Ένα στα οκτώ εκατομμύρια είδη παγκοσμίως κινδυνεύουν με εξαφάνιση και πολλά από αυτά βρίσκονται στην Ευρώπη, αναμένοντας την πολιτική της ΕΕ για την αποκατάσταση της βιοποικιλότητας.
Τα απειλούμενα είδη είναι φυτά και ζώα που κινδυνεύουν με εξαφάνιση. Αυτό προκαλείται κυρίως από την απώλεια και την υποβάθμιση των ενδιαιτημάτων (φυσικό περιβάλλον στο οποίο ζει και αναπαράγεται ένα είδος, ένας πληθυσμός ή μια βιοκοινότητα) , αλλά και από τη ρύπανση, την κλιματική αλλαγή και μεταξύ άλλων την χωροκατακτητικότητα ξένων ειδών. Η βιοποικιλότητα, ωστόσο, είναι το κλειδί για υγιή οικοσυστήματα και ανθρώπινη ζωή.
Προκειμένου να προστατεύσει τα είδη που απειλούνται με εξαφάνιση, το Κοινοβούλιο υιοθέτησε τη θέση του σχετικά με την «Στρατηγική της ΕΕ για τη βιοποικιλότητα με ορίζοντα το 2030: Επαναφορά της φύσης στη ζωή μας», η οποία αντιμετωπίζει τους βασικούς παράγοντες απώλειας της βιοποικιλότητας και θέτει νομικά δεσμευτικούς στόχους.
Απειλούμενα είδη στην Ευρώπη
Η Διεθνής Ένωση Προστασίας της Φύσης (IUCN) δημιούργησε μια ευρωπαϊκή κόκκινη λίστα απειλούμενων ειδών, έτσι ώστε να εφαρμοστούν οι απαραίτητες ενέργειες για τη διάσωσή τους.
Από τα 1.677 ευρωπαϊκά είδη που απειλούνται με εξαφάνιση, τα σαλιγκάρια, τα μύδια και τα ψάρια είναι αυτά που κινδυνεύουν περισσότερο.
Πάνω από τα μισά ενδημικά δέντρα της Ευρώπης, όπως η αγριοκαστανιά, το Heberdenia excelsa και το horbus απειλούνται, ενώ κινδυνεύει και το ένα πέμπτο των αμφιβίων και των ερπετών.
Η αρκτική αλεπού, το ευρωπαϊκό βιζόν, η μεσογειακή φώκια Monachus, η φάλαινα του Βόρειου Ατλαντικού και η πολική αρκούδα είναι σήμερα από τα πιο απειλούμενα θηλαστικά στην Ευρώπη.
Οι επικονιαστές βρίσκονται, επίσης, σε συνεχή μείωση. Ένα στα 10 ευρωπαϊκά είδη μελισσών και πεταλούδων απειλείται με εξαφάνιση.
Είδη που έχουν εξαφανιστεί στην Ευρώπη
Σύμφωνα με το IUCN (Διεθνής Ένωση Προστασίας της Φύσης) 36 είδη έχουν εξαφανιστεί στην Ευρώπη από το 2015, συμπεριλαμβανομένων πολλών ψαριών γλυκού νερού, αρκετών άλλων ειδών Κορήγονου (τύπος σολομού), το σαλιγκάρι γλυκού νερού Graecoanatolica macedonica (μοναδικό για τη λίμνη Δοϊράνη ανάμεσα στην Ελλάδα και τη Βόρειο Μακεδονία) και το μωβ λουλούδι Pensée de Cry.
Απαιτείται περαιτέρω έρευνα για την καλύτερη αξιολόγηση της κατάστασης, κυρίως όσον αφορά τις μέλισσες, τα θαλάσσια θηλαστικά και τα ψάρια.
Ποια είναι η πολιτική της ΕΕ για την προστασία των ζώων;
Το ζήτημα της μεταχείρισης των ζώων αποτελεί άξονα της Ευρωπαϊκής πολιτικής τουλάχιστον σαράντα χρόνια. Και από την ίδια τη συνθήκη της Λισαβώνας, στο άρθρο 13 αναφέρεται συγκεκριμένα: Η Ένωση και τα κράτη μέλη πρέπει να λαμβάνουν πλήρως υπόψη τους τις απαιτήσεις καλής διαβίωσης των ζώων ως ευαίσθητων όντων. Η ΕΕ έχει θεσπίσει κανόνες που θέτουν πρότυπα καλής μεταχείρισης για ζώα εκτροφής που φτάνουν μέχρι και τον τρόπο θανάτωσής τους και αυτοί οι κανόνες στηρίζονται σε 5 άξονες.
- Απαλλαγή από την πείνα και τη δίψα
- απαλλαγή από τις καταπονήσεις
- απαλλαγή από τους πόνους, τους τραυματισμούς και τις νόσους
- το δικαίωμα έκφρασης φυσιολογικής συμπεριφοράς απαλλαγή από το φόβο και τη ψυχική ταλαιπωρία
Το Ευρωκοινοβούλιο έχει προχωρήσει σε προτάσεις για αυστηροποίηση του ελέγχου και διεύρυνσης των μέτρων προστασίας των ζώων. Η Κομισιόν επεξεργάζεται όλες τις νομοθετικές διατάξεις της ΕΕ σχετικά με την προστασία των ζώων εκτροφής, σύμφωνα με την παρουσίαση της νέας στρατηγικής «Από το αγρόκτημα στο πιάτο» για ένα πιο βιώσιμο σύστημα τροφίμων. Πάντως, τόσο το Ευρωκοινοβούλιο όσο και η Κομισιόν επεξεργάζονται συνολικά μέτρα που αφορούν την ευρωπαϊκή πανίδα και δεν περιορίζονται μόνο στα ζώα εκτροφής.
Η, προσφάτως εγκεκριμένη από το Ευρωκοινοβούλιο, στρατηγική βιοποικιλότητας με ορίζοντα το 2030 έρχεται να εξυπηρετήσει την αποκατάσταση της βιοποικιλότητας στην Ευρώπη.