Το Βελιγράδι μετατράπηκε σε καταφύγιο μετά την έναρξη του πολέμου στην Ουκρανία, με ολοένα και περισσότερους Ρώσους να καταφθάνουν εκεί, αναζητώντας μια νέα ζωή.
Η πρωτεύουσα της Σερβίας έχει μετατραπεί αθόρυβα σε ένα φιλόξενο καταφύγιο για χιλιάδες Ρώσους από την εισβολή του προέδρου Βλαντίμιρ Πούτιν στην Ουκρανία πριν από οκτώ μήνες.
Οι αφιχθέντες έχουν γεμίσει τους κοινόχρηστους χώρους εργασίας, κάνοντας αιτήματα σε περισσότερες από 2.000 επιχειρήσεις, δίνοντας, μάλιστα, ώθηση στην αγορά ακινήτων. Πλέον, είναι περισσότεροι εκείνοι που προσπαθούν να εγκατασταθούν μακροπρόθεσμα, στον απόηχο της επιστράτευσης του Πούτιν τον Σεπτέμβριο.
«Στην αρχή του πολέμου, όλοι οι πελάτες ζητούσαν να νοικιάσουν ένα μέρος. Τους τελευταίους μήνες είχα πολλά αιτήματα από αυτούς για αγορές, όχι μόνο για να αποκτήσουν άδεια διαμονής, αλλά για να ζήσουν εδώ», λέει στο πρακτορείο Bloomberg η Σέρβα δικηγόρος Τιάνα Βούγιοβιτς, η οποία πιστεύει ότι έχει συνεργαστεί με τουλάχιστον 500 Ρώσους εφέτος.
Η ΕΕ πιέζει τη Σερβία να αποφασίσει αν θα συστρατευθεί κατά της Ρωσίας
Οι κινήσεις, σε συνδυασμό με τις κλιμακούμενες επιθέσεις του Πούτιν στην Ουκρανία, έχουν κάνει τη σχέση της Σερβίας με τη Ρωσία όλο και πιο άβολη. Οι ηγέτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, στην οποία η Σερβία αποσκοπεί να ενταχθεί, έχουν προειδοποιήσει τον πρόεδρο Αλεξάνταρ Βούτσιτς ότι η χώρα του πρέπει να αποφασίσει σε ποια πλευρά βρίσκεται καθώς αντιστέκεται στις κυρώσεις κατά της Μόσχας. Αλλά η φιλορωσική -αν όχι φιλοπουτινική- φλέβα είναι βαθιά στο Βελιγράδι.
«Το Βελιγράδι ήταν σαν την Καζαμπλάνκα τις τελευταίες εβδομάδες», είπε ο Βούτσιτς στις 17 Οκτωβρίου σε μια ομιλία του στην υπηρεσία πληροφοριών και ασφάλειας της Σερβίας, παρομοιάζοντας την πόλη που απεικονίζεται στην ταινία του 1942 ως ένα μέρος γεμάτο κατασκόπους και πρόσφυγες πολέμου.
Περισσότεροι από 100.000 Ρώσοι και αρκετές εκατοντάδες Ουκρανοί έχουν έρθει στη Σερβία από την έναρξη της σύγκρουσης, εκ των οποίων 17.000 έχουν λάβει άδειες παραμονής, σύμφωνα με τον Βούτσιτς. Οι υπόλοιποι μετακόμισαν σε άλλες χώρες ή παραμένουν στη Σερβία ως επισκέπτες.
«Όταν έχουμε επισκέπτες από τη Ρωσία, ανακαλύπτουμε εκείνους που παρακολουθούν οι δυτικές υπηρεσίες. Όταν έχουμε επισκέπτες από τη Δύση, τότε οι άλλοι τους παρακολουθούν», τόνισε ο Σέρβος πρόεδρος.
Εδώ και έναν αιώνα, καταφύγιο των Ρώσων η Σερβία
Μεγάλο μέρος της Ευρώπης αγκάλιασε Ρώσους αριστοκράτες και διανοούμενους που διέφυγαν από την επανάσταση των Μπολσεβίκων του 1917, ωστόσο, περίπου έναν αιώνα αργότερα, όσοι δραπετεύουν από την πολιτική της πατρίδας τους έχουν λίγες επιλογές στην Ευρώπη. Η Σερβία, ωστόσο, επιτρέπει στους Ρώσους να εισέλθουν στη χώρα χωρίς βίζα για 30 ημέρες αρχικά και η κρατική αεροπορική εταιρεία έχει διατηρήσει τα δρομολόγια προς τη Μόσχα και τρεις άλλες ρωσικές πόλεις.
Η παρουσία της Ρωσίας στο Βελιγράδι, μια πόλη περίπου 1,4 εκατομμυρίων κατοίκων, δεν είναι δύσκολο να εντοπιστεί. Ένα ορόσημο είναι το αρχιτεκτονικό κόσμημα Hotel Moskva, ενώ το πολιτιστικό κέντρο Ruski Dom, ή Russia House, βρίσκεται ακριβώς δίπλα. Ακόμη, ο ενεργειακός κολοσσός Gazprom PJSC είναι χορηγός στον Ερυθρό Αστέρα Βελιγραδίου, την πιο επιτυχημένη ποδοσφαιρική ομάδα της χώρας.
Αυτοί οι δεσμοί έχουν μακρά ιστορία. Η Σερβία αναβίωσε τη σχέση της με την Ορθόδοξη Ρωσία τη δεκαετία του 1990 κατά τη διάρκεια της αιματηρής διάλυσης της Γιουγκοσλαβίας, όταν τμήματα της ομοσπονδίας κέρδισαν την ανεξαρτησία τους με την υποστήριξη της Δύσης. Οι προσπάθειες του ισχυρού άνδρα της Σερβίας, Σλόμπονταν Μιλόσεβιτς, να αμφισβητήσει τις αποφάσεις αυτές στο πεδίο της μάχης προκάλεσαν κυρώσεις και απομόνωση. Οι Σέρβοι στράφηκαν προς Ανατολάς για συμμάχους, κερδίζοντας τη ρωσική υποστήριξη κατά τους βομβαρδισμούς του ΝΑΤΟ το 1999 για να τερματιστεί η σύγκρουση στο Κοσσυφοπέδιο.