Οι οιωνοί είναι ζοφεροί για τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και το κόμμα του, σχολιάζει το Foreign Policy, καθώς εντείνεται στην Τουρκία η λαϊκή δυσαρέσκεια, που παίρνει πλέον και τη μορφή αντικυβερνητικών διαδηλώσεων εν μέσω της κατρακύλας της λίρας, καλπάζουσας ακρίβειας και πρωτόγνωρων ελλείψεων σε βασικά αγαθά.
Με την Τουρκία απομονωμένη διεθνώς, την οικονομία της να συνεχίζει την περιδίνηση, τα ερωτηματικά για την υγεία του Ερντογάν και τη δημοσκοπική κατρακύλα για τον ίδιο και το κυβερνών AKP , το τέλος της κυριαρχίας του στην πολιτική σκηνή της γείτονος πλησιάζει εκτιμούν η αντιπολίτευση και πολιτικοί παρατηρητές. To Ρεπουμπλικανικό Λαϊκό Κόμμα - που πήρε κεφάλι σε πρόσφατη δημοσκόπηση -και το «Καλό Κόμμα» της Μεράλ Ακσενέρ ζητούν επίμονα πρόωρες κάλπες για να εκπαραθυρώσουν τον Ερντογάν και να ανατρέψουν το υβριδικό προεδρικό-κοινοβουλευτικό του σύστημα. Και μολονότι ο Τούρκος πρόεδρος έχει καταφέρει να βγει αλώβητος από προηγούμενες κρίσεις, αυτή τη φορά τα πράγματα για τον ίδιο και το κόμμα του δείχνουν πραγματικά σκούρα, αναφέρει το έγκυρο περιοδικό.
Το σημαντικότερο απ΄ όλα τα προβλήματα της Τουρκίας, δηλαδή η διαρκώς επιδεινούμενη κατάσταση της οικονομίας της, φέρει την υπογραφή του Ερντογάν με αποτέλεσμα η λίρα να έχει χάσει σε μια δεκαετία το 75% της αξίας της έναντι του δολαρίου, το 45% σε έναν χρόνο και το 15% την περασμένη Τρίτη, ο πληθωρισμός να καλπάζει στο 20%, η ανεργία στο 14% και το χάσμα πλουσίων και φτωχών να διευρύνεται. Οι εξελίξεις ώθησαν πολίτες στους δρόμους συνοικιών της Άγκυρας και της Κωνσταντινούπολης με κύριο αίτημα την παραίτηση της κυβέρνησης, προμηνύοντας πιθανώς περαιτέρω και μεγαλύτερες διαδηλώσεις.
Ο Ερντογάν προσπαθεί μάταια να βγάλει την Τουρκία από την απομόνωση
Σε μια προσπάθεια να αντιστρέψει αρνητικό για τον ίδιο κλίμα ο Ερντογάν προσπάθησε μεταξύ άλλων να βελτιώσει τις σχέσεις της Τουρκίας με γειτονικά της κράτη με αποτέλεσμα να έχουν αλλάξει προς το καλύτερο οι τόνοι στις διμερείς σχέσεις με τη Σαουδική Αραβία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, χωρίς ωστόσο να μιλάμε και για «έρωτα». Η Άγκυρα επιδίωξε βελτίωση των σχέσεων και με το Ισραήλ, αλλά, όπως σχολιάζει το άρθρο, στο Τελ Αβίβ «δεν τσιμπάνε» και έχουν ελάχιστους λόγους να εμπιστεύονται τον Τούρκο πρόεδρο στη σκιά και της πρόσφατης σύλληψης δύο Ισραηλινών, που τόλμησαν να φωτογραφίσουν το ανάκτορο Ντολμάμπαχτσέ και κατηγορήθηκαν για κατασκοπεία. Αφέθηκαν, βέβαια, ελεύθεροι, αλλά «το επεισόδιο φάνηκε σχεδιασμένο για να αναμοχλεύσει τα αντι-ισραηλινά και αντισημιτικά αισθήματα στην Τουρκία για πολιτικούς λόγους».
Αλλά και η Αίγυπτος δεν έδειξε τόσο δεκτική στα ανοίγματα της Τουρκίας, μολονότι ο Τύπος και οι οπαδοί του Ερντογάν θριαμβολογούσαν την περασμένη άνοιξη για την επικείμενη εξομάλυνση των διμερών σχέσεων, θεωρώντας ότι το Κάιρο θα έσπευσε να αδράξει την ευκαιρία κι έτσι θα εντεινόταν η πίεση στις κυβερνήσεις Ελλάδας, Κύπρου και Ισραήλ. Όπως αναφέρει στην ανάλυσή του το Foreign Policy «οι Τούρκοι αξιωματούχοι δεν αντιλήφθηκαν τη σημασία που δίνει ο Αιγύπτιος πρόεδρος Αμπντελ Φατάχ αλ Σίσι στις σχέσεις της χώρας του με την Ελλάδα και την Κύπρο, οι οποίες στηρίζουν τις θέσεις της στα συμβούλια της ΕΕ».
«Μιλώντας για την Ευρώπη, αν δεν ήταν η Γερμανίδα καγκελάριος Άνγκελα Μέρκελ οι Ευρωπαίοι ίσως είχαν επιβάλει κυρώσεις στην Τουρκία για διάφορες παραβάσεις, περιλαμβανομένων των στρατιωτικών επιχειρήσεων στη Συρία, τις έρευνες για φυσικό αέριο κοντά στην Κύπρο και τις απειλές για προώθηση μεταναστών στην Ελλάδα», ζήτημα που αποτελεί και το κύριο αγκάθι στις ευρωτουρκικές σχέσεις καθώς παρά τη συμφωνία του 2016 ο Ερντογάν απειλεί περιοδικά να πυροδοτήσει μια νέα προσφυγική κρίση και να σπείρει τους σπόρους της αστάθειας. Παράλληλα τα τουρκικά δικαστήρια αψηφούν το ΕΔΑΔ, που έκρινε άδικη την καταδίκη του Οσμάν Καβαλά για υποστήριξη της τρομοκρατίας και ζήτησε την αποφυλάκισή του – θέμα που μπορεί να οδηγήσει στην αναστολή του δικαιώματος ψήφου της Άγκυρας στο Συμβούλιο της Ευρώπης ή την αποπομπή της.
Όμως ούτε και στις σχέσεις με τις ΗΠΑ άλλαξαν πολλά, παρά τις προσδοκίες της Άγκυρας για τη συνάντηση του Ερντογάν με τον Μπάιντεν στη σύνοδο της G-20 τον περασμένο μήνα στη Ρώμη. Το ζήτημα των S-400 παραμένει άλυτο, ενώ ο Ερντογάν εξαπολύει μύδρους κατά της Ουάσιγκτον για την υποστήριξή της στις κουρδικές πολιτοφυλακές στη Συρία και την άρνηση τριών διαδοχικών αμερικανικών κυβερνήσεων να εκδώσουν τον αυτοεξόριστο στην Πενσυλβάνια ιμάμη Φετουλάχ Γκιουλέν. Μέσα σε αυτό το κλίμα η Άγκυρα ζήτησε 40 νέα F-16 και αναβάθμιση άλλων 80, αλλά μέχρι στιγμής δεν υπάρχει ανταπόκριση από τις ΗΠΑ, με τον Μπάιντεν να σημειώνει ότι ακολουθείται μια διαδικασία σε τέτοιες συναλλαγές, δηλαδή ότι θα πρέπει να συναινέσει και το κογκρέσο, όπου υπάρχουν αντίθετες γνώμες για μια τέτοια συμφωνία.
Με υπογραφή Ερντογάν η καταβαράθρωση της λίρας
Το άρθρο σημειώνει ότι είναι άγνωστο σε ποιο βαθμό μια βελτίωση της θέσης της Τουρκίας διεθνώς θα βοηθούσε την οικονομία της, ειδικά από τη στιγμή που ο Ερντογάν δεν δείχνει καμία διάθεση να αλλάξει γραμμή για την επίλυση των οικονομικών προβλημάτων που ο ίδιος προκαλεί. Εδώ και χρόνια επιρρίπτει την ευθύνη για τα δεινά της τουρκικής οικονομία σε ξένη συνωμοσία που περιλαμβάνει το «λόμπι των επιτοκίων», τη CIA, σιωνιστές, τη Δύση, τον Τζορτζ Σόρος και άλλους που θέλουν να γονατίσουν τη χώρα, αλλά για τους Τούρκους πολίτες την κύρια ευθύνη φέρει η κακοδιαχείριση του Ερντογάν.
Ο Τούρκος πρόεδρος υπονόμευσε την ανεξαρτησία της κεντρικής τράπεζας της χώρας του αποπέμποντας τον έναν μετά τον άλλο διευθυντές της, που υφίσταντο διαρκή πίεση για να κρατούν χαμηλά τα επιτόκια με αποτέλεσμα τη ραγδαία υποτίμηση της λίρας, η οποία συνεπάγεται εκτόξευση των τιμών όλων των προϊόντων και γονατίζει εγχώριες εταιρείες υποχρεωμένες να ξοφλούν δάνεια σε δολάρια. Φυσικά η φτηνότερη λίρα βοηθά στις τουρκικές εξαγωγές, αλλά το κοινωνικό κόστος είναι τεράστιο…
Τα ερωτηματικά για την υγεία του Ερντογάν
Στο μείγμα των οικονομικών προκλήσεων και των προβλημάτων που προκαλεί η τυχοδιωκτική εξωτερική πολιτική της Άγκυρας έρχονται να προστεθούν και τα ερωτηματικά για την υγεία του Ερντογάν, που έχει προβληματίσει κατά καιρούς με εμφανίσεις του.
Αλλά πέρα απ’αυτό, σημειώνει το Foreign Policy, εξίσου σημαντικές είναι και οι οργισμένες αντιδράσεις του AΚP και των φιλοκυβερνητικών ΜΜΕ, όποτε έρχεται στην επικαιρότητα το θέμα της υγείας του προέδρου, αντιδράσεις που αντανακλούν την προσωπολατρεία που έχει καλλιεργηθεί γύρω από τον ίδιο, αλλά και «το διευρυνόμενο χάσμα ανάμεσα σε αυτά που λέει η κυβέρνηση – όχι μόνον για την υγεία του Προέδρου - αλλά και τη δημοκρατία και την ευημερία – και την αντικειμενική πραγματικότητα. Εδώ οι εκπρόσωποι της κυβέρνησης και τα κομματικά φερέφωνα, όπως και αγκιτάτορες στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης προσπάθησαν να καλύψουν το κενό με βιτριολικές δηλώσεις, τρολάρισμα και καταστολή. O τεράστιος αριθμός των ανθρώπων που φυλακίστηκαν στην Τουρκία επειδή άσκησαν κριτική στην κυβέρνηση είναι μια σαφής ένδειξη ότι ο Ερντογάν και το AKP πείθουν ολοένα και λιγότερους για την ορθότητα της ατζέντας τους. Η προσπάθεια να στηριχθούν πολιτικά εξελίσσεται σε έναν φαύλο κύκλο με κυβερνητικούς αξιωματούχους και ΜΜΕ να συνεχίζουν να παρουσιάζουν ένα αφήγημα που δεν συνάδει μ’ αυτά που βιώνουν οι πολίτες, προκαλώντας περισσότερα ερωτηματικά για τον Ερντογάν και τη διαχείριση του κυβερνώντος κόμματος κι όλα αυτά οδηγούν σε περισσότερες συλλήψεις, περισσότερα ψέμματα, περισσότερα ερωτηματικά, περισσότερους Τούρκους στη φυλακή καθώς και στην προοδευτική επιδείνωση της πολιτικής θέσης του Ερντογάν και του AΚP, μια δυναμική που άρχισε να εμφανίζεται σε πρόσφατες δημοσκοπήσεις όπου ο Ερντογάν θα έχανε τη μάχη των προεδρικών εκλογών έναντι των κεμαλιστών δημάρχων της Άγκυρας ή της Κωνσταντινούπολης, αλλά ακόμη και έναντι της Μεράλ Ακσενέρ, επικεφαλής του “Καλού Κόμματος"».