Σε μια προσπάθεια να ανακόψει την ολοένα και αυξανόμενη ενεργειακή κρίση, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή (Κομισιόν) αναμένεται να προτείνει ένα σχέδιο δύο σκελών.
Όπως αναφέρει το πρακτορείο Bloomberg, πρόκειται για ένα πακέτο που θα περιλαμβάνει έναν υποχρεωτικό στόχο για τη μείωση της χρήσης ηλεκτρικής ενέργειας, μαζί με μέτρα για τη διοχέτευση των κερδών των εταιρειών ενέργειας στους καταναλωτές, οι οποίοι αγωνίζονται να αντεπεξέλθουν.
Ο εκτελεστικός βραχίονας της ΕΕ (Κομισιόν) θα προτείνει αυτή την εβδομάδα το σχέδιο, το οποίο θα πρέπει να υπογράψουν τα κράτη-μέλη.
Ωστόσο, οι βαθιές διαιρέσεις εντός του μπλοκ αναδείχθηκαν στη συνάντηση των υπουργών Ενέργειας την Παρασκευή και οι κυβερνήσεις είναι πιθανό να πιέσουν για αλλαγές στο πακέτο μέτρων τής προέδρου της Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν.
Το πρώτο βήμα της Κομισιόν για μείωση της κατανάλωσης ενέργειας
Το αρχικό σχέδιο των πέντε σημείων ήταν ακόμη πιο φιλόδοξο, με την αμφιλεγόμενη ιδέα για επιβολή πλαφόν στην τιμή του εισαγόμενου ρωσικού φυσικού αερίου να αναβάλλεται μέχρι τις επόμενες συνομιλίες.
Προς το παρόν, εξετάζεται τώρα ξεχωριστά μια κίνηση για την άμβλυνση της κρίσης ρευστότητας στις ενεργειακές αγορές που πιέζονται από τα περιθώρια κέρδους. Σύμφωνα με άτομα που γνωρίζουν την κατάσταση, η κίνηση συγκέντρωσε ευρεία υποστήριξη την περασμένη εβδομάδα.
Εάν τα κράτη-μέλη συμφωνήσουν στο σχέδιο μείωσης της ζήτησης, της Φον ντερ Λάιεν, θα είναι μια ριζική κίνηση και το πρώτο συγκεκριμένο βήμα για τη μείωση της κατανάλωσης με μέτρα που προσομοιάζουν στο δελτίο. Ωστόσο, δεν συμφωνούν όλα τα κράτη-μέλη.
«Η δραματική αύξηση των τιμών του ηλεκτρικού ρεύματος που παρατηρούμε ασκεί πίεση στα νοικοκυριά, τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις και τη βιομηχανία και κινδυνεύει να προκαλέσει ευρύτερη κοινωνική και οικονομική βλάβη. Αυτό το οικονομικό πλαίσιο απαιτεί ταχεία και συντονισμένη απάντηση από όλη την ΕΕ», ανέφερε η Επιτροπή στο προσχέδιο της πρότασης που είδε το Bloomberg News τη Δευτέρα.
Οι προτάσεις της Κομισιόν για τον περιορισμό της ενεργειακής κρίσης
Οι τιμές του φυσικού αερίου ήδη χαλαρώνουν, τουλάχιστον εν μέρει, λόγω των σχεδίων του μπλοκ.
Η Επιτροπή προτείνει:
- Δύο στόχοι για τη μείωση της ζήτησης ενέργειας: ένας προαιρετικός στόχος μείωσης της συνολικής κατανάλωσης και ένας υποχρεωτικός στόχος για μείωση της ζήτησης κατά τις επιλεγμένες ώρες αιχμής. Ο υποχρεωτικός στόχος για τις ώρες αιχμής θα περιλαμβάνει την επιλογή 3-4 ωρών ανά ημέρα. Θα μπορούσε επίσης να περιλαμβάνει ώρες όπου η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές αναμένεται να είναι χαμηλή.
- «Εκτακτη και προσωρινή» εισφορά σε βιομηχανίες πετρελαίου, φυσικού αερίου, άνθρακα και διυλιστηρίων με βάση τα πλεονάζοντα κέρδη τους. Θα οριστεί ένα ελάχιστο επίπεδο και τα κράτη-μέλη θα μπορούν να εφαρμόζουν υψηλότερο συντελεστή, με βάση τα κέρδη προ φόρων του οικονομικού έτους 2022, τα οποία είναι υψηλότερα -κατά ποσοστό που δεν έχει ακόμη καθοριστεί- από τα μέσα κέρδη προ φόρων για την τριετία από το 2019 κι έπειτα.
- Περιορισμό των υπερβολικών κερδών των εταιρειών που παράγουν ενέργεια από άλλες πηγές πλην του φυσικού αερίου, μέσω ενός ορίου στην τιμή της ηλεκτρικής ενέργειας που παράγεται από τεχνολογίες όπως οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, ο λιγνίτης ή η πυρηνική ενέργεια. Το ανώτατο όριο θα καθοριστεί σε ένα επίπεδο ώστε να αποφευχθεί «να τεθεί σε κίνδυνο η διαθεσιμότητα και η κερδοφορία των υφιστάμενων εγκαταστάσεων» και οι επενδύσεις. Θα ισχύει μόνο για τα υλοποιηθέντα έσοδα της αγοράς και θα αποφεύγεται η στόχευση παραγωγών που έπρεπε να αντισταθμίσουν τα έσοδά τους σε τιμή κάτω από το επίπεδο ανώτατου ορίου.
Μεγάλος ο διάλογος εντός ΕΕ για την επίτευξη συμφωνίας επί της πρότασης
Η πρόκληση θα είναι να βρεθεί μια λύση σε επίπεδο ΕΕ που θα ταιριάζει σε κάθε ένα από τα κράτη-μέλη με τις ποικίλες πηγές ενέργειας, πλούτου και βιομηχανικής ισχύος.
Σαν πρώτο βήμα, το προσχέδιο πρέπει να εγκριθεί από τους επιτρόπους της ΕΕ την Τρίτη, προτού η Φον ντερ Λάιεν αποκαλύψει τις λεπτομέρειες στην ετήσια ομιλία της για την Κατάσταση της Ένωσης στις 14 Σεπτεμβρίου, κατά τη διάρκεια συνεδρίασης της ολομέλειας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στο Στρασβούργο.
Στη συνέχεια, ειδικοί από τις εθνικές κυβερνήσεις θα ξεκινήσουν διαπραγματεύσεις για την πρόταση και μόλις οι απόψεις τους συγκλίνουν, το θέμα θα περάσει στους υπουργούς για έγκριση.
Η τσεχική κυβέρνηση, η οποία κατέχει την εκ περιτροπής προεδρία της ΕΕ, στοχεύει σε μια συμφωνία μέχρι τα τέλη Σεπτεμβρίου, αλλά ορισμένοι διπλωμάτες λένε ότι για το πακέτο μπορεί να χρειαστεί η συμμετοχή των ηγετών.
Έχει προγραμματιστεί μια άτυπη συνάντηση στην Πράγα στις 6-7 Οκτωβρίου, ενώ μια άλλη σύνοδος θα γίνει στις Βρυξέλλες, στις 20-21 Οκτωβρίου.