Δημιουργικότητα στο γραφείο, αποτελεσματικότητα στο σπίτι -το υβριδικό μοντέλο που δείχνουν να προτιμούν όλο και περισσότερο οι εργοδότες.
Ενα μοντέλο που ενδέχεται να αλλάξει και τις πόλεις όπου ζούμε, σημειώνει σε άρθρο του στην εφημερίδα «Guardian» ο Νίκολας Μπλουμ, καθηγητής Οικονομίας στο Πανεπιστήμιο Στάνφορντ.
Όλες οι επιχειρήσεις προετοιμάζουν το μετα-πανδημικό εργασιακό τους μέλλον, και μοιάζει πλέον απίθανο να επιστρέψουμε στα γραφεία μας όπως πριν.
Η έρευνα του καθηγητή Νίκολας Μπλουμ διαπιστώνει ότι σχεδόν όλοι επιθυμούν ένα νέο μοντέλο, καθώς η εμπειρία της τηλεργασίας κατά τη διάρκεια της πανδημίας θα μετασχηματίσει το εργασιακό περιβάλλον.
Το μοντέλο που μοιάζει να επικρατεί αυτή την στιγμή είναι το «3-2», δηλαδή τρεις μέρες με παρουσία στο γραφείο και δύο μέρες εργασίας από το σπίτι, ένα μοντέλο που ήδη έχουν ανακοινώσει ότι θα εφαρμόσουν μεγάλες επιχειρήσεις, όπως η Google, το Facebook και η HSBC, ενώ αναμένεται να ακολουθήσουν και πολλές άλλες.
Την αλλαγή αυτή κινεί η διαπίστωση, τώρα που μπορούμε να πούμε ότι δοκιμαστήκαμε σε ένα μεγάλης κλίμακας πείραμα, ότι η δημιουργικότητά μας και η ικανότητα παραγωγής νέων ιδεών αυξάνεται όταν εργαζόμαστε πρόσωπο με πρόσωπο, συναντούμε ανθρώπους, μιλάμε με άλλους πίνοντας έναν καφέ ή συζητάμε σε ομάδες με φυσική παρουσία. Αυτός είναι άλλωστε και από τους βασικούς λόγους που οι μεγαλύτερες και πιο επιτυχημένες επιχειρήσεις διαθέτουν τόσο όμορφα γραφεία.
Όταν βρισκόμαστε στο σπίτι, ωστόσο, αποδεικνύεται ότι εκτελούμε πιο αποτελεσματικά τα καθημερινά καθήκοντα που απαιτεί η εργασία μας. Η τηλεργασία υπό τις σωστές συνθήκες -απαραίτητη προϋπόθεση να διαθέτει κανείς ένα ξεχωριστό δωμάτιο με καλή σύνδεση στο ίντερνετ και χωρίς παιδιά να μπαινοβγαίνουν- είναι εξαιρετικά αποτελεσματική.
Καθώς οι επιχειρήσεις καλούνται να λάβουν αποφάσεις σχετικά με το νέο εργασιακό καθεστώς, θα χρειαστεί να ζυγίσουν αυτά τα δύο απαραίτητα συστατικά: την αυξημένη δημιουργικότητα στο γραφείο γύρω από νέα έργα, και την αποτελεσματικότητα της τηλεργασίας για όσα έργα βρίσκονται ήδη υπό εξέλιξη. Η ζυγαριά θα ισορροπήσει κάπου στη μέση, μια που τόσο οι εργοδότες όσο και οι εργαζόμενοι φαίνεται να βρίσκουν το μοντέλο «3-2» το πιο ελκυστικό. Οι επιχειρήσεις βλέπουν τη δυνατότητα βελτιστοποίησης της απόδοσης και των κερδών, ενώ οι εργαζόμενοι επωφελούνται μοιράζοντας τις ημέρες τους μεταξύ του γραφείου και του σπιτιού.
Αν αυτή η μεταβολή πράγματι συμβεί στην κλίμακα που αναμένουν οι ερευνητές, οι επιπτώσεις που μπορεί να έχει στις πόλεις ενδέχεται να είναι μεγάλες. Αν πλέον οι εργαζόμενοι έχουν ανάγκη από ένα γραφείο στο σπίτι, αλλά πρέπει να μετακινούνται για να πάνε στο γραφείο τρεις μέρες την εβδομάδα, η πρόσφατη φυγή αρκετών για τα προάστια και ακόμα παραπέρα κατά τη διάρκεια της πανδημίας είναι πιθανό να μονιμοποιηθεί. Τα κέντρα των μεγάλων πόλεων ίσως επιστρέψουν στην κατάσταση που βρίσκονταν στις αρχές της δεκαετίας του 2000: μικρότερη πυκνότητα πληθυσμού, φθηνότερα ενοίκια, με περισσότερη ποικιλία.
Η ανησυχία που είναι πιθανό να νιώθουμε για καιρό σε συνθήκες συνωστισμού αναμένεται να επηρεάσει σε μεγάλο βαθμό το μέλλον των ουρανοξυστών, αλλά και τα ωράρια, ώστε να αποφεύγεται η μαζική μετακίνηση σε συγκεκριμένες ώρες.
Ωστόσο, όπως τονίζει ο Νίκολας Μπλουμ, συζητώντας αυτά τα ζητήματα δεν θα πρέπει να ξεχνάμε ότι τίθεται και ένα σημαντικό θέμα ανισότητας, μια που μόνον οι μισοί περίπου από τους εργαζόμενους έχουν τη δυνατότητα να δουλεύουν από το σπίτι, είτε διαρκώς είτε για κάποιες μέρες την εβδομάδα. Όπως πολύ καθαρά έδειξε η πανδημία, πολλοί άνθρωποι απασχολούνται σε κλάδους όπου η εργασία τους δεν μπορεί να γίνει εξ αποστάσεως.
Οι ίδιοι άνθρωποι που δέχτηκαν τη μεγαλύτερη πίεση κατά τη διάρκεια της πανδημίας θα εξακολουθούν να μην μπορούν να εργαστούν από το σπίτι και μετά. Θα είναι σημαντικό οι εργοδότες και οι κυβερνήσεις να δώσουν την απαιτούμενη προσοχή και να βρουν τρόπους να μη δημιουργηθεί αίσθημα δυσαρέσκειας.