Το Ισραήλ προκρίθηκε στον τελικό του διαγωνισμού τραγουδιού της Eurovision 2024 που θα διεξαχθεί απόψε στο Μάλμε της Σουηδίας, εν μέσω διαδηλώσεων κατά της συμμετοχής της χώρας στη φετινή διοργάνωση λόγω του πολέμου που μαίνεται στη Γάζα.
Η 20χρονη Έντεν Γκολάν, πήρε το εισιτήριο για τον τελικό με το τραγούδι «Hurricane», του οποίου η αρχική εκδοχή τροποποιήθηκε διότι θεωρήθηκε ότι είχε αναφορές στην αιματηρή επίθεση της ισλαμιστικής οργάνωσης Χαμάς στο νότιο Ισραήλ στις 7 Οκτωβρίου.
Το Ισραήλ μπήκε στην ομάδα των 26 χωρών που διαγωνίζονται για να διαδεχθούν τη Σουηδία στο βάθρο του νικητή της διοργάνωσης, την οποία πέρυσι παρακολούθησαν 162 εκατ. τηλεθεατές.
«Είμαι τόσο ευγνώμων σε όλους αυτούς που μας ψήφισαν και μας στήριξαν», δήλωσε η Ισραηλινή τραγουδίστρια. «Είναι πραγματικά τιμή να βρίσκομαι εδώ, στη σκηνή, να ερμηνεύω και να δείχνω τη φωνή μας, να εκπροσωπώ (το Ισραήλ) με υπερηφάνεια».
Το Ισραήλ συμμετέχει από το 1973 στη Eurovision, την οποία κέρδισε για τέταρτη φορά το 2018. Σήμερα η χώρα βρίσκεται μεταξύ των φαβορί για την τελική νίκη πίσω από την Κροατία και μπροστά από την Ελβετία, σύμφωνα με τη πλατφόρμα σύγκρισης ιστοσελίδων στοιχηματισμού Oddschecker.com.
Πριν από τον ημιτελικό, ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Μπέντζαμιν Νετανιάχου είχε δηλώσει ότι η Έντεν Γκολάν έχει «ήδη νικήσει».
«Όχι μόνο συμμετέχετε με υπερηφάνεια και θαυμαστό τρόπο στην Eurovision, αλλά αντιμετωπίζετε με επιτυχία ένα τρομερό κύμα αντισημιτισμού», δήλωσε σε μαγνητοσκοπημένο μήνυμά του.
Όταν το «no politica» της Eurovision πάει περίπατο
Ωστόσο, η συμμετοχή του Ισραήλ στη Eurovision κινδυνεύει να τινάξει στον αέρα το βασικό μότο του διαγωνισμού τραγουδιού που απαγορεύει δια ροπάλου κάθε πολιτική έκφραση καθώς θεωρείται ένας θεσμός μη πολιτικός.
Οι αντιδράσεις ήταν έντονες τόσο από το κοινό και τους Eurofans, όσο και από άλλες διαγωνιζόμενες χώρες. Συγκεκριμένα, θρίλερ επικρατεί με τη συμμετοχή της Ολλανδίας που δεν εμφανίστηκε στην πρόβα τζενεράλε του διαγωνισμού και είναι άγνωστο τι θα γίνει με τον τελικό.
Αυτό έρχεται αφότου ο Ολλανδός Joost αρνήθηκε να φωτογραφηθεί με την Έντεν, ενώ στη διάρκεια της συνέντευξης Τύπου είχε σκεπάσει το πρόσωπό του με μία σημαία και την έβγαλε μόνο για να προκαλέσει την τραγουδίστρια του Ισραήλ.
Η Eden ρωτήθηκε από δημοσιογράφο αν νιώθει ασφαλής στο Μάλμε, λόγω των αντιδράσεων κατά του Ισραήλ για τον πόλεμο στη Γάζα ακόμη και από τους ίδιους τους καλλιτέχνες, με τον επικεφαλής της συνέντευξης Τύπου να την ενημερώνει πως δεν είναι υποχρεωμένη να απαντήσει.
Τότε, ο Ολλανδός εκπρόσωπος έβγαλε τη σημαία από το πρόσωπό του και ρώτησε με ύφος: «Γιατί όχι; Να απαντήσει».
Τα προβλήματα ξεκίνησαν από τις αποδοκιμασίες τη στιγμή της ισραηλινής συμμετοχής και τις παλαιστινιακές σημαίες που ανέμισαν στο στάδιο. Στη συνέχεια, η βελγική τηλεόραση διέκοψε την προβολή της τραγουδίστριας του Ισραήλ κι έδειξε αντιπολεμικό μήνυμα, ενώ η εκπρόσωπος της Ελλάδας, Μαρίνα Σάττι, χασμουριόταν στη συνέντευξη Τύπου, έκανε γκριμάτσες και στο τέλος παρίστανε ότι κοιμόταν, την ώρα που μιλούσε η Ισραηλινή τραγουδίστρια. Η ΕΡΤ, μέσω πηγών της, έσπευσε να της παράσχει κάλυψη, λέγοντας πως ήταν κουρασμένη και δεν είχε σκοπό να προσβάλει το Ισραήλ.
Δεν είναι η πρώτη φορά που πολιτικοποιείται η Eurovision
Ωστόσο, δεν είναι η πρώτη φορά που ο απολιτίκ διαγωνισμός της Eurovision πολιτικοποιείται. Δεν είναι λίγες οι φορές που οι σχέσεις Ρωσίας-Ουκρανίας αλλά και το «μήλον της Έριδος «Ναγκόρνο – Καραμπάχ» πρωταγωνιστούν στα τραγούδια των αντιμαχόμενων χωρών.
Το 2016, η Ουκρανία συμμετείχε στην Eurovision με την Τζαμάλα και το «1944», ένα ιστορικό τραγούδι που έφερε τη νίκη στο Κίεβο ενώ μόλις δύο χρόνια πριν οι Kalush Orchestra κέρδισαν με το τραγούδι τους «Stefania», ενώ ο πόλεμος με τη Ρωσία μαινόταν.
Άλλη μια διαμάχη με φόντο τη Eurovision είναι αυτή ανάμεσα στην Αρμενία και το Αζερμπαϊτζάν. Το 2016, η Iveta Mukuchyan που εκπροσώπησε την Αρμενία, δέχτηκε επίπληξη από τους διοργανωτές καθώς «προκάλεσε» κρατώντας την σημαία του Ναγκόρνο – Καραμπάχ μετά την εμφάνισή της και όσο βρισκόταν στο Green Room.
Τέλος, υπήρξαν δύο φορές που το ελληνικό στοιχείο «υπαινίχτηκε» το Κυπριακό. Το 1976, ο Μάνος Χατζιδάκις, θεώρησε ότι η Ελλάδα έπρεπε να χρησιμοποιήσει τον διαγωνισμό για να διαμαρτυρηθεί σε διεθνές επίπεδο για τη εισβολή της Τουρκίας στην Κύπρο, έτσι κάλεσε την Μαρίζα Κωχ και εκείνη δέχτηκε να εκπροσωπήσει τη χώρα μας με το «Παναγιά μου, Παναγιά μου».
Το 1994, η Ευρυδίκη εκπροσώπησε την Κύπρο με το τραγούδι «Είμαι Άνθρωπος Κι Εγώ» του Γιώργου Θεοφάνους με το κομμάτι να θεωρείται έμμεση αναφορά στον Αττίλα και το Κυπριακό και δέχτηκε κριτική.
Ενισχυμένη η ασφάλεια στο Μάλμε ενόψει της φετινής Eurovision
Σχεδόν 12.000 άνθρωποι, μεταξύ των οποίων η ακτιβίστρια για το κλίμα Γκρέτα Τούνμπεργκ, διαδήλωσαν χθες στο Μάλμε κατά της συμμετοχής του Ισραήλ.
Τα συνδικάτα του καναλιού της δημόσιας φλαμανδικής τηλεόρασης VRT διέκοψαν προσωρινά την ροή χθες βράδυ για να μεταδώσουν μήνυμα υποστήριξης των Παλαιστινίων.
«Αυτή είναι μια συνδικαλιστική ενέργεια. Καταδικάζουμε τις παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων από το Κράτος του Ισραήλ. Επιπλέον, το Κράτος του Ισραήλ καταστρέφει την ελευθερία του Τύπου. Γι’ αυτό τον λόγο διακόπτουμε προσωρινά τη μετάδοση. #CeaseFireNow #StopGenocideNow", ήταν το μήνυμα που εμφανίστηκε στους τηλεοπτικούς δέκτες στα ολλανδικά, σε μαύρο φόντο.
Το «Hurricane» πάντως ακούστηκε χωρίς διακοπή, με την Έντεν Γκολάν να τραγουδά μπροστά στους 9.000 θεατές της Malmö Arena.
Στο εσωτερικό του χώρου της εκδήλωσης, η Ευρωπαϊκή Ραδιοτηλεοπτική Ένωση (EBU), που είναι υπεύθυνη για τον διαγωνισμό, απαγόρευσε όπως συνηθίζει κάθε άλλη σημαία πέραν αυτών των διαγωνιζόμενων χωρών καθώς και κάθε πανό με πολιτικό μήνυμα.
Τα μέτρα ασφαλείας ήταν ενισχυμένα στον χώρο της εκδήλωσης όπως και στην υπόλοιπη πόλη, όπου ζει η μεγαλύτερη παλαιστινιακή κοινότητα της Σουηδίας.
«Η EBU λαμβάνει όλες τις απαραίτητες προφυλάξεις για να καταστήσει το μέρος αυτό ασφαλές και ενωμένο για όλους», ανέφερε μετά τον ημιτελικό η Έντεν Γκολάν, η οποία αποτέλεσε στόχο απειλών στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
Η ουδετερότητα του διαγωνισμού διακυβεύθηκε την Τρίτη κατά τον πρώτο ημιτελικό όταν ο Σουηδός τραγουδιστής Έρικ Σάαντε εμφανίστηκε φορώντας μια παλαιστινιακή καφίγια στο μπράτσο του.
Μια κίνηση για την οποία εξέφρασαν τη λύπη τους η κρατική σουηδική τηλεόραση SVT και η EBU, που είχαν απαγορεύσει στον Ουκρανό πρόεδρο Βολοντίμιρ Ζελένσκι να απευθύνει μήνυμα στον περυσινό διαγωνισμό.
Κάλεσμα για μποϊκοτάζ στον διαγωνισμό
Φέτος, ο πόλεμος στην Ουκρανία επισκιάστηκε από τη σύγκρουση στη Γάζα, που πυροδοτήθηκε στις 7 Οκτωβρίου από την αιματηρή επίθεση της Χαμάς κατά του Ισραήλ, που στοίχισε τη ζωή σε πάνω από 1.170 ανθρώπους, σύμφωνα με καταμέτρηση του Γαλλικού Πρακτορείου με βάση τα επίσημα ισραηλινά στοιχεία.
Ως απάντηση, ο ισραηλινός στρατός εξαπέλυσε επίθεση στη Γάζα, που έχει προκαλέσει έως τώρα 34.904 θανάτους, σύμφωνα με το υπουργείο Υγείας της Χαμάς.
«Πρέπει να υπάρξουν διαδηλώσεις, ο κόσμος πρέπει να εκφράσει την άποψή του, ο κόσμος πρέπει να κάνει μποϊκοτάζ», δήλωσε ο Μάγκνους Μπέρμαρκ, που συμμετέχει με το γκρουπ Gåte εκπροσωπώντας τη Νορβηγία, που, όπως οκτώ άλλοι συμμετέχοντες, έχει ζητήσει μόνιμη κατάπαυση πυρός. Οι εκπρόσωποι κάποιων χωρών είχαν αρχικά σκεφθεί να μποϊκοτάρουν τον διαγωνισμό, χωρίς όμως να δώσουν συνέχεια.
Αναμένονται 100.000 επισκέπτες για τη Eurovision
Για την ασφαλή διεξαγωγή του διαγωνισμού έχουν μεταφερθεί επιπλέον αστυνομικές δυνάμεις από την υπόλοιπη Σουηδία, όπως επίσης από τη Δανία και τη Νορβηγία.
«Δεν υπάρχει απειλή προς τη Eurovision», διαβεβαίωσε ωστόσο εκπρόσωπος της αστυνομίας.
Για τους Eurofans η πόλη περιμένει έως και 100.000 επισκέπτες αύριο «είναι αυτό που συμβαίνει στη σκηνή που είναι σημαντικό: οι συμμετοχές, οι καλλιτέχνες και η μουσική, και όχι η πολιτική», δήλωσε ο Αντρέας Ένερφορς, καθηγητής της ιστορίας των ιδεών και ειδικός στα θέματα της Eurovision.
Με μια ιστορία σχεδόν 70 ετών, ο διαγωνισμός αυτός είναι «μια επίδειξη της ευρωπαϊκής ανοχής που δεν βρίσκουμε σε άλλες μορφές ούτε σε άλλα μέρη», τόνισε ο ίδιος.
Εντός της εβραϊκής κοινότητας του Μάλμε, κάποιοι σκέπτονται να φύγουν εκτός πόλης για το Σαββατοκύριακο.
«Με τη Eurovision, τα πράγματα έχουν κάπως ενταθεί. Το κλίμα ανασφάλειας έχει ενταθεί μετά τις 7 Οκτωβρίου, πολλοί Εβραίοι ανησυχούν», δήλωσε ο εκπρόσωπος της κοινότητας Φρέντρικ Σιεράντσκι. Ωστόσο, σύμφωνα με τον ίδιο, οι διάφορες φιλοπαλαιστιανικές διαδηλώσεις δεν έδωσαν ώθηση στις φωνές που έχουν στόχο τους Εβραίους της πόλης.
Φωτογραφίες: Associated Press