Στις 14 Ιουνίου πραγματοποιήθηκε διακοινοβουλευτική Διάσκεψη του Ευρωκοινοβουλίου για τη Μετανάστευση και το Άσυλο, με τη συμμετοχή αντιπροσώπων και από εθνικά κοινοβούλια.
Την εισηγητική ομιλία πραγματοποίησε ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, Νταβίντ Σασόλι, δίνοντας και τον τόνο για τη σημασία της Διάσκεψης, ως μια οργανωμένη προσπάθεια να τεθούν οι κατευθύνσεις στη ευρωπαϊκή μεταναστευτική πολιτική.
Νέα δεδομένα νέες απαιτήσεις
Η μεταναστευτική κρίση του 2015, δοκίμασε τις αντοχές της ΕΕ και του καθιερωμένου νομικού και πολιτικού πλαισίου όταν χιλιάδες πρόσφυγες και μετανάστες διεκδίκησαν την πρόσβασή τους στο Ενωσιακό έδαφος. Ήδη σχεδόν τις τελευταίες δύο δεκαετίες η διαχείριση του προσφυγικού-μεταναστευτικού ρεύματος προς την Ευρώπη αποτελεί βασικό διακύβευμα της ευρωπαϊκής πολιτικής.
Η συζήτηση της 14ης Ιουνίου πυροδοτήθηκε τόσο από τα γεγονότα του Μαΐου στα σύνορα Μαρόκου- Ισπανίας, όπου με ευθύνη των Μαροκινών Αρχών χιλιάδες μετανάστες επιχείρησαν να περάσουν τα Ευρωπαϊκά σύνορα, όσο και από νέα κύματα προσφύγων και μεταναστών που διασχίζουν τη Μεσόγειο καθημερινά. Έτσι κι αλλιώς όμως, ήδη τα ευρωπαϊκά όργανα συζητούν τους τελευταίους μήνες για τη διαμόρφωση ενός νέου Συμφώνου Μετανάστευσης και Ασύλου για να να ανταποκριθούν τα κράτη- μέλη στις απαιτήσεις. Η Κομισιόν έχει καταθέσει για συζήτηση στα όργανα, ήδη από τον περασμένο Σεπτέμβρη, πρόταση για το νέο Σύμφωνο Μετανάστευσης και Ασύλου, η οποία θα στηρίζεται σε μεγάλο βαθμό στη συνεργασία με τρίτες χώρες, στην καθιέρωση κοινού συστήματος της ΕΕ για τις επιστροφές και τη συνολική διαχείριση προσφύγων και μεταναστών καθώς και στη θωράκιση των εξωτερικών συνόρων της ΕΕ.
Ο Ντ. Σασόλι επεσήμανε ότι πλέον με την πανδημία του COVID-19 διαμορφώνονται νέα δεδομένα. H πανδημία επιδρά πολλαπλασιαστικά στην ενίσχυση του προσφυγικού-μεταναστευτικού ρεύματος στην Ευρώπη. Πλέον την αναγκαστική μετακίνηση χιλιάδων ανθρώπων προκαλεί πολύ εντονότερα η αδυναμία πρόσβασης σε επαρκή υγειονομικά συστήματα. Άνθρωποι ωθούνται μακριά από τις χώρες τους προκειμένου να βρουν ασφαλέστερους όρους περίθαλψης και υγειονομικής προστασίας. Ενώ ταυτόχρονα, την περίοδο της πανδημίας ευρύτατα τμήματα του πληθυσμού βρέθηκαν χωρίς εισόδημα και εργασία, γεγονός που διαμόρφωσε κι ένα νέο κύμα μεταναστών.
Η ανάγκη μιας εξωτερικής διάστασης στην πολιτική Μετανάστευσης και Ασύλου
Και ο Πρόεδρος του Ευρωκοινοβουλίου κατά τη διάρκεια της ομιλίας του, καθώς και αρκετοί ευρωβουλευτές που τοποθετήθηκαν, τόνισαν ότι η εξωτερική διάσταση της ευρωπαϊκής πολιτικής Μετανάστευσης και Ασύλου απαιτεί ενίσχυση. Ο Ντ. Σασόλι έκρινε σκόπιμο να αναφέρει εισηγητικά ότι για να αντιμετωπιστεί επιτυχώς το ζήτημα της μετανάστευσης, η ΕΕ θα πρέπει να χτυπήσει τις βασικές αιτίες που προκαλούν την αναγκαστική μετακίνηση. Συνεπώς για την ΕΕ είναι η απαραίτητη η προσέγγιση της αστάθειας, των κρίσεων, της φτώχειας καθώς και η παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, πέρα από τα ευρωπαϊκά σύνορα.
Σημείωσε μάλιστα ότι η ΕΕ έχει παίξει καθοριστικό ρόλο στην αντιμετώπιση των συνεπειών της δεκαετούς κρίσης στη Συρία, χώρα από την οποία εκκίνησε το κύριο προσφυγικό ρεύμα των τελευταίων ετών. Η ΕΕ έχει διαθέσει τουλάχιστον 24.9 δισεκατομμύρια ευρώ για την ανθρωπιστική βοήθεια στην πολύπαθη χώρα. Ο πρόεδρος τόνισε όμως ότι αυτή η κίνηση «θα είναι μια σταγόνα στον ωκεανό αν δεν βρούμε τρόπο αυτή η βοήθεια να υπηρετήσει τη διπλωματική και πολιτική δράση που θα δώσει στου Σύρους το δικαίωμα να αποφασίσουν για το μέλλον της χώρας τους, όπως θα έπρεπε.»
Ιδιαίτερη αναφορά έγινε και στη Λιβύη καθώς και τα κράτη της Αφρικής για τα οποία η ΕΕ πρέπει να εργαστεί να επιτευχθεί η ασφάλεια και σταθερότητα. Ο Σασόλι εξέφρασε την πεποίθηση ότι η εξωτερική πολιτική που θα βάλει στο επίκεντρο τους ανθρώπους, τη δημοκρατία, τα δικαιώματα, τη συλλογική ασφάλεια και τον αγώνα ενάντια στην κλιματική αλλαγή θα είναι καταλυτική.
«Πιστεύω ότι είναι καθήκον μας πρώτα απ’ όλα να σώσουμε ζωές»
Στην εισηγητική του ομιλία, μεταξύ άλλων, ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σημείωσε ότι η διάσωση ανθρωπίνων ζωών δεν μπορεί να αφορά πλέον μόνο τις ΜΚΟ, οι οποίες λειτουργούν ως «υποκατάστατο» στη Μεσόγειο. «Πρέπει να γυρίσουμε πίσω στην κοινή δράση της ΕΕ στη Μεσόγειο, η οποία θα σώσει ζωές και θα αντιμετωπίσει τους διακινητές. Χρειαζόμαστε έναν ευρωπαϊκό μηχανισμό έρευνας και διάσωσης στη θάλασσα, ο οποίος θα αξιοποιήσει τις ικανότητες όλων των εμπλεκόμενων παραγόντων, από τα κράτη μέλη έως την κοινωνία των πολιτών και τις ευρωπαϊκές υπηρεσίες.
Ανέδειξε τη σημασία να εξασφαλιστεί η προστασία και η ασφαλής μετακίνηση των ανθρώπων που έχουν ανάγκη βλέποντας και μια ευκαιρία άνθρωποι που αναζητούν εργασία να ενισχύσουν οικονομικούς τομείς που κατά τη διάρκεια της πανδημίας βρέθηκαν σε τέλμα, λόγω της απουσίας μεταναστών εργαζομένων. Βλέποντας στους πρόσφυγες και μετανάστες μια λύση και στο δημογραφικό πρόβλημα της ΕΕ, ο Ντ Σασόλι δήλωσε ότι «μιλάμε για ανθρώπους που θα έχουν σημαντική συμβολή στην αποκατάσταση των κοινωνιών μας από την ύφεση που προκάλεσε η πανδημία και το δημογραφικό, χάρη στη δουλειά τους και τις ικανότητές τους.»
Κλείνοντας, ο πρόεδρος εξέφρασε την ανάγκη τα ευρωπαϊκά όργανα να ξεπεράσουν τον Κανονισμό του Δουβλίνου προς μια ουσιαστική συνεργασία μεταξύ των κρατών-μελών, στηριζόμενη σε έναν μόνιμο μηχανισμό αλληλεγγύης και κατανομής αρμοδιοτήτων.
Η συζήτηση αναμένεται να συνεχιστεί άμεσα το επόμενο διάστημα από το σύνολο των ευρωπαϊκών θεσμικών οργάνων καθώς ήδη οι προσφυγικές και μεταναστευτικές ροές έχουν ενταθεί σημαντικά τους τελευταίους μήνες.