Εκλεισαν πριν λίγο οι κάλπες για τις γερμανικές εκλογές 2021 και το πρώτο exit poll δίνει το πρώτο στίγμα.
Στο πρώτο exit poll που μόλις έγινε γνωστό ο Ολαφ Σολτς συγκεντρώνει ποσοστό 25%, ποσοστό που έχει και ο ο Αρμιν Λάσετ!
Αρα πάμε σε ισοπαλία 25%!
Σύμφωνα με το exit poll του πρώτου δικτύου της γερμανικής κρατικής τηλεόρασης, ΑRD
- SPD (Όλαφ Σολτς) 25%
- CDU / CSU (Άρμιν Λάσετ) 25%
- Πράσινοι (Αναλένα Μπέρμποκ) 15%
- FDP (Φιλελεύθεροι) 11%
- Εναλλακτική για τη Γερμανία (AfD) 11%
- Αριστερό Κόμμα (Die Linke) 5%
Έτσι σε σχέση με τις εκλογές του 2017 η κεντροδεξιά (CDU/CSU) είδε τη δύναμή της να συρρικνώνεται κατά 7,9%, το SPD ενισχύεται κατά 4,5%, οι Πράσινοι κατά 6,1%, η ακροδεξιά Εναλλακτική για τη Γερμανία χάνει 1,6%, οι Φιλελεύθεροι κερδίζουν 0,3% και το αριστερό Die Linke χάνει 4,2% της δύναμής του.
Σημειωτέον, πάντως, ότι τα πρώτα exit polls των κρατικών δικτύων δεν περιλαμβάνουν τις επιστολικές ψήφους, που σύμφωνα με ειδικούς μπορεί να ξεπερνούν το 40% του συνόλου των ψήφων, έναντι περίπου 29% στις προηγούμενες εκλογές προ τετραετίας.
Έτσι, με βάση αυτές τις προβλέψεις του exit poll, παραμένει ανοικτό ποιος εκ των Σολτς και Λάσετ θα ηγηθεί της επόμενης κυβέρνησης στο Βερολίνο. Τα βλέμματα στρέφονται στη σύνθεση του νέου συνασπισμού, αφού αν τα αποτελέσματα επιβεβαιωθούν, τότε τόσο οι Σοσιαλδημοκράτες του Σολτς όσο και τα δύο αδελφά κόμματα της Χριστιανικής Ένωσης μπορούν να προσπαθήσουν να συγκροτήσουν την επόμενη κυβερνητική συμμαχία. Ειδικά ο Λάσετ έχει στείλει το μήνυμα ότι ακόμη και αν η παράταξή του δεν έλθει πρώτη, θα προσπαθήσει να συμπήξει συνασπισμό, απευθύνοντας κάλεσμα πιθανότατα στους Πράσινους και τους Φιλελεύθερους.
Ο Σολτς βλέπει εαυτόν ως τον επόμενο καγκελάριο της Γερμανίας
Τα χειροκροτήματα και οι πανηγυρισμοί ήταν τόσο δυνατοί στο αρχηγείο του SPD στο Βερολίνο μόλις εμφανίστηκε ο Όλαφ Σολτς επί σκηνής, που χρειάστηκε να υψώσει τη φωνή του για να ακουστεί. Ο υποψήφιος καγκελάριος των Σοσιαλδημοκρατών δήλωσε εξαιρετικά χαρούμενος για τη «μεγάλη επιτυχία» του κόμματός του. «Θα είναι μακρά εκλογική βραδιά, αυτό είναι σίγουρο», δήλωσε. «Αλλά είναι και κάτι άλλο σίγουρο, ότι πολλοί πολίτες ψήφισαν SPD επειδή θέλουν να υπάρξει αλλαγή στην κυβέρνηση. Αλλά και επειδή θέλουν ο επόμενος καγκελάριος αυτής χώρας να λέγεται Όλαφ Σολτς».
Οι πρώτες δηλώσεις του Άρμιν Λάσετ
O υποψήφιος καγκελάριος των Χριστιανοδημοκρατών, Άρμιν Λάσετ, δήλωσε ότι είναι σαφώς απογοητευμένος από τα exit poll, προβλέποντας πάντως ότι η νύχτα αναμένεται μακρά και το κόμμα του, που κυριάρχησε στην πολιτική σκηνή της Γερμανίας μεταπολεμικά πιάνοντας πάντα ποσοστό άνω του 30%, διατηρεί ακόμη πιθανότητες σχηματισμού κυβερνητικού συνασπισμού με πλειοψηφία στη Μπούντεσταγκ.
«Ήταν σαφές σε μας ότι θα είναι μια ανοικτή, σκληρή, αμφίρροπη εκλογική μάχη κι έτσι αποδείχθηκε», τόνισε ευχαριστώντας την Άνγκελα Μέρκελ για τη συμβολή της στην προεκλογική του καμπάνια. «Η αποψινή εκλογική βραδιά δεν έχει προηγούμενο. Θα είναι μακρά, αλλά ένα πράγμα είναι σαφές: με το αποτέλεσμα αυτό δεν μπορούμε να είμαστε ικανοποιημένοι», είπε τονίζοντας πάντως ότι θα διεκδικήσει το πόστο του καγκελαρίου και θα καταβληθεί κάθε προσπάθεια για το σχηματισμό κυβέρνησης υπό την ηγεσία των CDU/CSU.
Το αποτέλεσμα συνιστά, πάντως, για την κεντροδεξιά παράταξη τη χειρότερη εκλογική επίδοση στη μεταπολεμική ιστορία της Γερμανίας. «Αυτό πόνεσε», παραδέχθηκε ο ΓΓ της CDU Πάουλ Τσίμιακ, μιλώντας στο ARD. Η προσοχή θα στραφεί τώρα στις ανεπίσημες διαβουλεύσεις, πιθανώς με τους Πράσινους και τους Φιλελεύθερους, ενώ θα ακολουθήσουν πιο επίσημες διαπραγματεύσεις για τη συγκρότηση της κυβερνητικής συμμαχίας, που μπορεί να διαρκέσουν μήνες με την Μέρκελ να παραμένει υπηρεσιακή καγκελάριος όλο αυτό το διάστημα.
Τι είπε η Αναλένα Μπέρμποκ
Η υποψήφια καγκελάριος των Πρασίνων, Αναλένα Μπέρμποκ στα πρώτα σχόλιά της παραδέχθηκε ότι το κόμμα της δεν πέτυχε τους εκλογικούς του στόχους, αφού θα ήθελε να διαμορφώσει το μέλλον της χώρας ως ηγετική δύναμη. «Θέλαμε περισσότερα. Αυτό δεν το πετύχαμε και λόγω ορισμένων λαθών στην αρχή της προεκλογικής μάχης στην εκστρατεία, λαθώς και απο μένα. Αυτή τη φορά δεν πετύχαμε όσα θέλαμε, αλλά το κόμμα έχει μια αποστολή για το μέλλον. Η Γερμανία χρειάζεται ένα νέο ξεκίνημα και μια κυβέρνηση που θα ενδιαφέρεται για το κλίμα», είπε.
Μάρκους Ζέντερ: «Δεν είναι ξεκάθαρο ποιος, που και πότε θα είναι επικεφαλής της νέας κυβέρνησης»
Ο επικεφαλής των Χριστιανοκοινωνιστών της Βαυαρίας, αδελφού κόμματος της CDU, που διεκδίκησε το χρίσμα της κεντροδεξιάς για την καγκελαρία, Μάρκους Ζέντερ, δήλωσε ότι «ουδαμώς είναι σαφές ποιος, που και πότε θα έχει τα ηνία». Μιλώντας στο ARD ο Ζέντερ είπε ότι οι Σοσιαλδημοκράτες βιάστηκαν να χαρούν, αλλά θα πρέπει πρώτα να καταμετρηθούν και οι επιστολικές ψήφοι. Πάντως, όπως είπε βάσει των πρώτων προβλέψεων, τα αποτελέσματα συνιστούν απόρριψη μιας αριστερής συμμαχίας.
Οι πρώτες αντιδράσεις από τα στρατόπεδα των κομμάτων
Ο εκπρόσωπος των Σοσιαλδημοκρατών στην πρώτη του δήλωση μετά το Exit Poll εμφανίστηκε αισιόδοξος λέγοντας «Είμαστε μπροστά, θέλουμε τον Σολτς για Καγκελάριο της Γερμανίας». Ο αντιπρόεδρος του SPD και υπουργός Εργασίας της Γερμανίας, Χουμπέρτους Χάιλ δήλωσε ότι είναι «πολύ περήφανος» για τον Όλαφ Σολτς και τις επιδόσεις του κόμματός του απόψε. «Η νύχτα αναμένεται μακρά, αλλά καθίσταται σαφές ότι πρόκειται για μεγάλη επιτυχία για το SPD», είπε προσθέτοντας ότι οι Σοσιαλδημοκράτες δεν κατέθεσαν τα όπλα όταν οι δημοσκοπήσεις ήταν αρνητικές, αλλά πολέμησαν σκληρά για να ανακάμψουν. Ο Σολτς έδειξε ότι «μπορεί να γίνει καγκελάριος» και «πιστεύω ότι αυτό συνέβαλε σε αυτά τα αποτελέσματα», υπογράμμισε.
Από την άλλη πλευρά ο ΓΓ του CDU είπε πως όλα δείχνουν δείχνουν πως θα μπορέσει να σχηματιστεί κυβέρνηση CDU - Πρασίνων και Φιλελευθέρων.
Η εκτίμηση εδρών στην DW:
Δείτε live τι μεταδίδουν τα κανάλια στη Γερμανία
H αυλαία έπεσε στην πιο απρόβλεπτη εκλογική αναμέτρηση των τελευταίων δεκαετιών στη Γερμανία που θα καθορίσει ποιος θα διαδεχθεί την Άνγκελα Μέρκελ μετά από 16 χρόνια στην εξουσία στο τιμόνι της μεγαλύτερης οικονομίας της Ευρώπης και ατμομηχανής της ευρωζώνης.
Ωστόσο, σύμφωνα με το exit poll του ZDF (δεύτερου δικτύου της κρατικής τηλεόρασης)
SPD 26%
CDU/CSU 24%
Πράσινοι 14,5%
Φιλελεύθεροι 12%
ΑfD 10%
Αριστερό Κόμμα (Die Linke) 5%
O Σολτς προηγείται μακράν στην προτίμηση των ψηφοφόρων
Αν οι Γερμανοί ψηφοφόροι μπορούσαν να εκλέξουν απευθείας καγκελάριο, τότε ο Σοσιαλδημοκράτης Όλαφ Σολτς θα είχε εκλεγεί με μεγάλη διαφορά, σύμφωνα με το ARD.
To 60% είπε ότι ο Σολτς είναι ο καλύτερος υποψήφιος για να οδηγήσει τη Γερμανία σε μια κρίση, ενώ μόλις το 25% τάχθηκε υπέρ του Λάσετ και το 18% υπέρ της Αναλένα Μπέρμποκ. Το exit poll έδειξε επίσης μεγάλες διαφορές στην προτίμηση των νέων και των ηλικιωμένων ψηφοφόρων όσον αφορά στην προτίμηση του καγκελάριου. Το 60% των άνω των 65 ετών προτιμούν τονο Σολτς, και το 37% των ηλικίας 18-39 το ίδιο. Τη Μπέρμποκ αντίθεται προτιμά το 27% των ψηφοφόρων ηλικίας 18-39 ετών, αλλά μόλις το 6% εκείνων άνω των 65 ετών.
Πανηγύρια στο SPD
Σε πανηγυρισμούς ξέσπασαν οι Σοσιαλδημοκράτες στο κατάμεστο αίθριο του αρχηγείου τους στο Βερολίνο μόλις δόθηκε στη δημοσιότητα το πρώτο exit poll με το κλείσιμο της κάλπης. Μόλις εμφανίστηκε ο ΓΓ του SPD Λαρς Κλίνγκμπαϊλ στη γιγαντοοθόνη ξέσπασαν ρυθμικά χειροκροτήματα. «Το SPD επέστρεψε», δήλωσε ο ίδιος περιχαρής. «Το ξέραμε ότι θα είναι αμφίρροπη η κούρσα», αλλά όπως είπε το κόμμα του εξασφάλισε τη λαϊκή εντολή για τον σχηματισμό κυβέρνησης.
Παγωμάρα στο CDU
Παγωμένα αντέδρασαν αντίθετα στο στρατηγείο της CDU, στο κτίριο Konrad Adenauer στο Βερολίνο, με την ανακοίνωση του πρώτου exit poll που φέρνει τα δύο κόμματα εξουσίας στήθος με στήθος, όπως το κατέγραψε η πολιτική συντάκτρια της Deutsche Welle, Μιχαέλα Κιούφνερ.
Οι Φιλελεύθεροι θέλουν να συγκυβερνήσουν
Ο αντπρόεδρος της ΚΟ των Φιλελευθέρων, Βόλφγκανγκ Κούμπικι, τόνισε μιλώντας στο ARD: «Θέλουμε να συγκυβερνήσουμε. Είμαστε έτοιμοι για συνομιλίες». Η προτίμηση σε μια συμμαχία τύπου Τζαμάικα (από τα χρώματα της σημαίας της χώρας και των κομμάτων), δηλαδή μια σύμπραξη με τους Χριστιανοδημοκράτες και τους Πράσινους είναι προφανής, αλλά το FDP παραμένει ανοικτό και σε άλλες συναστρίες. Ο ΓΓ του FDP, Φόλκερ Βίσινγκ, πανηγύρισε για το αποτέλεσμα. «Είμαστε πολύ χαρούμενοι», είπε στο ZDF σημειώοντας ότι το κόμμα του έπιασε για δεύτερη συνεχή φορά σε εκλογές διψήφιο ποσοστό «κάτι που δεν έχει ξαναγίνει». Όσον αφορά για τις πιθανές κυβερνητικές συμμαχίες τόνισε ότι «δεν είναι σήμερα η ώρα να μιλάμε για συνασπισμούς».
Βαρύ το κλίμα στο Αριστερό Κόμμα
Σοκ επικρατεί την ίδια ώρα στο Αριστερό Die Linke μετά το exit poll που δείχνει το κόμμα στο όριο εισόδου στη Μπούντεσταγκ με 5%. «Είναι σκληρό το χτύπημα για μας», δήλωσε η επικεφαλής Σουζάνε Χένινγκ Βέλσοβ κάνοντας λόγο για λάθη, τα οποία στοίχισαν ψήφους.
Σε μια εκστρατεία που κυριάρχησε μεταξύ άλλων το θέμα της κλιματικής αλλαγής, οι αυξήσεις στους φόρους στα παχύτερα πορτοφόλια και άλλα εσωτερικά θέματα, και οι τρεις υποψήφιοι βρέθηκαν κάποια στιγμή στη θέση του φαβορί και η τελευταία δημοσκόπηση πριν τις κάλπες έδειχνε τους Σολτς και Λασετ με απόσταση αναπνοής. Ο συντηρητικός διάδοχος της Μέρκελ στην προεδρία της CDU, Άρμιν Λάσετ δεν κατάφερε να εντυπωσιάσει το εκλογικό σώμα και στηρίχθηκε στην καγκελάριο για να ενώσει τη βάση των ψηφοφόρων της Χριστιανικής Ένωσης, αλλά και οι έτεροι δύο υποψήφιοι δεν κατάφεραν να ασκήσουν τη γοητεία της Μέρκελ, γεγονός που εξηγεί γιατί η κούρσα ήταν τόσο αμφίρροπη και οι διαπραγματεύσεις για το σχηματισμό της επόμενης κυβερνητικής συμμαχίας στο Βερολίνο αναμένονται τόσο απρόβλεπτοι όσο και τις εβδομάδες που προηγήθηκαν της αναμέτρησης.
«Φανάρι» ή «Τζαμάικα»; Τα σενάρια για τον επόμενο κυβερνητικό συνασπισμό
Ο σχηματισμός της επόμενης κυβέρνησης φαντάζει με βάση αυτά τα αποτελέσματα δύσκολος γρίφος. Η μοναδική περίπτωση μιας δικομματικής συνεργασίας θα ήταν μια επανάληψη του μεγάλου συνασπισμού που κυβέρνησε την τελευταία οκταετία τη Γερμανία, αλλά αυτό είναι κάτι που δεν επιθυμούν ούτε οι Σοσιαλδημοκράτες ούτε οι Συντηρητικοί, Ως εκ τούτου θα συγκροτηθεί, όπως όλα δείχνουν, για πρώτη φορά τρικομματική κυβέρνηση συνεργασίας σε ομοσπονδιακό επίπεδο. Θεωρητικά αυτό μπορεί να προκύψει με διάφορους συνδυασμούς, αλλά αποφασιστική σημασία θα έχει ποιο θα είναι το τελικό αποτέλεσμα για τους Πράσινους και τους Φιλελεύθερους.
Αν προκύψει ισχυρότερο κόμμα το SPD, τότε προφανώς ο Σολτς θα θελήσει να σχηματίσει συνασπισμό «φανάρι» (από τα χρώματα των κομμάτων) με τους Πράσινους και τους Φιλελεύθερους, όπως ισχύει εδώ και πέντε χρόνια στο κρατίδιο της Ρηνανίας Παλατινάτου. Ο επικεφαλής των Φιλελευθέρων, Κρίστιαν Λίντνερ, ωστόσο, θα προτιμούσε ως εταίρο τους Χριστιανοδημοκράτες.
Αν βγει πρώτη δύναμη η Χριστιανική Ένωση, τότε ο Λάσετ θα προσπαθήσει να σχηματίσει κυβέρνηση με τους Πράσινους και τους Φιλελεύθερους (συνασπισμό «Τζαμάικα») όπως στο κρατίδιο του Σλέσβιχ Χόλσταϊν. Αυτή τη φορά, ωστόσο, δεν αποκλείεται να βάλουν φρένο σε μια τέτοια προοπτική οι Πράσινοι, που έχουν μεγάλες διαφορές με τους Φιλελεύθερους σε θέματα οικονομικής πολιτικής και προστασίας του περιβάλλοντος. Ο Λάσετ, ως πρωθυπουργός της Βόρειας Ρηνανίας – Βεστφαλίας, συγκυβερνά με τους Φιλελεύθερους.
Δεν αποκλείεται, πάντως, ο Λάσετ ή Σολτς, ακόμη κι αν τα κόμματά τους έρθουν δεύτερα, να προσπαθήσουν να συγκροτήσουν κυβέρνηση, κάτι που έχει ξαναγίνει στο παρελθόν. Το 1969 ο Βίλι Μπραντ έγινε καγκελάριος μιας κυβέρνησης Σοσιαλιστών Φιλελευθέρων μολονότι το κόμμα του ήρθε δεύτερο, ενώ το ίδιο έκανε και ο Χέλμουτ Σμιτ το 1976, αν και οι Χριστιανοκοινωνιστές της Βαυαρίας δεν θα ήθελαν να γίνει ένα τέτοιο βήμα.
Τα βλέμματα στραμμένα σε τρία κόμματα: Πράσινους, Φιλελεύθερους και στο Αριστερό Κόμμα
Οι Πράσινοι ήταν για κάποιο διάστημα από τον περασμένο Μάρτιο επικεφαλής της κούρσας στις δημοσκοπήσεις, αλλά είδαν την υποστήριξη προς το κόμμα τους να συρρικνώνεται σταθερά. Τόσο οι Σοσιαλδημοκράτες του Όλαφ Σολτς όσο και τα δύο αδελφά κόμματα της Χριστιανικής Ένωσης, CDU /CSU υπολογίζουν στους Πράσινους ως πιθανούς εταίρους στον κυβερνητικό συνασπισμό, αλλά όλα θα εξαρτηθούν από το αν θα τα πάνε όπως προβλέπουν οι δημοσκοπήσεις ή χειρότερα, όπως στις προηγούμενες εκλογές.
Οι Φιλελεύθεροι βρίσκονταν στην τέταρτη θέση στις δημοσκοπήσεις σε όλη τη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας και αναμένεται να παίξουν ρόλο κλειδί στο μετεκλογικό τοπίο. Αν ο Σολτς ή ο Λάσετ χρειαστούν τρίτο κόμμα για να διασφαλίσουν την πλειοψηφία, ο ηγέτης των Φιλελευθέρων (FDP) Κρίστιαν Λίντνερ θα βρίσκεται σε ισχυρή διαπραγματευτική θέση και θα επιδιώξει το πόστο του υπουργού Οικονομικών με έμφαση στη λιτότητα.
Το αριστερό Die Linke βρισκόταν στην έκτη θέση στις δημοσκοπήσεις, αλλά μικρές μετατοπίσεις του εκλογικού σώματος μπορεί να έχουν μεγάλες συνέπειες. Αν κερδίσουν αρκετές ψήφους για να εξασφαλίσουν στους Σοσιαλδημοκράτες μια πλειοψηφία με τους Πράσινους, τότε ο Σολτς αναμένεται να δεχθεί πιέσεις από τη βάση του SPD να διαπραγματευτεί μαζί τους, κάτι που θα μπορούσε να σηματοδοτήσει μια στροφή προς τα αριστερά για τη Γερμανία. Αν όμως δεν περάσουν το 5% - όριο εισόδου στη γερμανική Βουλή, τότε μπορεί να σχηματιστεί δικομματικός συνασπισμός μεταξύ SPD και Πρασίνων ελευθερώνοντας τα χέρια του Σολτς.
Πώς εκλέγεται ο νέος καγκελάριος
Ο καγκελάριος της Γερμανίας δεν εκλέγεται απευθείας από τους ψηφοφόρους, οι οποίοι αντίθετα στέλνουν τους βουλευτές της προτίμησής τους στην κάτω βουλή, την Μπούντεσταγκ. Συνήθως το κόμμα με τις περισσότερες έδρες στην Μπούντεσταγκ επιλέγει τον καγκελάριο, ο οποίος θα πρέπει να σχηματίσει συνασπισμό που θα συγκεντρώσει απόλυτη πλειοψηφία άνω του 50%.
Το 2017 οι συντηρητικοί της Μέρκελ εξασφάλισαν τις περισσότερες ψήφους και σχημάτισαν δικομματικό συνασπισμό με την κεντροαριστερά. Η συγκρότηση κυβερνητικής συμμαχίας πάντοτε παίρνει χρόνο, κάτι που αναμένεται ειδικά μετά απ’ αυτές τις εκλογές καθώς είναι ισχνές οι πιθανότητες δύο κόμματα να συγκεντρώσει αρκετές έδρες, άρα θα χρειαστούν πιθανότατα τρία, που θα πρέπει να βρουν κοινό έδαφος σε θέματα πολιτικών προτεραιοτήτων και να τα βρουν στη μοιρασιά των υπουργείων. Όταν κλείσει η συμφωνία τα μέλη της νέας Βουλής θα ψηφίσουν για την έγκριση του νέου καγκελάριου της χώρας.
Δύσκολη η επόμενη μέρα
Όποιος κι αν προκύψει ως επικεφαλής της επόμενης κυβέρνησης θα κληρονομήσει έναν μακρύ κατάλογο προκλήσεων. Η Άνγκελα Μέρκελ οδήγησε στιβαρά τη Γερμανία μέσα από οικονομικές κρίσης, το προσφυγικό κύμα και την πανδημία του κορωνοϊού, αλλά ανέβαλε ορισμένα από τα μακροπρόθεσμα προβλήματα που αντιμετωπίζει η χώρα.
Επί πολλές γενιές ο βιομηχανικός βραχίονας της Γερμανίας οικοδομήθηκε γύρω από την ισχύ των αυτοκινητοβιομηχανιών της, αλλά η στροφή προς την ηλεκτροκίνηση συνιστά απειλή σε μια βιομηχανία που οικοδομήθηκε γύρω από τις μηχανές εσωτερικής καύσης.