Ενόψει του δεύτερου γύρου των γαλλικών βουλευτικών εκλογών, Γάλλοι αντιστασιακοί που πολέμησαν τους Ναζί κατά την διάρκεια του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου, μιλούν ανοιχτά για την ανησυχία τους στο ενδεχόμενο να αναλάβει την εξουσία μια ακροδεξιά κυβέρνηση.
Μιλώντας στο France24, πραγματοποιούν μια δραματική έκκληση προς τους συμπολίτες τους να μην ξεχάσουν την κληρονομιά, το πνεύμα και τις αξίες της γαλλικής Αντίστασης κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου.
Πριν από έντεκα ημέρες, η Γαλλοαυστριακή Mélanie Berger-Volle γέμισε με απέραντη χαρά όταν επιλέχθηκε από το διαμέρισμα του Λίγηρα, περιφέρεια, στην κεντρική Γαλλία για να μεταφέρει την Ολυμπιακή Φλόγα λόγω της συμμετοχής της στην Αντίσταση κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου. Η 102χρονη μετέφερε τη φλόγα σε οίκο ευγηρίας στην πόλη Saint-Étienne, με ένα πλατύ χαμόγελο στο πρόσωπό της. «Ήμουν πολύ χαρούμενη που έδειξα ότι ένα ηλικιωμένο άτομο μπορεί να μεταφέρει τη φλόγα. Με έκανε πολύ χαρούμενη», δήλωσε η ίδια.
Αλλά τώρα, τρεις ημέρες μετά την επικράτηση του ακροδεξιού κόμματος της Εθνικής Συσπείρωσης (RN) στον πρώτο γύρο των βουλευτικών εκλογών, η πρώην αντιστασιακή θύμα της ναζιστικής θηριωδίας μίλησε στο γαλλικό μέσο με βαριά καρδιά.
«Είμαι τρομοκρατημένη που η Γαλλία, η οποία έχει πετύχει τόσα πολλά, στρέφεται προς την ακροδεξιά», είπε, προσθέτοντας ότι «δεν έχω άλλη επιλογή από το να πω τη γνώμη μου».
«Θα ψηφίσω οποιονδήποτε, αλλά όχι αυτούς»
Γεννημένη σε εβραϊκή οικογένεια στη Βιέννη το 1921, η Berger-Volle έζησε μια από τις πιο σκοτεινές περιόδους της πρόσφατης ιστορίας. Το 1938, η τότε 17χρονη αναγκάστηκε να εγκαταλείψει τη χώρα της μετά την προσάρτηση της Αυστρίας από το Γερμανικό Ράιχ. «Οι άνθρωποι ξεχνούν ότι ο Χίτλερ ήρθε στην εξουσία νόμιμα», δήλωσε η Berger-Volle. Μετά από μια σύντομη παραμονή στο Βέλγιο, η Berger-Volle ήρθε στη Γαλλία, όπου εντάχθηκε στην Αντίσταση όταν η ναζιστική Γερμανία κατέλαβε τη χώρα. Συνελήφθη το 1942 για διανομή φυλλαδίων κατά του Χίτλερ σε Γερμανούς στρατιώτες, η Berger-Volle στάλθηκε στη φυλακή Saint-Michel της Τουλούζης και στη συνέχεια στη φυλακή Baumettes της Μασσαλίας, απ' όπου κατάφερε να δραπετεύσει με τη βοήθεια συντρόφων της. Η νεαρή κοπέλα συνέχισε στη συνέχεια να εργάζεται με την Αντίσταση μέχρι την απελευθέρωση της Γαλλίας το 1945. Πάνω από 80 χρόνια μετά, μένει έκπληκτη από την άνοδο της ακροδεξιάς στη χώρα για την οποία πολέμησε κατά των Ναζί.
«Θα ψηφίσω οποιονδήποτε, αλλά όχι αυτούς», δήλωσε η Berger-Volle, αναφερόμενη στο RN. «Είναι πολύ έξυπνοι. Λένε ότι έχουν γίνει σαν όλους τους άλλους, αλλά αν ξύσεις λίγο την επιφάνεια, τίποτα δεν έχει αλλάξει». Πρόσθεσε ότι θα ψηφίσει την Κυριακή παρά την μεγάλη της ηλικία. «Φυσικά, πάντα ψήφιζα. Αγωνίστηκα γι' αυτό κατά τη διάρκεια του πολέμου».
«Δεν θέλω να μας κυβερνούν πρώην άνδρες των SS»
Στη δυτική ακτή της Γαλλίας, ο Roger Lebranchu είχε επίσης την τιμή να συμμετάσχει στην Ολυμπιακή λαμπαδηδρομία στις 31 Μαΐου, όταν αυτή πέρασε από το Mont-Saint-Michel. «Μετέφερα αυτό το σύμβολο, το οποίο αντιπροσωπεύει την ειρήνη στον κόσμο και την αξιοπρέπεια μεταξύ των λαών. Ποτέ δεν πίστευα ότι θα το έκανα μια μέρα», επισημαίνει.
Ο πρώην πρωταθλητής της κωπηλασίας, επιλέχθηκε για τους Ολυμπιακούς Αγώνες του Λονδίνου το 1948 και το παρελθόν του ως μέλος της γαλλικής Αντίστασης. «Με συνέλαβαν το 1943 επειδή ήθελα να φτάσω στη Βόρεια Αφρική μέσω της Ισπανίας», δήλωσε ο Lebranchu. Σε ηλικία μόλις 22 ετών, απελάθηκε στο στρατόπεδο συγκέντρωσης του Μπούχενβαλντ και στο κοντινό στρατόπεδο του Σόνεμπεκ, όπου πέρασε σχεδόν δύο χρόνια. Δραπέτευσε τον Απρίλιο του 1945 λίγο πριν φτάσουν οι Αμερικανοί. Μετά την απελευθέρωση της Γαλλίας, ο Lebranchu ξεκίνησε ξανά την κωπηλασία και κέρδισε το γαλλικό πρωτάθλημα, δύο φορές. Τώρα, στα 101 του χρόνια, ο Lebranchu ανησυχεί για το μέλλον της χώρας του.
«Εκτοπίστηκα για πράξεις αντίστασης, δεν θέλω να μας κυβερνούν πρώην άνδρες των SS», είπε, αναφερόμενος στα ιδρυτικά μέλη του Εθνικού Μετώπου, όπως λεγόταν παλιότερα η Εθνική Συσπείρωση. Μεταξύ αυτών ήταν ο Léon Gaultier και ο Pierre Bousquet, δύο Γάλλοι που είχαν ενταχθεί στις τάξεις των Waffen-SS. «Όταν έχεις περάσει από τα χέρια των SS, όπως εγώ, μπορείς να περιμένεις τα πάντα», δήλωσε, προσθέτοντας ότι ελπίζει ότι τα κόμματα του «κέντρου θα ενωθούν και θα σταθούν πλά πλάι» απέναντι στην ακροδεξιά.
«Κίνδυνος στο κατώφλι της Γαλλίας»
Εν τω μεταξύ, ο πρώην μαχητής της Αντίστασης Jean Lafaurie υιοθετεί μια ευρύτερη προσέγγιση. Γι' αυτόν, είναι απαραίτητο τα κόμματα όλων των πολιτικών χώρων να συσπειρωθούν για να αποτρέψουν την ανάληψη της εξουσίας από την Εθνική Συσπείρωση.
«Πρέπει να εμποδίσουμε αυτό το κόμμα, το οποίο είναι επιβλαβές για τη Γαλλία», δήλωσε. «Όταν ακούω ανθρώπους από τη Δεξιά ή κυβερνητικούς εκπροσώπους να λένε ότι δεν μπορούμε να ψηφίσουμε το Νέο Λαϊκό Μέτωπο (μια αριστερή συμμαχία)» επειδή αντιτίθενται σε ορισμένους υποψηφίους, «λέω ότι μπλοκάρισμα σημαίνει μπλοκάρισμα. Μπορούμε να συζητήσουμε τις λεπτομέρειες αργότερα».
«Επιστρέφουμε στα ίδια πράγματα που περάσαμε στα τέλη της δεκαετίας του 1930. Νομίζω ότι βρισκόμαστε στο ίδιο σύστημα], δήλωσε ο Lafaurie, ο οποίος συγκλονίστηκε όταν έμαθε τα αποτελέσματα των εκλογών από τον πρώτο γύρο της ψηφοφορίας την περασμένη Κυριακή. «Ο κίνδυνος βρίσκεται στο κατώφλι μας», είπε. Ο Lafaurie είχε ήδη αντιμετωπίσει έναν πολύ παρόμοιο κίνδυνο πριν από οκτώ δεκαετίες. Στα 20 του, εντάχθηκε στους κομμουνιστές αντιστασιακούς μαχητές ή FTPF (Francs-tireurs et partisans), στην περιοχή της πατρίδας του, το Lot στη νοτιοδυτική Γαλλία.
Τον Ιούλιο του 1943 συνελήφθη και καταδικάστηκε σε δέκα χρόνια καταναγκαστικά έργα. Εγκλεισμένος στις φυλακές Eysses στο Lot-et-Garonne, ο Lafaurie συμμετείχε σε μια ανταρσία που κατέληξε στην εκτέλεση 12 κρατουμένων και στην απέλαση περισσότερων από 1.000 άλλων στο στρατόπεδο συγκέντρωσης του Νταχάου κοντά στο Μόναχο. Εκεί, ο Lafaurie επέζησε για σχεδόν ένα χρόνο ως κρατούμενος με τον αριθμό 73 618 πριν απελευθερωθεί τον Απρίλιο του 1945, ζυγίζοντας μόλις 36 κιλά.
Ο Lafaurie δήλωσε ότι βλέπει με αποτροπιασμό ότι κάποιοι στη Γαλλία προτείνουν να δοκιμάσουν την ακροδεξιά. «Τα έχουμε περάσει όλα αυτά!» δήλωσε ο Lafaurie.
«Μπορεί να έχουν αλλάξει τον τρόπο που μιλούν για να εξαπατούν καλύτερα τον κόσμο, αλλά η βάση του κινήματος παραμένει η ίδια. Η Μαρίν Λεπέν έχει δείξει τους δεσμούς της με τον Πούτιν. Η Γαλλία κινδυνεύει πραγματικά, αλλά και ολόκληρη η Ευρώπη αυτή τη στιγμή», είπε.
«Θα το ξεπεράσουμε αυτό»
Ο 96χρονος Daniel Huillier από το Villard-de-Lans εντάχθηκε στην Αντίσταση σε ηλικία 15 ετών, ακολουθώντας τα βήματα του πατέρα του και πολλών μελών της οικογένειάς του. «Κατά τη διάρκεια του πολέμου, έχασα δύο θείους, ξαδέρφια και φίλους ηλικίας 16 ή 17 ετών», δήλωσε.
Την περασμένη εβδομάδα, ο Huillier υπενθύμισε τις αδελφικές αξίες που υποστήριζαν οι πρώην συναγωνιστές του σε ένα άρθρο που δημοσιεύθηκε πριν από τον πρώτο γύρο των εκλογών. «Στην Αντίσταση, υπήρχαν φυσικά Γάλλοι, αλλά υπήρχαν και πολλοί ξένοι. Υπήρχαν 36 εθνικότητες στις τάξεις μας», έγραψε.
Daniel Huillier
«Αυτό που συμβαίνει είναι δραματικό. Έχουμε πρόβλημα», είπε, προσθέτοντας ότι πολλοί Γάλλοι «ψηφίζουν άσκοπα επειδή οι ηγέτες μας δεν ξέρουν πού πηγαίνουν». Ενώ ο Huillier πίστευε ότι «δεν έχει να δώσει οδηγίες στους ανθρώπους», εξέφρασε τη λύπη του που όσοι ψηφίζουν την ακροδεξιά «δεν σκέφτονται τις συνέπειες». Παρ' όλα αυτά, ο Huillier, ο οποίος γλίτωσε οριακά από τη γερμανική καταστολή, παρέμεινε αισιόδοξος. «Δεν πρέπει να απελπιζόμαστε. Θα το ξεπεράσουμε αυτό. Δυστυχώς, πρέπει να συμβαίνουν πράγματα όπως αυτό για να αρχίσουν οι άνθρωποι να σκέφτονται», δήλωσε ο πρώην αντιστασιακός.