Η φωτιά που στοίχισε τη ζωή σε τουλάχιστον 79 ανθρώπους στο ξενοδοχείο Grand Kartal τα ξημερώματα της Δευτέρας είναι μία από τις φονικότερες στην Τουρκία.
Αρκετοί από τους επιζώντες δήλωσαν ότι δεν άκουσαν συναγερμό, ενώ οι ειδικοί δήλωσαν στο BBC, ότι δεν περίμεναν τόσο υψηλό αριθμό νεκρών σε ένα ξενοδοχείο όπου τα συστήματα πυροπροστασίας λειτουργούσαν σωστά.
Τι πήγε στραβά; -Σοκάρουν μαρτυρίες
Το 12ώροφο ξενοδοχείο στο δημοφιλές χιονοδρομικό κέντρο Καρταλκάγια της Τουρκίας φιλοξενεί δεκάδες χιλιάδες επισκέπτες κάθε χρόνο, οπότε εύλογα όλοι θέλουν να μάθουν πώς συνέβη μια τόσο μεγάλη τραγωδία, στην αρχή των τουρκικών σχολικών διακοπών που κρατάνε δύο εβδομάδες.
Ο υπουργός Εσωτερικών δήλωσε ότι η πυρκαγιά ξεκίνησε στις 00:27 (ώρα Ελλάδας) στο χώρο του εστιατορίου στον τέταρτο όροφο και οι πυροσβέστες έφτασαν μέσα σε 45 λεπτά. Ορισμένοι επιζώντες περιέγραψαν ότι μύριζαν καπνό ακόμη και μία ώρα νωρίτερα.
Ο υπουργός Πολιτισμού και Τουρισμού Mehmet Nuri Ersoy δήλωσε ότι το ξενοδοχείο είχε πιστοποιητικό επάρκειας πυρασφάλειας «που εκδόθηκε από την πυροσβεστική υπηρεσία».
Αλλά αυτό αμφισβητήθηκε από τον τοπικό δήμαρχο Tanju Ozcan, ο οποίος δήλωσε ότι η πυροσβεστική υπηρεσία δεν είχε εκδώσει θετική έκθεση από το 2007.
Ορισμένοι επιζώντες λένε ότι δεν άκουσαν συναγερμό, ενώ έχουν υπάρξει ισχυρισμοί για ανεπάρκεια στα συστήματα πυρόσβεσης του ξενοδοχείου.
«Η σύζυγός μου μύρισε τη φωτιά. Κατεβήκαμε νωρίτερα από τους άλλους. Ο συναγερμός δεν χτύπησε… Χρειάστηκε περίπου μία με μιάμιση ώρα για να έρθει η πυροσβεστική. Εν τω μεταξύ, ο τέταρτος και ο πέμπτος όροφος καίγονταν. Οι άνθρωποι στους επάνω ορόφους ούρλιαζαν», δήλωσε ο Atakan Yelkovan, ο οποίος είπε ότι διέμενε στον τρίτο όροφο του ξενοδοχείου.
Κάποιοι επισκέπτες στους υψηλότερους ορόφους προσπάθησαν να διαφύγουν με τα κλινοσκεπάσματά τους και κάποιοι πήδηξαν στο κενό με αποτέλεσμα να χάσουν τη ζωή τους.
Η Eylem Senturk δήλωσε ότι ο συναγερμός πυρκαγιάς δεν χτύπησε μέχρι να βγει από το κτίριο. Ο σύζυγός της αναγκάστηκε να πηδήξει από τη βεράντα του ξενοδοχείου λόγω του καπνού: «Είμαστε πολύ τυχεροί που επιβιώσαμε».
Το BBC προσπάθησε να επικοινωνήσει με τους υπεύθυνους του ξενοδοχείου σχετικά με τους ισχυρισμούς αυτούς, αλλά μέχρι στιγμής δεν έχει λάβει καμία απάντηση.
11 συλλήψεις για τη φωτιά στο ξενοδοχείο-σαλέ
Έντεκα άτομα, συμπεριλαμβανομένου του ιδιοκτήτη του ξενοδοχείου, έχουν συλληφθεί στο πλαίσιο της τουρκικής έρευνας.
Οι υπεύθυνοι του ξενοδοχείου εξέδωσαν ανακοίνωση στην οποία δηλώνουν ότι θρηνούν για τις απώλειες και ότι συνεργάζονται πλήρως με τις αρχές.
Τι θα έπρεπε να είχε συμβεί;
Σε ένα τόσο μεγάλο κτίριο όπου τα συστήματα πυρασφάλειας είναι πλήρως λειτουργικά, οι ειδικοί λένε ότι οι ανιχνευτές φωτιάς θα έπρεπε να ανταποκριθούν σε μια πυρκαγιά μέσα σε δευτερόλεπτα και να στείλουν συναγερμό σε ένα ταμπλό ελέγχου.
«Σε μια καλή επιχείρηση, θα πρέπει να υπάρχει κάποιος υπεύθυνος για αυτόν τον πίνακα 24 ώρες την ημέρα, επτά ημέρες την εβδομάδα», δήλωσε στο BBC ο Kazim Beceren, πρόεδρος του Τουρκικού Ιδρύματος Πυροπροστασίας και Εκπαίδευσης.
Ο αριθμός των νεκρών είναι επίσης εξαιρετικά υψηλός, γεγονός που εγείρει περαιτέρω ερωτήματα.
«Πάντα θα υπάρχουν πυρκαγιές, αλλά δεν θα περιμέναμε να πεθάνουν τόσοι πολλοί άνθρωποι σε αυτού του είδους τα κτίρια», δήλωσε ο καθηγητής Sevket Ozgur Atayilmaz, επικεφαλής του Τμήματος Μηχανολόγων Μηχανικών στο Τεχνικό Πανεπιστήμιο Yildiz, ο οποίος έχει εργαστεί σε θέματα σχεδιασμού πυρασφάλειας.
«Εάν η δομή είναι σωστά σχεδιασμένη για πυρκαγιά, εάν υπάρχουν οδοί διαφυγής και εάν ο καπνός απομακρύνεται σωστά, είναι δυνατόν να ξεπεραστεί η πυρκαγιά χωρίς απώλεια ζωής».
Ο υπουργός Εσωτερικών δήλωσε ότι υπήρχαν δύο έξοδοι κινδύνου, αλλά υπάρχουν ενδείξεις ότι δεν ήταν καλών προδιαγραφών.
Υπήρχαν μέτρα πυρασφάλειας;
Ένας αξιωματούχος της Ένωσης Επιμελητηρίων Τούρκων Μηχανικών και Αρχιτεκτόνων (TMMOB) στην περιοχή Bolu, ο Erol Percin, δήλωσε ότι ο τρόπος με τον οποίο εξαπλώθηκε η πυρκαγιά υποδηλώνει ότι μπορεί να μην υπήρχαν συστήματα προειδοποίησης, ανίχνευσης και κατάσβεσης πυρκαγιάς. Παράλληλα ανέφερε ότι η εξωτερική ξύλινη πρόσοψη του κτιρίου θα έπρεπε να είναι 100% πυράντοχη, αλλά αυτό δεν φαίνεται να ίσχυε.
Ο επικεφαλής του Τουρκικού Ιδρύματος Πυροπροστασίας και Εκπαίδευσης, Kazim Beceren, δήλωσε στο BBC ότι το μέγεθος της πυρκαγιάς υποδηλώνει ότι «το σύστημα πυρόσβεσης είτε δεν υπάρχει, είτε δεν έχει σχεδιαστεί σύμφωνα με τα πρότυπα». Στο ξενοδοχείο Grand Kartal διέμεναν 238 άτομα εκείνη την ώρα.
Ο Kazim Beceren δήλωσε ότι τα συστήματα πυρασφάλειας σχεδιάστηκαν με στόχο να χρειάζονται τρία λεπτά για την εκκένωση κάθε ορόφου. Μια εγκατάσταση με περισσότερα από 200 άτομα θα μπορούσε να εκκενωθεί σε 15 έως 30 λεπτά υπό ιδανικές συνθήκες.
Όταν χτυπάει ένας συναγερμός, ο υπεύθυνος του ταμπλό ελέγχου πυρκαγιάς αναμένεται να ελέγξει την τοποθεσία, σύμφωνα με τον επικεφαλής του Τουρκικού Ιδρύματος Πυροπροστασίας και Εκπαίδευσης.
Εάν δεν υπάρχει ένδειξη ψευδούς συναγερμού ή εάν ένας δεύτερος ανιχνευτής στείλει προειδοποίηση, τότε ενεργοποιούνται κανονικά οι συναγερμοί πυρκαγιάς σε όλο το κτίριο.
Σε ένα σωστά εγκατεστημένο σύστημα, οι άνθρωποι που βρίσκονται εντός του κτιρίου κατευθύνονται κατόπιν με ανακοίνωση προς τις πλησιέστερες εξόδους κινδύνου. Παράλληλα υπάρχουν φώτα που αναβοσβήνουν για άτομα με προβλήματα ακοής ή με ηχητικές προειδοποιήσεις για όσους κοιμούνται.
Καθώς οι πυρκαγιές μπορούν να εξαπλωθούν πολύ γρήγορα, τα συστήματα καταιονισμού, θεωρούνται ιδιαίτερα σημαντικά για την έγκαιρη επέμβαση.
Το ίδιο ισχύει και για μια εφεδρική πηγή ενέργειας. Σύμφωνα με τους κανονισμούς πυροπροστασίας, οι πινακίδες που υποδεικνύουν τις εξόδους κινδύνου και τα φώτα που δείχνουν τις διαδρομές προς αυτές τις εξόδους πρέπει να λειτουργούν για μία έως τρεις ώρες, ακόμη και αν υπάρχει διακοπή ρεύματος.
Η Ένωση Μηχανικών και Αρχιτεκτόνων στην περιοχή Bolu, ανέφερε σε ανακοίνωσή της ότι «ένα αυτόματο σύστημα καταιονισμού είναι υποχρεωτικό», σε κτίρια αυτού του μεγέθους. «Οι φωτογραφίες στην ιστοσελίδα του ξενοδοχείου δείχνουν ότι το αυτόματο σύστημα καταιονισμού, το οποίο έπρεπε να εγκατασταθεί το 2008, δεν είχε εγκατασταθεί. Εξαιτίας αυτής της αποτυχίας, η πυρκαγιά εξαπλώθηκε γρήγορα και υπήρξαν θύματα», ανέφερε η Ένωση.
Το τουρκικό BBC δεν μπόρεσε να επιβεβαιώσει ανεξάρτητα τους ισχυρισμούς είτε για την ξύλινη επένδυση του κτιρίου είτε για το σύστημα πυρόσβεσης του ξενοδοχείου.
Ποιος έλεγξε την πυρασφάλεια του ξενοδοχείου;
Ένα από τα μεγάλα ερωτήματα είναι αν τα συστήματα πυρασφάλειας του ξενοδοχείου ελέγχθηκαν σωστά.
Ο δήμαρχος του Bolu, Tanju Ozcan, δήλωσε ότι υπεύθυνο είναι το υπουργείο Τουρισμού, καθώς το ξενοδοχείο βρισκόταν εκτός των ορίων της πόλης του. Ο αξιωματούχος της Ένωσης Επιμελητηρίων Τούρκων Μηχανικών και Αρχιτεκτόνων (TMMOB) στην περιοχή Bolu, Erol Percin συμφώνησε με τον δήμαρχο της περιοχής.
Παράλληλα, ο δήμαρχος επισήμανε ότι η τελευταία φορά που ο δήμος του Bolu είχε δώσει έκθεση σχετικά με την πυρασφάλεια του ξενοδοχείου ήταν το 2007 και έκτοτε δεν είχε γίνει κανένας τέτοιος έλεγχος.
Ωστόσο, ο Τούρκος Υπουργός Πολιτισμού και Τουρισμού, Mehmet Nuri Ersoy, δήλωσε ότι το ξενοδοχείο είχε πιστοποιητικό πυροσβεστικής επάρκειας «που εκδόθηκε από την πυροσβεστική υπηρεσία» και ότι οι έλεγχοι υπάγονταν σε αυτούς.
Επίσης, υπήρξαν επίσης εκκλήσεις για την εξέταση σχετικά παλαιών κατασκευών λόγω της μεταβαλλόμενης νομοθεσίας.
«Οι χώροι θα πρέπει να σταματήσουν να λειτουργούν εάν δεν συμμορφώνονται με τα ισχύοντα πρότυπα, σε πολυσύχναστα μέρη όπως ξενοδοχεία, κατοικίες, γηροκομεία ή παιδικούς σταθμούς», λέει ο καθηγητής Sevket Ozgur Atayilmaz του Τεχνικού Πανεπιστημίου Yildiz.