Να εκμεταλλευτεί την ευκαιρία, ειδικά τώρα που ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν είναι ευάλωτος, καλούν τον Τζο Μπάιντεν μέσω του Foreign Policy δύο αναλυτές, προτρέποντας τον πρόεδρο των ΗΠΑ να καταστήσει σαφές στον Τούρκο ομόλογό του ότι για να αποκατασταθούν οι διμερείς σχέσεις θα πρέπει να γίνονται σεβαστά τα ανθρώπινα δικαιώματα και το κράτος δικαίου στην Τουρκία.
Όπως σημειώνουν στο άρθρο τους ο πρώην πρεσβευτής των ΗΠΑ στην Τουρκία, Έρικ Έντελμαν και η συντονίστρια του προγράμματος για την Τουρκία στο Project on Middle East Democracy (POMED), Μερβέ Ταχίρογλου, ο Μπάιντεν θα πρέπει στην προγραμματισμένη για τις 14 Ιουνίου στις Βρυξέλλες στο περιθώριο της συνόδου του ΝΑΤΟ συνάντησή του με τον Ερντογάν να του ξεκαθαρίσει ότι η αυταρχική διακυβέρνηση της Τουρκίας δεν συνιστά απειλή μόνον για τις θεμελιακές αξίες των ΗΠΑ, αλλά και για την ασφάλεια. Παράλληλα καλούν τον πρόεδρο των ΗΠΑ να πιέσει τον Ερντογάν σχετικά με συγκεκριμένες ανησυχίες για την καταπάτηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, άλλη μια ένδειξη της διάβρωσης των δημοκρατικών αξιών στην Τουρκία και την εντεινόμενη περιφρόνησή της στην πολιτισμένη συμπεριφορά στη διεθνή σκηνή.
Τα επείγοντα θέματα που πρέπει να θέσει ο Μπάιντεν στον Ερντογάν
Το ραντεβού, όπου ο Μπάιντεν θα θέσει ευθέως στον Ερντογάν το θέμα των τουρκικών ενεργειών στην Ανατολική Μεσόγειο, χαρακτηρίζεται από διεθνή μέσα σημείο καμπής για τις προβληματικές σχέσεις της Άγκυρας με την Ουάσιγκτον. Και πέραν από τα ζητήματα εξωτερικής πολιτικής, σύμφωνα με τους δύο αναλυτές τρία είναι τα κατεπείγοντα θέματα που θα πρέπει να θίξει ο ένοικος του Λευκού Οίκου:
Το πρώτο είναι οι άδικες διώξεις των τριών ντόπιων υπαλλήλων της αμερικανικής πρεσβείας στην Άγκυρα και του αμερικανικού προξενείου στην Κωνσταντινούπολη, που σύμφωνα με το Στέιτ Ντιπάρτμεντ έχουν πολιτικά κίνητρα και στερούνται νομικής βάσης.
Το δεύτερο θέμα, που θα πρέπει όπως λένε, να θέσει ο Μπάιντεν, αφορά στη δικαστική υπόθεση για το κλείσιμο του φιλοκουρδικού κόμματος HDP του τρίτου μεγαλύτερου κόμματος στην Τουρκική Εθνοσυνέλευση, που εκπροσωπεί τα δικαιώματα της μειονότητας των Κούρδων, δηλαδή του 20% του πληθυσμού της Τουρκίας. Η άνοδος το 2015 του HDP έπαιξε σημαντικό ρόλο στην απώλεια από το κυβερνών Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP) του Ερντογάν της κοινοβουλευτικής πλειοψηφίας για πρώτη φορά σε μια δεκαετία κι έκτοτε ο Τούρκος πρόεδρος έχει εξαπολύσει εκστρατεία κατά του φιλοκουρδικού κόμματος υποστηρίζοντας ότι συνδέεται με τους Κούρδους αυτονομιστές μαχητές και η κυβέρνησή του έχει αποπέμψει αρκετούς βουλευτές του HDP και δεκάδες εκλεγμένους δημάρχους από τα αξιώματά τους. «Η καταστολή της Άγκυρας κατά αξιωματούχων του HDP εξυπηρετεί μόνον στην αποστέρηση των δικαιωμάτων των Κούρδων πολιτών της Τουρκίας», σημειώνουν οι δύο αναλυτές στο άρθρο τους στο Foreign Policy, σημειώνοντας ότι ενδεχόμενο κλείσιμο του HDP «θα έβλαπτε σοβαρά τις προσπάθειες ειρηνικής διευθέτησης του κουρδικού που ταλανίζει επί δεκαετίες την Τουρκία και μπορεί να ενθαρρύνει περισσότερους Κούρδους πολίτες να επιλέξουν τη βία κατά της Άγκυρας».
Το τρίτο θέμα που πρέπει να επισημάνει, όπως λένε, ο Μπάιντεν αφορά στην καταστολή από τον Ερντογάν της κοινωνίας των πολιτών. Εδώ και χρόνια η κυβέρνησή του παρενοχλεί, εκφοβίζει ή ασκεί ποινικές διώξεις κατά επιφανών μελών της κοινωνίας των πολιτών, όπως στον επιφανή επιχειρηματία, μαικήνα των τεχνών και φιλάνθρωπο Οσμάν Καβαλά, που έχει ήδη συμπληρώσει πάνω 1.300 μέρες στη φυλακή και αντιμετωπίζει το ενδεχόμενο να του επιβληθεί ισόβια κάθειρξη κατηγορούμενος για απόπειρα ανατροπής της συνταγματικής τάξης και κατασκοπεία. Ο Καβαλά είχε συλληφθεί για πρώτη φορά κατηγορούμενος ότι βοήθησε στη διοργάνωση των μαζικών αντικυβερνητικών διαδηλώσεων που ξέσπασαν το 2013, ενώ αργότερα συνελήφθη και πάλι με κατηγορίες σχετικά με την αποτυχημένη απόπειρα πραξικοπήματος του 2016.
Οι δύο αναλυτές σημειώνουν ότι ουδέποτε στα σχεδόν είκοσι χρόνια της κυριαρχίας του στην πολιτική σκηνή της Τουρκίας δεν υπήρξε τόσο ευάλωτος ο Ερντογάν όσο σήμερα, λόγω της κλυδωνιζόμενης τουρκικής οικονομίας που έχει ως συνέπεια τον καταποντισμό των ποσοστών της δημοτικότητάς του. «Πέραν τούτων η κυβέρνηση Ερντογάν αντιμετωπίζει βαριές κατηγορίες για διαφθορά, βιασμούς και φόνους από τον διαβόητο αρχιμαφιόζο Σεντάτ Πεκέρ», υπογραμμίζουν αναφερόμενοι στις «αποκαλύψεις» μέσω βίντεο που αναρτά στο Youtube ο καταζητούμενος από τις τουρκικές Αρχές 49χρονος, αποκαλύψεις για τις σχέσεις του «βαθέος κράτους με το οργανωμένο έγκλημα», που συγκλονίζουν τη γείτονα. Και καταλήγουν: «Αν και ο Ερντογάν, οι κορυφαίοι αξιωματούχοι του και τα ΜΜΕ που ελέγχουν εξακολουθούν να χρησιμοποιούν τις ΗΠΑ ως σάκο του μποξ για να αγρεύουν ψήφους, ο Τούρκος πρόεδρος φαίνεται να κατανοεί ότι μια θετική σχέση με τις ΗΠΑ είναι ζωτικής σημασίας για να επιπλέει η τουρκική οικονομία».