Μπορεί οι ΗΠΑ να απαλλάχθηκαν κατ’ εντολή του Ντόναλντ Τραμπ από έναν από τους πιο επικίνδυνους εχθρούς τους με την εξόντωση του Ιρανού υποστρατήγου Κασέμ Σουλεϊμανί, αλλά διεθνή ΜΜΕ και αναλυτές συμφωνούν ότι πρόκειται για μια επικίνδυνη κλιμάκωση που αυξάνει τις πιθανότητες μιας ευρύτερης σύρραξης στη Μέση Ανατολή.
Η είδηση της εξόντωσης του πανίσχυρου Ιρανού υποστρατήγου και μάλιστα σε ιρακινό έδαφος προκάλεσε σοκ στην υφήλιο εκτινάσσοντας τις τιμές του πετρελαίου και οδηγώντας σε άμεσες αναλύσεις για τις επιπτώσεις. Αμερικανοί αξιωματούχοι εδώ και καιρό χαρακτήριζαν τον Σουλεϊμανί εγκέφαλο τρομοκρατικών επιθέσεων κατά Αμερικανών στρατιωτών στο Ιράκ και συμφερόντων των ΗΠΑ ανά την υφήλιο.
Αλλά νυν και πρώην αξιωματούχοι στην Ουάσιγκτον καθώς και παρατηρητές των εξελίξεων στο Ιράν μιλούν για μια κίνηση που κλιμακώνει την κατάσταση πολύ περισσότερο απ’ ό,τι οι ίδιοι ανέμεναν. «Δεν υπάρχει περίπτωση να μην απαντήσει το Ιράν», λέει ο ειδικός σε θέματα που αφορούν τους Φρουρούς της Επανάστασης του Ιράν Αφσόν Οστοβάρ, άποψη που επιβεβαιώνουν και οι όρκοι του αγιατολάχ Αλί Χαμενεϊ για εκδίκηση. Ακόμη και ορισμένα μέλη της κυβέρνησης Τραμπ έμειναν άφωνα σημειώνοντας ότι η δολοφονία του Ιρανού στρατηγού δεν είχε ποτέ εξεταστεί σοβαρά. «Δεν μπορώ να το πιστέψω. Η άμεση ανησυχία μου είναι τι θα κάνει τώρα το Ιράν. Είναι αυτή η αρχή μιας περιφερειακής ανάφλεξης;», αναρωτήθηκε Αμερικανός αξιωματούχος.
Mπάιντεν: Ο Τραμπ «πέταξε δυναμίτη σε μπαρουταποθήκη»
Σημαίνοντα στελέχη των Ρεπουμπλικανών, όπως οι γερουσιαστές Λίντσεϊ Γκρέιαμ και Μάρκο Ρούμπιο συνεχάρησαν τον Τραμπ για την εντολή εξόντωσης του Ιρανού υποστρατήγου. Από το στρατόπεδο των Δημοκρατικών, ωστόσο, εξαπέλυσαν σφοδρή κριτική. «Ο πρόεδρος Τραμπ μόλις πέταξε δυναμίτη σε μια μπαρουταποθήκη. Ίσως βρισκόμαστε ενόψει μιας μεγάλης σύρραξης στη Μέση Ανατολή», σχολίασε στο Twitter ο πρώην αντιπρόεδρος των ΗΠΑ για την προεδρία Τζο Μπάιντεν στο Twitter.
Aλλά και ο συνδιεκδικητής του χρίσματος των Δημοκρατικών για την προεδρία, Μπέρνι Σάντερς προειδοποίησε: «Η επικίνδυνη κλιμάκωση του Τραμπ μας φέρνει πιο κοντά σε άλλον έναν καταστροφικό πόλεμο στη Μέση Ανατολή». Σε ανάλογο ύφος και η επίσης υποψήφια Ελίζαμπεθ Γουόρεν: «Ο Σουλεϊμανί ήταν ένας δολοφόνος». Αλλά «το απερίσκεπτο βήμα», κλιμακώνει την κατάσταση με το Ιράν. «Προτεραιότητά μας πρέπει να είναι να αποφύγουμε άλλον έναν πόλεμο», έγραψε.
Αμερικανοί αξιωματούχοι: Πρέπει να προετοιμαζόμαστε για πόλεμο
«Πρέπει να προετοιμαζόμαστε για πόλεμο», συμπλήρωσε πρώην συνάδελφός του που είχε ασχοληθεί με θέματα της Μέσης Ανατολής. Κι ένας άλλος τόνισε ότι το Ιράν, που είναι υπεύθυνο για δολοφονίες στο εξωτερικό, μπορεί να εξαπολύσει αντίποινα οπουδήποτε. «Μπορεί να είναι στόχοι στην Αφρική, στη Νότια Αμερική, στον Περσικό Κόλπο, ο,τιδήποτε. Δεν νομίζω ότι θα καταπιούν έτσι απλά την δολοφονία ενός τόσο σημαντικού παίκτη τους και να στρέψουν και το άλλο μάγουλο», τόνισε.
Ο στόχος του Τραμπ είναι όχι να λύνει ένα πρόβλημα αλλά να δίνει την εντύπωση ότι το αντιμετωπίζει, συχνά χωρίς δηλωμένο στόχο, σχολιάζουν οι Los Angeles Times. «Έριξε το βλέμμα του στο Ιράν και είπε ότι θα το αντιμετωπίσει σκληρά. Και τώρα δείχνει σκληρός και θα λέει ότι η αποστολή επιτεύχθηκε. Δεν νομίζω ότι τον νοιάζουν και τόσο τα αποτελέσματα», λέει ο πρώην κυβερνητικός αξιωματούχος και νυν επίκουρος καθηγητής του Πανεπιστημίου Τζόρτζταουν, Ντάνιελ Μπάιμαν.
Κίνηση υψηλού ρίσκου του Τραμπ η εξόντωση του Ιρανού υποστρατήγου
Η απόφαση να απομονώσει διεθνώς και να σακατέψει όσο μπορεί στην κυβέρνηση του Ιράν μετά την αποχώρηση των ΗΠΑ από τη συμφωνία για τα πυρηνικά της Τεχεράνης ήταν μια από τις ελάχιστες συνεπείς στρατηγικές της εξωτερικής πολιτικής του Τραμπ. Η Ουάσιγκτον άσκησε «εκστρατεία μέγιστης πίεσης» με βαριές κυρώσεις στην πετρελαιοβιομηχανία του Ιράν, σε τράπεζες, τους Φρουρούς της Επανάστασης και δεκάδες άτομα μέτρα που προκάλεσαν έντονους κλυδωνισμούς στην ιρανική οικονομία. Αλλά η Τεχεράνη δεν άλλαξε την «κακή συμπεριφορά» της, όπως τη χαρακτηρίζει η κυβέρνηση Τραμπ. Οι ΗΠΑ κατηγόρησαν τον Σεπτέμβριο το Ιράν για τις επιθέσεις σε πετρελαϊκές εγκαταστάσεις στη Σαουδική Αραβία, αλλά δεν προχώρησαν σε στρατιωτικά αντίποινα. Στις 27 Δεκεμβρίου επίθεση με ρουκέτες, που αποδόθηκε σε Σιίτες της φιλοιρανικής πολιτοφυλακής Καταϊμπ Χεζμπολάχ, σκότωσε έναν Αμερικανό σε ιρακινή βάση στο βόρειο Ιράκ. Αυτή τη φορά οι ΗΠΑ απάντησαν με αεροπορικές επιθέσεις που προκάλεσαν το θάνατο 25 ατόμων και τον τραυματισμό πολλών ακόμη εξοργίζοντας στελέχη της Ιρακινής κυβέρνησης και οδηγώντας στην επίθεση στην αμερικανική πρεσβεία στη Βαγδάτη.
Αν και ο Τραμπ έχει στείλει χιλιάδες στρατιώτες στην ευρύτερη περιοχή έχει δηλώσει κατ’ επανάληψη ότι δεν θέλει να εμπλακούν οι ΗΠΑ σε νέο πόλεμο στη Μέση Ανατολή. Αλλά η πιθανότητα να απαντήσει το Ιράν μπορεί να τον εμπλέξει σε μια πολιτικά ριψοκίνδυνη σύρραξη μεσούσης της προεκλογικής περιόδου.
Ο θάνατος του Σουλεϊμανί πιθανότατα θα έχει βαθιές επιπτώσεις και στο Ιράκ και άλλες χώρες της περιοχής όπου το Ιράν διαθέτει πανίσχυρους πολιτικούς συμμάχους και πολιτοφυλακές που δρούν κατ’ εντολή του. Οι πιο άμεσες επιπτώσεις, εκτιμά το Politico, αναμένεται να γίνουν αισθητές στο Ιράκ, που αποτελεί εδώ και πεδίο σύγκρουσης για άσκηση επιρροής μεταξύ Ουάσιγκτον και Τεχεράνης. Η τελευταία επιδιώκει εδώ και χρόνια την αποχώρηση των αμερικανικών στρατευμάτων από το Ιράκ. Πολλοί Ιρακινοί έχουν αγανακτήσει από την ιρανική εμπλοκή στη χώρα τους, αλλά η Βαγδάτη το τελευταίο που επιθυμεί είναι να γίνει θέατρο πολέμου μεταξύ ΗΠΑ και Ιράν, αφού θέλει να διατηρεί καλές σχέσεις και με το δεύτερο για να στηρίζεται η οικονομία της.
Η Βαγδάτη καταδικάζει την εξόντωση του Ιρανού στρατηγού
Ο πρωθυπουργός του Ιράκ Αντέλ Αμπντούλ Μάχντι καταδίκασε τη «δολοφονία» του διοικητή της ιρανικής Δύναμης Κουντς, Σουλεϊμανί και του ιρακινού διοικητή πολιτοφυλακής Αμπού Μάχντι αλ-Μουχάντις με αμερικανική αεροπορική επιδρομή που πραγματοποιήθηκε στη Βαγδάτη κάνοντας λόγο για πράξη επίθεσης εναντίον του Ιράκ και παραβίαση της κυριαρχίας του, η οποία «θα πυροδοτήσει έναν καταστροφικό πόλεμο στο Ιράκ, την περιοχή και τον κόσμο», όπως αναφέρει σε δήλωση που εξέδωσε.
«Η δολοφονία ενός ιρακινού στρατιωτικού διοικητή που κατέχει επίσημη θέση αποτελεί επίθεση εναντίον του Ιράκ, του Κράτους του, της κυβέρνησής του και του λαού του», υπογραμμίζει ο Μάχντι. Η αμερικανική επίθεση παραβίασε επίσης τους όρους για την αμερικανική στρατιωτική παρουσία στο Ιράκ και θα πρέπει να αντιμετωπισθεί με νομοθεσία που να διαφυλάσσει την ασφάλεια και την κυριαρχία του Ιράκ, προσθέτει. «Το ξεκαθάρισμα λογαριασμών εναντίον ηγετικών προσωπικοτήτων του Ιράκ ή μιας φίλης χώρας στο ιρακινό έδαφος (...) αποτελεί κατάφωρη παραβίαση των όρων που διέπουν την παρουσία των αμερικανικών στρατευμάτων», αναφέρεται στη δήλωση του Μάχντι. Ο ιρακινός πρωθυπουργός κάλεσε επίσης το κοινοβούλιο να συνεδριάσει εκτάκτως.
Η Κίνα καλεί τις ΗΠΑ σε αυτοσυγκράτηση
Ανησυχία για τις εξελίξεις εξέφρασε και το Πεκίνο με το υπουργείο Εξωτερικών της χώρας να επισημαίνει ότι η Κίνα είναι σταθερά αντίθετη στη χρήση βίας στις διεθνείς σχέσεις και να καλεί τις εμπλεκόμενες πλευρές -και κυρίως τις ΗΠΑ - να παραμείνουν ψύχραιμες και να επιδείξουν αυτοσυγκράτηση για να αποφύγουν την περαιτέρω κλιμάκωση της έντασης.
«Η ειρήνη και η σταθερότητα στη Μέση Ανατολή πρέπει να διατηρηθούν», δήλωσε ο εκπρόσωπος του κινεζικού Υπ Εξ, Γκενγκ Σουάνγκ.