπέν παραμένει σε μεγάλο βαθμό ευρωσκεπτικίστρια και επιζητεί να ψαλιδίσει τις συνεισφορές της Γαλλίας στα κοινοτικά ταμεία και να προωθήσει συμμαχίες με χώρες, όπως η Πολωνία και Ουγγαρία, που κυβερνώνται από ομόφρονές της.
Το πρόγραμμα της Λεπέν, εξάλλου, περιλαμβάνει προτάσεις που έρχονται σε αντίθεση με την αρχή της ελεύθερης διακίνησης ανθρώπων και αγαθών της ΕΕ με τις επικριτές της να την κατηγορούν ότι δεν έχει εγκαταλείψει τα σχέδια για έξοδο της Γαλλίας από την ευρωζώνη. Η Λεπέν θέλει να αυξήσει τον αριθμό των συνοροφυλάκων και να επαναφέρει ελέγχους σε εισαγόμενα αγαθά επισήμως για την καταπολέμηση απάτης. Στους στόχους της περιλαμβάνεται η επαναδιαπραγμάτευση της συμφωνίας για τη ζώνη Σένγκεν και αντικατάστασή της με ελέγχους για πολίτες της ΕΕ.
Τα αποτελέσματα του α΄ γύρου των εκλογών στη Γαλλία ήρθαν να επιβεβαιώσουν ότι το παραδοσιακό ρήγμα Δεξιάς – Αριστεράς στη χώρα έχει μεταμορφωθεί πλέον σε μάχη μεταξύ των ευρωπαϊστών προοδευτικών που αντιπροσωπεύει ο Μακρόν με τους εθνικιστές με τις σκληρές αντιμεταναστευτικές θέσεις που εκπροσωπεί η Λεπέν.
Κρίσιμη η ψήφος των οπαδών του νεοκομμουνιστή Μελανσόν
Σύμφωνα με πολιτικούς αναλυτές πολλά θα εξαρτηθούν από το ποιον εκ των δύο – Μακρόν ή Λεπέν – θα επιλέξουν οι ψηφοφόροι του τρίτου του α΄ γύρου, Ζαν Λικ Μελανσόν, που εξασφάλισε ένα υψηλό σχετικά ποσοστό άνω του 22%. Ο νεοκομμουνιστής πολιτικός κάλεσε τους οπαδούς να μη ρίξουν ούτε μία ψήφο στη Λεπέν προτιμώντας το «λιγότερο κακό», αλλά οι ψηφοφόροι εμφανίστηκαν διχασμένοι σε πρόσφατη δημοσκόπηση του ινστιτούτου Ipsos, με τους μισούς να μην εκφράζουν κάποια προτίμηση και τους άλλους μοιρασμένους μεταξύ Μακρόν και Λεπέν με μια προτίμηση προς τον πρόεδρο της Γαλλίας.
Αρκετοί άλλοι υποψήφιοι έσπευσαν να στηρίξουν πιο ένθερμα τον Μακρόν στον β΄ γύρο, μεταξύ των οποίων η υποψήφια της Δεξιάς, Βαλερί Πεκρές, η Σοσιαλίστρια δήμαρχος των Παρισίων, Αν Ινταλγκό και ο υποψήφιος των Πρασίνων, Γιανίκ Ζαντό.
Οριακή η μονομαχία του δεύτερου γύρου
Η αναμέτρηση στο β’ γύρο σηματοδοτεί την πρώτη φορά που μέλος της οικογένειας Λεπέν πλησιάζει τόσο κοντά στον στόχο της άλωσης της προεδρίας της Γαλλίας. Ο Ζαν Μαρί Λεπέν συνετρίβη το 2002 απέναντι στον Ζακ Σιράκ σε μια μάχη για τη διάσωση των αξιών της χώρας, όπως είχε παρουσιαστεί τότε. 15 χρόνια αργότερα η κόρη του έχασε απέναντι στον Μακρόν, αλλά έπιασε ποσοστό 34%, πολύ μεγαλύτερο από εκείνο του πατέρα της.
Κι αυτή τη φορά δημοσκόπηση που διενεργήθηκε για λογαριασμό του τηλεοπτικού σταθμού BFM την Κυριακή δίνει ποσοστό 52% στον Εμανουέλ Μακρόν, έναντι 48% της Μαρίν Λεπέν ενόψει του β΄γύρου, ενώ ο μέσος όρος δημοσκοπήσεων που επεξεργάστηκε το Politico δείχνει ότι η Λεπέν μπορεί να πιάσει ένα ποσοστό 47%,
Πώς φθάσαμε εδώ
Η Λεπέν ξεκίνησε από το καλοκαίρι την προεκλογική της καμπάνια περιοδεύοντας σε πόλεις και χωριά με στόχο να προσεγγίσει τους μέσους πολίτες και εστιάζοντας σε θέματα που αφορούν στην αγοραστική δύναμη και αποδείχθηκαν επίκαιρα καθώς ο πληθωρισμός, η αύξηση των τιμών της ενέργειας και η ακρίβεια έπληξαν τα γαλλικά νοικοκυριά.
Η Λεπέν προσπάθησε να εμφανιστεί ως υπέρμαχος των φτωχών στρωμάτων έναντι της ελίτ, υποσχόμενη να «επιστρέψει τα χρήματα στους Γάλλους» τάζοντας περικοπές φόρων για τους νέους ενήλικες, μείωση του φόρου επί των καυσίμων – με το βλέμμα στους οπαδούς των «Κίτρινων Γιλέκων» - και η μεγαλύτερη δυσκολία της τώρα, εκτιμούν αναλυτές, θα είναι να πείσει τους ψηφόφους – και ιδιαίτερα τους συντηρητικούς – ότι το οικονομικό της πρόγραμμα είναι βιώσιμο.
Ο Μακρόν από την άλλη, κατηγορήθηκε ότι προσέγγισε αφ’ υψηλού τους αντιπάλους του εφησυχασμένος από τις δημοσκοπήσεις που επί καιρό του έδιναν άνετο προβάδισμα, Άργησε να μπει στην κούρσα και αρνήθηκε να αναμετρηθεί σε ντιμπέιτ με τους άλλους μονομάχους, ενώ πολλοί του προσάπτουν ότι επιχείρησε να κεφαλαιοποιήσει τις διπλωματικές του προσπάθειες για τον τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία κι ότι το επιτελείο του δαπάνησε εκατομμύρια σε συμβουλευτικές εταιρείες.
Αντιλαμβανόμενος το διακύβευμα υποσχέθηκε χθες το βράδυ να λάβει μέτρα για το κόστος ζωής που έχει αναγάγει σε βασικό της σύνθημα η Λεπέν, προκειμένου να αποσπάσει ψηφοφόρους της διαμηνύοντας ότι «το μόνο σχέδιο για ενίσχυση της αγοραστικής δύναμης είναι το δικό μας»!
Στο στρατόπεδό του ελπίζουν ότι οι ψηφοφόροι θα λάβουν στα υπόψη τους την επιτυχή διαχείριση της πανδημίας στη Γαλλία από τον Πρόεδρο και την ώθηση της οικονομικής ανάκαμψης της χώρας παρά τις πρόσφατες εξελίξεις.
Aνησυχία και στις αγορές
Τα συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης των ευρωπαϊκών μετοχών υποχώρησαν μετά τις δημοσκοπήσεις που έδειξαν ότι σκληρή αναμέτρηση μεταξύ του Μακρόν και της εθνικίστριας αντιπάλου του Μαρίν Λεπέν στο β’ γύρο . Τα συμβόλαια για το Euro Stoxx 50 υποχώρησαν 0,9% τη Δευτέρα, ενώ το ευρώ αντιστάθμισε τα κέρδη καθώς τα χρηματοοικονομικά περιουσιακά στοιχεία ήταν υπό πίεση εν μέσω ανόδου των αποδόσεων των ομολόγων.
Αν και ο Μακρόν εξασφάλισε στον πρώτο γύρο προβάδισμα σχεδόν τεσσάρων ποσοστιαίων μονάδων, γεγονός που ανακούφισε ορισμένους επενδυτές, οι οποίοι φοβόντουσαν μια πιο οριακή μάχη και μια άνοδο της υποστήριξης προς την Λεπέν, οι αγορές θα παρακολουθούν με κομμένη την ανάσα τις προσπάθειες των δύο μονομάχων να οικοδομήσουν έναν ευρύτερο συνασπισμό ψηφοφόρων.
«Η απόσταση που τους χωρίζει είναι πολύ πιο μικρή από αυτή που υπολόγιζαν οι αγορές την Παρασκευή και σημαίνει ότι σε δύο εβδομάδες η μάχη θα ήταν πολύ οριακή και αβέβαιη», δήλωσε ο Αλμπέρτο Τόκιο, διαχειριστής χαρτοφυλακίου στην Kairos Partners. Είναι «ακόμα πολύ νωρίς για να κρίνουμε σωστά την κατάσταση, αλλά είναι σαφές για μένα ότι μια νίκη της Λεπέν θα μπορούσε να τροφοδοτήσει έναν κίνδυνο κατακερματισμού στην ευρωζώνη και η αγορά θα πρέπει τώρα να αξιολογήσει αυτόν τον κίνδυνο », πρόσθεσε, σύμφωνα με το Bloomberg. Ορισμένοι επενδυτές ανησυχούν μήπως πάνε στη Λεπέν ψήφοι από τον Μελανσόν της άκρας αριστεράς μέχρι τον Ζεμούρ της άκρας δεξιάς.
Το ευρώ σημείωσε μικρή άνοδο 0,05% τα 1,09 δολάρια μετά την άνοδο έως και 0,7% στην αρχή των συναλλαγών της Δευτέρας. Για να σημειώσει περαιτέρω κέρδη το κοινό νόμισμα, οι επενδυτές θα πρέπει να πειστούν ότι ο 44χρονος Μακρόν μπορεί να εδραιώσει το πλεονέκτημά του και να αποκρούσει την απειλή μιας νίκης της Λεπέν. Η απόδοση των 10ετών ομολόγων της Γαλλίας σκαρφάλωσε σε υψηλό επταετίας την περασμένη εβδομάδα λόγω της ανησυχίας για μια νίκη της Λεπέν με τους δεσμούς της με τη Ρωσία εν μέσω του πολέμου στην Ουκρανία. «Ο Μακρόν έχει ένα άνετο προβάδισμα και αυτό είναι καθησυχαστικό», δήλωσε ο Αλεξάντερ Μπαραντέζ, επικεφαλής αναλυτής αγοράς στην IG France. «Δεν έχει νικήσει ακόμα και η εκστρατεία θα είναι δύσκολη τις επόμενες δύο εβδομάδες. Αλλά αναμένω ότι αυτό το αποτέλεσμα, εάν επιβεβαιωθεί, θα είναι ελαφρώς θετικό για τον Δείκτη CAC 40».
Τρεις έρευνες έδειξαν ότι ο Μακρόν προηγείται κατά τουλάχιστον 54% έως 46%, ενώ άλλες έδειξαν ένα μικρότερο προβάδισμα. Πολιτικοί αναλυτές εκτιμούν ότι ο Μακρόν θα καταφέρει μέχρι να ξαναπάνε οι Γάλλοι στις κάλπες να εμφανιστεί ως εγγυητής σταθερότητας που κρατά σταθερά τα ηνία της χώρας σε ολοένα και πιο αβέβαιες εποχές. Θεωρούν ότι παρά την τάση των Γάλλων να απορρίπτουν τους προέδρους τους, όπως έδειξε η εμπειρία της τελευταίας 20ετίας, ο Μακρόν θα σπάσει αυτή την αρνητική παράδοση και θα γίνει ο πρώτος μετά τον Ζακ Σιράκ το 2002, που θα επανεκλεγεί. Ωστόσο, η μάχη θα είναι πολύ πιο αμφίρροπη απ’ ό,τι το 2017 κι η Ευρώπη θα την παρακολουθήσει με αγωνία μέχρι την τελική της έκβαση.