Το Ευρωκοινοβούλιο ενέκρινε χθες, κατά τη διάρκεια της ολομέλειας, το Ευρωπαϊκό σύστημα πληροφοριών και άδειας ταξιδίου (ETIAS), μέσω του οποίου θα πραγματοποιείται εκ των προτέρων έλεγχος ταξιδιωτών τρίτων χωρών που δεν διαθέτουν βίζα.
Απασχόλησε έντονα το προηγούμενο διάστημα τους ευρωπαϊκούς θεσμούς το πολιτικό και τεχνικό πλαίσιο πάνω στο οποίο θα στηριχθεί το νέο σύστημα ελέγχου και αναγνώρισης ταξιδιωτών από τρίτες χώρες. Υπήρχαν αρκετοί προβληματισμοί γύρω από το πώς θα προστατεύονται τα προσωπικά δεδομένα ταξιδιωτών αφενός και κατά πόσο δεν θα οδηγηθεί η ΕΕ σε μια λογική προληπτικής καταστολής σε κάποιον αιτούντα πρόσβαση σε κράτος μέλος επειδή μπορεί να έχει καταδικαστεί παλιότερα για εγκληματική πράξη.
Το Ευρωκοινοβούλιο πραγματοποίησε τροποποιήσεις, αποτέλεσμα διαπραγματεύσεων με το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο και υιοθέτησε αλλαγές σχετικές με την πρόσβαση του ETIAS στο Ευρωπαϊκό Σύστημα Πληροφοριών Ποινικού Μητρώου για υπηκόους τρίτων χωρών (ECRIS-TCN). Το ECRIS-TCN είναι μια βάση δεδομένων που περιλαμβάνει τα ποινικά μητρώα πολιτών τρίτων χωρών, οι οποίοι έχουν καταδικαστεί για εγκληματικές πράξεις.
Με τις νέες τροποποιήσεις αποφασίζεται ότι μόνο το κεντρικό σύστημα του ETIAS θα έχει πρόσβαση σε ειδοποιήσεις για καταδίκες εγκληματικών ενεργειών, οι οποίες ειδοποιήσεις θα πρέπει να διαγράφονται 15 χρόνια μετά τη δημιουργία τους-25 αν αποτελούν καταδίκες για τρομοκρατικές ενέργειες. Επίσης, το ETIAS θα ειδοποιεί τώρα τα εθνικά συστήματα των κρατών μελών για ψευδείς ειδοποιήσεις που προκύπτουν από την αυτοματοποιημένη επεξεργασία με τρόπο που διασφαλίζει την ανωνυμία των υποκειμένων των δεδομένων. Η επιτροπή του Ευρωκοινοβουλίου για τις Πολιτικές Ελευθερίες έχει επισημάνει τους κινδύνους λανθασμένων ειδοποιήσεων που σχετίζονται με την ποιότητα των δεδομένων.
Με την έναρξή του, το 2022, το σύστημα ETIAS θα ελέγχει τους ταξιδιώτες που δεν έχουν βίζα προτού εισέλθουν στη ζώνη Σένγκεν. Το νέο Σύστημα θα αξιολογεί τον ταξιδιώτη που αιτείται την πρόσβαση σε οποιοδήποτε κράτος της Σένγκεν και θα ενημερώνει το εκάστοτε κράτος-προορισμό του ταξιδιώτη. Στόχος, όπως αναφέρουν, είναι η βελτίωση της εσωτερικής ασφάλειας, η πρόληψη της παράνομης μετανάστευσης ,η προστασία της δημόσιας υγείας και η μείωση των καθυστερήσεων στα σύνορα καθώς το Σύστημα θα εντοπίζει τα άτομα που ενδέχεται να συνιστούν κίνδυνο σε έναν από τους προαναφερόμενους τομείς πριν την άφιξή τους στα εξωτερικά σύνορα.
Για τη διευκόλυνση των ταξιδιωτών που δεν αποτελούν κίνδυνο, θα παρέχεται άδεια ταξιδιού διάρκειας τριών χρόνων εκτός αν υπάρξει νέα ειδοποίηση στις, διασυνδεδεμένες με τον ETIAS, βάσεις δεδομένων.
Τώρα, μένει να εγκρίνει και επίσημα το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο τις επεξεργασίες του Ευρωκοινοβουλίου και έπειτα να δημοσιευθούν στην εφημερίδα της ΕΕ. Με την πάροδο είκοσι ημερών από τη μέρα δημοσίευσης, θα τεθούν σε ισχύ.