H ευρωπαϊκή αμυντική βιομηχανία καλπάζει στις λίστες των προτεραιοτήτων των κρατών μελών, εξαιτίας του πολέμου στην Ουκρανία.
Σύμφωνα με άρθρο της ευρωπαϊκής ιστοσελίδας Euractiv, καθώς τα κράτη μέλη της ΕΕ αυξάνουν τους αμυντικούς προϋπολογισμούς λόγω του πολέμου στην Ουκρανία, η ευρωπαϊκή αμυντική βιομηχανία αποκτά δυναμική. Ενώ ορισμένες ευρωπαϊκές τράπεζες έχουν ήδη ανακοινώσει την προθυμία τους να επενδύσουν στην άμυνα, η ΕΕ εξετάζει εάν θα χαρακτηρίζει την παραγωγή όπλων ως κοινωνικά επιβλαβή δραστηριότητα στη σχεδιαζόμενη κοινωνική της ταξινομία ή θα αλλάξει στάση εξαιτίας των μεγάλων απειλών για την ευρωπαϊκή ασφάλεια.
Αλλάζει δραματικά το τοπίο
Η «SEB», μια από τις μεγαλύτερες τράπεζες της Σουηδίας, αρνιόταν εδώ και καιρό να χρηματοδοτήσει την παραγωγή όπλων, αλλά πρόσφατα άλλαξε την αυστηρή πολιτική της επιτρέποντας στα κεφάλαιά της να επενδύσουν στον αμυντικό τομέα.
Η αναγέννηση της αμυντικής βιομηχανίας είναι επίσης ορατή στην «πασιφιστική» Γερμανία. Η απόφαση της γερμανικής κυβέρνησης να αντλήσει 100 δισεκατομμύρια ευρώ στην άμυνα γνώρισε άμεση ανταπόκριση από τη δεύτερη μεγαλύτερη γερμανική τράπεζα, την «Commerzbank», σηματοδοτώντας την προθυμία της να επενδύσει πολύ περισσότερα στον τομέα. Η απόφαση αποτελεί ορόσημο για την αρχιτεκτονική ασφαλείας στην Ευρώπη.
Ο Κριστόφ Ατζπόντιεν, Διευθύνων Σύμβουλος της Γερμανικής Ένωσης Ασφάλειας και Αμυντικής Βιομηχανίας, ζήτησε πρόσφατα να θεωρηθούν οι κατασκευαστές όπλων στην ΕΕ συμμορφούμενοι με το ESG, υποστηρίζοντας ότι «χωρίς ασφάλεια, η βιωσιμότητα δεν μπορεί να επιτευχθεί».
Τι είναι τα κριτήρια ESG;
Με τα κριτήρια ESG (Environmental, Social, Governance) καθορίζεται αν μια επένδυση είναι κοινωνικά υπεύθυνη, αν πληροί τα περιβαλλοντικά κριτήρια και τα κριτήρια διακυβέρνησης. Στο τέλος, αφορά αν συμβαδίζει με τους όρους της βιώσιμης ανάπτυξης.
Το κοινωνικό δίλημμα
Ωστόσο, η πλατφόρμα της ΕΕ για τη Βιώσιμη Χρηματοδότηση (συμβουλευτικό σώμα της Κομισιόν για την ευρωπαϊκή ταξινομία και την πράσινη συμφωνία) ζήτησε να χαρακτηριστεί η παραγωγή όπλων ως επιβλαβής, μια κίνηση που επικρίθηκε από την αμυντική βιομηχανία. Σύμφωνα με την ευρωπαϊκή AeroSpace and Defense Industries Association (ASD), η ετικέτα «επιβλαβής» θα «περιόριζε τις επιλογές χρηματοδότησης και επομένως τη δυνατότητα παράδοσης αμυντικών συστημάτων στους ευρωπαϊκούς στρατούς».
Η ταξινόμηση των όπλων ως κοινωνικά επιβλαβών δεν ενδείκνυται στην παρούσα φάση
«Δεδομένου ότι στόχος της ΕΕ είναι να υποστηρίξει, να αναπτύξει και να ενισχύσει την ευρωπαϊκή αμυντική βιομηχανία, η δράση σε άλλους τομείς της ευρωπαϊκής πολιτικής δεν θα πρέπει να έρχεται σε αντίθεση με αυτόν τον στόχο», είπε το υπουργείο Άμυνας της Σλοβακίας στο EURACTIV, τονίζοντας ότι η επαρκής και αξιόπιστη πρόσβαση σε κεφάλαια είναι απαραίτητη για την αμυντική βιομηχανία.
Σύμφωνα με τον υποδιοικητή της Τσεχικής Εθνικής Τράπεζας, Μάρεκ Μόρα, η ταξινόμηση των όπλων ως κοινωνικά επιβλαβών δεν ενδείκνυται στην παρούσα φάση. «Οι συντάκτες της πρότασης το έγραψαν πριν από τη σύγκρουση στην Ουκρανία, υποθέτω. Σίγουρα θα το έγραφαν διαφορετικά σήμερα», είπε στη διάσκεψη με τίτλο «Η ασφάλειά μας δεν μπορεί να θεωρείται δεδομένη» που διοργανώθηκε στην Πράγα.
Ωστόσο, η γερμανική κυβέρνηση συνεχίζει να είναι αντίθετη. Ο εμπειρογνώμονας των κριτηρών βιώσιμης ανάπτυξης- ESG, Μάξ Ντεμλ, σημείωσε ότι «η βιομηχανία όπλων δεν έχει βρει ακόμη υποστήριξη μεταξύ των τριών κομμάτων του κυβερνητικού συνασπισμού για ένταξη στην κοινωνική ταξινομία της ΕΕ», που θα δώσει δηλαδή το πράσινο φως στις επενδύσεις.
Ο κίνδυνος της διαφθοράς
Οι θανατηφόρες πτυχές των όπλων δεν είναι ο μόνος λόγος που θα μπορούσαν να θεωρηθούν μη βιώσιμα. Σύμφωνα με τη Διεθνή Διαφάνεια, ο τομέας της άμυνας είναι «πρωταρχικός στόχος για τη διαφθορά λόγω των τεράστιων χρηματικών ποσών που εμπλέκονται, των στενών δεσμών μεταξύ αμυντικών συμβολαίων και πολιτικής και του περιβόητου πέπλου μυστικότητας κάτω από το οποίο λειτουργεί ο τομέας».
Μεγάλο το αποτύπωμα άνθρακα
Επιπλέον, οι περιβαλλοντικές επιπτώσεις της παραγωγής και λειτουργίας όπλων είναι εκτεταμένες. Σε πολλά κράτη μέλη της ΕΕ, οι εκπομπές CO2 των στρατιωτικών εγκαταστάσεων και μέσων αντιπροσωπεύουν περισσότερο από το ήμισυ του συνολικού αποτυπώματος άνθρακα μιας χώρας.
Πηγή: Euractiv