Ενόψει της επικείμενης Συνόδου Κορυφής του ΝΑΤΟ, στις 29-30 Ιουνίου στη Μαδρίτη, τα βλέμματα είναι στραμμένα στην Τουρκία και το βέτο σε Σουηδία-Φινλανδία.
Οι δύο σκανδιναβικές χώρες έχουν αιτηθεί να ενταχθούν στο ΝΑΤΟ, μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία που έχει αλλάξει το περιβάλλον ασφάλειας της Ευρώπης. Η κίνησή τους αυτή καλωσορίστηκε από τις χώρες-μέλη της Συμμαχίας, με μόνο μεγάλο «αγκάθι» τη στάση της Άγκυρας.
Παρατεταμένο τουρκικό βέτο στην ένταξη Σουηδίας-Φινλανδίας στο ΝΑΤΟ
Η Τουρκία αντιτίθεται επί του παρόντος στην ένταξη Σουηδίας και Φινλανδίας στο ΝΑΤΟ, επικαλούμενη ανησυχίες σχετικά με τη δράση οργανώσεων στα εδάφη τους, τις οποίες εκείνη θεωρεί τρομοκρατικές.
Έχει ήδη περάσει ένας μήνας από τότε που η Τουρκία έχει ασκήσει επίσημα βέτο στην ένταξη Σουηδίας-Φινλανδίας και ακόμη δεν φαίνεται να έχει σημειωθεί σημαντική πρόοδος στις διαπραγματεύσεις των εμπλεκόμενων μερών.
Σήμερα, Δευτέρα 20 Ιουνίου, ο Γενς Στόλτενμπεργκ, ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ, αναφέρθηκε στις πρόσφατες συνομιλίες μεταξύ Φινλανδίας-Σουηδίας και Τουρκίας, που έλαβαν χώρα στις Βρυξέλλες, ξεκινώντας την Κυριακή.
Ο γενικός γραμματέας της Συμμαχίας μίλησε για ακόμη μία φορά για τις «θεμιτές» ανησυχίες της Τουρκίας σχετικά με την τρομοκρατία, χαιρέτισε ωστόσο την «εποικοδομητική» συνάντηση μεταξύ των τριών μερών.
Στόλτενμπεργκ: Τουρκία, Φινλανδία και Σουηδία είχαν εποικοδομητικές συνομιλίες στις Βρυξέλλες
«Χαιρετίζω την εποικοδομητική συνάντηση που πραγματοποιήθηκε σήμερα σχετικά με τις ιστορικές αιτήσεις της Φινλανδίας και της Σουηδίας για ένταξη στο ΝΑΤΟ», δήλωσε ο γενικός γραμματέας Γενς Στόλτενμπεργκ.
Και πρόσθεσε: «Η ένταξη της Φινλανδίας και της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ θα έκανε τη Συμμαχία ισχυρότερη και ολόκληρη την ευρωατλαντική περιοχή πιο ασφαλή. Η Τουρκία έχει εύλογες ανησυχίες για την ασφάλεια σχετικά με την τρομοκρατία, που πρέπει να αντιμετωπίσουμε. Έτσι θα συνεχίσουμε τις συνομιλίες μας για τις αιτήσεις της Φινλανδίας και της Σουηδίας για ένταξη στο ΝΑΤΟ και ανυπομονώ να βρούμε έναν τρόπο προς τα εμπρός το συντομότερο δυνατό».
Καλίν: Δεν βάζουμε προθεσμία τη Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ
Την ίδια ώρα, ο εκπρόσωπος της τουρκικής προεδρίας, Ιμπραίμ Καλίν, είπε: «Οι διαπραγματεύσεις για τις υποψηφιότητες της Σουηδίας και της Φινλανδίας στο ΝΑΤΟ και τις ανησυχίες της Τουρκίας θα συνεχιστούν, η σύνοδος κορυφής του ΝΑΤΟ στη Μαδρίτη δεν είναι προθεσμία».
Μιλώντας σε δημοσιογράφους στις Βρυξέλλες μετά τις συζητήσεις στο ΝΑΤΟ για το θέμα, ο Καλίν τόνισε ότι η Άγκυρα αναμένει από τη Σουηδία, ιδίως, να λάβει άμεσα μέτρα σχετικά με τις ενέργειες του Εργατικού Κόμματος του Κουρδιστάν (PKK) στη χώρα της και ότι οποιαδήποτε πρόοδος στις αιτήσεις για ένταξη των σκανδιναβικών χωρών «εξαρτάται πλέον από την κατεύθυνση και την ταχύτητα με την οποία αυτές οι χώρες θα λάβουν μέτρα».
Στην Ελλάδα αναφέρθηκε ο εκπρόσωπος της τουρκικής προεδρίας, μιλώντας για το βέτο της Άγκυρας
Παράλληλα, ο εκπρόσωπος του Ερντογάν ανέφερε το παράδειγμα της Ελλάδας με την ένταξη της Βόρειας Μακεδονίας στη Συμμαχία.
«Η Ελλάδα ασκούσε βέτο για την ένταξη της Βόρειας Μακεδονίας επί 11 χρόνια. Η Μακεδονία έπρεπε να αλλάξει το όνομα της χώρας. Μετά την ολοκλήρωση κάποιων βημάτων, η Ελλάδα είπε ''ναι'' στην ένταξη της ΠΓΔΜ στο ΝΑΤΟ. Το να είσαι μέλος της συμμαχίας είναι ένα σημαντικό βήμα. Είναι εξαιρετικά σημαντικό η Σουηδία και η Φινλανδία να εγκαταλείψουν αυτή την πολιτική. Θα επανεξετάσουν κανόνες ασφαλείας και θα ψηφίσουν νέους νόμους. Όσο πιο γρήγορα κάνουν βήματα, τόσο πιο γρήγορη θα είναι η διαδικασία. Θα το δούμε μαζί τις επόμενες μέρες», είπε χαρακτηριστικά.
Διπλωματικές πηγές, πάντως, εκτίμησαν ως «θετικό» το γεγονός της πραγματοποίησης μιας τέτοιας συνάντησης, καθώς το ΝΑΤΟ πίεζε την Τουρκία εδώ και ημέρες ώστε να συμμετάσχει σε τέτοιου τύπου συνομιλίες, χωρίς αποτέλεσμα ως τώρα όμως.
Μέχρι τώρα, δεν έχει καταγραφεί πρόοδος στις συνομιλίες, όμως αυτές θα έχουν συνέχεια σήμερα και αύριο. Στόχος είναι να βρεθεί συμβιβαστική λύση πριν από τη Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ στη Μαδρίτη, στο τέλος του μήνα.
Μέχρι και παραίτηση Σουηδού υπουργού ζητεί η Τουρκία για να άρει το βέτο
Εν τω μεταξύ, ο χρόνος φαίνεται πως είναι περιορισμένος, καθώς φαίνεται ότι αν η Τουρκία άρει το βέτο της αύριο, και πάλι θα είναι δύσκολο να προχωρήσει η διαδικασία της ένταξης σημαντικά μέχρι τη Σύνοδο.
Ένας συμβιβασμός, όμως, θα ήταν μια πολύ θετική εξέλιξη, σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, την οποία ωστόσο ο Ταγίπ Ερντογάν θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει στο εσωτερικό της χώρας του για να «πουλήσει» μια νίκη στις διαπραγματεύσεις.
Για να φτάσουν όμως σε συμβιβασμό οι τρεις πλευρές, θα πρέπει Σουηδία και Φινλανδία να αποδεχθούν τα αιτήματα της Τουρκίας, μερικά εκ των οποίων φαίνεται αδύνατο να ικανοποιηθούν -εξάλλου, φήμες λένε ότι περιλαμβάνουν ακόμα και την παραίτηση της υπουργού Εξωτερικών της Σουηδίας.
Το «παζάρι» Ερντογάν με την αποστρατιωτικοποίηση των ελληνικών νησιών
Εξάλλου, όσον αφορά τις πρόσφατες αναφορές στον τουρκικό Τύπο ότι ο Ερντογάν θα θέσει θέμα αποστρατιωτικοποίησης των ελληνικών νησιών στη Σύνοδο Κορυφής της Μαδρίτης, οι διπλωματικές πηγές εκτιμούν ότι δεν είναι ιδιαίτερα πιθανό να συμβεί αυτό.
Πρώτον, διότι ο Τούρκος υπουργός Άμυνας, Χουλουσί Ακάρ, έδωσε θετική εικόνα και υποσχέθηκε ένα ήρεμο καλοκαίρι, κατά τη σύντομη συνάντηση που είχε με τον Έλληνα υπουργό Ενόπλων Δυνάμεων, Ν. Παναγιωτόπουλο, στην τελευταία Υπουργική Σύνοδο του ΝΑΤΟ στις Βρυξέλλες. Δεύτερον, διότι η Τουρκία θα δημιουργούσε την εικόνα ότι πέρα από τα άλλα προβλήματα που έχει προκαλέσει, απειλεί και μια χώρα του ΝΑΤΟ.
Οι ίδιες διπλωματικές πηγές εκτιμούν ότι ενδεχομένως ο Ερντογάν να έθετε θέμα αποστρατιωτικοποίησης των νησιών μόνο σε περίπτωση που δεν έχει λυθεί ως τη Σύνοδο της Μαδρίτης το πρόβλημα με τη Σουηδία και τη Φινλανδία.
Θα το έκανε αυτό μόνο αν θελήσει να αποπροσανατολίσει από το βασικό πρόβλημα, που είναι η ένταξη των δύο σκανδιναβικών χωρών, και να στραφεί στην Ελλάδα για αντιπερισπασμό.
Εάν συμβεί αυτό, η ελληνική πλευρά θα εξηγήσει, όπως πάντα με ψυχραιμία, ότι η Σύνοδος Κορυφής του ΝΑΤΟ δεν είναι το κατάλληλο μέρος για να τεθούν τέτοιου είδους παράλογες διεκδικήσεις, ανέφεραν οι ίδιες πηγές.