Η πρόταση του προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν ότι θα άρει το βέτο για την ένταξη της Σουηδίας στο NATO με αντάλλαγμα το «πράσινο φως» στην ενταξιακή διαδικασία της Τουρκίας στην ΕΕ ήταν ο πιο απροκάλυπτος εκβιασμός, υποστηρίζει άρθρο γνώμης στο Bloomberg.
Παρόλο που φαίνεται ότι επιτεύχθηκε μια σημαντική εξέλιξη για τη Σουηδία, η πρόταση του Ερντογάν για την ΕΕ θα πρέπει να εκληφθεί από τις ΗΠΑ και τους Ευρωπαίους συμμάχους ως μια ακόμη απόδειξη ότι ο πρόεδρος της Τουρκίας δεν είναι αξιόπιστος σύμμαχος, επισημαίνει ο Bobby Ghosh για λογαριασμό του Bloomberg, μιλώντας για «ωμό εκβιασμό».
«Πρώτα ελάτε να ανοίξουμε το δρόμο για την Τουρκία στην ΕΕ, μετά θα ανοίξουμε το δρόμο για τη Σουηδία, όπως κάναμε και για τη Φινλανδία», δήλωσε ο Ερντογάν σε συνέντευξη Τύπου στην Κωνσταντινούπολη, πριν αναχωρήσει για τη σύνοδο κορυφής του ΝΑΤΟ στη Λιθουανία, τη Δευτέρα. Ο ίδιος επέκρινε τις χώρες «που κρατούν την Τουρκία σε αναμονή στην πόρτα της ΕΕ για σχεδόν 50 χρόνια».
Ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ, Γενς Στόλτενμπεργκ, ανακοίνωσε το βράδυ της Δευτέρας στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ότι επιτεύχθηκε συμφωνία με την Άγκυρα σχετικά με την ένταξη της Σουηδίας, κάτι που αναμφίβολα θα χαιρετιστεί στις Βρυξέλλες, τη Στοκχόλμη και την Ουάσιγκτον.
Δεν θα αλλάξει η σχέση της ΕΕ με την Τουρκία του Ερντογάν
Αλλά αυτό δεν θα αλλάξει τα πράγματα στο μέτωπο της ΕΕ, εκτιμά o Gosh, αρθρογράφος που καλύπτει την εξωτερική πολιτική στο διεθνές μέσο, σχολιάζοντας τη χθεσινή εξέλιξη.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή απέρριψε εκ προοιμίου το αίτημα του Ερντογάν, επισημαίνοντας ότι η ένταξη στο ΝΑΤΟ και η ένταξη στην ΕΕ είναι δύο ξεχωριστές διαδικασίες.
Ο Ερντογάν, αν μη τι άλλο, έδωσε στην ΕΕ μια ακόμη δικαιολογία για να επιβραδύνει την αίτηση ένταξης της Τουρκίας, η οποία εκκρεμεί για το μεγαλύτερο μέρος των δύο δεκαετιών που βρίσκεται στο τιμόνι της Άγκυρας. Έχοντας δει πώς συμπεριφέρεται ο Ερντογάν σε ένα κλαμπ, οι Ευρωπαίοι δύσκολα θα τον καλωσορίσουν σε ένα άλλο.
Ο Τούρκος ηγέτης τρέφει μακροχρόνια μνησικακία κατά των Ευρωπαίων επειδή τον απέκλεισαν. Η Τουρκία υπέβαλε αίτηση για ένταξη πολύ πριν ανέλθει στην εξουσία ο «Σουλτάνος» και κηρύχθηκε επιλέξιμη το 1999. Αλλά η άνοδος του ισλαμιστικού κόμματος του Ερντογάν τρόμαξε τα κράτη-μέλη που ήταν ήδη επιφυλακτικά στο να επιτρέψουν την ένταξη ενός κράτους με μουσουλμανική πλειοψηφία.
Υπάρχει έντονη υποψία στην Τουρκία, που ενθαρρύνεται από τον Ερντογάν και το κόμμα του, ότι η ένταξη στην ΕΕ είναι πλέον εκτός συζήτησης, ανεξάρτητα από το ποιος είναι πρόεδρος. Αλλά η επανεκλογή του Ερντογάν τον Μάιο εξασφάλισε ότι η πρόταση αυτή δεν μπορεί να δοκιμαστεί τουλάχιστον για άλλα πέντε χρόνια, υποστηρίζει ο αρθρογράφος.
Ολισθαίνει στον αυταρχισμό η Τουρκία
O Ερντογάν κατέβαλε κάποιες καλόπιστες προσπάθειες κατά την πρώτη του θητεία για να διασκεδάσει τις ευρωπαϊκές ανησυχίες, προωθώντας ορισμένες δημοκρατικές και οικονομικές μεταρρυθμίσεις και περιορίζοντας παράλληλα την εξουσία του τουρκικού στρατού, γράφει ο Gosh. Αλλά η ΕΕ συνέχισε να παρατείνει τις διαπραγματεύσεις, επικαλούμενη, μεταξύ άλλων, παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Μέχρι το τέλος της πρώτης δεκαετίας της εξουσίας του, ο Ερντογάν είχε χάσει την υπομονή του με τη διαδικασία και γινόταν όλο και πιο ανοιχτά αυταρχικός, ενισχύοντας το επιχείρημα των Ευρωπαίων αρνητών.
Τα πράγματα κορυφώθηκαν με ένα αποτυχημένο πραξικόπημα το 2016, μετά το οποίο η διακυβέρνησή του έγινε όλο και πιο κατασταλτική. Εκείνο το φθινόπωρο, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ζήτησε τη διακοπή των ενταξιακών διαπραγματεύσεων. Μέχρι το 2018, η ενταξιακή διαδικασία είχε «παγώσει».
Το μεγαλύτερο εμπόδιο για την ένταξη της Τουρκίας στην ΕΕ είναι ο Ερντογάν
Εν τω μεταξύ, η απογοήτευση του Ερντογάν για τους Ευρωπαίους εκδηλώθηκε με μια προοδευτικά πιο πολεμοχαρή ρητορική. Η Ευρώπη, βροντοφώναξε, ήταν «άρρωστη» και «καταρρέει» και θα «πλήρωνε γι' αυτό που έκανε».
Απείλησε να ανατρέψει ορισμένες από τις μεταρρυθμίσεις που είχε κάνει για να ευθυγραμμίσει την Τουρκία με τους κανόνες της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένης της επαναφοράς της θανατικής ποινής. Και υπήρξαν και άλλες απειλές, κυρίως η περιοδική απειλή να στείλει εκατομμύρια πρόσφυγες στην Ευρώπη.
Προς το παρόν, το μεγαλύτερο εμπόδιο για την ένταξη της Τουρκίας στην ΕΕ είναι ο ίδιος ο Ερντογάν. Αν και κατά καιρούς ισχυρίζεται ότι η ένταξη παραμένει στόχος, οι πολιτικές του έχουν απομακρύνει τη χώρα από την είσοδο στην ευρωπαϊκή οικογένεια περισσότερο από οποιαδήποτε άλλη στιγμή τα τελευταία 50 χρόνια, καταλήγει.