Η πρόεδρος της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν άφησε χθες να εννοηθεί ότι θα πρέπει να λαμβάνεται υπόψιν στον υπολογισμό των υπερβολικών ελλειμμάτων των κρατών μελών της ΕΕ η αύξηση των αμυντικών δαπανών τους.
«Το δημοσιονομικό μας πλαίσιο μπορεί και πρέπει να ανταποκρίνεται σε δύο συμβατούς στόχους: να διασφαλίζει τη βιώσιμη εικόνα των δημοσιονομικών, υποστηρίζοντας παράλληλα τις επενδυτικές προσπάθειες των κρατών μελών σε στρατηγικά δημόσια αγαθά. Και αυτό ισχύει και για τις αμυντικές δυνατότητες», δήλωσε η Φον ντερ Λάιεν κατά την ομιλία της στην ετήσια διάσκεψη του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Άμυνας.
Βάσει του Συμφώνου Σταθερότητας της ΕΕ το έλλειμμα των κρατών μελών δεν πρέπει να υπερβαίνει το 3% του ΑΕΠ και το δημόσιο χρέος το 60% του ΑΕΠ, αλλά η πανδημία του κορωνοϊού και η εκτόξευση των τιμών της ενέργειας λόγω του πολέμου που εξαπέλυσε η Ρωσία στην Ουκρανία επιβάρυναν τα δημοσιονομικά των κρατών μελών σε μια περίοδο που προσπαθούν να ενισχύσουν τις αμυντικές δαπάνες τους, ενδεχομένως κατά παράβαση των κανόνων της Ένωσης, σημειώνει το Politico.
«Στο [Ευρωπαϊκό] Συμβούλιο, υπάρχει τώρα ευρεία υποστήριξη για να λαμβάνονται υπόψη οι αυξήσεις στις αμυντικές δαπάνες ως σημαντικός παράγοντας κατά την αξιολόγηση του κατά πόσον ένα κράτος μέλος υπερβαίνει το όριο του υπερβολικού ελλείμματος», είπε η Φον ντερ Λάιεν, ένα αίτημα που έχει θέσει και η Ελλάδα . «Και υπάρχει περιθώριο για περαιτέρω στοχευμένες και χρονικά περιορισμένες προσαρμογές ως προς τη χαλάρωση της απαιτούμενης βραχυπρόθεσμης δημοσιονομικής προσπάθειας αναφορικά με τα κράτη μέλη που αυξάνουν ταυτόχρονα τις αμυντικές τους δαπάνες. Αυτό θα μπορούσε να είναι ιδιαίτερα σημαντικό για επενδύσεις σε εντοπισμένα κενά στις δυνατότητες κρίσιμης σημασίας», πρόσθεσε.
Μεταρρυθμίσεις που «θα αλλάξουν το παιχνίδι» αναφορικά με την άμυνα της ΕΕ
Όπως είπε η Φον ντερ Λάιεν τέτοιες μεταρρυθμίσεις στους δημοσιονομικούς κανόνες «θα μπορούσαν να αποδειχθούν ζωτικής σημασίας για την άμυνα της ΕΕ και την αμυντική βιομηχανική της πολιτική σε αυτούς τους ιδιαίτερους καιρούς».
Μετά την παράνομη προσάρτηση της Κριμαίας από τη Ρωσία το 2014 και ιδιαίτερα μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία οι αμυντικές δαπάνες της ΕΕ αυξάνονται σταθερά, αγγίζοντας πέρυσι το ποσό ρεκόρ των 240 δισεκ. ευρώ, αυξημένες κατά 6% σε σχέση με την προηγούμενη χρονιά, όπως ανακοίνωσε χθες Πέμπτη ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Άμυνας (ΕΟΑ, EDA).
Ωστόσο, οι αμυντικές δαπάνες της ΕΕ παραμένουν κατά μέσο όρο στο 1,5% του ΑΕΠ, κάτω από τον στόχο του 2% που έχει θέσει το ΝΑΤΟ με 13 κράτη μέλη της Ένωσης και της Συμμαχίας να μην έχουν καταφέρει ακόμη να τον πιάσουν.
Μια προσαρμογή στους δημοσιονομικούς κανόνες του μπλοκ θα μπορούσε να δώσει κίνητρα στις χώρες να αυξήσουν τις αμυντικές τους δαπάνες.
Η Φον ντερ Λάιεν ζήτησε επίσης ένα «απλούστερο και πιο αποτελεσματικό» ρυθμιστικό πλαίσιο για στρατιωτικά πρότζεκτ κάτι, που όπως είπε «είναι ακόμη πιο απαραίτητο σε έναν τομέα με βαριά εποπτεία όπως η άμυνα». Στόχος αυτών των αυξημένων στρατιωτικών επενδύσεων είναι να ξεφύγει η Ένωση από μια πρακτική χαμηλών δαπανών που ακολουθούσε επί δεκαετίες μετά το τέλος του Ψυχρού Πολέμου και να ενισχυθεί από τη μία η ικανότητά της να αμυνθεί έναντι μιας πιθανής ρωσικής επιθετικότητας και από την άλλη η αποστολή κρίσιμων οπλικών συστημάτων και πυρομαχικών στην Ουκρανία. «Το στρατηγικό περιβάλλον γύρω μας έχει αλλάξει θεμελιωδώς. Και αυτό δημιουργεί μια νέας μορφής υπευθυνότητα για την Ευρώπη», τόνισε η πρόεδρος της Κομισιόν.